Struktura wszechświata
Wszechświat , jak wspomniano , jest to cała czasoprzestrzeń wypełniona materią ( ciałami niebieskimi , gazami , pyłami ).Badacze twierdza że liczy on sobie ok. 10 - 15 mld lat Dostępne poznaniu obszary maja około 10 mld lat świetlnych.
Początkowe wyobrażenia i modele na temat wszechświata i jego budowy jako całości sprowadzały się do modeli budowy galaktyki.
Galaktyki - sa to rozmieszczone w przestrzeni kosmicznej skupiska gwiazd oraz materia międzygwiazdowa.
Obserwacje rozkładu materii w obecnym wszechświecie wykazują na jego komórkowa strukturę Olbrzymie , puste obszary ( voids ) otoczone sa ściankami , czy krawędziami z galaktyk i gromad galaktyk. Kosmologia posługuje się założeniami według których kazda część wszechświata wyglada tak samo , czyli każda część ( z lokalnymi fluktuacjami ) jest reprezentatywna dla całości.
Wszechświat jest jednorodny , izotropowy i rzadzi się uniwersalnymi prawami. Wszechświat jako całośc nie jest ukladdem statycznym , podlega zmianom ( obecnie się rozszerza ) .
Materia wypełniajaca wszechswiat zgromadzona jest w hierarchiczne struktury:
- supergromady galaktyk
gromady galaktyk
galaktyki
gromady gwiazd
gwiazdy
W kazdej skali możemy wyróżnic skupiska materii i obszary jej pozbawione
Galaktyki nie sa przypadkowe rozmieszczone we wszechswiecie. Maja tendencje do grupowania się w gromady. Gromady galaktyk grupuja się w supergromady. Wszechświat ma budowe komórkową . Płaskie skupiska galaktyk czyli tzw ściany ograniczają puste przestrzenie
W miejscach gdzie przecinaja się galaktyki tworza się łańcuchy galaktyk. Przecinajace się łańcuchy stworza gromady galaktyk.
Przestrzenna struktura galaktyk przypomina troche pianę z baniek mydlanych.
Statystycznie stwierdzono ze sciany skupiaja 60 % galaktyk , natomiast zajmuje one jedynie 10 % objetości wszechswiata.
Ciemna materia jest to nieświecaca materia znajdujaca się w galaktykach i gromadach galaktyk. Z badań wynika , ze nawet 90% materi we wszechswiecie nie swieci.
Jak wspomniano . Galaktyki , to skupiska gwiazd , gaz , pył oraz mgławice.
Mgławice to obłoki gazu i pyłu miedzygwiezdnego lub bardzo rozległe otoczki gwiazd.
Galaktyki możemy podzielic na eliptyczne , mające kształt elipsy ( owalnej lub kolistej ) oraz na galaktyki nieregularne , które nie posiadaj a żadnego wyrazistego kształtu.
Nasza galaktyka jest Droga Mleczna. MA ona kształt spłaszczonej tarczy z wybrzuszeniem w srodku.Srednica tej tarczy wynosi 100 000 lat św i znajduje się w niej 100 000 milionów gwiazd.Cała galaktyka wiruje wokół jądra ( centralnego wybrzuszenia) .
Gwiazdy sa zbudowane z 75 % wodoru i ok. 25 % helu. Gwiazdy nie sa równomiernie rozmieszczone w galaktyce. Sa one skupione w pewnej ilości spiralnych ramion wychodzacych ze środkowego wybrzuszenia
Słońce leży w spiralnym ramieniu w odległości ok. 30 000 lat swietlnych od środka galaktyki. Czas w jakim słońce dokonuje obrotu wokół jądra galaktyki nazywa się Rokiem kosmicznym.Trwa on 225milionów lat.
Innymi galaktykami sa : Wielka Mgławica w Andromedzie znajdujaca się w odległości 2 mln lat świetlnych od Ziemi.Na półkuli południowej widoczne sa dwie galaktyki, Wielki i Mały Obłok Magellana. Wielki Obłok jest najbliżej ziemi znajdujac a się galaktyką , odległośc do niej to 170 lat świetlnych.
Ziemia jest tylko mała kruszyna wszechświata.Wszechświat rozciąga się az do nieskończoności a jeo struktura okazuje się być w pewien sposób uporzadkowana.
Najbliższym nam ciałem niebieskim jest Ksieżyc , okrążajacy ziemie w odległosci ok. 384 000 kilometów. Od słońca dzieli nas ok. 150 mil km.