Uwaga
Czujność - zdolność/stan, dzięki, któremu jednostka jest w stanie wykrywać bodźce specyficzne wśród wielu bodźców pojawiających się w środowisku. Czujność jest
Zbyt niskie pobudzenie powoduje zachwianie czujności
Bodźce monotonne powodują zachwianie czujności
Detekcja sygnałów - sposób wykrywania bodźców etycznych/o szczęśliwym znaczeniu dla nas o określonym w określonym miejscu
Np. Lekarz przeglądający zdjęcia rentgenowskie pacjentów powinien być czujny na określone zaciemnienia, plamki itp.
Fizjologiczne mechanizmy uwagi:
odruch orientacyjny - skierowanie receptorów na źródło stymulacji (towarzyszy temu aktywność motoryczna ułatwiająca odbieranie tych bodźców)
Reakcja orientacyjna - rodzaj otwarcia poznawczego, przygotowania na przyjęcie bodźców
Indukcja ujemna wg Pawłowa: - polega na tym, że pobudzenie pojawiające się w pewnej okolicy kory mózgowej wywołuje hamowanie w okolicach sąsiednich. W początkowej fazie tworzenia pobudzenie ma charakter rozlany, a później ogniskowy.
Mechanizm indukcji ujemnej włączany jest w przypadku uwagi specyficznej.
Odruch orientacyjny jest charakterystyczny dla uwagi niespecyficznej.
Układ siatkowaty to neuronalny kolektor uwagi. Dojrzewa dosyć późno(małe dzieci dosyć długo nie potrafią ogniskować swojej uwagi), dopiero w okresie dojrzewania.
U małych dzieci ogniskowanie uwagi może trwać bardzo krótko (do 10 min), dlatego powinno się zmieniać dzieciom zajęcia. Dziecko trudem utrzymuje uwagę na 1 przedmiocie dłużej niż kilkanaście minut.
Trójkąt aktywności uwagowej:
3 okolice mózgu odpowiadające za 3 aspekty uwagi:
ekspresja uwagi - aktywacja sieci neuronalnych w przednich i tylnich częściach kory (odpowiedzialne za spostrzeganie przedmiotów i ich właściwości)
Mechanizmy wzmacniania: neurony ……. są za niego odpowiedzialne, wybiórczo aktywizują wtórne części kory mózgowej
Mechanizm kontroli: tutaj neurologicznym kolektorem jest pobudzenie sieci neuronalnych w płatach czołowych
Funkcje uwagi:
selekcja
Może być związana procesów pewnymi właściwościami związanymi procesów filogenetycznym rozwoje człowieka, a także z ……………..indywidualnymi
pierwotna - selekcja bodźców umysłowych aferentnych przez zmysły. Wyznaczają ją właściwości anatomiczne narządów zmysłów
wtórna - związana procesami pamieci. Zachodzi ….
Jeżeli bodźce są zgodne z zarejestrowanym materiałem to nie podlegają dalszej analizie. Gdy nastąpia zakłócenia traumatyczne to może się pojawic amnezja funkcjonalna. Ślady pamięciowe budowane są powoli, a odbudowywanie to jest mocno opóźnione. W trakcie lat
Zdarzenia nieprzyjemne są coraz bardziej pamiętane, pamiętamy bardziej nieprzyjemne zdarzenia, pomimo, że są one ciężko zapamiętywane.
Model Broadbenta( informacjom którym nie poświęcamy uwagi i tak podlegają analizie)
Model Treismana (zmodyfikowany model Broadbenta)
Szerzej o tych modelach trzeba przeczytać u Matuszewskiego
Etapy selekcji:
bodziecanaliza jego właściwości fizycznychreakcja
Jeśli nie ma rekacji to bodziec dalej jest analizowany.
ukierunkowanie procesów poznawczych na konkretne informacje, które mogą być w danej chwili przydatne
Uwaga ekstensywna: zakres średni, a przetwarzanie płytkie
Uwaga intensywna: zakres wąski, a przetwarzanie głębokie
określanie alokacji zasobów poznawczych poświęconych na realizacje wtórnych zadań.
Określaja ile zasobów Będę potrzebował w realizowaniu zadania
Zależeć to będzie od trudności :
Jeżeli czynność jest zautomatyzowana to możemy wykonywać kilka czynności na raz.
Możemy wykonywać kilka czynności ale nie mogą one być tej samej modalności. Możemy wykonywać 2 czynności wtórne modalnie. (np. rozmawiać przez telefon i pisac, ale nie rozmawiać przez telefon i odpowiadać na pytania innego domownika)
Poziom pobudzenia
Dzięki wyższemu poziomowi pobudzenia dostętpna jest wyższa ilość zasobów niż przy małym, ale wyższy poziom pobudzenia optymalnego zależy od trudności
chwilowe intencje, stany motywacyjne, trwałe dyspozycje czy zainteresowania (to all to czynniki inne)
Dystraktory : bodźce rozpraszające uwage