Choroba zwyrodnieniowa stawów

Arthrosis deformans, osteoarthrosis, osteoarthritis

osteoartroza, zniekształcające zapalenie stawów

Opis / Objawy / Przyczyny / Zapobieganie / Przebieg / Powikłania Badania / Leczenie / Leczenie operacyjne / Zobacz także

Opis

Jest to zespół chorobowy polegający na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Podstawową rolę odgrywają zmiany patologiczne w chrząstce stawowej, tworzenie wyrośli kostnych i rozwój stanu zapalnego w okolicznych tkankach miękkich. Choroba może dotyczyć każdego stawu, ale najczęściej występuje w stawach rąk i stóp, stawach biodrowych i kolanowych oraz w stawach kręgosłupa. Zwykle pojawia się po 40 roku życia.

powrót

Najczęstsze dolegliwości i objawy

 Bóle i sztywność stawów oraz bóle krzyża  Ograniczenie ruchomości i utrata sprawności chorego stawu  Czasami obrzęk chorego stawu, szczególnie stawów palców  Trzeszczenie i tarcie, które jest słyszalne i wyczuwalne podczas ruchu stawu  Brak objawów stanu zapalnego (zaczerwienienia, nadmiernego ucieplenia)  Reagowanie na zmiany pogody - szczególnie zimno oraz wilgoć nasilają dolegliwości Kontaktu z lekarzem wymaga:  Wystąpienie wymienionych dolegliwości  U osób zdiagnozowanych i leczonych: wystąpienie nowych, nieznanych dotychczas objawów, co może świadczyć o ubocznych efektach stosowanych leków

powrót

Przyczyny

Przyczyny choroby nie są jak dotąd dostatecznie wyjaśnione. Uważa się, że na rozwój zmian zwyrodnieniowo-zniekształceniowych stawów wpływ mają czynniki biologiczne, mechaniczne, biochemiczne, zapalne i immunologiczne. W około 20% przypadków przyczyna choroby jest niemożliwa do ustalenia (tzw. pierwotne zmiany zwyrodnieniowe). Czynniki sprzyjające zachorowaniu  Otyłość  Ciężka praca nadmiernie obciążająca stawy  Przebyte zapalenia i urazy stawów  Schorzenia reumatyczne  Stosowanie leków sterydowych  Choroby powodujące różnice w długości kończyn  Przeciążenia stawów związane z aktywnością fizyczną i starzeniem się (prawie każda osoba po 50 roku życia ma dolegliwości spowodowane chorobą zwyrodnieniową stawów)

powrót

Sposoby zapobiegania

 Utrzymanie prawidłowej wagi ciała  Wykonywanie regularnych ćwiczeń fizycznych, unikanie zajęć nadmiernie obciążających stawy, szczególnie po 40 roku życia  Odpowiednio wczesne leczenie wszelkich chorób stawów

powrót

Przewidywany przebieg choroby

Powstałych zmian zwyrodnieniowych nie można cofnąć. Można natomiast złagodzić objawy choroby. Zaniedbywanie leczenia i nie stosowanie się do zaleceń lekarza może przyspieszyć rozwój choroby, prowadząc do znacznego ograniczenia sprawności pacjenta. Dolegliwości bólowe, początkowo niewielkie, stopniowo narastają, przeszkadzając w czasie snu i wykonywaniu czynności codziennych. Wielu pacjentów wymaga ostatecznie operacyjnego zastąpienia chorego stawu stawem sztucznym (endoproteza).

powrót

Możliwe powikłania

 Zaniki mięśni w okolicy chorego stawu i narastające przykurcze  Pogłębiające się ograniczenie ruchomości stawu  Bardzo silne dolegliwości bólowe, uniemożliwiające jakąkolwiek aktywność chorego  Inwalidztwo

powrót

Badania dodatkowe

Standardowo wykonuje się zdjęcia rentgenowskie chorego stawu. Dodatkowo wykonuje się badania laboratoryjne krwi, a czasami - także badania płynu z chorego stawu.

powrót

Cele leczenia

Celem leczenia jest przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych, zatrzymanie postępu choroby oraz przywrócenie sprawności ruchowej pacjenta.

powrót

Leczenie

Zalecenia ogólne  Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza ortopedy przy współpracy rehabilitanta, a często również lekarza reumatologa  Zabiegi rehabilitacyjne, fizykoterapia i masaże stanowią bardzo ważny element procesu leczniczego  Często konieczna jest zmiana stylu życia i modyfikacja sposobu wykonywania wielu czynności codziennych  W przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego często stosuje się kołnierze ortopedyczne  W zmianach kręgosłupa lędźwiowego pomocne są specjalne pasy i gorsety ortopedyczne  W bólach krzyża wskazane jest spanie na twardym materacu  Chore stawy nie powinny być narażone na zimno  Zanikom mięśniowym zapobiega umiarkowana aktywność fizyczna (zgodnie ze wskazówkami lekarza)  Czasami w zwalczaniu dolegliwości bólowych stosowana jest akupunktura  Przeciążeniom chorego stawu zapobiegają specjalne stabilizatory, laski lub kule  U osób z nadwagą niezbędna jest redukcja wagi ciała Leczenie farmakologiczne Z leków stosuje się głównie leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające mięśnie. W wielu przypadkach leki wstrzykuje się bezpośrednio do chorego stawu.

powrót

Leczenie operacyjne

Zmiany zaawansowane, którym towarzyszą silne dolegliwości bólowe, bardzo często wymagają leczenia operacyjnego, polegającego na wymianie chorego stawu i zastąpieniu go endoprotezą.

powrót

---