Scenariusz uroczystości z okazji 11 XI

1.Przewodniczący szkoły

Komenda: baczność! Sztandar Szkoły wprowadzić!( wprowadzenie sztandaru)

-Panie dyrektorze, przewodniczący Parlamentu Szkolnego zgłasza gotowość wszystkich uczniów na uroczystej akademii z okazji Święta Niepodległości. Za chwilę odśpiewamy hymn państwowy. Przypominam, że należy stać na baczność, zachować powagę i spokój. Oddając szacunek symbolom narodowym, oddajemy go wszystkim Polakom, którzy odeszli i tym, którzy żyją obecnie.

Komenda: Baczność! Do hymnu!

2. Chór - Mazurek Dąbrowskiego

3. Przewodniczący P. Sz.

- Po hymnie! Spocznij!

  Dziś w tak podniosłym i poważnym dniu,

w 92 rocznicę odzyskania niepodległości postanowiliśmy zaproponować Państwu

podróż wehikułem czasu. Chciałbym, żebyśmy cofnęli się do lat zaborów.

(Wirtualny atlas historyczny mapa rozbiorów Polski lub mapy granic Polski )

Polska utraciła niepodległość po 3 zaborze w 1795 roku. Trzech naszych sąsiadów Prusy, Austria i Rosja podzieliło nasz kraj między siebie.  Zniknęliśmy  z mapy Europy na 123 lata.

J.Kaczmarski wiersze posegregowane Rejtan + obraz

Naszym przewodnikiem po zaborach będzie żołnierz Legionów Piłsudskiego, które miały olbrzymi wkład w odzyskanie niepodległości. Ponieważ Polakom w zaborach nie żyło się lekko … zadbaliśmy o wasze bezpieczeństwo - oto są z nami jako ochrona młodzi ludzie.

 Pamiętajcie,  by przenosząc się z jednego do drugiego zaboru, nie zdenerwować urzędników pruskich czy cara Rosji Aleksandra II. Głośne używanie języka polskiego jest zabronione, proszę również nie nucić pieśni patriotycznych, bo nasza skromna ochrona może sobie nie poradzić. I może być niebezpiecznie.

Pamiętajcie również , że nasz wehikuł czasu pokaże wam tylko niektóre wydarzenia historyczne, nie jesteśmy w stanie pokazać wszystkich z prostego powodu … zbyt długie przebywanie w przeszłości  mogłoby spowodować, że utknęlibyśmy tam na zawsze. Pomyślcie ze język rosyjski i niemiecki musiałby się stać waszym językiem codziennym.

( mapy granic Polski)

Zaczynamy od zaboru pruskiego.  To tereny zachodniej Polski.  W odczuciu Polaków jest to zabór, w którym naszym rodakom  było najgorzej. Powodem takich odczuć była oczywiście germanizacja. W XIX wieku w Niemczech występowały silne tendencje nacjonalistyczne i zjednoczeniowe. Prusy były jednym z państw niemieckich dążących do zjednoczenia wszystkich terenów w jedno państwo niemieckie.  Dlatego też proces wynaradawiania prowadzony był z taką zaciętością. Chciałbym państwu pokazać, jak Polacy bronili się przed germanizacją.

Michał Drzymała - wikipedia

Oto wóz Michała Drzymały

.

Pruskie prawo zabraniało stawiać budowle, jeżeli było to niekorzystne dla zaborcy, Urzędnicy  pruscy nie wydali pozwolenia na budowę domu Michałowi Drzymale.

Dlatego zamieszkał ze swoją rodziną w wozie cyrkowym. Władze pruskie chciały ten wóz usunąć, argumentując, iż stojący w jednym miejscu przez ponad 24 godziny wóz jest domem. W tej sytuacji Drzymała systematycznie, codziennie przesuwał ów wóz na niewielką odległość, co dało mu argument, iż jako pojazd ruchomy nie podlegał przepisom prawa budowlanego. Tym sposobem w pewien sposób wygrał z urzędnikami pruskimi. Osoba Michała Drzymały, a zwłaszcza jego słynny wóz stały się symbolem chłopskiego oporu wobec zaborcy i walki o polskość w obliczu germanizacyjnych planów rządu niemieckiego.

Nie tylko dorośli walczyli polskość. Zaborcom potrafiły przeciwstawić się także dzieci.

Oto jest rok 1901. Do najgłośniejszych i brzemiennych w skutki wydarzeń doszło 20 maja we Wrześni, w miasteczku koło Poznania. Dzieci zaprotestowały przeciwko używaniu języka niemieckiego na lekcjach religii, odmówiły odpowiadania w języku zaborcy.

Nauczyciel Schölzchen wymierzył karę cielesną czternaściorgu dzieciom W reakcji na to przed szkołą zebrał się wzburzony tłum. Uczestników tych zajść władze niemieckie ukarały więzieniem i grzywnami. Sposób zdławienia strajku tylko zwiększył opór przeciwko germanizacji.

Oporne dzieci we Wrześni, u góry pośrodku Bronia Śmidowiczówna

Historyczna szkoła we Wrześni

Pomnik-ławeczka pamiętniający Bronisławę Śmidowiczównę

Tablica we Wrześni upamiętniająca strajk i księdza Laskowskiego - przewodnika duchowego strajku rota

Mapa zaboru rosyjskiego

Zapraszam dalej. Przechodzimy do zaboru rosyjskiego. Tu także wiele się działo. Księstwo Warszawskie, potem Królestwo Polskie, Kraj Przywiślański, dwa powstania: listopadowe w 1830 roku i styczniowe 1863,represje, zsyłki na Syberię.

J. Kaczmarski Zesłanie studentów +obraz

rusyfikacja polskiej młodzieży trafnie określona przez Stefana Żeromskiego mianem syzyfowej pracy

(fragment filmu)

Zapraszam dalej. Oto zabór austriacki. Tu Polakom żyło się najlepiej. Mieli pewną autonomię, mogli zakładać różne organizacje nawet polityczne. Tutaj Polacy też chcieli walczyć o niepodległość. W 1846 roku wybuchło powstanie krakowskie. Zostało ono jednak zdławione i to rękami polskimi. Manifest powstańców nie dotarł do niepiśmiennych chłopów, za to urzędnicy austriaccy rozpowiadali po wsiach ze dobry cesarz austriacki chce zwolnić chłopów z obowiązków. I chłopi zamiast z polską szlachtą iść na cesarza, wzięli kosy i zaczęli mordować szlachtę. Przywódcą rabacji był Jakub Szela.

(portret)

Pod koniec XIX w. w Europie powstały dwa wielkie bloki silnych państw, które szykowały się do walki między sobą. Dla Polaków była to sytuacja wymarzona. Po raz pierwszy od czasów rozbiorów nasi zaborcy stanęli do walki przeciw sobie, wreszcie byli skłóceni.

Jak zwykle poszło o bogactwa, o wpływy… a głównie o kolonie, czyli o ziemie zdobywane poza Europą.

  Kiedy w 1914 rozpoczęła się I wojna światowa Polacy wyczuwali swoją szansę.

 Wszyscy zaborcy starali się jakoś pozyskać Polaków dla swoich własnych celów. 5 Listopada 1916 r. cesarze obu państw wydali akt, w którym zapowiadali utworzenie państwa polskiego, ale nie ustalili jego granic. Ale tu akurat mieliśmy naszych mądrych polityków!

• Józef Piłsudski utworzył Legiony - polskich formacji walczących z Rosjanami na froncie wschodnim odmówił złożenia przysięgi na wierność cesarzom Niemiec i Austro-Węgier. Został nawet za to osadzony w więzieniu w Magdeburgu, a żołnierze Legionów aresztowani.

Piłsudski w czasie I wojny światowej

Mundur ułana 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich

Pomnik Czynu Legionów na Rynku w Radomiu

Pułkownik Józef Piłsudski ze swoim sztabem przed Pałacem Gubernialnym w Kielcach w 1914

Przemarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej przez Kielce w 1914

Piłsudski w Otwocku w sierpniu 1915

Piłsudski i jego oficerowie w 1915

Kiedy w 1917 r. przystąpili do wojny Amerykanie, jej losy były już przesądzone. Niemcy przegrywali na wszystkich frontach.

Piłsudski

- Jako wódz naczelny armii polskiej, pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski (…) Państwo polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd polski zastąpi panowanie przemocy, która przez ponad 100 lat ciążyła nad losami Polski. (…) Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.

Polska znowu wolna!!!
Okrutnej niewoli lata przeminęły
Kolejny raz to wspominamy,
Ale ... co tak naprawdę świętujemy?!?!?

Mamy rok 2010, cieszymy się wolnością na co dzień, a może nawet jej nie dostrzegamy, bo jest dla nas tak oczywista i tak codzienna ….

Nasi przodkowie musieli jednak o nią walczyć przez pokolenia.

Zaprosiliśmy was w tę podróż w czasie

Po to, byśmy umieli naprawdę cieszyć się z jutrzejszego dnia.

By jutro, czyli 11 listopada leżąc na kanapie, patrząc w telewizor,” siedząc na GG” wspomnieć pokolenia, które za nas ginęły.

I pomyśleć, że ja dziś mówię po polsku, bo ktoś za mnie zginął czy cierpiał.

I najnormalniej w świecie ucieszyć się z tego faktu, że odzyskaliśmy niepodległość, wywiesić flagę biało- czerwoną  z okna czy balkonu

A może raczej postawić sobie niezwykle ważne pytanie:
JAK NA CO DZIEŃ ROZUMIEM I PRZEŻYWAM WOLNOŚĆ?
A może tylko zajmuję się jej…ŚWIĘTOWANIEM?

---