ZASADY BADANIA PACJENTA W KIERUNKU ZAKAŻEŃ PRZENOSZONYCH DROGĄ PŁCIOWĄ
Obowiązkowi zgłaszania w Polsce podlegają:
Kiła
Rzeżączka
HIV
Nierzeżączkowe zakażenia przenoszone droga płciową
Kłykciny kończyste
Herpes simplex
Wskazania do badania pacjenta w kierunku zpdp:
• dolegliwości lub objawy sugerujące zpdp
- u K - bóle w podbrzuszu, zaburzenia miesiączkowania, bolesne stosunki seksualne, upławy
- u M - wyciek z cewki moczowej, dyzunia, zap. żołędzi, ból jąder
- u K i M - owrzodzenia narządów płciowych, ból i wyciek z odbytu, zap. stawów,
zap. spojówek
• kontakt seksualny z partnerem mającym w/w objawy lub dolegliwości, stwierdzenie u pacjenta dowolnego zpdp w tym brodawek płciowych, mięczaka zakaźnego w okolicach anogenitalnych, świerzbu, wszawicy łonowej, zakażenia HIV, HBV
• zachowania zwiekszające ryzyko nabycia zpdp np. uczestnictwo w komercyjnych usługach seksualnych
• u ofiar i sprawców przestępstw seksualnych
• u K: przed planowanym zabiegiem w szyjce macicy (indukowanie poronień, zapłodnienie in vitro, założenie wkładki wewnątrzmacicznej)
Schemat badania
- Bad. podmiotowe
- Bad. przedmiotowe
- Bad. dodatkowe
Wywiad chorobowy aktualny
• główne skargi
- początek objawów
- ewolucja
- stosowane leczenie
- stosowanie leków z innego powodu
• związek objawów ze stosunkiem seksualnym
- relacja czasowa i przyczynowo skutkowa
- rodzaj stosunków, orientacja seksualna
- stosowane zabezpieczenie i antykoncepcja
- czas ostatniego oddania moczu
Wywiad chorobowy ogólny (M i K)
• schorzenia przebyte i obecne inne niż pdp z uwzględnieniem antybiotykoterapii i immunosupresji
• uczulenia na leki
• przebyte choroby lub zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy mniejszej i narządów moczowo - płciowych
• badania serologiczne w kierunku kiły (data, wyniki)
• przebyte choroby pdp (daty, leczenie, kontrola)
• podróże zagraniczne w ciągu ostatnich 6 miesięcy
• spożycie alkoholu
• stosowanie dożylnych środków odurzających, przetaczanie krwi i substancji krwiopochodnych
• zawód - zwiększona ekspozycja na przygodne kontakty seksualne
Wywiad chorobowy ogólny (K)
• miesiączki
• ciąże i porody
• zabiegi ginekologiczne
• stosowanie leków dopochwowych
• bolesność podczas stosunku
• plamienia
• badania ginekologiczne
Wywiad epidemiologiczny - cele:
- wykrycie źródła zakażenia
- ustalenie łańcucha epidemiologicznego
Wywiad epidemiologiczny
• daty ostatnich stosunków i ich miejsce
• liczba partnerów i ich możliwie najdokładniejsza identyfikacja
• rodzaj stosunków i stosowane formy zabezpieczeń
Badanie przedmiotowe kobiet
• wygląd ogólny
• badanie dermatologiczne
• badanie brzucha
- okolica pachwinowa (przepukliny, węzły chłonne), okolica zewnętrznych narządów płciowych (srom, ujście cewki moczowej, ujście pochwy)
- oburęczne badanie ginekologiczne
- badanie okolicy odbytu
Badanie przedmiotowe mężczyzn
• wygląd ogólny
• badanie dermatologiczne
• badanie brzucha
- okolica pachwinowa (przepukliny, węzły chłonne)
- okolica narządów moczowo płciowych (penis, napletek, ujście cewki moczowej)
- okolica moszny (jadra, najądrza)
• badanie odbytnicy
- napięcie zwieraczy, pęknięcia, żylaki, nacieki, owrzodzenia,
- badanie per rectum
Materiał do badań laboratoryjnych - 3 cm przez cewkę moczowa czyli aż za dołek łódeczkowaty
Badania dodatkowe obligatoryjne
- chlamydioza (Ch.trachomatis serotypy od D do K)
- rzeżączka
- kiła
- HIV/AIDS
Badania dodatkowe fakultatywne (wywiad i/lub badanie przedmiotowe)
- bakteryjne zakażenia pochwy
- zakażenia drożdżakowi
- rzęsistkowica
- opryszczka narządów płciowych
- świerzb
- wszawica łonowa
- wrzód miękki
- ziarnica weneryczna pachwin
- ziarniniak pachwinowy
- hepatitis B i C
Badania laboratoryjne u kobiet
• wymaz z tylnego sklepienia pochwy ( i wydzielina z wziernika )
- rzęsistkowica, kandydoza, bakterie, mykoplazmy, kiła
• wymaz z kanału szyjki macicy
- rzeżączka, chlamydioza
• wymaz z cewki moczowej
- rzeżączka, chlamydioza
• krew
- HIV, kiłowe odczyny serologiczne, HBV, HCV, ewentualnie w chlamydiozie
Poza tym jeśli odpowiednie dane z wywiadu
• wymaz z kanału odbytu
- rzeżączka, chlamydioza
• wymaz z gardła
- rzeżączka, chlamydioza
Badania laboratoryjne u mężczyzn
• wymaz z cewki moczowej
- rzeżączka, chlamydioza
• krew
- HIV, kiłowe odczyny serologiczne, HBV, HCV, ewentualnie w chlamydiozie
Poza tym jeśli odpowiednie dane z wywiadu
• wymaz z kanału odbytu i gardła
- rzeżączka, chlamydioza
• wymaz spod napletka
- kandydoza