Dlaczego potrzebujemy zrównoważonego rozwoju
Historia pojęcia „zrównoważony rozwój” sięga początku lat XIX. Pierwotnie wywodzi się z leśnictwa, a jej inicjatorem był Hans Carl von Carlowitz. Stwierdzenie to oznaczało sposób gospodarowania lasem polegająca na tym, że wycina się tyle drzew ile może później tam wyrosnąć tak aby las nie został zlikwidowany i cały czas się odradzał. Tą problematyczną wiedzę zaczęto wykładać na wyższych uczelniach niemieckich jednak z czasem swoim zasięgiem obiegła także inne państwa takie jak: Francja czy Anglia. Wraz z upływem lat pojęcie to przeszło znaczną transformacje. Nie dotyczyło już wyłącznie leśnictwa lecz innych podmiotów. W obecnym czasie „zrównoważony rozwój” zwany także ekorozwojem definiuje się jako doktrynę ekonomi politycznej, zakładająca jakość życia na poziomie na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny. Największy wpływ na rozwój mają 3 składowe: społeczeństwo, środowisko i ekonomia. Od 1950 roku na świecie nastąpił ogromny wzrost gospodarczy. Z każdym rokiem wzmagało się zapotrzebowanie na rożnego rodzaju dobra czy usługi. Liczba ludzi na świecie zwiększyła się dwukrotnie. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że wszystko idzie w dobrym kierunku. Jednak po głębszych analizach okazało się że jedynie 1/5 społeczeństwa na ziemi żyje w krajach uprzemysłowionych o wysokim poziomie. Całą resztę można pogrupować na tych, którzy żyją w krajach dopiero rozwijających się, cierpiących z głody, cierpiących z braku wody pitnej czy z dostępu do urządzeń sanitarnych. W obu przypadkach będziemy mieli do czynienia z negatywnym wpływem na stan środowiska.
Kraje silnie uprzemysłowione będą emitować duże ilości zanieczyszczeń związanych choćby z pięciokrotnym wzrostem zużycia ropy naftowej. Zwiększyło się tak że zużycie energii, wody pitnej oraz w zastraszającym tempie zaczęło przybywać różnego rodzaju odpadów. Kraje biedniejsze będą straszliwie eksploatować środowisko doprowadzając tym samym do zaburzenia lub raczej zniszczenia ekosystemu Ziemi. Głównie chodzi tu o nieumiejętne uprawianie ziemi, która bez odpowiednich zabiegów agrotechnicznych traci na swojej jakości i może dojść do zjawiska zmęczenia gleby lub co gorsza do całkowitego jej zdegradowania. Po przeprowadzeniu kilku badań wielu uczonych stwierdziło iż dalsze takie postępowanie niesie ze sobą ogromne zniszczenia, które w przyszłości mogą już być nieodwracalne. Taka przerażająca wizja wstrząsnęła całym światem i w końcu zaczęto o tym głośno mówić. W 1968 roku odbyła się Międzynarodowa Konferencja Ekspertów Naukowych UNESCO, która poświęcona była wzajemnym powiązaniom środowiska i rozwoju.( po co to wprowadzac jeżeli będzie wolna konkurencja to samo wszystko sie zrównoważy ?) Podczas jej trwania doszło do powstania międzynarodowego interdyscyplinarnego programu „Człowiek i biosfera”. Dzięki temu cztery lata później w Sztokholmie odbyła się pierwsza konferencja poświęcona problemom środowiska przyrodniczego. W trakcie jej trwania po raz pierwszy zostały użyte stwierdzenia: zanieczyszczenie transgeniczne czy zanieczyszczenie globalne. Wówczas powstały pierwsze ustalenia mające na celu podjęcie konkretnych środków zapobiegawczych o zasięgu światowym. W 1987 roku ukazał się raport Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju ONZ. Raport nosił nazwę „Nasza wspólna przyszłość” i wówczas w nim oficjalnie zdefiniowano pojęcie zrównoważonego rozwoju. Miał to być model życia, który zakładał poprawę jakości życia ludzi na całym świecie bez rabunkowej eksploatacji ziemskich zasobów( tylko na ubogich terenach ludzie tego nie rozumieją ponieważ nie są tak rozwinięci a jak jeszcze się to wprowadzi u nich to wywoła salwe jeszcze bardziej gorszych skutków niż są bo nieuczciwi będą eksploatować „jakieś surowce” zawsze i nie będą przestrzegać zrównoważonego rozwoju będą ta „zasadę” łamać bo przyniesie im to twiększa korzyść niż ówcześnie! ONZ jest czystym oszustwem które utrzymuje się z naszych pieniędzy- i to ma być zrównoważony rozwój ? ) naturalnych przy podjęciu odpowiednich działań o zasięgu światowym. Aby odnieść sukces musiały współgrać ze sobą trzy podmioty, a są nimi:
Wzrost gospodarczy i równomierny podział korzyści- (nie ma równomiernego podziały wtedy by nie było nic?)- celem jest osiągnięcie długookresowego wzrostu przy udziale wszystkich narodów i społeczeństw,
Ochrony zasobów naturalnych i środowiska - aby zachować środowiskowe dziedzictwo kultury dla przyszłych pokoleń niezbędne jest opracowanie racjonalnych rozwiązań mające na celu ograniczenie zużycia surowców- dlaczego bo surowce są cenne jak sie je ograniczy ich cena wzrośnie a osoby „nieuczciwe” chętnie sie zajmą ich eksploatacja ! raport Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju przy równoczesnym unikaniu skażenia naturalnych ekosystemó- jak będzie raport to tym lepiej bo będą wiedzieli gdzie najbardziej sa stosowane ograniczenia.
Rozwój społeczny - chodzi o rozwiązanie problemu bezrobocia, umożliwienie wszystkim edukacji, udostępnienie opieki medycznej czy odpowiednich urządzeń sanitarnych tak aby każdy obywatel mógł się kształtować pod względem przyszłościowym.
Podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku został opracowany jeden z ważniejszych dokumentów dotyczących zrównoważonego rozwoju. Nosi on nazwę
Agenda 21 czyli wszechstronny plan działania na wiek XXI Narodów Zjednoczonych w którym człowiek ma wpływ na środowisko. Na Szczycie Ziemi pojawili się przedstawiciele 172 państw w tym także Polski, którzy jednogłośnie podpisali się pod tym dokumentem. Podczas toczących się dyskusji padły dwa dość istotne hasła:
"Ludzkość doszła do przełomowego momentu w historii. Kontynuując dotychczasową politykę, przyczyniamy się do pogłębienia przepaści gospodarczej w społeczeństwach i między państwami, rozszerzenia się sfer ubóstwa, głodu, chorób i analfabetyzmu. Będziemy też powodować postępującą degradację środowiska naturalnego, od którego zależy życie na Ziemi."- (boją się że jeżeli gospodarka upadnie nikt nie będzie na nich pracował i płacił podatków dlatego szerzą takie fałszywe orzeczenia), oraz:
„Niezbędne są nowe sposoby inwestowania w przyszłość, aby w XXI w. osiągnąć globalny zrównoważony rozwój. Zakres zaleceń waha się od nowych metod nauczania po nowe metody wykorzystania surowców i uczestniczenia w tworzeniu zrównoważonej gospodarki.- po co nowe metody wykorzystania surowców jak trzeba zrównoważyć rozwój?:) Ambicją Agendy 21 jest bezpieczny i sprawiedliwy świat, w którym każda żywa istota będzie w stanie zachować swą godność.”
W 2000 roku Szczyt Milenijny ONZ zdefiniował Milenijne Cele Rozwoju, które powinny zostać osiągnięte do 2015 roku. A są nimi:
Wyeliminowanie skrajnego głodu i ubóstwa,
Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym,
Promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet- po to by produkować motłoch, jeżeli kobiecie wmówi się że jest równa męszczyźnie że go nie potrzebuje nastapi zachwianie sie doboru naturalnego u ludzi, czyli” Wychodzi taka za mąż nie dbając już za kogo!!!, pewna, że w razie czego prawo ją obroni bo równouprawnienie i rozwody (wiedzą, że mają furtkę - a więc będą zawierać związki bardziej lekkomyślnie. Stąd następne rozwody - ale i tragedie setek tysięcy i milionów dzieci.) Wobec tego stawia się hardo, prowokuje - aż wreszcie zdesperowany mąż nie wytrzymuje i tłucze ją na kwaśne jabłko. Gdy grozi, że odwoła się do sądu, mąż spokojnie mówi, że po pierwsze wówczas połamie jej kości, a po drugie gdy pójdzie do więzienia, to ona straci na tym finansowo. I biedaczka milczy. To jest prawdziwa tragedia. Ta kobieta wpadła w pułapkę. Gdyby wiedziała, że będzie musiała być mężowi posłuszna, długo wybierałaby takiego, co do którego nabrałaby rozsądnej pewności, że jej nie skrzywdzi. I bardzo starałaby się o utrzymanie harmonii w rodzinie...”
Ograniczenie umieralności dzieci,- to jakie - „równe” szanse i chęć do życia maja te zdrowe?!!- to jest sprzeczne z ewolucją = czyli silniejszy wygrywa. Ale oczywiście jak uwstecznimy społeczeństwo zbałamucimy to „my” jako pjawki ONZ będziemy myśleć że syzkamy więcej oczywiście nie zyskają nic bo rozwój nie będzie postepował …. To tylko banda nierobów
Poprawienie opieki medycznej nad matkami - tak najlepiej jakby matke już całkowicie ubezwłasnowolnić, wmówic jej że np. do porodu potrzebuje tego tego i tego i ze „sama” sobie nie poradzi- żeby zyła w takim przeświadczeniu w efekcie będzie sie bała porodów- i jak to teraz bywa często sie słyszy że matki nie chcarodzić ze względu na ból …
Ograniczenie rozprzestrzeniania się AIDS/HIV , malarii i innych chorób,
Stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi,
Stworzenie globalnego partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju
W 2002 roku odbył się kolejny Szczyt Ziemi tym razem w Johannesburgu. Zjazd ten był poświęcony w większej mierze problemowi związanemu z wodą zaś dodatkowo podjęto decyzje w sprawie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery o 5,2% do 2012 roku. Podsumowano także dwuletnie działanie ustaleń ze Szczytu Milenijnego, które okazały się częściowym fiaskiem…. Po kilku miesiącach Zgromadzenie Ogólne ONZ lata 2005-2014 ustanowiło Dekadą Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, nazwaną później Dekadą Zmian. Jego zadaniem jest propagowanie zrównoważonych zachowań, inspirowanie krytycznego i twórczego myślenia, pozwalającego znaleźć rozwiązania problemów uniemożliwiających trwały rozwój- a tym problemem jest oczywiście ONZ socjalizm itd. itp.
Odzwierciedlając wyżej wymienione założenia w rzeczywistości jeszcze dużo brakuje nam do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju ale jednak jest on nam bardzo potrzebny- własnie ze nie a najlepiej to wywiązać sie z tego cholernego ONZ . „Chęć życia w świecie równym dla wszystkich bez żadnych barier czy granic powinna stać na pierwszym miejscu.”- jak nie będzie barier to nie będzie rozwoju ! = nie będzie zycia!!! Nawet ładunki ujemne i dodatnie to rozumieją ! .Uważam że nie potrzebujemy zrównoważonego rozwoju jako nowej zasady działania uchodzącej sie za morał XXI w. Uważam że w przyrodzie wszytko samo się reguluje i jak umarło jedno życie to powstanie nowe. Z uwagi na szacunek do tego co mamy po prostu Powinniśmy dbać i szanować nasze środowisko oraz piękno w nim tkwiące, które z dumą będą mogły oglądać nasze przyszłe pokolenia cieszące się wolnością rozwoju.
.
Takie zalecenie znajduje się również w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (rodz.. I, art.5: Rzeczypospolita Polska {…}zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju).
Nie da sie chronić wzrostu demograficznego tak szybkiego zrównoważonym rozwojem - nauka w ekologii nawet mówi ze każde środowisko ma swoja pojemność którą może wykorzystać dany organizm jeśli ludzie sa tak przestraszeni że zabraknie nam ziemi surowców wody itp. niech zastosuja system taki jaki jest w Chinach - czyli polityke jednego dziecka .
Wolny rynek w UE to fikcja
Komentarzy: 0, Wyświetleń: 285
Tagi: UE, Zahradil, Czechy, biurokracja, wolny rynek, regulacje
OPINIA: WCz. Jan Zahradil, czeski europoseł, stwierdził w wywiadzie dla rosyjskiej telewizji RT, że rosnąca biurokracja w Unii Europejskiej paraliżuje prace nad rozwiązaniem palących Europę problemów, a wolny rynek na Starym Kontynencie to fikcja.
P. Zahradil uważa także, że działania włodarzy UE zmierzają do przejęcia jak największej władzy, o czym świadczyć mogą zakulisowe prace w kwestii harmonizacji podatkowej.
- Uważam, że rządy narodowe powinny mieć całkowitą kontrolę nad swoją polityką fiskalną i podatkową, gdyż dotyczy to systemów socjalnych, emerytalnych i zdrowotnych. Te sprawy nie powinny być oddawane w ręce władz i instytucji unijnych - podkreślił polityk.
W obszernym wywiadzie dla RT p. Zahradil skrytykował również olbrzymie marnotrawstwo pieniędzy europejskich podatników, podając przykład utrzymywania 2 siedzib parlamentu europejskiego (Bruksela i Strasburg), co kosztuje Europejczyków dodatkowe 300 mln euro rocznie. Poza tym, polityk zaznaczył, że ciągłe regulowanie biznesu nowymi przepisami unijnymi tylko szkodzi europejskiej przedsiębiorczości.
- Chcielibyśmy mieć prawdziwie wolny rynek, a nie rynek, który jest ograniczany niekończącą się falą różnorakich regulacji - powiedział p. Zahradil.
Dlaczego potrzebujemy zrównoważonego rozwoju?
Zrównoważony rozwój jest to rozwój który jest oparty na rozsądnym gospodarowaniu zasobami kulturowymi i przyrodniczymi, które są wyczerpalne, nieodnawialne lub mają ograniczoną zdolność samoodtwarzania i odbudowywania się zarówno w skali lokalnej jak i globalnej. Jednym z głównych celów zrównoważonego rozwoju jest optymalne utrzymanie równowagi między wzrostem produkcji a czystym, bezpiecznym i zdrowym środowiskiem. Musi on pogodzić trzy cele:
*Ekologiczny - powstrzymać degradację środowiska i eliminować zagrożenia.
*Ekonomiczny - wyrażający się w zaspokajaniu podstawowych potrzeb materialnych ludzkości przy zastosowaniu techniki i technologii nieniszczących środowiska.
*Społeczny i humanitarny - kształtowanie takiego modelu stosunków społeczno-ekonomicznych, które pozwoliłyby na zracjonalizowanie gospodarki zasobami Ziemi z uwzględnieniem zmian wywołanych w środowisku przez działalność człowieka.
Troska o zmniejszenie ubóstwa; zwiększenie zdrowotności rodzaju ludzkiego w kontekście wzrostu gospodarczego, dążność do zrównoważenia rozwoju gospodarczego geograficznie (Północ - Południe) oraz problem III Świata w dobie globalizacji.
Problem, że zaczyna się coś złego dziać na świecie na poważnie zaczęto zauważać od lat 70, kiedy to w roku 1972 na konferecji w Sztokholmie podjęto dyskusje na tematy dotyczące naturalnego środowiska człowieka. Kolejne kwestie mówiące o zrównoważonym rozwoju poruszono w 1987 roku kiedy opublikowano raport "Nasza Wspólna Przyszłość" gdzie stwierdzono, że jeśli nadal będziemy tak agresywnie korzystać z zasobów naturalnych to zginiemy szybciej niż nam sie wydaje, ponieważ w takim tempie eksploatacji potrzebowali będziemy jeszcze 4 takich Ziem. Uświadomiono sobie, że od lat 50-tych kiedy to nastąpił ogromny wzrost gospodarczy - światowa produkcja dóbr i usług zwiększyła się siedmiokrotnie. W tym samym okresie, podczas gdy liczba ludności na świecie się podwoiła, połowy ryb wzrosły aż pięciokrotnie, podobnie jak produkcja mięsa. Zapotrzebowanie na energię zwiększyło się również pięciokrotnie, zużycie ropy naftowej, której połowę wykorzystuje się w transporcie - siedmiokrotnie, a emisja dwutlenku węgla, gazu cieplarnianego będącego głównym sprawcą ocieplania się klimatu - czterokrotnie. Od roku 1900 zużycie słodkiej wody, przede wszystkim w rolnictwie, wzrosło sześciokrotnie. Jedna piąta ludzkości żyje w krajach uprzemysłowionych, o nadmiernie wysokim, powodującym zanieczyszczenie środowiska poziomie produkcji i konsumpcji. Pozostałe cztery piąte to mieszkańcy krajów rozwijających się, w większości żyjący w ubóstwie, intensywnie eksploatujący zasoby naturalne, aby zapewnić sobie środki utrzymania. Prowadzi to do stopniowego niszczenia ekosystemu Ziemi, w którym coraz dramatyczniej ujawniają się ograniczenia wszelkich zasobów: słodkiej wody, oceanów, ziem uprawnych, wolnej przestrzeni. A ponadto do 2050 roku liczba mieszkańców Ziemi wzrośnie o 3 miliardy, głównie w krajach rozwijających się. Będą one musiały dostosowywać swój rozwój gospodarczy do sytuacji w krajach uprzemysłowionych oraz do ograniczonych zasobów naturalnych Ziemi, które nie mogą powiększać się na żądanie. Sytuacja ta nie oznacza jednak nieuchronnej katastrofy - o ile zostaną wprowadzone konieczne zmiany. Są one w zasięgu naszych możliwości. Tą szansą jest wejście na drogę zrównoważonego rozwoju.
W roku 1992 wcześniej wspomniany raport ("Nasza Wspólna Przyszłość") poważniej zainteresował ludzi dlatego zwołano pierwszy "Szczyt Ziemi" w Rio de Jeiro gdzie podpisane zostało przez potęgi gospodarcze zobowiązanie do zrównoważonego rozwoju przez 10 lat. Jednak po tym okresie na drugim "Szczycie Ziemi" w roku 2002 niestety zauważono że zamierzone cele nie zostały osiągnięte. Kolejna Strategia Europejska Komisji Gospodarczej ONZ dotycząca Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju została przyjęta w 2005 r. w Wilnie na spotkaniu wysokiego szczebla Ministerstw ds. Środowiska oraz Edukacji, a rok 2010 ogłoszony został "Międzynarodowym rokiem różnorodności biologicznej".
W Polsce pojęcie zrównoważonego rozwoju znalazło swoje miejsce w najważniejszym akcie prawnym, jaką jest Konstytucja RP. Arykuł 5 Konstytucji stwierdza, że "Rzeczpospolita Polska, zapewnia ochronę środowiska, kerując się zasadą zrównoważonego rozwoju".
Jednak zrównoważony rozwój to nie tylko zapis w dokumentach dlatego należałoby się poważnie zastanowić jak codziennie można sprostać wyzwaniu i żyć w zgodzie z naturą, sumieniem i drugim człowiekiem. I oczywiście temat ten jest bardzo obszerny i dotykający bardzo wielu dziedzin, dlatego oprę się na jednym przykładzie, dotyczącym świadomego kupowania.
Sprawiedliwy Handel to zorganizowany ruch społeczny, który wykorzystuje podejście rynkowe aby poprawiać sytuację mieszkańców krajów rozwijających się oraz promować zrównoważony rozwój. I tak gdy np. kupujemy odzież. Najczęściej jest ona produkowana w Chinach, Bangladeszu itp. Warto więc zwrócić uwagę na metkę, by sprawdzić, gdzie powstała, gdyż wielkie korporacje stać na to by kupować materiały w Afryce, transportować do Chin w celu ich wyprodukowania i dostarczać do krajów Ameryki Północnej i Europy Zachodniej. Transport jaki przy tym jest wykorzystywany generuje ogromne ilości spalin i naraża na wielkie koszty. Jednak całe to przedsięwzięcie dalej się korporacjom opłaca, ponieważ wykorzystują tanie siły robocze i przy minimalizacje płac. Zatrudnieni przy produkcji- będąc w takiej sytuacji materialnej - nigdy się z niej nie wydostaną.
Ogólnie mówiąc, idea zrównoważonego rozwoju to założenie stałego postępu gospodarczego i społecznego zharmonizowanego ze środowiskiem naturalnym. Chodzi o zbudowanie takiego modelu gospodarczego, który zapewni postęp ludzkości oraz zapewni wszystkim możliwość lepszego życia bez niszczenia wspierających go systemów. Oznacza to wykorzystywanie dóbr przyrody przy jednoczesnym ich poszanowaniu. Zwolennicy idei zrównoważonego rozwoju podkreślają, że każdy z nas jest odpowiedzialny za to, co dzieje się z naszą planetą i w jakim stanie przekażemy ją następnym pokoleniom.
Rządy państw oraz władze lokalne powinny czuwać nad wprowadzeniem właściwego prawodawstwa, chroniącego zarówno środowisko naturalne, jak i społeczeństwo, przed rabunkową działalnością producentów dóbr, zmierzających przede wszystkim do zwiększania zysków. Właściciele firm i zakładów produkcyjnych muszą zrozumieć, że intensywny, szybki rozwój kosztem środowiska naturalnego, jest polityką krótkowzroczną. Zasoby naturalne kurczą się, za to skażenie środowiska rośnie w zastraszającym tempie, stanowiąc coraz większe zagrożenie. O skutkach zbyt intensywnej gospodarki przekonują się już teraz chociażby rolnicy, którzy przez lata stosowali przemysłowe metody produkcji w uprawach i hodowlach. Stosowanie środków chemicznych, wprowadzanie roślin, które w naturalnych warunkach nie występują na danym terenie czy upraw monokulturowych w celu zwiększenia plonów doprowadziło w wielu przypadkach do wyjałowienia ziemi, skażenia gleby oraz wody. Zanikanie tradycyjnego rolnictwa prowadzi również do poważnych zmian społecznych, rozpadu więzi rodzinnych, zaniku lokalnych tradycji, braku zatrudnienia dla osób związanych z tradycyjna wsią, którzy nie odnaleźli się w nowym modelu.
Każda jednostka musi uświadomić sobie swój wpływ na procesy zachodzące w całej społeczności. Odpowiedzialność leży nie tylko w rękach władz, ale i naszych. To do nas należy decyzja o tym, co będziemy jedli, co kupimy i od którego producenta. To nasz, konsumpcyjny, nastawiony na gromadzenie dóbr styl życia, jest powodem do decyzji podejmowanych przez przemysłowców i władze.
Zrównoważony rozwój nie jest zaprzeczeniem postępu.!!!! Co to za kłamstwo !!? Dzięki przestrzeganiu zasad zrównoważonego rozwoju ocalimy nie tylko ludzkość, ale i całą przyrodę, zaś ze skarbów Ziemi korzystać będziemy mogli zarówno my, jak i przyszłe pokolenia.
UNESCO (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury; łac. unesco - łączę się w jedno) - organizacja wyspecjalizowana ONZ, której podstawowym celem jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, a także wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię.
Siedziba UNESCO mieści się przy place de Fontenoy 7/9 w 7. dzielnicy Paryża.
Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy:
działania na rzecz rozwoju nauki i kultury
udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświaty
Historia
Pierwszy dyrektor generalny UNESCO, Julian Huxley (w latach 1946-1948)
UNESCO została utworzona 16 listopada 1945 w Londynie. Pierwszym dyrektorem generalnym został Julian Huxley, biolog i pisarz. Organizacja miała wdrażać "solidarność intelektualną i moralną ludzkości", aby zapobiec trzeciej wojnie światowej. Trudna sytuacja międzynarodowa (zimna wojna, dekolonizacja) oraz bardzo szeroki mandat wpłynęły negatywnie na efektywność organizacji. Niektóre państwa prowadziły też w łonie UNESCO kampanie "antyimperialistyczne". Z tego względu w grudniu 1984 wycofały się z organizacji USA, a w rok później także Wielka Brytania, wyniku czego utraciła ona trzecią część swego budżetu[1].
W wyniku przeprowadzonych reform, UNESCO powróciła do jednego ze swych podstawowych zadań, tj. promocji wolności słowa na świecie. W 1997 UNESCO przyznała po raz pierwszy światową nagrodę wolności prasy (World Press Freedom Prize), otrzymał ją chiński dziennikarz, Gao Yu. Także w 1997 Wielka Brytania powróciła na łono organizacji. W 2003, doceniając przeprowadzone reformy w funkcjonowaniu struktur organizacji, USA porzuciły status obserwatora i ponownie zostały członkiem UNESCO[2].
Od 2007 UNESCO zrzesza 193 państwa.
Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi UNESCO jest miasto Toruń, jedno z wyróżnionych przez UNESCO miast. Prowadzi je Lokalna Organizacja Turystyczna w Toruniu.
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations, UN, fr. Organisation des Nations Unies, hiszp. Organización de las Naciones Unidas, ros. Организация Объединенных Наций /Organizacyja Objedinionnych Nacyj/, arab. الأمم المتحدة /al-Umam al-Muttahida/, chiń. 联合国 /Lianheguo/), ONZ - uniwersalna (z wyjątkiem narodów nie reprezentowanych) organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r.[1][2] w wyniku wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów.
ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.
Idea powołania nowej organizacji, powstała jeszcze w czasie trwania II wojny światowej, na konferencji w Teheranie w 1943. Jej głównym pomysłodawcą był prezydent USA Franklin Delano Roosevelt, a jej nazwę zaproponował premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill (określenie "narody zjednoczone" w trakcie wojny stosowano nieraz dla Aliantów).
Od sierpnia do października 1944 roku przedstawiciele Francji, Chin, Wielkiej Brytanii, USA oraz ZSRR przebywali w Dumbarton Oaks w Waszyngtonie, gdzie przedyskutowano zakres, cele i sposoby działania nowej organizacji.
25 kwietnia 1945 roku zwołano pierwszą konferencję ONZ w San Francisco, w której uczestniczyło 50 państw z całego świata - pierwszych członków organizacji. Za członka ONZ od założenia uznawana jest też Polska, której przedstawiciele z powodów politycznych nie mogli uczestniczyć w konferencji w San Francisco. Podczas konferencji, 26 czerwca, podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych, akt prawny regulujący działalność ONZ.
Organizację Narodów Zjednoczonych powołano do życia 24 października 1945, kiedy postanowienia konferencji ratyfikowało pięciu przyszłych stałych członków Rady Bezpieczeństwa (Chiny, Francja, ZSRR, Wielka Brytania i USA), oraz większość pozostałych państw członkowskich. Powołanie ONZ położyło jednocześnie kres działalności Ligi Narodów, która rozwiązała się formalnie 18 kwietnia 1946, przekazując pełnienie swej misji nowej organizacji.
Rocznica wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych - 24 października 1945 roku - jest obchodzona jako Dzień Narodów Zjednoczonych od 1948 roku[3].
W grudniu 1945 Kongres Stanów Zjednoczonych wystosował propozycję, aby siedziba ONZ mieściła się w Nowym Jorku, co zostało przez organizację zaakceptowane. Budynek siedziby głównej otwarto 9 stycznia 1951 roku na terenach podarowanych ONZ przez Johna Rockefellera Jr., gdzie mieści się do dziś. Część instytucji funkcjonuje jednak w innych miastach świata, m.in. w Genewie, Hadze, Nairobi i Wiedniu.
Cele ONZ[edytuj]
Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.
Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na zasadach samostanowienia i równouprawnienia.
Rozwiązywanie konkretnych problemów międzynarodowych (gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań.
Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w imię wspólnych celów.
Członkostwo ONZ
Członkiem ONZ, wg artykułu 4. Karty NZ może być "każde państwo miłujące pokój, które przyjęło zobowiązania zawarte w Karcie" i - zdaniem ONZ - "jest w stanie je wypełniać".
Przyjęcie następuje na podstawie uchwały Zgromadzenia Ogólnego podjętej na zalecenie Rady Bezpieczeństwa.
Wystąpienie i wykluczenie z ONZ[edytuj
Karta NZ nie określa konkretnych procedur wystąpienia z ONZ, wystąpienie takie jest więc możliwe na mocy jednostronnej deklaracji. Jak dotąd z ONZ wystąpiło tylko jedno państwo - Indonezja w 1965, powróciła jednak do Organizacji już rok później.
Za uporczywe łamanie zasad Karty NZ państwo członkowskie może być usunięte z ONZ przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa. Taka sytuacja miała miejsce w 1992, gdy wykluczono z Organizacji Jugosławię. Dyskutowano także nad wykluczeniem RPA za stosowanie apartheidu. Istnieje też procedura zawieszenia w prawach członka, podejmowana przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa (w obu przypadkach większością 2/3 głosów).
Członkowie pierwotni[edytuj]
Za członków pierwotnych uznanych jest 51 państw. Są to:
państwa, które wzięły udział w konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco, podpisały i ratyfikowały Kartę ONZ.
państwa, które podpisały Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1942 r., podpisały i ratyfikowały Kartę ONZ. To kryterium wprowadzono specjalnie dla Polski, która nie mogła uczestniczyć w konferencji w San Francisco z powodu braku rządu uznawanego przez wszystkie mocarstwa - Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i przeważająca większość krajów świata - uczestników konferencji uznawały za rząd Rzeczypospolitej Polskiej Rząd RP na uchodźstwie z siedzibą w Londynie, z kolei ZSRR uznawał podporządkowany sobie Rząd Tymczasowy w Warszawie[4].
Obecni członkowie[edytuj]
Obecnie członkami ONZ są 192 państwa. Do ONZ nie należą:
Watykan (status obserwatora),
Palestyna (status obserwatora),
Portoryko (państwo stowarzyszone ze Stanami Zjednoczonymi)
Niue (państwo stowarzyszone z Nową Zelandią)
Wyspy Cooka (terytorium stowarzyszone z Nową Zelandią)
Sahara Zachodnia - terytorium o nieustalonym statusie międzynarodowym (roszczenia zgłaszają Maroko i Front Polisario)
Somaliland - uznawany za część Somalii,
Górski Karabach - uznawany za część Azerbejdżanu,
Naddniestrze - uznawane za część Mołdawii,
Cypr Północny - uznawany za część Cypru.
Watykan pozostaje jedynym w pełni suwerennym i powszechnie uznanym na arenie międzynarodowej państwem, które nie należy do Narodów Zjednoczonych. Pozostałe wymienione kraje to głównie samozwańcze bądź sporne republiki, a także małe, postkolonialne wyspy.
Zasady członkostwa
suwerenna równość wszystkich członków
wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych
rozwiązywanie sporów środkami pokojowymi
powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej w sposób nieuzgodniony z celami ONZ
okazywanie wszelkiej pomocy ONZ w każdej akcji podjętej zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, jako środka zapobiegawczego lub przymusu
nieingerowanie ONZ w sprawy, które należą do kompetencji wewnętrznej państwa
wpływanie na państwa, które nie są członkami ONZ, aby postępowały zgodnie z jej zasadami w stopniu koniecznym do utrzymania bezpieczeństwa i pokoju
Zgromadzenie Ogólne - składa się z przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich
Rada Bezpieczeństwa - najważniejszy organ ONZ
Rada Gospodarcza i Społeczna - zajmuje się sprawami gospodarczymi, społecznymi i kulturalnymi, prawami człowieka, przygotowuje projekty konwencji, ustala wytyczne dla organów pomocniczych.
Rada Powiernicza - obecnie praktycznie nie działa
Sekretariat - organ wykonawczy pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego
Istnieje również wiele organów doradczych, np. Wojskowy Komitet Sztabowy
Organizacje wyspecjalizowane ONZ
Jest to system organizacji międzynarodowych funkcjonalnie powiązanych z ONZ na mocy art. 57. Karty NZ: różnego rodzaju organizacje wyspecjalizowane, utworzone na podstawie porozumień zawartych między rządami i posiadające z mocy swych statutów rozległe kompetencje międzynarodowe w dziedzinach gospodarczej, społecznej, kulturalnej, wychowawczej, zdrowia publicznego i innych dziedzinach pokrewnych, będą związane z Organizacją Narodów Zjednoczonych.
ONZ odgrywa w tym systemie centralną rolę, posiadając uprawnienia koordynacyjne, co ma na celu zapobieżenie dublowaniu prawa i osiągnięciu większej efektywności działania. W tej dziedzinie ONZ jest reprezentowana przez Radę Gospodarczą i Społeczną, która "może uzgadniać działalność organizacji wyspecjalizowanych w drodze porozumiewania się z nimi i udzielania im zaleceń, jak również w drodze udzielania zaleceń Zgromadzeniu Ogólnemu i członkom Organizacji Narodów Zjednoczonych" (art. 63 ust. 2 Karty NZ).
Ponadto z ONZ są związane inne organizacje o charakterze powszechnym, m.in.:
Operacje pokojowe ONZ
1950-1953, Korea - utrzymanie podziału Półwyspu Koreańskiego, zahamowanie ekspansji komunizmu
1960-1964, Kongo (dziś Demokratyczna Republika Konga) - interwencja ONZ doprowadziła do utrzymania niepodległości kraju i jego integralności terytorialnej; w efekcie wyniosła do władzy prezydenta Mobutu Sese Seko
od 1967 roku, Bliski Wschód, obserwacja konfliktu palestyńsko-izraelskiego, stała obecność kontyngentu ONZ w tym regionie, m.in. na Wzgórzach Golan i w Strefie Gazy
1990-1991, Zatoka Perska - mandat ONZ dla sił brytyjsko-amerykańskich, które wyzwoliły Kuwejt, po zajęciu państwa przez siły irackie (operacja Pustynna Burza)
1992-1994, Somalia - zakończona porażką operacja Przywrócić Nadzieję, która miała skłonić do rozbrojenia walczące strony i zabezpieczyć dostawy z pomocą humanitarną skończyła się tragiczną misją sił specjalnych - Operacją w Mogadiszu (udział głównie wojsk amerykańskich)
1993-1996, Rwanda - siły ONZ UNAMIR miały monitorować układ pokojowy, który zawarły dwie największe grupy etniczne zamieszkujące Rwandę - Hutu i Tutsi. Uznawana jest za największą porażkę ONZ[potrzebne źródło]. Masakra ok. 800 tys. ludzi odbywała się na oczach żołnierzy sił pokojowych (zob. Ludobójstwo w Rwandzie).