Spis tłumaczeń:

1. Czyste tłumaczenie

2. Tłumaczenie z podkreślonymi częściami mowy

Czyste tłumaczenie:

Lingua latina	Lingua polonica
De Diogene	O Diogenesie
Costat Diogenem philosophum maluisse vivere pauperem sed liberum.	Wiadomo, że filozof Diogenes wolał żyć ubogo ale wolno.
Gratiam principum et regum blanditiis sibi parare noluit.	Pochlebstwami wdzięczności dowódcy i króla nie chciał sobie zyskiwać.
Cum olim Alexander Magnus Corinthum pervenisset, et multi viri ibi convenissent, ut eum salutarent et honorarent, Diogenes unum afuit, quamvis Corinthi habitaret.	Gdy niegdyś Alexander Wielki przybył do Koryntu, i wielu mężów się tam zebrało, aby go powitać i oddać [mu] cześć, Diogenes [jako] jedyny był nieobecny, chociaż mieszkał w Koryncie.
Alexander, cum cognoscere philosophum voluisset, sed frustra eum expectavisset, tandem ipse ad eum se addudici iussit.	Alexander, ponieważ chciał poznać filozofa, ale na próżno go oczekiwał, w końcu sam do niego kazał się zaprowadzić.
Quo tempore Diogenes in area ad mare iacebat et apricabatur.	W tym samym czasie Diogenes leżał na plaży przy morzu i grzał się {w znaczeniu: „grzał się na słońcu”, „opalał się”}
Cum Alexander ad eum accessisset, Diogenes regem conspicatus minime turbatus est.	Gdy Alexander przyszedł do niego, Diogenes zauważywszy króla jest mało poruszony.
Tum rex accessiset num Diogenes quid vellet; cui philosophus respondit: Unum volo: recede paululum, noli mihi lucem solis rapere.	Wtedy król zapytał czy Diogenes chciałby czegoś; temu filozof odpowiedział: jednego chcę: cofnij się, nie zabieraj mi światła słońca.
Tum Alexander exclamavisse dicitur: Nisi Alexander essem, Diogenes esse vellem.	Mówi się, że wtedy Alexander wykrzyknął: Jeśli nie byłbym Alexandrem, chciałbym być Diogenesem.

Legenda Tłumaczenia:

[ ] - domyślnie, nie ma słowa w danym zdaniu odpowiadającego, ale można dodać aby uchwycić sens

{ } - mój prywatny komentarz

Zdania z noli (nie chciej), nolite (nie chciejcie)

Gdy w zdaniu trafisz bezokolicznik i czasownik nolo w trybie rozkazującym, czyli: noli lub nolite, dosłownie zdanie brzmi np: „noli commovere” - „nie chciej wzbudzać”. Jednak jest ono tłumaczone jako: „nie wzbudzaj”. Jaka różnica? Przy „non commove” - „nie wzbudzaj” mamy wyraźny rozkaz (zmuszamy kogoś do wykonania tej czynności). Zaś przy „noli commovere” - „nie wzbudzaj” mamy wydźwięk groźby lub ostrzeżenia (sugeruje to, że coś niedobrego się stanie, gdy ktoś się do tego nakazu nie zastosuje, chociaż nikogo do wykonania tej czynności nie zmuszamy).

Podstawowe Badanie zdania:

Lingua latina	Lingua polonica
De Diogene	O Diogenesie
<ACI> Costat Diogenem philosophum maluisse vivere pauperem sed liberum.	Wiadomo, że filozof Diogenes wolał żyć ubogo ale wolno.
Gratiam principum et regum blanditiis sibi parare noluit.	Pochlebstwami wdzięczności dowódcy i króla nie chciał sobie zyskiwać.
Cum olim Alexander Magnus Corinthum pervenisset, |et multi viri ibi convenissent, ut eum salutarent et honorarent (okolicznikowe celu)|, Diogenes unum afuit, quamvis Corinthi habitaret.	Gdy niegdyś Alexander Wielki przybył do Koryntu, i wielu mężów się tam zebrało, aby go powitać i oddać [mu] cześć, Diogenes [jako] jedyny był nieobecny, chociaż mieszkał w Koryncie.
Alexander, cum cognoscere philosophum voluisset, sed frustra eum expectavisset, tandem ipse ad eum se addudici iussit.	Alexander, ponieważ chciał poznać filozofa, ale na próżno go oczekiwał, w końcu sam do niego kazał się zaprowadzić.
Quo tempore Diogenes in area ad mare iacebat et apricabatur.	W tym samym czasie Diogenes leżał na plaży przy morzu i grzał się {w znaczeniu: „grzał się na słońcu”, „opalał się”}
Cum Alexander ad eum accessisset, <OI> Diogenes regem conspicatus minime turbatus est.	Gdy Alexander przyszedł do niego, Diogenes zauważywszy króla jest mało poruszony.
Tum rex accessiset, num Diogenes quid vellet; cui philosophus respondit: Unum volo: recede paululum, noli mihi lucem solis rapere.	Wtedy król zapytał, czy Diogenes chciałby czegoś; temu filozof odpowiedział: jednego chcę: cofnij się , nie (chciej) zabieraj (/zabierać) mi światła słońca.
<NCI> Tum Alexander exclamavisse dicitur: |Nisi Alexander essem, Diogenes esse vellem. (warunkowe - modus irrealis)|	Mówi się, że wtedy Alexander wykrzyknął: Jeśli nie byłbym Alexandrem, chciałbym być Diogenesem.

Legenda Tłumaczenia:

Xyz - w tym stylu umieszczam ważne, często odpytywane zwroty lub sentencje. Mają one bardzo odmienne znaczenie od dosłownego tłumaczenie, dlatego nauczyciele lubią o nie pytać.

|...| - w tym umieszczam wycinek zdania, które zawiera zdanie podrzędne i określające je zdanie nadrzędne

(...) - tutaj umieszczam typ zdania podrzędnego, które występuje.

<ACI> - w tym zdaniu jest konstrukcja ACI

<NCI> - w tym zdaniu jest konstrukcja ACI

<DP> - w tym zdaniu jest konstrukcja Dativus Possessivus (dativus + nominativus + esse)

<OI> - w tym zdaniu jest konstrukcja Orzeczenia Imiennego

-->Szukaj odmiany sum, esse, fui <== jest to charakterystyczne w tej konstr.

kolor - podmiot

kolor - orzeczenie

kolor - przymiotnik (dotyczący podmiotu)

kolor - verbum regens (w ACI) i jego odpowiednik w NCI

kolor - infinitivus

kolor - w DP jest to Dativus (jest podmiotem zdania)

W przypadku ACI podkreślam tylko podmiot (w accussativie) i orzeczenie (w infinitivie) zdania podrzędnego (tej części po słowie „że”).

Zapamiętaj: Przecinki oddzielają zdania nadrzędne (podkreślone linią) od podrzędnych.

---