Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości

im. Bogdana Jańskiego w Warszawie

FILOZOFIA SPOŁECZNA

1. Jakie są główne obowiązki państwa?

Państwo jest organizacją polityczną obejmującą zakresem działania ogółu członków społeczeństwa zamieszkującego określone terytorium. Przynależność do państwa ma charakter sformalizowany i wyraża się posiadaniem obywatelstwa. Zasadą funkcjonowania państwa, niezależnie od ustroju, jest hierarchiczna struktura władzy publicznej z zorganizowanym aparatem przedstawicielskim. W związku
z tym państwo posiada określone obowiązki. Uogólniając są to m.in.:

• rozwiązanie problemu bezpieczeństwa (zorganizowanie się przeciw zagrożeniom z zewnątrz);

• zachowanie sprawiedliwego porządku, ładu i spokoju wewnątrz kraju,
  za co odpowiada władza sądownicza i zinstytucjonalizowany, bezstronny wymiar sprawiedliwości;

• zapewnienie sprawnej administracji państwowej;

• troska o dobrobyt materialny w postaci stworzenia warunków i pomocy;

• troska o kulturę, naukę, rozwój duchowy w sposób nie niszczący inicjatywy społecznej;

Państwo jest wspólnotą obywateli, którzy uczestniczą w sprawowaniu władzy.
Do państwa należy obrona i popieranie dobra wspólnego społeczności cywilnej. Państwo strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

Wszystkie te funkcje wymienione powyżej można usystematyzować i podzielić na następujące rodzaje:

• wewnętrzna, na którą składa się całokształt działalności zmierzającej
  do utrzymania i umocnienia istniejącego systemu społeczno - gospodarczego w państwie, do jego przekształcenia zgodnie z interesami klasy dominującej;

• zewnętrzna zmierza do zapewnienia bezpieczeństwa przed zagrożeniem, jakie może nadejść z zewnątrz państwa, ze strony innych państw,
  ich organizacji, czy innych podmiotów. Do funkcji tej należy również działalność sprzyjająca wymianie gospodarczej, naukowej, kulturalnej
  i sportowej między państwami, a także przeciwdziałanie ekspansji innych państw;

• gospodarsko - organizatorska stwarza odpowiednie warunki
  dla gospodarczego wykorzystania bogactw naturalnych kraju, zapewnia racjonalny i ujednolicony system pieniężny, organizuje systemy irygacyjne, organizuje przedsięwzięcia gospodarskie itd;

• kulturalno - wychowawcza zmierza do wykreowania i upowszechniania
  w społeczeństwie idei politycznych, poglądów filozoficznych, i systemu ocen moralnych oraz innych wyobrażeń dotyczących życia w społeczeństwie
  i funkcjonowania państwa. Równocześnie państwo zwalcza idee i wartości, które mu zagrażają;

• socjalna, na którą składają się wszelkie działania mające na uwadze zapewnienie wszystkim obywatelom pracy i godziwego za nią wynagrodzenia, zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy, ochronę środowiska naturalnego przed nadmiernym skażeniem go, ochronę zdrowia, zapewnienie wszystkim, a zwłaszcza pozbawionych innych źródeł utrzymania, minimum egzystencji itp. Oznacza to działanie na rzecz zapewnienia każdemu odpowiedniego mieszkania, jak i minimalnego dostępu do kultury.

2. Wylicz przejawy odpowiedzialności obywateli za państwo.

Obywatele, na ile to możliwe, powinni brać czynny udział w życiu publicznym. Są różne sposoby uczestnictwa, zależnie od kraju i kultury. „Na pochwałę zasługuje postępowanie tych narodów, w których jak największa część obywateli uczestniczy
w sprawach publicznych w warunkach prawdziwej wolności”.

Obowiązkiem obywateli jest wierność swojej ojczyźnie oraz troska o dobro wspólne. Każdy ma również obowiązek przestrzegania obowiązującego prawa,
jak i ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych
w ustawie. Obywatel jest zobowiązany do obrony Ojczyzny oraz, w przypadku obywatela Rzeczpospolitej Polskiej, zakres odbycia służby wojskowej, który określa ustawa. Natomiast obowiązkiem każdego z nas jest dbałość o stan środowiska
i ponoszenie odpowiedzialności za spowodowane przez siebie jego pogorszenie.

BIBLIOGRAFIA

1. Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. Pallottinum, Poznań 1994

2. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 1997

3. Łopatka Adam, Encyklopedia Prawa cz. I i II, Warszawa 1995

Sobór Watykański II, kont. Gaudium et spec, 31.

4

---