Gruźlica rzekoma owiec, Pseudotuberculosis ovis
choroba przewlekła powodująca powstawanie zmian serowato-ropnych głównie w węzłach chłonnych i
płucach
występuje sporadycznie, rzadziej enzootycznie
Etiologia:
Corynebacterium pseudotuberculosis
Gram dodatnia bakteria, wielokształtna
nie wytwarazająca rzęsek, otoczek ani przetrwalników
dobrze rośnie w warunkach tlenowych, na pożywkach stałych małe ziarniste kolonie
oporna na wysuszanie, długo w ropie, kale, mięsie i glebie
Źródło zakażenia:
pęknięte zropiałe węzły chłonne
kał, mocz zwierząt zakażonych ( również myszy, szczurów,zajęców...)
ziemia, przedmioty, pył zawierający zarazki
Drogi zakażenia:
uszkodzona skóra (strzyż, kastracja, ukąszenia owadów)
droga aerogenna
przewód pokarmowy
Patogeneza:
wniknięcie bakterii do organizmu-> wychwyt przez węzły chłonne lub płuca-> powolny rozwój choroby:
-> martwica
-> wyjątkowo posocznica
Objawy kliniczne:
zwykle występuje zimą, okres wiosenno-letni powoduje ustąpienie objawów ale nie likwiduje zakażenia
objawy rozwijają się powoli dlatego widoczne są u starszych Ov
zależą od lokalizacji zajętych węzłów chłonnych:
- najczęściej głowy, szyi, narządów klatki piersiowej
- rzadziej łopatkowych, fałdu kolanowego, wymienia
stany zapalne i zropienie węzłów chłonnych
- znacznie powiększone
- niebolesne ?
- niekiedy przebicie ropy na zewnątrz, owrzodzenia
duszność - ucisk węzłów na tchawice
zapalenie płuc
nawrotowe wzdęcie - węzły chłonne jamy brzusznej
ZE WZGLĘDU NA PRZEWLEKŁY PRZEBIEG:
stopniowe chudnięcie
niedokrwistość
obrzęk przedpiersia i podbrzusza
śmierć zwierząt wśród objawów charłactwa
Rzadsze postacie choroby:
zapalenie macicy
zapalenie wymienia
rzekomogruźicze zapalenie mózgu
zapalenie pępowiny i stawów oraz ropnie w wątrobie u jagniąt
Zmiany AP:
zmiany w płucach
- zapalenie płatowe
- guzki i guzy wielkości ziarna grochu do śliwki
- małe guzki - słoninowate, szarobiałe, w centrum ogniska martwicze 30
- większe guzki - ropno-serowate masy przyjmujące układ koncentryczny, otoczone cieńką torebką
łącznotkankową
w wątrobie i śledzionie - pojedyncze lub liczne szarobiałe ogniska, mogą dochodzić do wielkości pięści
nerka, macica, wymię, jądra - rozległe suche zmiany martwicowe
zapalenie mózgu
u jagniąt zapalenie pępowiny i stawów, ropnie w wątrobie
Charakterystyczna budowa guzków:
wypełnione szarą lub zieloną zserowaciałą masą podobną do zaprawy murarskiej
koncentryczne warstwy - na przekroju przypominają cebule
może ulegać zwapnieniu
zbita torebka
Rozpoznanie:
najczęściej po uboju lub sekcji
podejrzenie zmiany w powierzchniowych węzłach chłonnych
rozstrzyga - IZOLACJA zarazka
Diagnostyka:
badania mikrobiologiczne - agar krwawy, McConkey
test aglutynacji
ELISA
PCR - weryfikacja wyników wątpiwych
Materiał - węzły chłonne, wycinki płuc, kał, wymazy z nosa
Diagnostyka różnicowa:
Gruźlica
zmiany ropne powodowane przez gronkowce
streptokokoza - Streptococcus zooepidemicus
promienica - Actinomyces bovis
promienica rzekoma - Actinobacillus lignieresil
białaczka limfatyczna
Leczenie:
przy zmianach w powierzchniowych węzłach chłonnych - chirurgicznie
antybiotykoterapia ( przy zmianach uogólnionych ekonomicznie nieuzasadniona)
PROFILAKTYKA: aseptyka zabiegów chirurgicznych, przy strzyżu, unikanie uszkodzeń, skaleczeń skóry
SZCZEPIENIA gdy przebieg enzootyczny - Yersiniovac?