LITOSFERA zewnętrzna warstwa kuli ziemskiej. Jej miąższość wynosi około 80-150km. Przekształcenie i zagrożenie antropogeniczne litosfery dotyczy przede wszystkim warstwy powierzchniowej - pedosfery, czyli gleby. Lokalne skutki działalności człowieka sięgają nie głębiej. Jest głównym miejscem zakłócenia globalnej równowagi spowodowanej nasilającą się presją czynnika demograficznego, który wymusza intensywną eksploatację biosfery dla zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na powierzchnię surowce, energie, wodę i żywność

SPECYFIKA DEGRADACJI BIOSFERY

- najwyższy stopień bezwładności

-najwolniejsze tempo procesów naturalnej odnawialności walorów i zasobów

- efekt samooczyszczania atmosfery widocznej już po kilku dniach od zakończenia emisji zanieczyszczeń

- efekty samooczyszczania hydrosfery odczuwalne już po kilku tygodniach lub miesiącach

- samoistna reneturalizacji naruszonej litosfery (nieodwracalna)

GLEBA-PEDOSFER - biologicznie czynna warstwa Ziemi, od powierzchni terenu do głębokości przenikania głównej masy korzeni, roślin, która wytworzyła się ze skał przekształconych pod wpływem organizmów żywych

ODPADY - wszystkie przedmioty oraz substancje stałe a także nie będące ściekami substancje ciekłe, które powstały w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowanie człowieka i są najmniej podatne w miejscu lub czasie, w którym powstały

PODZIAŁ ODPADÓW

-przemysłowe komunalne

w odpadach przemysłowych i komunalnych:

-poużytkowe, czyli poeksploatacyjne

-pokonsumpcyjne - odpady dobrobytu

-niebezpieczne

ODPADY POEKSPLOATACYJNE przedmioty i materiały bezpowrotnie zużyte i wyeksploatowane w wyniku działalności gospodarczej i bytowej, np. zużyte nawozy produkcyjne, uszkodzony sprzęt gospodarstwa domowego, którego naprawa nie jest możliwa

ODPADY POKONSUMPCYJNE przedmioty i materiały eksploatacyjne, których konsumenci pozbywają się ze względu na modę lub chęć zastosowania urządzeń o wyższym poziomie technicznym - nowszym

ODPADY PRZEMYSŁOWE najbardziej odpadotwórcze są także gałęzie przemysłowe jak:

-energetyka, wykorzystująca naturalne paliwa stałe, węgiel kamienny i brunatny

-górnictwo

-wzbogacenie surowców, metalurgia

energetyczno paliwowy 50%

przemysł metalurgiczny i maszynowy 33%

chemiczny 10%

mineralny6%

pozostałe1%

ODPADY KOMUNALNE powstają w związku z bytowaniem człowieka, są pozostałościami po jego działalności bytowo - gospodarczej w środowisku miejskim i osiedlowym. Nagromadzenie odpadów występuje przede wszystkim w dużych aglomeracjach miejsko - przemysłowych

-żywność, odzież, wyposażenie gospodarstw domowych, opakowań, dóbr kultury i oświaty, środków higieny, różnorodność części usuwanych z powierzchni otwartych w ramach oczyszczania miast i osiedli

JEDNOSTKOWY WSKAŻNIK NAGROMADZ. ODPADÓW

j.w.n.o. = m[kg]/M*rok lub V[m³]/M*rok

ZALEŻY OD

-poziomu życia mieszkańców (stopa życiowa)

-świadomości ekologicznej społeczeństwa

-wielkość i charakter jednostki

-liczby zlokalizowanych zakładów i instytucji, infrastruktury miejskiej (biura, szkoły, szpitale itd.)

WEDŁUG USTAWY O ODPADACH (1998) wytwórca odpadów ponosi odpowiedzialność za gospodarkę odpadami czyli zgodnej z zasadami ochrony środowiska

SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI zintegrowanie gospodarki odpadami

-minimalizacja, wykorzystanie, składowanie

MINIMALIZACJA wdrożenie w Przemyśle Technologii Małoodpadowych lub BezOdpadowych tzw. TeMBO

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

-ponowne ich użycie, bez powtarzania (ang.reuse)

-recykling tj. zarówno do cyklu produkcyjnego z którego zostały wygenerowane (ang.recycle)

-utylizacja- gospodarczo wykorzystane, wprowadzanie ich do obiegu produkcyjnego lub przyrodniczego jako materiałów lub surowców (w tym energetycznych) do różnych procesów produkcyjnych i do procesów wyłącznie przeznaczonych do przetwarzania odpadów/

SKŁADOWANIE=UTYLIZACJI ŚRODOWISKA

-polega na usuwaniu odpadów z otoczenia poprzez deponowanie w przyrodzie - po ewentualnie wymaganej detoksyfikacji w postaci inertnych nieużytecznych substancji.

CEL UTYLIZACJI ODPADÓW

-ograniczenie oddziaływania odpadów na środowisko (unieszkodliwienie)

-uzyskanie korzyści ekonomicznych poprzez odzyskiwanie z odpadów materiałów, surowców lub energii

BEZPOŚREDNIE WYKORZYSTANIE ODPADÓW

-budowa nasypów drogowych i wałów przeciwpowodziowych

-kształtowanie celowych form rzeźby terenu i krajobrazu budowa zniszczeń

-wypełnienie wyrobisk w górnictwie podziemnym w celu zapobiegania deformacji powierzchni ziemi

-rekultywacja gruntów zdewastowanych, np. zapełnienie wyrobisk po kopalniach odkrywkowych

-detoksykacja i neutralizacja odczynu rekultywowanych gruntów

-nawożenie gleb

-żywienie zwierząt

Pośrednie wykorzystanie gospodarcze odpadów za pomocą metod:

-biochemicznej

-termicznej

-fizykochemicznej

Metody biochemiczne dotyczą odpadów organicznych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego:

1. kompostowanie

2. fermentacja beztlenowa -metanizacja

ad. A ) aerobowa metoda przeróbki odpadów w wyniku której otrzymuje się substancję mającą charakter nawozu organicznego o barwie i zapachu ziemi leśnej zwana kompostem. W trakcie kompostowania zachodzą równocześnie dwa procesy biochemiczne :

-mineralizacja -humifikacja

Mineralizacja- utlenianie substancji organicznej do CO2 H2Oi NO3 oraz innych składników do najwyższego odpowiadającego im stopnia utlenienia. W procesie tym uczestniczą mikroorganizmy : bakterie , grzyby , promieniowce.

Humifikacja - synteza związków humusowych , za składników powstałych w wyniku częściowego rozkładu substancji organicznych

ad. B ) aerobowy rozkład substancji organicznych (węglowodany, białka, aminokwasy)z udziałem mikroorganizmów do związków prostych gównie CH4 CO2

Produkty końcowe beztlenowego rozkładu bioodpadów

-biogaz o wartości opałowej 17 do 21 MJ/m3

-pozostałość stała o własnościach nawozowych

Termiczne unieszkodliwienie odpadów

-piroliza - bez udziału tlenu , powietrza

-zgazowanie - z organicznym udziałem tlenu

-spalanie - przy nadmiarze tlenu

Produkty pirolizy

-gaz pirolityczny zawiera m.in. H2 CO CO2 N2 CH4 a także SO2 NOX H2S HCl HF węglowodory sadzę

-koks pirolityczny(produkt stały pirolizy) który ma cechy paliwa stałego dezdymnego i odsiarczonego a charakteryzuje się wysoką zawartością substancji palnych

Produkty zgazowania odpadów

-gaz syntezowy, zawiera głownie CO H2 oraz zanieczyszczenia (związki siarki( po oczyszczeniu gaz syntezowy może być wykorzystywany do celów opałowych(odzysk energii ) lub surowców (np. wytwarzanie metanolu)

-szlaka (stopione składniki mineralne odpadów)

Główne zastosowanie pirolizy i zgazowanie

-unieszkodliwienie odpadów niebezpiecznych z odpadów przemysłowych i komunalnych

Produkty procesu spalania odpadów

-gaz spalinowy zawierający CO2 H2O oraz inne składniki jak CO SO2 NO2 HCl HF NH3 dioksyny furany.

-Popioły zawierające substancje mineralne oraz skumulowane metale ciężkie ( Pb Cu Cr Mn As Ni Hg)

Dioksyny-chlororganiczne związki aromatyczne wielokrotnie bardziej toksyczne niż cyjanek potasu, wchłaniamy je przez pokarm powietrze i wodę są kumulowane w organizmie są rakotwórcze oraz mogą powodować zmiany genetyczne

Wady spalania odpadów

-emisja gazów i pyłów dlatego w kominach instaluje się urządzenia odpylające - cyklony , elektrofiltry, odpylacze mokre , multicyklony

-stałe produkty spalania jak żużel i popiół maga być źródłem toksycznych związków - dioksyn

-wysokie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne, spalanie wymaga dużej ilości paliw płynnych oraz kosztownych filtrów i odpylaczy

-duży hałas w pomieszczeniach ok. 80 dB

Zalety spalania

-wysoki stopień likwidacji odpadów w szczególności ich masy

-możliwość uzyskania energii i ciepła np. ogrzewanie pomieszczeń osuszania osadów ściekowych oraz wykorzystywania pozostałości po spalaniu np. do budowy dróg

METODY FIZYKOCHEMICZNE

-utlenianie cyjanków za pomocą podchlorynu sodu (NaClO)

-redukcja Cr (4) za pomocą podsiarczynu sodu (Na HSO3) do Cr (3) króry można wytrącić w postaci osadu

-wytrącenie metali w postaci osadu wodorotlenków lub siarczków

SKŁADOWANIE ODPADÓW

Najstarszy najszerszy sposób wyeliminowania i unieszkodliwienia odpadów z najbliższego otoczenia człowieka. Niezagospodarowane odpady bytowe składuje się na tzw. wysypiskach

Uciążliwość odpadów dla środowiska

-zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych

-zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne z uwagi na wysoki udział substancji organicznych sprzyjających rozwojowi mikroorganizmów chorobotwórczych

-zanieczyszczenie atmosfery gleby i okolicznej szaty roślinnej

-zanieczyszczenie walorów estetycznych środowiska poprzez niekorzystne zmiany krajobrazu z użytkowania wyłącznie są tereny rolnicze i leśne które są zajmowane pod składowanie odpadów -hałdy wysypiska
Obszary chronionego krajobrazu

Tereny wyróżniając się różnych typach ekosystemów podlegają zagospodarowaniu .Sposób zagospodarowania powinien zapewniać względna równowagę ekologiczną systemów przyrodniczych

Ochrona gatunkowa :, szczególna ochrona przyrody ma

- zabezpieczyć gatunki dziko występujące a w szczególności rzadkie lub zagrożone wyginięciem , zach różnorodność gatunków .

cechy współczesnego wysypiska

-uszczelnione położenie zabezpieczające wody gruntowe i powierzchniowe przed składowanymi odpadami

-przechwytywanie i oczyszczanie wód filtrujących przez odpady tzw. odsiąki lub przecieki

-pobieranie, unieszkodliwianie lub zagospodarowywanie gazu powstającego w składowanych odpadach - dotyczy składowisk odpadów rozkładalnych biologicznie

-zagęszczanie odpadów odpowiednimi maszynami KOMPAKTORAMI i przesypywanie kolejnych warstw odpadów ziemia

-prowadzenie monitoringu czyli stała kontrola wpływu wysypiska na środowisko

Rekultywacja składowiska - odtworzenie lub ukształtowanie na nowo wartości użytkowych gruntu, składa się z dwóch podstawowych etapów:

-rekultywacji technicznej

-rekultywacji biologicznej

Rekultywacja techniczna

-przykrycie ostatniej warstwy odpadów materiałem inertnym a następnie warstwą pośrednią tzw. Podglebiem

-coroczne wyrównanie terenu z powodu nierównomiernego osiadania odpadów na wysypisku

Rekultywacja biologiczna:

-rozprowadzenie na rekultywowanym terenie warstwy ziemi o grubości ok. 30 cm i obsianiu jej mieszanka traw i roślin motylkowych

Dalsze kierunki rekultywacji:

-rolny

-leśny

-rekreacyjny

-budowlany

Koncepcje przeciwdziałania zanieczyszczeniom

-kontrola środowiska

-rozcieńczanie

-zapobieganie zanieczyszczenia

-strategii czystych technologii i produktów

Rozcieńczenie

-Wykorzystanie samoczyszczącej zdolności środowiska i wprowadzanie do litosfery,hydrosfery i atmosfery odpadów ciekłych,stałych,gazowych

Kontrola środowiska

Charakterystyczną dla lat 70 XX wieku zagrożenia przesyłane do innego el środowiska np. z wód do gleby -osad po oczyszczeniu ścieków lub z gleby do atmosfery -spalanie odpadów stałych.

Zapobieganie zanieczyszczenią

1.Minimalizacja ilości toksyczności odpadów oraz zanieczyszczeń u ,,źródła”

2.Promowanie technologii ,,przyjaznych środowisku”

3.Upowszechnianie urządzeń ochronnych -odpylających neutralizujących gazy, filtrów

Strategia ta nastawiona była głownie na procesy produkcji, głownie w przemyśle nie uwzględniała oceny jakości produktów, które po okresie użytkowania stają się odpadem,często groźnym dla środowiska.

Strategia czystych technologii i produktów

-Rozwijana jest w ostatnich latach i zajmuje się obok czystości ekologicznej procesów także jakością produktów. Wymaga, aby we wszystkich fazach wytwarzania i uzyskiwania produktu kierować się zasadą -zapobieganie lub minimalizacji krótko i długo-okresowego ryzyka dla ludzi i środowiska.

Ocena - cykl życiowy produktu

-wydobycie surowców potrzebnych do jego wytworzenia

-transport

-wytwarzanie produktu

-destylacja

-zdrowotne walory uzyskiwania produktu

-ostatecznego usunięcia produktu lub jego pozostałości

Strategia ta nie eliminuje zanieczyszczonych, ponieważ zawsze będą występować pewne ilości odpadów stałych i ciekłych oraz emisji gazowych, którym nie można zapobiec i które trzeba zagospodarować w sposób najbardziej odpowiedni dla środowiska.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju-obecnie ochrona środowiska i zarządzania środowiskiem obejmuje wszystkie strategie i postępowania. Wszystkie problemy musza być identyfikowane ,analizowane i rozwiązywane zarówno w skali lokalnych społeczności jak i całego globu. Rozwój nie może być realizowany w oderwaniu od zagadnień związanych z wykorzystanie zagadnień naturalnych i ochrony środowiska. Rozwój zrównoważony to taki który zaspokaja potrzeby współczesnych społeczeństw bez pozbawienia przyszłych pokoleń możliwości zaspokajania także ich potrzeb. Deklaracja z RIO z 1992 zawiera 27 zasad zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój-równowaga ekonomiczna, społeczna, ochrona środowiska osiągana jest w wyniku realizacji właściwe zdefiniowanych celów, zarządzanie następuje poprzez środowisko, generuje zyski a jakość życia ulega poprawie. Cele: zrównowazoność-wskazuje na konieczność utrzymania właściwych realizacji miedzy potrzebami rozwojowymi a potrzebami środowiska, trwałość-wprowadza element czasu do analizowanych relacji między rozwojem społeczno-ekonomicznym a ochrona środowiska, samo podtrzymanie-wskazuje na konieczność tworzenie rezerw dla utrzymania dalszego rozwoju. W Polsce idea zrównoważonego rozwoju została podniesiona do rangi zasady konstytucyjnej Art.5

Zarządzanie:1.Środowiskiem(ochrona środowiska)-zarzadzanie ochroną i kształtowaniem środowiska, w sposób bezpośredni i pośredni, w procesach produkcyjnych oraz w czasie pozaprodukcyjnej aktywności społeczeństwa i pojedynczych osób./2.Zarzadzanie środowiskowe - proekologiczne zintegrowane z ogólnym systemem zarządzania w przedsiębiorstwie lub gminie, w taki sposób aby procesy niekorzystnie wpływające na stan środowiska wyeliminować. Planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola działań w wyniku czego ulega zmniejszeniu negatywny wpływ organizacji na środowisko//Systemy zarzadzania:1.Sformalizowany-osiagniecie zgodności działań prowadzonych w przedsiębiorstwie z wymaganiami wybranej normy, zgodny z normą PN-EN 14001:2005-systemy zarzadzania środowiskiem-specyfikacja i wytyczne stosowania. System zarządz,UE -EMAS 2.Niesformalizowany-polega na podjęciu systematycznych prac których celem jest ciągła redukcji emisji zanieczyszczeń do środowiska-w Polsce najpopularniejszy to strategia czystej produkcji/

PN-EN 14001:2005-Zadania normy-wspomaganie działań związanych z ochroną i zapobieganiu zanieczyszczeniom w sposób wyważony z potrzebami społeczno-ekonomicznymi. Wymagania firm.-podjęcie zobowiązania wyrażonego w polityce środowiskowej iż organizacja będzie działała zgodnie z odpowiednim ustawodawstwem i przepisami prawnymi oraz zobowiązuje się do ciągłej poprawy wobec środowiska. System zarządz, UE -EMAS-Cele: promowanie działań wpływających na polepszenie stanu środowiska naturalnego dzięki odpowiedniej organizacji produkcji, system dobrowolny, poprawa stanu środowiska w miejscu zakładu, zmniejszenie szkodliwych oddziaływań na srodowisko w miejscu przedsiębiorstwa, przestrzeganie przepisów zajmujący się ochrona środowiska, opracowanie celów i poszczególnych kroków do osiągnięcia celów, wdrażanie systemu zarzadzania ochrona środowiska, edukcja ekologiczna pracowników zakładu, zobowiązanie pracowników do przestrzegania norm dotyczących ochrony śro. Wymagania EMAS: wstępna inspekcja ze strony instytucji akredytowanej, podanie do publicznej informacji podejmowanych działań, stosowanie najlepiej opłacalnych ekonomicznie technik/

/Każda firma musi-zaakceptować politykę ochrony środowiska, dokonać oceny swojej działalności, wdrożyć systemy zarzadzania środowiskiem, sporządzać raporty dotyczące działalności własnej, poddawać się okresowej ocenie za względu na odziaływanie na środowisko, udostępnić opinii publicznej sprawozdania z działalności w tym zakresie./ISO 14000/EMAS róznice:1.Cele i zadania: muszą być związane z polityką środowiskową/nie wspomniano a cele powinny być określone liczbowo i terminowo.2.Programy ekologiczne: muszą być odpowiednie do celów i zadań/osobne programy muszą być wykorzystywane do nowych działań.3.System zarzadzania środowiskowego: odnośnie do organizacji SZŚ i kontroli dokumentacji/odnośnie so miejsca firmy komunikacja z administracją.4.Kontrola ekologiczna: audity wewnętrzne systemu w dobrowolnym cyklu kontrolnym/ocenia procesów w celu ochrony środowiska co trzy lata.5.Certyfikacja:przez akredytowane jednostki certyfikujące/tylko przez akredytowaną osobę lub instytucję do spraw walidacji ekologicznej powołaną przez władze kraju członkowskiego.6.Pierwszy raport ekologiczny: dobrowolny/obowiązkowy.7.Polityka ekologiczna: organizacji powinna ustanowić i wykonywać procedurę identyfikowania wymagań prawnych i innych/przestrzeganie stosowanych przepisów odnoszących się do ochrony środowiska musi być opublikowane w oświadczeniu ekologicznym.

System niesformalizowany -strategia czystszej produkcji-polega za zastosowaniu wiedzy naukowej i technologicznej w celu osiągnięcia korzystnych dla środowiska efektów w sposób ekonomicznie optymalny. Jest połączeniem różnych technik oraz technologii i wiąże się z zapewnieniem odpowiedniej organizacji zarzadzania produkcją w odniesieniu do zarządzania środowiskiem. Najlepszym sposobem działania jest działanie u źródeł wytwarzania strat. Poszukiwanie węzłów w których powstają emisje odpadów ( materialnych i energetycznych).Rozwiązania często muszą być radykalne, prowadzące do zmian w technologii wytwarzania, a nawet do zmiany rodzaju produktu.//Czyste wytwarzanie, czyste technologie, ekologiczne technologie-przyjęta proekologiczna strategia gospodarcza w przedsiębiorstwie, zorientowana na eliminiowanie przyczyn zagrożeń natury ekonomiczno-ekologicznej i łagodzenie skutków oddziaływania na środowisko procesów gospodarczych. Element czystego wytwarzania to bezodpadowa lub nisko odpadowa metoda produkcyjna.

Najlepsza dostępna technika (BAT- Best available technique) - jeden z najważniejszych instrumentów służących do zarządzania środowiskiem. Narzędzie używane do oceny działania instalacji przemysłowych.

Koncepcja BAT - sformułowana i zlecona do stosowania przez kraje należące do unii europejskiej w tzw. Dyrektywnie IPPC.

-Dyrektywa IPPC wprowadziła także po raz pierwszy pojęcie „zintegrowanegopozwolenia” na gospodarcze korzystanie ze środowiska.

Cel najlepszej dostępnej techniki - eliminacja emisji lub jeżeli to jest możliwe ograniczenie do minimum oddziaływania tej emisji na środowisko.

Oddziaływanie danej instalacji na środowisko

-należy traktować w sposób zintegrowany tzn. jednocześnie rozpatrywać jej wpływ na wszystkie elementy środowiska - powietrze, wodę, gleby, szatę roślinną, zwierzęta i ludzi.

Pozwolenie zintegrowane

-efekt tej kompleksowej analizy oddziaływania instalacji na środowisko.

-Określa warunki korzystania z zasobów środowiska naturalnego przez zakład przemysłowy.

-Działanie instalacji (zakładu) nie powoduje przekroczeń:- standardów jakości środowiska,- standardów emisyjnych, ustanowionych w szczegółowych przepisach prawnych,- granicznych wielkości emisyjnych charakteryzujących najlepszą dostępną technikę.

Analiza BAT wykorzystuje się do tego odpowiednie dokumenty referencyjne (tzw. BREF-y) w których techniki tworzące BAT są odpowiednio sprecyzowane.

Stosowanie BAT dotyczy jedynie zakładów przemysłowych i instalacji o odpowiedniej, określonej w przepisach wielkości. Stosowanie BAT dotyczy:- przemysłu energetycznego-przemysłu produkcji i obróbki metali,- przemysłu mineralnego,- przemysłu chemicznego,- obiektów wykorzystania i unieszkodliwiania odpadów,- innych rodzajów działalności m.in. przemysłu papierniczego, tekstylnego, rolno-spożywczego.

Dokumenty referencyjne BREF publikowane przez biuro IPPC w Sewilli nie mają charakteru obligatoryjnego i należy je traktować jako materiały pomocnicze, pozwalające określić m.in. graniczne wielkości emisyjne oraz wskaźniki materiało i energochłonności dla danej technologii

Tworzenie BREF-ów - wskaźniki- efektywnego wytwarzania oraz wykorzystania energii,-zapewniają racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw,- stosowania technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz zapewnienia możliwości odzysku surowców z powstających odpadów,- zapewnienia stosowania substancji o małym potencjale zagrożeń. Tworzenie BREF-ów- rodzaju, zasięgu oraz wielkości emisji,- wykorzystania analizy cyklu życia produktów,- systemów zarządzania produkcją, jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem, w tym np. systemów motywacyjnych, szkolenia załogi itp.- systemów automatyzacji produkcji i postępu naukowo-technicznego.

Dokumenty referencyjne - określają wartości wskaźników materiało- i energochłonności oraz limitów emisyjnych, które odzwierciedlają właściwe proporcje między kosztami wytwarzania danego produktu i korzyściami środowiskowymi.

Inwestor lub użytkownik instalacji musi wykazać, że instalacja ta spełnia wymagania wynikające z najlepszej dostępnej techniki i uzyskać pozwolenie zintegrowane na prowadzenie tej działalności.

Pozwolenie zintegrowane określa:- ilość i warunki odprowadzania do powietrza gazów lub pyłów,- warunki i ilość ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi,- ilość i sposób zagospodarowania wytwarzania odpadów,- warunki i poziom emitowanego hałasu,- wielkość emisji pół elektromagnetycznych.- rodzaj prowadzonej działalności, w tym rodzaj i ilość wykorzystywanej energii, materiałów, surowców i paliw,- sposób osiągania wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości,- sposób ograniczania oddziaływań trans granicznych na środowisko. Pozwolenia integrowane:- obowiązki w zakresie informowania o wystąpieniu awarii przemysłowej,- sposoby postępowania w przypadku zakończenia eksploatacji instalacji, w tym sposób usunięcia negatywnych skutków powstałych w środowisku w wyniku prowadzonej eksploatacji

Ekosystem naturalny

- układ otwarty, funkcjonują dzięki przepływowi energii i krążeniu materii.

-Energia przepływa jednokierunkowym strumieniem w układzie otwartym, materia natomiast krąży w ekosystemie w obiegu zamkniętym.

Ekosystem

do funkcjonowania tj. do obiegu materii potrzebuje obecności:

- producentów

-syntezują materię organiczną,

- konsumentów- zjadają organizmy lub martwą materię organiczną,

-reducentów (destruentów): rozkładają martwą materię organiczną i uwalniają nieorganiczne składniki pokarmowe dla producentów.

Powstanie ekologii przemysłowej

- można połączyć różnorodne technologie w jeden organizm

- zakład działający w oderwaniu od innych napotyka wiele trudności w prowadzonej produkcji a szczególnie w zmniejszeniu oddziaływań na środowisko

Wzorując się na współzależnościach kierujących naturalnymi ekosystemami stworzono ekologię przemysłową IE (industrial ecology)Ekologia przemysłowa

-wynika z idei rozwoju zrównoważonego

-braku czystych technologii i czystych produktów.

-koncentruje się na zagadnieniach związanych z wpływem przedsiębiorstw na ochronę środowiska.

-traktowanie systemów przemysłowych jako analogii ekosystemów naturalnych i uczenie się od natury albo jej naśladowanie

-Tworzenie zamkniętych obiegów w systemach przemysłowych.

-ekologiczna gospodarka czyli gospodarka oparta na usługach a nie na produktach -symbioza przemysłowa, czyli to co stanowi odpad w jednym procesie produkcyjnym można wykorzystać w innym

-CEL: przekształcenie systemu przemysłowego do systemu opartego o zamknięte obiegi z niemal całkowitym recyklingiem materiałów

Symbioza przemysłowa - ekologia przemysłowa polega na optymalnym wykorzystaniu źródeł materiałów i energii z równoczesną produkcją ewentualnych łatwo ulegających biodegradacji towarów. Ważnym zagadnieniem tej teorii recykling materiałów i gromadzenie energii w cyklach produkcyjnych wykorzystywanych przez inne gałęzie przemysłu.

Ekologia przemysłowa łączy planowanie, czystszą produkcję i ochronę przed zanieczyszczeniami, dlatego jest istotnym krokiem w dążeniu ku osiągnięciu równowagi przemysł-środowisko

Ekosystem przemysłowy - „…tradycyjny model działalności przemysłowej w której poszczególne procesy produkcyjne potrzebują surowców, a w ich wyniku powstają wyroby na sprzedaż i odpady do wywiezienia na składowisko, powinien przekształcić się w model bardziej zintegrowany: ekosystem przemysłowy.

W takim systemie zużycie energii i surowców jest zoptymalizowane, a odpady z jednego procesusłużą jako surowiec dla innego” (Frosch & Gallopolus, 1989)

Ekologia w przemyśle - system w którym każdy element (np. fabryka) stara się optymalizować:

- całkowity cykl materiałowy od surowców po produkty i odpady,

- energię,

- koszty działalności.

Ekosystem przemysłowy

-do problemów technologicznych wykorzystywane są zasady funkcjonowania naturalnych ekosystemów stworzonych przez nature. W rozwiązywaniu problemów technologicznych należy inspirować się naturą

Systemy naturalne - tworzą zintegrowaną całość

- w przyrodzie nie ma czegoś takiego jak odpad, szczątki organizmów rozkładają się by zostać wykorzystane przez inne życie, jedne organizmy stanowią pożywienie innych w łańcuchu troficznym,

- materia krąży w obiegach zamkniętych, ulega transformacji

- przyroda działa w większości korzystając z energii słonecznej.

Ekologia przemysłowa

-parki ekoprzemysłowe (PEP)

-ekologiczne parki przemysłowe (EPP)

-zielone parki przedsiębiorczości (ZPP)

PEP lub EPP

Społeczność firm produkcyjnych i usługowych, które dążą do obniżenia swojego oddziaływania na środowisko oraz poprawienie sytuacji ekonomicznej poprzez współpracę w zakresie zarządzania środowiskiem, surowcami, odpadami i nośnikami energii.

Korzyści:

• ekologiczne

- wdrażanie systemów proekologicnych

-zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery

- przyciąganie firm, które zajmują się technologiami przyjaznymi dla środowiska

• ekonomiczne:

-obniżenie kosztów działania zakładów przez wdrążenie systemów

-wzrost wartości terenu

-poprawa wizerunku firmy

-poprawa komunikacji dróg dojazdowych do zakładów

-właściwe oznakowanie, mające przyciągnąć potencjalnych klientów

• społeczne:

-nowe miejsca pracy

-powstanie terenów ekologicznych

-stworzenie parków technologicznych

-podnoszenie bezpieczeństwa

-pełnienie roli edukacyjnej wobec dzieci i młodzieży w kształtowaniu ich podstaw ekologicznych

1

---