nl^x n-nr powłoki, l-orbitalna liczba kwantowa, x-liczba elektronów na podpowłoce
np. ₇N 1s² 2s² 2p³ ...
promieniowanie elektromag.- strumień kwantów o ściśle określonej energii związanej z częstotl. drgań E=h•υ
Prawo nieoznaczności Heiselberga- nie można jednocześnie oznaczyć położenia i pędu cząstki, mówimy o prawdop. istnienia; Δp(zmiana pędu)•Δx(zmiana położenia)=h(stała Plancka)
Hipoteza de Broglie - promieniowanie elektromag. ma charakter korpuskularno-falowy p=h•λ^-1
u(atom. jedn. masy)= 1,66*10^-27kg 1eV=1.605*10^-19J
nuklid- zbiór atomów o jednakowym składzie jądra i określonej E.
Izobary-różne pierwiastki mają tą samą l. masową, różnią się l. atomową;
Defekt masy: suma mas protonów i neutronów jest większa niż rzeczyw. masa atomu ΔM=M_Cząstek - M_atomu
E.wiązania jądra- energia potrzebna do rozdzielenia jądra na poszczególne nukleony; Im więcej protonów tym trwałość jądra maleje. Im więcej neutronów tym trwalsze jądro;
Reguła Hunda: l. niesparowanych elektronów w danej powłoce powinna być największa; pary elektronowe tworzą się po zapełnieniu wszystkich poziomów orbitalnych przez niesparowane; elektrony niesparowane mają jednakową orientacje spinów;
Metale przechodzą tylko w jony dodatnie, są reduktorami, oddają elektrony;( Fr najsilniejszy reduktor, Fr⁺ najsłabszy utleniacz);
Niemetale są utleniaczami (F-silny utleniacz);
Hybrydyzacja orbitali- zmiana charakteru orbitali atomowych;

Orbitale molekularne: s-s, s-p, p-p(wiązania sigma), p-p(wiązanie π, nie hybrydyzuje)
Energia jonizacji- energ. potrzebna do oderwania elektronu od atomu
Na + e.jonizacji= Na⁺ +e^-
Powinowactwo elektronowe- energ. potrzebna do oderwania elektronu od jonu ujemnego;
Cl^- + energia = Cl + e^-
elektroujemność- skłonność danego atomu do przyciągania elektronów podczas tworzenia wiązania chem.
skala Paulinga: od Fluor=4(max. elektroujemność) Cs=0,7(max. elektrododatni)
energia sieci - energia, jaką trzeba doprowadzić do 1 mola subst krystalicznej aby rozłożyć na jony oddalone poza sferę oddziaływania;
wiązanie kowalencyjne- wiązanie pomiędzy 2 tymi samymi niemetalami;
kowalencyjne spolaryzowane- wiązanie pomiędzy 2 niemetalami o różnej elektroujemności
wiązanie koordynacyjne- wspólna para elektronowa od jednego atomu, donor(daje elektrony) akceptor(przyłącza się); np. NH₄⁺ ;
Związki kompleksowe: atom lub jon centralny + ligand(jon lub cząsteczka obojętna np. Cl^-, H₂O, NH₃)
jony metali dążą do konfiguracji najbliższego gazu szlachetnego;
Typy reakcji: syntezy, analizy, wymiany, izomeryzacji, egzoenergetyczne (C+O₂=CO₂+Q, ΔH(entalpia) jest ujemna,wydziela Q); endoenergetyczne (2Ag₂O+Q=4Ag+O₂, ΔH jest dodatnia,pobiera Q), homogeniczne, heterogeniczne, oksydacyjno-redukcyjne(wymiana elektr między reagującymi substr, Fe³⁺ + I^-= Fe²⁺ + I₂), jonowe, odwracalne i nieodwracalne; reakcje organiczne(podstawiania, przyłączania, eliminacji);
kinetyka reakcji chem.: A+B=C+D, V= k(stała szybk)*[A]*[B] Szybkość reakcji jest zmianą stężenia molowego substratu lub produktu w jednostce czasu

(V=-dCs/dt, V=+DCp/dt);
Rzędowość reakcji: Aa+bB=C+D V=k[A]^a*[B]^b
w stanie równowagi V: k₁*[A]*[B]=k₂*[C]*[D], K(stała równowagi)=[C]*[D]/[A]*[B];
Prawo działania mas Guldberga i Waegego(w st równowag stos iloczynu stężeń mol prod do iloczynu stężeń substr reakcji jest w stałej temp wielkością stała zwaną stała równowagi);
Reguła de Chateliera i Brauna: jeżeli na ukł będący w st równowagi dynami będziemy wywiera z zewn działanie oddalające ukł od st równowagi to układ przeciwdziała tej zmianie; (wprowadzenie substr=przesunięcie równowagi w kierunku prod, wprowadzenie prod= przesunięcie równ w kier substr, usunięcie prod=przesunięcie w kier prod);
czynniki wpływające na szybk reakcji: rodzaj reakcji i substr, ciśnienie lub stężenie substr, temp, katalizatory;
↑stężenie=↑szybk; (reguła Van't Hoffa: ↑temp o 10^o to v ↑ x2)
Reakcje Redox
S^2- + H₂O₂ = S + 2H₂O ( S- reduktor, H₂O₂- utleniacz)
S^2- - 2e^- = S
O₂^2- =2e^- = 2O^2-
Prężność pary nad czystym rozpuszczal jest większa niż prężność pary nad roztworem( Δp/p₀=n/n+N=x (Δp -pręż nad roztw, p₀- pręż nad rozpuszczal, n-l.moli roztw, N- l.moli rozpuszcz)
Osmoza -polega na jednokier przenikaniu cząst. rozpuszcz do roztw przez błonę półprzepuszczalną;
Pierwsze prawo Ficka: V=dn/dt=-DS*dc/dx (D-współ dyfuzji, S- powierzchnia)
Ekstrakcja-w stałej temp stosunek stęż substr w 2 nie mieszających się rozpuszcz jest wielkością stałą;
dysocjacja elektrolityczna-rozpad na jony związków i wiąz jonowych spolaryzowanych w środ polarnym;
α(stopień dys)=C _zdys/C _roztw*100%(C-stężenie)
K_dys(stała dys)= α²*C_mol/1-α, jeśli α<5% to K_dys= α²*C_mol
Cm=m_s/Mol*ν(obj)
Hydroliza- reakcja soli z wodą, powstaje słabo zdys. kwas lub słabo zdys zasada
Hydroliza kationowa:
(NH₄)₂SO₄ + 2H₂O = 2NH₄OH + 2H⁺ + SO₄^2-
2NH₄⁺ + SO^4- + 2H₂O = 2NH₄OH + 2H⁺ + SO₄^2-
2NH₄⁺ + 2H₂O = 2NH₄OH + 2H⁺ ( pH<7, odczyn kwaśny)
Hydroliza anionowa:
Na₂CO₃ + H₂O + 2NaOH + H₂CO₃
2Na⁺ + CO₃^2- + H₂O = 2Na⁺ + 2OH^- + H₂CO₃
CO₃^2- + H₂O = 2OH^- + H₂CO₃ (pH>7, odczyn zasadowy)
CH3COOH = CH3COO^- + H⁺ K _dys=[H⁺]*[CH₃COO^-]/[CH₃COOH]
pH= -log[H⁺], pOH=-log[OH^-] pH+pOH=14
[H+] w rozt mocnego kw = Cm_kw.*liczba H⁺
[H+] w rozt słabego kwasu= Cm_kw*l.H⁺*α_kw
[OH^-] w rozt moc zasady= Cm_zas*l.OH^-
[OH^-] w rozt słab zas=Cm_zas*l.OH^-* α_zas
Otrzymywanie koloidów(cząstek 1-200 nm):metody kondensacyjne, metody dyspersyjne(rozdrob);
elektroforeza- cząstki koloidalne poruszają się w kierunku jednej z elektrod pod wpływem prądu

---