TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Wykład 2 - 19.10.2006r
TRZY PODSTAWOWE NURTY W NAUCE O ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIU
1. klasyczny i neoklasyczny.
• instrumentalne traktowanie człowieka (organizacji idealna - bezawaryjna maszyna)
• stereotyp człowieka ekonomicznego ( w swoich potrzebach kieruje się tylko chęcią zysku, jest kalkulatywny)
• pracownik - bierny wykonawca zadań ( pracownik traktowany był jak robotnik)
2. psycho - społeczny (psycho - socjologiczny)
• koncepcja człowieka społecznego (ludzie przychodzą do pracy również po to, by realizować swoje potrzeby społeczne)
3. systemowy.
• stereotyp człowieka racjonalnego
• Robert Owen (1771-1858) zwrócił uwagę na „właściwe traktowanie pracowników”:
- skrócił dzień roboczy do 10,5 godziny
- budował dla pracowników mieszkania
- poprawiał warunki socjalne w fabrykach
• przyuczanie do wykonywania czynności prostszych zajmuje mniej czasu
• podział pracy eliminuje przechodzenie od jednej czynności do drugiej, co zawsze wiąże się ze stratą czasu
• wprawa nabyta wskutek częstszego powtarzania czynności zwiększa wydajność
• podział pracy wpływa na lepsze przystawanie narzędzi do wykonywania określonej czynności
TEORIA ZARZĄDZANIA WYPŁYWA Z:
• życiowych doświadczeń
• doświadczeń różnych organizacji (państw, kościołów, armii, wielkich firm)
• doświadczeń praktyków
• obserwacji uczestniczących
• eksperymentów
• Henry Ford (1965-1947) - twórca metod organizacji produkcji
- zastosował produkcję taśmową na wielką skalę
- pionier serwisu samochodowego
- traktował „w miarę dobrze” pracowników
• Frederick W. Taylor - twórca naukowej teorii zarządzania
- zaproponował zastosowanie metod naukowych w celu wykrycia najskuteczniejszych technik pracy wykonywanej ręcznie
- akordowy system pracy
- kontrola kierownicza
• Henri Fayol - inżynier, naczelny dyrektor, teoretyk administracji
- 1919 - zarządzanie ogólne i przemysłowe
- przedstawił „powszechne zasady racjonalności zarządzania organizacjami:
* zakresu kontroli (optymalna liczba podwładnych jednej osoby)
* grupowanie zadań wg czynności ( uporządkowanie w procesie produkcji)
* jedności kompetencji (każdy podwładny powinien podlegać tylko jednemu szefowi)
* hierarchii
-założył ośrodek badań administracji
- skodyfikował obowiązki kierownika:
* planowanie
* organizowanie
* wydawanie poleceń
* koordynowanie
* kontrolowanie
- stwierdził:
Wspólnota uczuć i harmonia przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania organizacji
SYSTEMOWY MODEL ORGANIZACJI
Organizacja jest systemem składającym się z następujących podsystemów:
• celów i wartości - jest wyrazem związków organizacji z otoczeniem - organizacja spełnia określoną funkcję w społeczeństwie, która wyznacza jej cele.
- rodzaj działalności, jaki realizuje organizacja jako podsystem społeczeństwa nazywa się funkcją genotypową.
• techniczny - technika i technologia używana w procesach transformacji zachodzących w organizacji (wiedza i aparatura)
• psycho- społeczny - obejmuje jednostki ludzkie i grupy ludzi w działaniu i wzajemnych interakcjach (cele indywidualne i grupowe, podział pracy, stosunki władzy etc)
• struktury - łączy podsystem psycho - społeczny z technicznym, ma zapewniać ich harmonijne współdziałanie. Zawiera relacje między wszystkimi składnikami organizacji określa sposób podział zadań oraz ich koordynacji i integracji.
SCHEMAT STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ
2