1 Kopaliny
O kopalinach decyduje prawo geologiczne i górnicze (94). Kopaliny wydobywane metodami skomplikowanymi, np. podziemną (węgiel) , otworową( siarka) należą do skarbu państwa, a metodą podstawową do właściciela nieruchomości.
Urządzenie uzbrojenia terenu, które zostaną połączone z przedsiębiorstwami wysyłkowymi stanowią własność tego przedsiębiorstwa
2 Triada uprawnień
Triada uprawnień właściciela rzeczy:
uprawnienia do władania:
władztwo faktyczne (posiadanie i jednoczesne urzytkowanie)
władanie prawne (posiadanie bez użytkowania → użyczenie rzeczy powoduje utratę w. faktycznego ale nie prawnego
uprawnienie do użytkowania - do używania rzeczy i pobierania pozytków ( np. uprawa gruntu rolnego). W przypadku rzeczy ruchomej uprawnienie to obejmuje także możliwość przetworzenia, zurzycia lub zniszczenia rzeczy
uprawnienie do rozporzÄ…dzania
przeniesienia prawa własności (dobrowolne pozbycie się praw do czegoś) drogą umowy kupna - sprzedaży, darowizny lub zamiany
ograniczenie swego prawa przez oddanie w urzytkowanie (również wieczyste), ustanowienie służebności, hipoteki, zastawu
ograniczenia umowne czyli obligacyjne oddanie w najem, dzierżawę, urzyczenie, leasing
podział nieruchomości, zwykle najpierw na działki a później sprzedaż
przez zapis w testamencie = rozporzÄ…dzenie testamentowe
prywatyzacja, komunalizacja, uwłaszczenia różnych podmiotów
Uprawnienie do rozporządzania nie dotyczy praw niezbywalnych, takich jak pierokup, dozywocie, służebnośc osobista i uzytkowanie
Własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomościa w taki sposób, że stała sie jej częścia składową. Czyli własność budynku trwale związanego z gruntem nabywa właściciel gruntu a nie np. dzierzawca, który go wybudował. Dzierżawca ma tylko prawo do zwrotu kosztów wzniesionego obiektu. Wyjątkiem jest przypadek UW; tam budynek jest własnością użytkownika wieczystego
3 Wywłaszczenie (jaki organ, tryby, skutki prawne decyzji, odszkodowanie)
Wywłaszczenie nieruchomości. Przebieg postępowania.
Wywłaszczenie - odjęcie lub ograniczenie w drodze decyzji administracyjnej prawa własności, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego do nieruchomości. Dotoczy tylko nieruchomości. W sensie etymologicznym oznacza pozbawienie kogoś prawa własności.
Założenia wywłaszczenia:
dotyczy tylko nieruchomości;
na drodze decyzji administracyjnej;
na rzecz SP lub jednostek samorzÄ…du terytorialnego;
na cele publiczne wyraźnie określone w art. 6 ustawy o gosp. nieruchomościami;
przed wywłaszczeniem obowiązkowe negocjacje z właścicielem (jeżeli jest to możliwe to proponuje się nieruchomość zamienną);
tylko jeżeli celu nie da się zrealizować na innym gruncie należącym do SP.
Przebieg postępowania:
etap negocjacji (cywilno - prawny):
musi być wydana decyzja o WZiZT. Z nią geodeta udaje się do właściciela. Proponuje jakąś kwotę lub grunt zamienny. Cena - rzeczoznawca majątkowy szacuje wartość nieruchomości aby móc zaproponować pewną sumę za wywłaszczenie. Cena ta podlega dyskusji między właścicielem nieruchomości a organem uprawnionym do jej wykupu. Jeżeli w ciągu 2 m-cy (od zakończenia negocjacji; w przypadku autostrad płatnych od początku) właściciel nie zdecyduje się na sprzedaż przystępuje się do II etapu.
Jeżeli właściciel zgadza się sporządza się protokół z negocjacji, umowę kupna-sprzedaży w formie aktu notarialnego, wypłaca się zaoferowaną kwotę i wpisuje do dz. II jako właściciela KW SP lub JST.
etap postępowania administracyjnego (administracyjno - prawny):
przeprowadzany tylko w przypadku kiedy właściciel nie zgadza się na sprzedaż nieruchomości. Z urzędu (gdy wywłaszcza się na rzecz SP) lub na wniosek JST (wniosek: zawiera cel, dowód, że we wskazanym miejscu można budować - decyzja o WZiZT, dane o działce - wyciąg z EGiB poparty wypisem z KW, wykaz wszystkich podmiotów w sprawie i nieruchomości wywłaszczanych oraz protokół z negocjacji). Postępowanie wszczyna się postanowieniem starosty na terenie którego znajduje się nieruchomość. Starosta ma obowiązek przeprowadzenia postępowania administracyjnego - składa wniosek do sądu rejonowego o wpis do dz. III KW, że w sprawie danej nieruchomości toczy się postępowanie wywłaszczeniowe, porozumiewa się z właścicielem w sprawie odszkodowania. Przeprowadza się rozprawę administracyjną, którą kończy wydanie decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości i wysokości odszkodowania, wskazującą cel publiczny na który wywłaszczono nieruchomość. Decyzja może ustanowić służebność nieruchomości wywłaszczanej na rzecz n. sąsiednich. Od decyzji tej można się odwołać. Jeżeli nie skorzysta się z tej możliwości d. staje się ostateczna i można ja sądzić jedynie do NSA, ale inwestycja będzie w tym czasie realizowana. Decyzja ostateczna powoduje przejście prawa własności na SP lub JST - wpis w dz. II KW nowego właściciela. Odszkodowanie wypłaca się w ciągu 2 tygodni. Obecnie w Polsce bardzo rzadko zdarza się konieczność przeprowadzenia etapu II.
Postępowanie gdy nieruchomość nie ma uregulowanego stanu prawnego, czyli nie istnieje KW, zbiór dokumentów, dane z ewidencji ani żadne inne dokumenty na podstawie których można ustalić osoby które mają prawa rzeczowe do nieruchomości:
Nie ma negocjacji;
Ogłoszenie o poszukiwaniu osób mających prawa rzeczowe do nieruchomości (np. w prasie); na zgłoszenie jest 2 miesiące; jeśli się nikt nie zgłosi, to wszczynane kest postępowanie; jeśli się zgłosi - negocjacje itd.;
Wszczęcie postępowania o wywłaszczenie;
Nie ma rozprawy administracyjnej (bo nie ma właściciela);
Decyzja ogłaszana jest na tej samej zasadzie co poszukiwanie osób mających prawa do nieruchomości;
Odszkodowanie jest wypłacane, trafia do depozytu i jest tam przez 10 lat.
Ograniczenia praw do nieruchomości wg przepisów o wywłaszczeniu:
przeprowadzenie robót ziemnych w celu instalacji uzbrojenia terenu:
przedsiębiorstwo wysyłkowe prowadzi negocjacje (starosta nie musi o tym wiedzieć);
w przypadku gdy właściciel się nie zgadza - wniosek do starosty;
zgoda starosty w formie decyzji administracyjnej;
grunt ma być uprzątnięty do 6 m-cy.
poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja kopalin stanowiących własność:
jednostka posiadająca koncesję górniczą prowadzi negocjacje z właścicielem o udostępnienie nieruchomości i cenę jej udostępnienia;
w przypadku gdy właściciel się nie zgadza - wniosek do starosty;
zgoda starosty w formie decyzji administracyjnej;
decyzja obowiązuje maksymalnie 12 m-cy. Na dłużej ustanawia się użytkowanie.
zdarzenia z gatunku siły wyższej (siły nadprzyrodzone, zagrożenie życia, zdrowia, mienia).
Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości:
cel publiczny na który wywłaszczono nieruchomość nie został zrealizowany w ciągu 7 lat;
wygasła decyzja o WZiZT;
Zmiana celu publicznego jedynie za zgodą byłego właściciela;
Można ubiegać się o zwrot niewykorzystanej pod inwestycję części nieruchomości;
Zwrot wywłaszczonych nieruchomości odbywa się w postępowaniu administracyjnym na wniosek byłego właściciela lub jego spadkobierców - decyzja o zwrocie i o rozliczeniach.
4 Prawo pierwokupu, komu przysługuje pierwokup z ustawy
prawo pierwokupu jest to wynikające z umowy lub ustawy pierwszeństwo do nabycia rzeczy w wypadku jej sprzedaży.
Czyli korzysta się z prawa tego, gdy jest sprzedaż rzeczy.
Prawo to może przysługiwać osobie trzeciej.
Jest nieograniczone w czasie. W przypadku rzeczy ruchomej podmiot ma do namysłu 1 tydzień, w przypadku nieruchomości 1 miesiąc
Prawo pierwokupu z ustawy:
z kodeksu cywilnego;
dzierżawa. Jeśli umowa dzierżawy była na 3 lata, lub jeśli dzierżawa faktyczna trwała co najmniej 10 lat, to dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu. Ma miesiąc na oświadczenie woli i wtedy wystarczy sporządzić akt notarialny ( nie trzeba umowy kupno -sprzedaż)
nieruchomość rolna. Jeżeli jeden ze współwłaścicieli chce sprzedać swój udział, to prawo pierwokupu mają pozostali współwłaściciele
z ustawy o gosp. Nieruchomościami
Dotyczy nieruchomości w mieście lub poza, ale objętych MPZP. Wtedy prawo pierwokupu ma gmina , i dotyczy to:
nieruchomości niezabudowanych
nieruchomości pod użytkowaniem wieczystym niezabudowanych
gruntów przeznaczonych w MPZP na cele publiczne
gruntów wpisanych do rejestru zabytków
nie dotyczy:
jeżeli sprzedaż następuje między dwoma osobami uprawnionymi do dziedziczenia ustawowego
jeżeli następuje sprzedaż między osobami prawnymi tego samego kościoła
5 Zastrzeżenia umowne. Co to jest zaliczka a co zadatek?
Zastrzeżenia umowne zabezpieczają interesy stron przed zawarciem umowy:
zadatek: kwota pieniężna lub rzecz gat. oznaczona, kórą w czsie zawierania umowy jedna strona przekazuje drugiej w celu zabezpieczenia wykonania umowy; jeżeli osoba dajaca zadatek nie wywiąże się z umowy to druga zatrzymuje zadatek w sytuacji odwrotnej dający zadatek może żądać zwrotu dwukrotnej wartości zadatku o ile umowa nie mówi inaczej. Gdy umowa zostaje zrealizowana zadatek staje się zaliczką
zaliczka: część wynagrodzenia płacona przed zrealizowaniem umowy
odstępne: określona w umowie kwota pieniężna, którą jedna ze stron lub obie będą zobowiązane zapłacić w przypadku jej niezrealizowania
umowne prawo odstąpienia: musi być określony termin; zawarte w umowie uprawnienie 1 lub 2 stron do odstąpienia od umowy do określonego terminu ze skutkiem wstecz
odstąpienie od umowy: przy umowie o dzieło lub zlecenie, wynika z treści umowy; ze skutkiem wstecz
wypowiedzenie umowy: dotyczy umów o charakterze najmu, dzierżawy (ciągłej); ze skutkiem na przód
rozwiÄ…zanie umowy: na drodze porozumienia stron; na drodze nowej umowy
poręczenie: A - wierzyciel, B - dłużnik, C - poręczyciel. A i B związani umową . A może zgłosić się do dlużnika i do poręczyciela by wyegzekwować umowę; zobowiązania B i C są solidarne wobec wierzyciela; poręczyciel - zgadza się wykonac umowe za B gdy ten się nie wywiązuje
kary umowne: dotycza zobowiązań niepieniężnych (najczęściej usług). Kwoty pieniężne określone są w % od wynagrodzenia, które zobowiązany zapłaci w przypadku niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy. Jest to jedyne odszkodowanie. Zamawiający musi udowodnić, że powstała szkoda ma związek z umową; wysokość szkody musi byc określoną
odsetki: odszkodowanie przy umowach ze świadczeniem pieniężnym; przepisy nie rgulują ich wysokości. Nie określa się w umowie odsetek od odsetek. Nawet jeśli nie określono odsetek w umowie należą sie odsetki ustawowe (obecnie min. finansów 30% rocznie)
zastaw - zabezpieczenie wierzytelności na rzeczy ruchomej
hipoteka - zabezpieczenie wierzytelności na nieruchomości
Zadatek - kwota pieniężna lub rzecz gatunkowo oznaczona, która w czasie zawarcia umowy jedna strona przekazuje drugiej w celu zabezpieczenia wykonania umowy. Jeśli strona która wręcza zadatek uchyli się od umowy , to strona która go dostała nie zwraca go. Natomiast jeżeli strona która dostała zadatek uchyli się od umowy, strona która go wręczyła, ma prawo żądać jego podwójnej wartości (chyba że w umowie jest co innego).
Jeżeli umowa wejdzie w życie, to zadatek staje się zaliczką i wchodzi w skład wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy. Jeśli umowa nie zostanie wykonana to zaliczka nie jest zwracana.
Zaliczka - część wynagrodzenia płacona przed zrealizowaniem umowy.
6) Coś o odrębności budynku od gruntu, trzeba było wytumaczyć cytat z
KC