Źródła wymiany międzynarodowej:

• Podejście makroekonomiczne - teorie kosztów

• Podejście mikroekonomiczne - teoria miedzynarodowgo cyklu produktu, korzyści skali, teoria konkurencyjności Pottera.

Po raz pierwszy amerykańskie stowarzyszenie marketingu AMA (1941) - określiło „Marketing jako prowadzenie działalności gospodarczej dot. przepływu towarów i usług od producenta do konsumenta.”

Tutaj właściwie jedyne co charakteryzuje marketing, to to, że jest to jakiś proces, tzn., że cała działalność, która prowadzona jest przez producenta, a adresowana do konsumenta to marketing.

Jest to bardzo szerokie i niejasne tłumaczenie.

Trudno byłoby tu wyodrębnić jakieś reguły polityki marketingowej, zasady itd..

Dalsze próby formułowania definicji marketingowej.

W tej części Europy tj. na wschód od Łaby - Białecki, Borowski - jako pierwsi stworzyli def. marketingu i napisali pierwszą książkę o marketingu „Marketing w gospodarce socjalistycznej, wydana w 1975 r.

Marketing w okresie gospodarki centralnie sterowanej był uważany za kurtuazyjną filozofię. Nie można jej było rozpowszechnić, bez krytycznego ustosunkowania się, że to tylko działa w kapitalizmie, a w socjalizmie jest zupełnie inaczej.

Białecki - Borowski chcieli stworzyć definicję, która pasowałaby zarówno do gospodarki kapitalistycznej, jak i socjalistycznej.

„Marketing to zespół zintegrowanych działań przedsiębiorstw mających na celu kształtowanie produkcji obrotu towarowego i usług z punktu widzenia potrzeb rynku krajowego i zagranicznego.”( Białecki, Borowski, 1975)

Definicja ta nie zawierała żadnych aspektów ideologicznych.

Nie mówiła co to kapitalizm. Została zaakceptowana przez władze polityczne.

Była ona przygotowana dla uzasadnienia publikacji pierwszej książki o marketingu w tej części Europy.

„Marketing jest procesem społecznym, zarządczym, dzięki któremu osoby i grupy otrzymują to czego potrzebują i co pragną osiągnąć poprzez tworzenie, oferowanie i wymianę posiadających wartość produktów.”( Kotler 1967 r)

„Marketing to działalność zmierzająca do zaspokojenia potrzeb nabywców przez procesy wymiany.”( Kotler 1984r.)

Tutaj widzimy nowy element i od tego czasu możemy mówić o tym, że pojawiła się definicja mówiąca o cechach działalności przedsiębiorstw.

Tzn. przedsiębiorstwo nie powinno produkować tego, co potrafi robić, ale najpierw powinno zapytać się o preferencje nabywców.

Czyli zanim podejmie się proces produkcji, powinno się zorientować jak będą zaspokojone potrzeby nabywców, przez ten proces marketingowy.

„Marketing to zaspokojenie potrzeb z zyskiem”( Kotler 1999r.)

Po raz pierwszy wprowadził tutaj element, który stanowi barierę dla nieograniczonej działalności marketingowej.

Do tej pory powtarzano, że marketing to jest taka polityka przedsiębiorstwa, która powinna być maksymalnie nakierowana na potrzeby klienta.

(prezentacja - klient jest królem, a wszyscy inni mają mu się kłaniać i myśleć tylko o tym jak najlepiej zaspakajać jego potrzeby)

W rzeczywistości bardzo często jest inaczej.

Bank PKO S.A. i inne (motyw zysku)

Z jednej strony firmy dążą do zaspokojenia potrzeb klientów, ale z drugiej kierują się zyskiem, i tylko wtedy kiedy ten zysk będzie zagrożony (np. klient odejdzie z powodu wysokiej ceny jaką płaci), to wtedy dopiero stosuje się marketing.

„Marketing to proces zarządczy, którego celem jest wymiana produktów na komercyjnym rynku, zapewniająca wzajemne korzyści sprzedającym i kupującym.”

„Marketing polega na ustanowieniu i utrzymaniu długoterminowych, zyskownych relacji z nabywcami.” (Glynn 1990)

Proces globalizacji rozwija się 4 podstawowymi nurtami, które tworzą:

• przepływy handlu

• przepływy finansowe - najważniejsze są bezpośrednie inwestycje zagraniczne o charakterze produkcyjnym

wśród tych przepływów finansowych generalnie możemy mieć do czynienia co najmniej z 3 rodzajami przepływów zagranicznych finansowych, mianowicie:

• kredyty, które są udzielane przez zagraniczne banki krajowym kredytobiorcom,

wiele firm polskich wybiera banki zagraniczne

• mogą to być BIZ o charakterze produkcyjnym, które rozdzielają się na 2 części:

• na inwestycje portfelowe, które polegają na tym, że firma zagraniczna wykupuje część akcji firmy polskiej;

• na inwestycje typu „greenfield” czyli inwestycje tworzone od podstaw (tak jak w Garwolinie fabryka Avon'u - produkcja kosmetyków; stanowi centrum zaopatrzeniowe dla innych w kraju)

• przepływy finansowe czyli inwestycje zagraniczne o charakterze spekulacyjnym - kiedy to firmy zagraniczne czy banki kupują polskie walory - polskie papiery wartościowe - celem nie zainwestowania na długi okres, ale przetrzymania ich do momentu kiedy osiągną określony zysk, a potem błyskawicznie wycofują się z danego rynku.

• Przepływy produkcji

• Rosnąca sieć traktatów i innych powiązań instytucjonalnych

W globalizacji istotne:

• liberalizacja i deregulacja narodowych wyników finansowych

• czynności bankowe w coraz większym stopniu staja się częścią większego rynku usług finansowych

• rozwój techniinformatycznych i telekomunikacyjnych

• rozwój międzynarodowych przepływów kapitału w formie BIZ

Model międzynar. konkurencyjności firmy, Model Portera składa się z trzech submodeli:

• romb Portera - dotyczy czynników na zew. firmy

• pięć sił konkurencyjnych Portera - na zew. firmy

• łańcuch wartości firmy - wew. firmy, ocena wewnętrzna firmy

Łańcuch wartości może być analizowany przy pomocy koncepcji:

• Trójkąt konkurencyjności

• Benchmarking

Romb Portera - analiza konkurencyjności narodowej

W analizie konkurencyjności narodowej chodzi o to, że w ujęciu klasycznym było założenie, że jedne kraje są bardziej konkurencyjne od drugich w zakresie eksportu. Jeżeli jeden kraj ma lepsze warunki do prowadzenia produkcji i eksportu niż inny, to w związku z tym wszystko co się w danym kraju wyprodukuje jest bardziej konkurencyjne od tego co inni.

Porter natomiast powiedział, że nie ma takiej przewagi konkurencyjnej w produkcji i eksporcie. Natomiast mówi, że kraje mogą być porównywane pod względem atrakcyjności z punktu widzenia lokowania w niej działalności gosp., tzn. w sytuacji kiedy wszyscy na świecie chcieliby ściągnąć jak najwięcej inwestycji do siebie (bo im więcej inwestycji tym więcej rozwoju, więcej miejsc pracy i więcej dochodu dla każdego) to jest oczywiste ze kraje konkurują między sobą o ściąganie takiej działalności gosp., która pobudzi trochę więcej wzrostu w tym kraju. W związku z tym, że kraje konkurują pomiędzy sobą Porter doszedł do tego że trzeba by próbować analizować jakość otoczenia firmy, mierzyć ją i porównywać pomiędzy krajami. I w tym sensie mówimy o analizie konkurencyjności narodowej, ze niektóre kraje są bardziej przyjazne dla przedsiębiorców, a inne są mniej przyjazne albo wręcz nieprzyjazne.

Firma musi wziąć pod uwagę jeżeli przystępuje do działalności i wchodzi na obcy rynek cztery kategorie, które otaczają firmę:

Przewaga konkurencyjna firmy stanowi kombinację czynników tworzących krajowe otoczenie firmy i strategii firmy.

Przewaga konkurencyjna nie zależy wyłącznie od jakości działania firmy, od jej strategii i sprawności operacyjnej, ale że bardzo dużą część wpływu na konkurencyjność firmy wywiera otoczenie firmy.

(Łatwiej jest zdobyć międzynar. przewagę konkurencyjną firmie szwedzkiej niż polskiej).

Warunki czynników produkcji - tworzą środowisko, w którym firmy uczą się konkurować

Te warunki powinny być takie żeby:

• dostępność firm do wysokiej jakości czynników produkcji

• zasoby pracy łatwo dostępne dla wszystkich firm

• zasoby kapitału - patrzy się na system bankowy, czy jest dostępny czy rygorystyczny

• infrastruktura materialna - dostęp do transportu

• infrastruktura administracyjna - decyzje w zakresie uruchamiania i kontrolowania biznesu

• infrastruktura informacyjna - dostępność łatwej i szybkiej informacji biznesowej dla firm

• infrastruktura naukowa i technologiczna

• zasoby naturalne

CZYNNIK	MOBILNOŚĆ
Klimat Infrastruktura gospodarcza (transport) Bogactwa naturalne (surowce, paliwa) System edukacji Zasoby pracy (mobilność) Infrastruktura technologiczna (tele, internet) Kapitał	niska wysoka

Warunki popytu

Wtedy kiedy podejmujemy decyzję albo o przeniesieniu produkcji za granicę, albo o eksportowaniu jakiegoś towaru to trzeba popatrzeć na to jakie warunki popytu funkcjonują w danym kraju. Podejście może być dwojakie:

Eksporter może uważać, że najlepiej byłoby zacząć eksportować do takiego kraju, gdzie wymogi są bardzo niskie, gdzie nie napotkamy na jakąś dużą konkurencje ze str. innych firm, gdzie ludzie nie są przyzwyczajeni do wysokiego standardu wyrobów. Ale kierowanie się taką przesłanką jest bardzo niebezpieczne, bo to oznacza że nie widzimy żadnych możliwości rozwojowych i zmiany kierunku naszego eksportu. Jeżeli od razu założymy że będziemy produkowali towary o niskim poziomie konkurencyjności to właściwie zamykamy sobie drogę do rozwoju. I w związku z tym coraz bardziej rekomendowane są takie postulaty, żeby szukać segmentów rynku, gdzie są wymagający lokalni klienci.

Związek pomiędzy skalą produkcji, kosztami transportu i wielkością rynku krajowego - najlepiej obsługiwać duży rynek krajowy z jednego miejsca, oszczędzając na kosztach transportu.

Szwecja przoduje w światowej produkcji transformatorów (ABB) → przesyła energię elektryczną na duże odległości.

Skalne podłoże wymusiło przodownictwo w stali wysokojakościowej, wiertłach, sprężarkach (Sandvik)

Warunki popytu wymuszają wysoka jakość produktów oferowanych na danym rynku

Warunki:

• wymagający lokalni klienci

• szczególne wymagania klientów, które wyprzedzają trend ogólny

• nietypowy popyt lokalny w specjalistycznych segmentach, który może być zaspokajany przez firmy krajowe lub globalne

Sektory pokrewne i wspomagające - korzyści wymagające z funkcjonowania gron

Grona (clusters), są to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach związanych z nimi instytucjami (np. uniwersytety, instytuty naukowo-badawcze).

Do grona należy zaliczyć wszystkie firmy, sektory i instytucje, silnie ze sobą powiązane, czy to pionowo, poziomo czy instytucjonalnie.

Grona wpływają na konkurencję na 3 sposoby:

• zwiększenie wydajności należących do niego firm

• zwiększenie ich zdolności do innowacji (ściągają z całego kraju specjalistów w danej dziedzinie)

• zachęcanie do tworzenia nowych firm (bo jest duży rynek)

Przewaga grona polega m.in. na zewnętrznych oszczędnościach oraz przepływach (spillorers) między firmami i sektorami.

• Strategia firmy, struktura i rywalizacja

Znaczenie konkurencji krajowej dla rozwoju konkurencji międzynar.: dualne koncerny w Szwecji (Volvo-Scania, Volvo-SAAB, Skanska-NCC)

Rola rządu - finansowanie i budowanie infrastruktury, dróg, portów lotniczych, edukacja, opieka zdrowotna, ekologia

Koncentracja geograf. wzmaga siłę konkurencji

Ważne lokalne środowiska i zasady sprzyjające inwestycjom i trwałemu doskonaleniu, np. ochrona własności intelektualnej.

Romb jako system (Romb Portera)

Wierzchołki rombu zależą od siebie - albo wzajemnie się osłabiają albo wzmacniają. Rywalizacja krajowa i koncentracja geograf. (grona) mogą przekształcać romb w system konkurencyjny, sprzyjać integracji wprzód lub w tył.

W Szwecji Sandvik przeszedł od stali specjalnych do wierteł, a SKF od stali specjalnych do łożysk toczniowych.

Romb stwarza środowisko sprzyjające powstawaniu gron, konkurencyjnych sektorów.

Przedstawienie przez Portera uporządkowanego logicznego zbioru kryteriów w postaci „rombu”, pomocnych do oceny poziomu konkurencyjności kraju, budzi pokusę po pierwsze do ilościowego ich ujęcia, po drugie do poszukiwania syntetycznych indeksów, które mogłyby być wykorzystywane w rankingach międzynar.

Strategia i konkurencja

W strategii chodzi o dłuższy okres czasu czyli długookresowe działania gospodarcze, a także o to, że strategia powinna zajmować się ważnymi rzeczami, a operacyjna działalność firmy mniej ważnymi.

Wg Portera

Strategię można traktować jako budowę murów obronnych przed siłami konkurencji albo jako wyszukiwanie w sektorze pozycji, w których te siły są najsłabsze.

Strategia jest podstawą konkurencyjności.

Strategia to stworzenie wyjątkowej i cennej pozycji firmy na rynku wiążącej się z odmiennym zbiorem czynności na bazie:

• wiodącej pozycji kosztowej (tak produkować żeby mieć najmniejsze koszty, żeby móc w każdej chwili zniszczyć konkurencję obniżając ceny i mieć nadal zysk - NOKIA)

• zróżnicowania (zrobić produkt inny od wszystkich, albo wmówić klientom poprzez marketing że jest on inny - Neutrogenna - mydło lecznicze)

• koncentracji (opartej na koszcie + skoncentrowanie się firmy na dostarczaniu wyrobu do jednego segmentu ludzi - IKEA)

Czyli firma jakaś ma strategię kiedy potrafimy po jakichś cechach odróżnić działanie jednej firmy od drugiej. I najlepiej żeby to było działanie unikalne, żeby żadna inna firma nie potrafiła naśladować tego co robi firma mająca dobrą strategię.

Efektywność operacyjna - dążenie do wydajności, szybkości, jakości przy pomocy technik:

• TQM - produkcja bez usterek

• Benchmarking - analiza porównawcza

• Konkurencja oparta na czasie - just in time

• Outsourcing - zakup z zewnętrznych części produkcji i usług (np. call center)

• Reingeneering - radykalne projektowanie organizacji

• Strategie aliance - partnerstwo (Volvo - Renault)

• Change management - zarządzanie zmianą (wprowadzanie ciągłych zmian i nowych technik zarządzania)

Oznacza wykonywanie niektórych czynności - lepiej niż to robią rywale. Niemożność przełożenia tych osiągnięć na trwałą rentowność. Narzędzie kierownicze zastępują strategię.

Efektywność operacyjna - potężny motyw fuzji. Jedna firma po drugiej nie umiejąc patrzeć strategicznie, potrafi jedynie wymyślić wykupienie rywali.

W strategii konkurencji chodzi o to by się wyróżniać. Świadomy wybór odmiennego zbioru czynności aby dostarczać szczególnej mieszanki wartości (IKEA).

5 pytań o wejście na rynek obcy

1) Motywy umiędzynarodowienia firmy (dlaczego wchodzić na obcy rynek)

• Motywy autonomiczne

• Zysk i rozwój - jeżeli firma dąży do zwiększania sprzedaży i zysku to w jakimś momencie napotka na barierę popytu w danym kraju, nie może u siebie sprzedać więcej i jeżeli dalej chce się rozwijać to musi myśleć o ekspansji zagranicznej

• Rola zarządu (zmiana osób lub podejścia do eksportu) - często zarząd składa się z osób, które nawet nie uwzględniają możliwości wejścia na rynek zagr. z uwagi na brak kompetencji, nieznajomość języka obcego, techniki handlu, reguł działania na obcym rynku

• Przewaga technologiczna (np.Atlas) - kiedy firma wpadnie na jakiś pomysł w zakresie produkcji danego wyrobu, wtedy koszty związane z R&D są duże, firma musi w jakiś sposób zrekompensować sobie te koszty przez dużą skalę produkcji i zaczyna sprzedawać za granicą

• Popyt na rynku zagranicznym - czasami firma nie wie że jest popyt na rynku zagr. i przez przypadek dowie się o tym od jakiegoś przedstawiciela zagr., który u nas wybiera jakieś produkty, bo są np. tańsze i lepsze jakościowo, składa zamówienie i nawiązuje się współpraca

• Korzyści skali produkcji - jeżeli firma chce konkurować z innymi firmami pod względem cenowym, to musi dążyć do niskich kosztów produkcji a tym samym do zwiększenia skali produkcji, bo wtedy koszty stałe rozkładają się na większą ilość produkowanych jednostek

• Korzyści podatkowe - czasami polityka fiskalna zmierza do zachęcenia firm do produkcji eksportowej i oferuje np. ulgi w podatku doch.

• Motywy indukowane (pochodzące z zew.)

• Presja konkurencji - początkowo wydawało się, że firma jest konkurencyjna na rynku, potem nagle się okazuje, że przychodzą konkurenci zagr., którzy dostarczają lepsze wyroby, po konkurencyjnych cenach. Wtedy dla nas robi się coraz mniej miejsca na naszym rynku więc próbujemy szukać zbytu na innych rynkach, mniej wymagających

• Ograniczony rynek krajowy - w 1997-99 mieliśmy ogromną dynamikę rozwojową kraju, która była wywołana popytem na rynku wew. Firmy nie interesowały się za bardzo eksportem, bo rynek krajowy był bardzo chłonny i mieliśmy duży wzrost dochodów ludności. Wszystko byłoby dobrze gdyby nie to, że popyt który był kreowany na rynku wew. przez dynamikę inwestycyjną kierował się w zbyt dużej części na towary importowane. W sytuacji kiedy mieliśmy do czynienia z otwartymi granicami nie było żadnych barier, które by chroniły polski rynek przed napływem tanich i bardzo dobrych towarów. Doszło do ujemnego salda bilansu hz i trzeba było w polityce gosp. zrobić coś co postawi popyt importowany nad eksportowanym żeby Polska nie znalazła się w obliczu kryzysu płatniczego i bilansowego ze wszystkimi tego konsekwencjami. Wtedy jedynym wyjściem było zamrożenie gospodarki, podniesienie tak wysoko stóp%, żeby zniechęcały ludzi i inwestorów do brania kredytów.

• Wolne moce wytwórcze (przenoszenie produkcji elementów z kraju rozwiniętego do kraju rozwijającego się) - wolne moce wytwórcze i brak popytu krajowego razem pokazały swoją obecność i w związku z tym, po to żeby je wypełnić trzeba było zwiększyć eksport

• Zagraniczne zapytania ofertowe - w warunkach rosnącej specjalizacji produkcji czołowi producenci światowi poszukują najtańszych źródeł dostaw części, komponentów i w związku z tym szukają po świecie takiego miejsca gdzie najłatwiej można byłoby to kupić

• Sezonowość popytu - jest to czynnik zachęcającym do eksportu, w przypadku kiedy firma produkuje np. wyroby letnie i żeby nie przerywać produkcji i nie przestawiać produkcji na inny produkt eksportuje się tak gdzie jest akurat ciepło

• Geograficzna i psychologiczna bliskość - mamy z nią do czynienia kiedy wybieramy rynki, na które chcemy eksportować

2) Na które rynki wejść?

Proste, intuicyjne sposoby wyboru (nie wymagające głębokich studiów, znajomości metod badania marketingowego, znajomości literatury marketingowej)

• eksporter obuwia w Afryce - anegdota o tym czy nie eksportować do Afryki, bo tam chodzą boso, czy eksportować dużo, bo nie mają i chodzą boso

• udział importu w podaży krajowej - analiza statystyk czy dany kraj importuje i co importuje i czy mamy szanse

• wiele krajów czy kilka krajów - zastanowienie się czy wchodzić na jeden rynek czy od razu na wiele

Kilka krajów gdy:

• koszty wejścia i koszty kontroli rynku są wysokie - musimy koncentrować swoją działalność na jednym lub dwóch rynkach, dopiero w miarę zdobywania doświadczeń rozszerzać ekspansję eksportową na inne rynki

• koszty adaptacji produktu i koszty promocji są wysokie - ograniczać liczbę rynków po to żeby uzyskiwać w wyniku tego eksportu zyski

• liczba ludności, wielkość dochodów ich wzrostu są wysokie - im większa dynamika wzrostu dochodów tym większa szansa na to że ulokujemy swój produkt, najgorzej gdy jest stagnacja, bo trzeba walczyć i wyrzucić kogoś z rynku żeby wejść na jego miejsce

• czołowe firmy zagraniczne mogą utworzyć wysokie bariery wejścia

• triada rynków: USA, UE, Japonia

• Polskie MSP: do Szwecji, do Niemiec, na Ukrainę, do Australii

• Współpraca z sąsiadami - model Uppsala

Modele wyboru rynków:

• Model politycznego ryzyka - BERI (Business Environment Risk Indeks) - 14 czynników politycznych, ekonomicznych, finansowych mierzonych wg skali od 1-4, posiadających wagi, dających razem max. 100 pkt. $ kategorie ryzyka wg liczby pkt.

• Model WEF (World Ekonomic Forum) M. Porter

• Model IMD (International Management Development)

Oba modele łączy podobne marketingowe podejście, biorąc za główny cel potrzeby użytkowników. Skomplikowane procedury służą ostatecznemu celowi, którym jest dostarczenie odbiorcy możliwości szybkiej i taniej oceny poziomu konkurencyjności kraju w postaci jednego wskaźnika - miejsca zajmowanego w rankingach kilkudziesięciu analizowanych krajów.

Oczywiście dla tych, którym jest to potrzebne istnieje możliwość dokładnego przeanalizowania przyczyn, które o takiej pozycji zadecydowały. Stąd też prace instytucji, publikowane co roku w postaci raportów o konkurencyjności międzynar. cieszą się zainteresowaniem rządów, biznesmenów i naukowców:

• Dla rządów raporty o konkurencyjności stanowią wartościowy benchmarking umożliwiający ocenę skuteczności funkcjonowania instytucji i instrumentów polityki państwowej (pokazują najwyższy poziom, który jakiś kraj osiągnął i do tego trzeba dążyć)

• Biznesmeni uzyskują wiarygodne i sprawne narzędzie ułatwiające podejmowanie decyzji alokacyjnych w obszarze produkcji, handlu i inwestycji

• Naukowcy uzyskują bogate źródło metodycznie opracowanej informacji o procesach gospodarczych

Dla oceny potencjału wzrostu każdego kraju w raporcie stosowane są dwa komplementarne indeksy:

• Indeks konkurencyjności wzrostu GCI skonstruowany przy pomocy zbioru instytucji oraz instrumentów polityki gosp. wspierających wzrost gospodarki w średnim i długim okresie (5-8 lat) Indeks ten jest opracowywany na podst. koncepcji prof. Jeffreya, D.Sachsa, przez P.Corneliusa, dyr. Programu Globalnej Konkurencyjności w WEF

Indeks podstawowy konstruowany jest na podst. 3 indeksów:

• indeks technologii (subindeksy: technologii informatycznej i komunikacyjnej, innowacyjności, transferu technologii)

• indeks instytucji publ. (subindeksy: korupcji, kontraktów i legislacji)

• indeks środowiska nat. (subindeksy: stabilności makroekonomicznej, ratingu kredytowego kraju

z których każdy analizuje konkurencyjność kraju na podst. licznych parametrów.

Środowisko (otoczenie) makroekonomiczne

Gospodarka nie może się rozwijać gdy występuje:

• wysoka inflacja (ludzie nie potrafią kalkulować zwrotu na inwestycje)

• brak kontroli finansów publ.

• wysoki deficyt budżetowy

Duży udział obsługi długu publ. w budżecie z powodu wysokich stóp %.

Wysoki poziom podatków korporacyjnych i osobistych

Instytucje publiczne

Biznes nie może działań efektywnie gdy:

• prawo własności, egzekwowanie kontraktów nie jest zapewnione przez przejrzysty i sprawnie działający system prawa

• istnieje duża korupcja (wysokie koszty prowadzenia biznesu)

Technologie

Neoklasyczna teoria wzrostu dowiodła, że wzrost nie może mieć miejsca bez postępu technicznego (coraz szybsze tempo odnowienia coraz lepszych i tańszych produktów)

Jak wejść na rynek - 3 podstawowe metody:

Eksportowe - Export pośredni - agent importera, Krajowy hurtownik, Krajowy agent Export bezpośredni - zagraniczny dystrybutor, dealer, agent, komisant

Kontraktowe - kontrakt produkcyjny, licencjonowanie, franhising, Joint Veture

Inwestycyjny - kraowe biuro lub oddział, przedstawiciel handlowy, filia handlowa za granicą, filia produkcyjna, regionalne centrum handlowe, KTN

Łańcuch wartości firmy

Fazy zarządzania marketingiem

BSOPKMPZK

B - badania rynku

SOP = Segmentacja, określenie grup docelowych, pozycjonowanie

KM - Kompozycja Marketingowa - 4P - cena produkt miejsce, promocja. Usługi - 3P - ludzie, procesy, obsługa

PZ - praktyczne zastosowanie

K - kontrola

Globalny program marketingowy - strategia standaryzacji (globalizacji) czy adaptacji:

- 3 tendencje - globalizacja rynków, przemysłów, konkurencji

strategia, struktura,

rywalizacja firm

warunki popytu

warunki

czynników produkcji

sektory pokrewne i wspomagające

Groźba substytutów

Siła przetargowa nabywców

Groźba nowych wejsć

Siła przetargowa dostawców

Obecni konkurenci

Decyzja o programie marketingowym

Decyzja jak wejść na rynek

Decyzja na które rynki wejść

Decyzja o rozpoczęciu działalności

za granicą

Decyzja o organizacji marketingu

Sprzedaż i obsługa posprzedażna

Marketing usług

Produkcja

R & D

---