OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU

NAUCZYCIEL FIZYKI, CHEMII i BIOLOGII (PRZYRODY)

Charakterystyka stanowisk pracy. Analizowane stanowiska pracy znajdują się w pomieszczeniach oświetlanych światłem dziennym i elektrycznym. W pomieszczeniach tych znajdują się otwory okienne otwierane z poziomu podłogi, zapewniające wentylację naturalną. Sale lekcyjne zostały urządzone i wyposażone odpowiednio do rodzaju prowadzonych zajęć. Lekcje odbywają się w formie wykładu, pokazu z uwzględnieniem pomocy dydaktycznych. Zatrudnieni pracownicy posiadają aktualne badania lekarskie zezwalające na wykonywanie pracy, a także wymagane szkolenia z zakresu bhp i p.poż.

Lokalizacja stanowiska pracy: Pomieszczenia (sale i pracownie) lekcyjne, pokój nauczycielski w budynku szkoły.

Zakres wykonywanych prac Prowadzenie zajęć lekcyjnych z uczniami w salach lekcyjnych przy podziale na kierunki i przedmioty. W pracy wykorzystywane są pomoce dydaktyczne. Do obowiązków nauczyciela należy również prowadzenie niezbędnej dokumentacji związanej z wykonywanym zawodem, pełnienie dyżurów i nadzór nad uczniami na korytarzu podczas przerw lekcyjnych na terenie całej szkoły. Organizowanie wycieczek tematycznych poza teren szkoły oraz wycieczek turystycznych. Organizacja występów i zajęć artystycznych. Prace własne w salach lekcyjnych lub pokoju nauczycielskim.

System organizacji pracy: Praca w ilości godzin przewidzianych planem lekcji, 18 godzin w tygodniu.

Pomieszczenie pracy: Pomieszczenie pracy, w zależności od czasu przebywania w nich pracowników, dzielą się na:

• przeznaczone na stały pobyt pracowników - przebywanie tych samych pracowników w ciągu doby dłużej niż 4 godziny,

• przeznaczone na czasowy pobyt pracowników - przebywanie tych samych pracowników w ciągu doby od 2 do 4 godzin,

• nie przeznaczone na pobyt pracowników - łączny czas przebywania tych samych pracowników jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, wykonywane czynności mają charakter dorywczy (dozór oraz konserwacja, utrzymanie czystości i porządku).

Wysokość

- 3m - jeżeli nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,

- 3,3m - pomieszczenia do pracy, w których występują substancje szkodliwe dla zdrowia,

- 2,5m - jeżel przebywają w nich nie więcej niż 4 osoby i przypada minimum 15m³ wolnej objętości na jednego pracownika;

Podłoga - równa, nieśliska, niepyląca i bez progów pomiędzy pomieszczeniami;

Kubatura - minimum 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia na jednego pracownika;

Powierzchnia robocza - minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.) na jednego pracownika;

Rozmieszczenie urządzeń, szaf - takie, aby przejścia między nimi wynosiły: - 75cm - w przypadku jednego pracownika (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się 50cm),- 100cm - w przypadku ruchu dwukierunkowego;

Oświetlenie Naturalne, dzienne, najlepiej górne; w przypadku oświetlenia bocznego (okna) powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1 : 8 (to znaczy 1m² okna na 8m² podłogi),

Sztuczne (elektryczne) - w zależności od miejsca: schody, korytarze - 50lx, pomieszczenia sanitarne - 100 lx, sale lekcyjne - min 300 lx, pomieszczenia pracy przy komputerze - 500 lx;

Wentylacja - naturalna nie mniej niż 0,5 wymiany w ciągu godziny albo mechaniczna i naturalna lub klimatyzacja;

Temperatura - pomieszczenie pracy biurowej powinno mieć temperaturę nie mniejszą niż 18°C.

Wilgotność względna - nie powinna być mniejsza niż 40%.

Jadalnie - powinna posiadać urządzenie do podgrzewania posiłków i indywidualne szafki do przechowywania posiłku, 1 umywalka na 20 miejsc siedzących, l zlewozmywak na 20 miejsc siedzących, na każdego pracownika przypada 1,1 m² powierzchni jadalni, a cała jadalnia typu I nie mniej niż 8m² .

Umywalnie - na dwadzieścia kobiet i trzydziestu mężczyzn jednocześnie zatrudnionych, co najmniej jedna umywalka, przejścia pomiędzy rzędami umywalek, a ścianą przeciwległą-l,3 m. przejście pomiędzy rzędami umywalek -2 m, zapewniona 2 - krotna wymiana powietrza w ciągu godziny

Ustępy - max odległość od stanowiska pracy to 75m, na trzydziestu mężczyzn i dwadzieścia kobiet zatrudnionych powinna przypadać jedna miska ustępowa, lecz nie mniej niż jedna miska, szerokość przejść pomiędzy kabinami, a ścianą - min. l ,3 m szerokość przejścia pomiędzy rzędami kabin - min 2,0m, l umywalka na 3 miski ustępowe (lecz nie mniej niż l umywalka), wymiana powietrza min 50 m³ na godzinę.

Stanowisko pracy - Stanowisko pracy to przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Racjonalna organizacja stanowiska roboczego powinna zapewnić bezpieczne i łatwe wykonywanie pracy w wyniku stosowania odpowiedniej ochrony przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi

Wyposażenie stanowiska roboczego. Wyposażenie stanowiska to urządzenia biurowe, jak: komputer z oprzyrządowaniem (monitor, drukarka, klawiatura, mysz itd.), stół, siedzisko i inne sprzęty.

W związku z powyższym podstawową sprawą jest uwzględnienie w czasie projektowania stanowiska pracy podstawowych zasad ergonomii. Nieuwzględnienie tych zasad może spowodować pojawienie się dolegliwości zdrowotnych, a także (z ekonomicznego punktu widzenia) - obniżenie wydajności pracy.

Instalacja i urządzenia elektryczne. Instalacja elektryczna powinna być sprawna. Powinny być okresowo przeprowadzane pomiary ochrony przeciwporażeniowej instalacji elektrycznej przez uprawnione osoby.

Przygotowanie zawodowe pracownika. Pracownik powinien posiadać:

• przygotowanie pedagogiczne,

• instruktaż ogólny w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

• instruktaż stanowiskowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

• szkolenie okresowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

• wstępne i okresowe badanie lekarskie.

Organizacja pracy. Na stanowisku pracy powinny się znajdować regulamin porządkowy pracowni oraz instrukcje dotyczące:

• zasad udzielania pierwszej pomocy,

• zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników,

• obsługi urządzeń technicznych.

Instrukcje powinny określać:

- czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy,

- zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy,

- czynności do wykonania po jej zakończeniu,

- zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku nauczyciela.

Czynniki urazowe.

Czynnik mechaniczny urazowy: wystające elementy (kanty ławek, inne meble, sprzęt stanowiące wyposażenie sal lekcyjnych); różnice poziomów otoczenia (klatki schodowe); ograniczone, wąskie przestrzenie, dojścia, przejścia np.(źle zestawione rzędy ławek, zastawione teczkami przejścia itp.) śliskie powierzchnie (korytarze, klasy), substancje łatwopalne, parzące i żrące w przypadku pracowni chemicznej;

Czynnik niemechaniczny urazowy: prąd elektryczny; hałas; obciążenie statyczne; czynniki psychiczne powodujące uraz (odpowiedzialność, konflikty, agresja uczniów inne niebezpieczne, nieprzewidziane sytuacje) pożar i/lub wybuch

Czynniki szkodliwe i uciążliwe:

fizyczne hałas, oświetlenie, mikroklimat;

pył pyły uczulające (kredowy), kurz

chemiczne (pracownia chemiczna) substancje drażniące; substancje uczulające;

psychofizyczne atmosfera w pracy; obciążenie związane z odpowiedzialnością za uczniów; obciążenie zadaniami zawodowymi; obciążenie statyczne;

biologiczne bakterie, wirusy, grzyby

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU NAUCZYCIELA NA PODSTAWIE LISTY WYMAGAŃ OGÓLNYCH.
Lp.		Czy pracownik na stanowisku pracy może?	TAK/NIE
1.		Potknąć się, poślizgnąć lub upaść na płaszczyźnie?	TAK
2.		Upaść z wysokości lub do zagłębień?	TAK
3.		Zostać uderzony, przygnieciony, lub pochwycony przez: maszyny, narzędzia, przemieszczane lub spadające przedmioty?	TAK
4.		Uderzyć się o nieruchome przedmioty?	TAK
5.		Wejść w kontakt z przedmiotami ostrymi lub będącymi w ruchu?	TAK
6.		Wejść w kontakt z powierzchniami gorącymi lub zimnymi?	TAK
7.		Doznać urazu w wąskich dojściach i ograniczonych przestrzeniach?	TAK
8.		Doznać urazu podczas wytrysku cieczy pod ciśnieniem?	NIE
9.		Doznać urazu podczas pożaru lub wybuchu?	TAK
10.		Doznać urazu podczas pęknięcia części maszyn lub urządzeń oraz narzędzi?	NIE
11.		Doznać urazu podczas zawalenia się wykopów, wyrobisk, zalania, zasypania itp.?	NIE
12.		Być porażony prądem elektrycznym?	TAK
13.		Być narażony na działanie elektryczności statycznej?	TAK
14.		Być narażony na hałas?	TAK
15.		Być narażony na drgania mechaniczne?	NIE
16.		Być narażony na promieniowanie podczerwone?	NIE
17.		Być narażony na promieniowanie laserowe?	NIE
18.		Być narażony na promieniowanie jonizujące?	NIE
19.		Być narażony na działanie pola magnetycznego lub elektrycznego?	TAK
20.		Być narażony na działanie substancji chemicznych?	TAK
21.		Być narażony na pył?	TAK
22.		Być narażony na substancje rakotwórcze?	NIE
23.		Być narażony na wdychanie gazów toksycznych, aerozoli przemysłowych, dymów?	NIE
24.		Być obciążony dużym wysiłkiem fizycznym?	NIE
25.		Być poddany dużemu obciążeniu psychicznego?	TAK
Czy zatrudniony pracownik posiada?
26.		Odpowiednie kwalifikacje uprawniające go do wykonywania powierzonych czynności?	TAK
27.		Profilaktyczne, aktualne badania lekarskie zezwalające mu na wykonywanie pracy?	TAK
28.		Wymagane szkolenia z zakresu bhp - p.poż.?	TAK
Uwagi - odnośnie pomieszczenia, stanowiska pracy
29.	Czy pomieszczenie pracy, stanowisko spełnia wymagania odnośnie kubatury, oświetlenia, wentylacji itp.?		TAK
30.	Czy narzędzia, maszyny w jakie wyposażone jest stanowisko pracy są w należytym stanie technicznym?		TAK
31.	Czy na stanowisku pracy dostępne są wymagane instrukcje eksploatacji, stanowiskowe?		TAK

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi wg PN-N-18002 w skali trójstopniowej.

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Skutki zdarzenia	Środki ochrony przed zagrożeniami	Prawdopo­dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- termiczne, mechaniczne uszkodzenie izolacji przewodów zasilających urządzenia elektryczne, - niesprawne wyłączniki, -nieprzestrzeganie instrukcji eksploatacji w trakcie użytkowania urządzeń biurowych, multimedialnych.	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	stosowanie sprawnych urządzeń elektrycznych. Terminowe wykonywanie pomiarów przeciwporażeniowych. Okresowe kontrole urządzeń i stanu izolacji przewodów. Zabezpieczyć przewody przed przypadkowym uszkodzeniem mechanicznym. Wzmożona uwaga.	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
2.	Kontakt pracownika z ostrymi elementami	nieuwaga, nieostrożność w trakcie posługiwania się narzędziami biurowymi, ostre krawędzie papieru	zadrapanie, skaleczenie, zakłucie, lekkie zranienia	zachowanie ostrożności.	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
3.	Upadek, uderzenie w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy, upadek na niższy poziom	zła organizacja pracy, nieporządek panujący na stanowisku pracy, schodzenie po schodach pośpiech, mokra posadzka, upadek spowodowany nagłą, niespodziewaną sytuacją(np. potrącenie przez biegnącego ucznia)	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	stałe utrzymanie przejść i dostępu do miejsca pracy, należyte składowanie materiału, stosowanie odpowiedniego obuwia, bieżące usuwanie wilgoci.	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
4.	Zranienie, uderzenie o ostre wystające elementy	pośpiech, zła organizacja stanowiska pracy, wystające kanty źle ustawionych ławek, zbyt wąskie przejścia pomiędzy rzędami ławek.	-lekkie stłuczenia, -siniaki; - otarcia naskórka	zachowanie ostrożności podczas przemieszczania się, uwaga.	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
5.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo-szkieletowego)	prowadzenie zajęć w pozycji stojącej. korzystanie ze zbyt małych mebli przeznaczonych dla uczniów regularne siedzenie w skrzywionej lub pochylonej pozycji przez dłuższy czas, nieprzestrzeganie norm dotyczących podnoszenia, przenoszenia ciężarów, częste chodzenie	- nadwerężenia układu mięśniowo szkieletowego,	właściwe przygotowanie stanowisk pracy (wysokość krzesła, ustawienie monitora). Stosowanie przerw podczas pracy przy komputerze. Właściwa pozycja podczas siedzenia. Nie przekraczanie norm dotyczących dźwigania.	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
6.	Obciążenie narządu mowy	brak umiejętności operowania głosem jako narzędziem pracy przeciążenie strun głosowych wysuszenie błon śluzowych	choroba zawodowa (guzki śpiewacze, niedowłady strun głosowych, zmiany przerostowe)	przerwy w pracy, spożywanie płynów podczas przerw, nie nadwerężanie nadmierne strun głosowych, szkolenia, odpowiednie przygotowanie sal lekcyjnych-akustyka, odpowiednia temperatura w pomieszczeniu.	prawdo- podobne	średnie	średnie (dopuszczalne)
7.	Obciążenie narządu wzroku	niewłaściwe oświetlenie sztuczne pomieszczeń, migotanie świetlówek sprawdzenie prac pisemnych, opracowywanie materiałów dydaktycznych wzmożona koncentracja uwagi (obserwowanie zachowania uczniów) obsługiwanie urządzeń audiowizualnych.	pogorszenie ostrości widzenie, zmęczenie, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, mikroolśnienie spojówek	właściwe oświetlenie stanowiska pracy, prawidłowe usytuowanie monitora, przerwy w pracy.	prawdo- podobne	średnie	średnie (dopuszczalne)
8.	Zagrożenia powodowane hałasem	głośne zachowanie się młodzieży podczas przerw	dyskomfort psychiczny, przemęczenie, złe samopoczucie	ograniczenie ekspozycji na hałas	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
9.	Stres psychospołeczny	agresja, nieakceptowalne postawy uczniów, brak dyscypliny, konflikty w relacjach przełożony- podwładny, uczeń- nauczyciel, nauczyciel- rodzice; obciążenie związane z odpowiedzialnością za zdrowie i bezpieczeństwo uczniów; niebezpieczne, nieprzewidziane sytuacje wymagające natychmiastowej reakcji (wycieczki szkolne, konflikty między uczniami, bójki), Dodatkowe zagrożenie na stanowisku dyrektor obciążenie związane z odpowiedzialnością za zdrowie i bezpieczeństwo uczniów, pracowników - odpowiedzialność związana z pełnieniem funkcji kierowniczej	dyskomfort psychiczny, przemęczenie fizyczne, konflikty, złe samopoczucie pracownika,	szkolenia, właściwa organizacja pracy, opieka psychologa.	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
10.	Substancje drażniące preparaty chemiczne	farby i lakiery stosowane do odnawiania pomieszczeń przechowywanie substancji chemicznych w opakowaniach spożywczych, mocne detergenty i roztwory do sprzątania i dezynfekcji używane przez personel sprzątający	- lekkie podrażnienia górnych dróg oddechowych - dyskomfort, złe samopoczucie, zatrucie	wietrzenie pomieszczeń,	mało prawdo- podobne	małe	małe (dopuszczalne)
11.	Zagrożenia związane z pełnieniem dyżuru podczas przerw lekcyjnych na korytarzu	związane z przemieszczaniem się dzieci na korytarzu, otwieraniem drzwi z klas lekcyjnych za zewnątrz korytarza, potknięcie się, popchnięcia związane z przemieszczaniem się dużej grupy ludzi	-siniaki, rany tłuczone, złamania,	zachowanie ostrożności	prawdopodob- ne	średnie	średnie (dopuszczalne)
12.	Substancje pylące,	pyl kredowy, kurz	- choroby dróg oddechowych (astma, zapalenie oskrzeli)	- używanie flamastrów i białej tablicy, wietrzenie sal lekcyjnych, porządek w salach, spożywanie płynów podczas przerw	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
13.	Pożar, wybuch	- zwarcie instalacji elektrycznej, - zaprószenie ognia;	- ciężkie poparzenia - śmierć	przestrzeganie procedur i instrukcji p.poż. Szkolenia. Wyposażenie budynku w wymagany sprzęt ppoż.	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
14.	Wypadek komunikacyjny (szkolne wycieczki, obozy, odwożenie uczniów)	-zły stan techniczny eksploatowanego pojazdu, nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego, brak dostatecznej koncentracji, zagrożenia ze stronny innych uczestników ruchu.	- złamania kończyn kalectwo, - śmierć	- sprawne technicznie pojazdy, przestrzeganie przepisów drogowych, wzmożona uwaga, ostrożność.	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
Zagrożenia biologiczne
15.	Wirus zapalenia wątroby typu A (Picomaviridae)	Ludzie pokarmowa, bezpośrednia	zapalenie wątroby, jelit, żołądka	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
16.	Herpesvirus ospy wietrznej,	Ludzie powietrzno-kropelkowa	ospa wietrzna, półpasiec	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
17.	Wirus opryszczki pospolitej - herpesviridae	Ludzie bezpośrednia, przez uszkodzoną skórę, kontakt rąk	opryszczka, pęcherzykowe zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, skóry, zapalenie rogówki	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
18.	Wirus brodawczaka	Ludzie bezpośrednia, przez uszkodzoną skórę, kontakt rąk	brodawki, nowotwory	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
19.	Wirus grypy (typuA,B,C)	Ludzie powietrzno-kropelkowa	grypa	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
20.	Ludzki wirus upośledzenia odporności HIV-l,HIV-2	Ludzie bezpośrednia (przez krew, płyny ustrojowe)	AIDS zespół nabytego obniżenia odporności infekcje towarzyszące, nowotwory, śmierć	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
21.	Parwowirus ludzki B19	Ludzie powietrzno-kropelkowa	gorączka z anemią, poronienia	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
22.	Mycobacterium tuberculosis -prątki gruźlicy	Ludzie powietrzno-kropelkowa	gruźlica płuc, rzadziej innych narządów	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
23.	Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty)	Ludzie, zwierzęta, pyły, woda powietrzno-pyłowa, powietrzno-kropelkowa, bezpośrednia (przez instrumenty medyczne)	- zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica, alergia skórna	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
24.	Wirus Odry Paramyxoviridae	Ludzie powietrzno-kropelkowa, bezpośrednia	odra	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
25.	Wirus Togaviridae, wirus różyczki	Ludzie bezpośrednia	różyczka, zapalenie stawów,	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
26.	Wirus świnki (nagminne zapalenie przyusznic) Paramyxoviridae	Ludzie powietrzno-kropelkowa, bezpośrednia	świnka, możliwe powikłania-zapalenie opon mózgowo-rdzeniowvch	zachowanie normatywów higienicznych i ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
Inne zagrożenia
27.	Porażenie prądem	brak dostatecznej ostrożności w trakcie zajęć praktycznych, ćwiczeń z użyciem urządzeń zasilanych elektrycznie. - brak skutecznej ochrony przeciw porażeniowej;	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	stosowanie sprawnych urządzeń elektrycznych. Terminowe wykonywanie pomiarów przeciwporażeniowych. Wzmożona uwaga.	mało prawdo­podobne	duże	średnie (dopuszczalne)
28.	Ostre, szorstkie powierzchnie, krawędzie	przedmioty używane do demonstracji podczas ćwiczeń	skaleczenia rąk, - zakłucia	stosowanie środków ochrony indywidualnej, wzmożona ostrożność	prawdo­podobne	małe	małe (dopuszczalne)
29.	Alergizujące substancje chemiczne, substancje chemiczne żrące (stężone kwasy i ługi)	brak dostatecznej ostrożności w trakcie zajęć praktycznych, ćwiczeń laboratoryjnych z użyciem substancji, preparatów chemicznych. nieprawidłowe magazynowanie substancji, preparatów chemicznych.	- podrażnienia górnych dróg oddechowych, - podrażnienie skóry kończyn górnych - lekkie alergie skórne,	zachowanie procedur zalecanych w kartach charakterystyki, szkolenia, zachowanie ostrożności	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)
30.	Pożar, wybuch	- nieostrożne obchodzenie się z preparatami, substancjami łatwopalnymi w trakcie ćwiczeń laboratoryjnych	- lekkie oparzenia niewielkich powierzchni ciała, głównie rąk	zachowanie ostrożności, przestrzeganie procedur i instrukcji p.poż.	mało prawdo­podobne	średnie	małe (dopuszczalne)

PODSUMOWANIE.

Podstawowe informacje o ryzyku zawodowym na analizowanych stanowiskach pracy:

Istota, rodzaj ryzyka: zagrożenia typowe dla stanowiska pracy nauczyciela:

• obciążenie narządu mowy i związane z tym choroby (guzki śpiewacze, niedowłady strun głosowych, zmiany przerostowe)

• obciążenie narządu wzroku (pogorszenie ostrości widzenia, zmęczenie,
  rozdrażnienie, ból głowy, mikroolśnienie spojówek)

• zagrożenia biologiczne (wirus grypy)

• obciążenie psychonerwowe - (praca z trudną, agresywną młodzieżą)

• zagrożenia urazowe (lekkie zranienia, rzadziej zwichnięcia, złamania)

Cechy ryzyka: szacowane ryzyko na analizowanych poszczególnych stanowiskach pracy kształtuje się na poziomie ryzyka średniego (dopuszczalnego).

Zapobieganie zagrożeniu: codzienna kontrola stanowisk pracy, stanu wyposażenia, oględziny instalacji, stanu przejść i dojść do stanowisk pracy, zabezpieczeń, bezwzględne przestrzeganie instrukcji oraz stosowanie bezpiecznych metod pracy, instruktaże, szkolenia podnoszące
u pracowników świadomość istniejącego zagrożenia, częste kontrole przełożonych. Każdorazowe stwierdzenie nieprawidłowości należy określić w sposób jednoznaczny z umiejscowieniem wystąpienia tej nieprawidłowości i niezwłocznie usunąć lub powiadomić przełożonego.

Sposób reagowania w sytuacjach zagrożenia: stwierdzone nieprawidłowości w czasie codziennej kontroli miejsc pracy przed jej podjęciem oraz w czasie pracy, niezwłocznie należy zgłaszać do bezpośredniego przełożonego.

Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie należy usuwać w trybie natychmiastowym lub po dokonaniu zabezpieczenia miejsca (stanowiska pracy), na którym występuje zagrożenie opuścić to miejsce (stanowisko pracy).

W przypadku usuwania i wyeliminowania we własnym zakresie, o podjętych działaniach niezwłocznie należy powiadomi bezpośredniego przełożonego

Ograniczenie ryzyka związanego z czynnikami niebezpiecznymi

Lp.	ZDARZENIE	DZIAŁANIA KORYGUJĄCE OGRANICZAJĄCE PPRAWDOPODOBIEŃSTWO I SKUTKI WYDARZENIA
1.	Obciążenie narządu mowy	Częste picie wody mineralnej, herbaty ziołowej w trakcie zajęć. Stosowanie aktywizujących metod nauczania-uczenia się, umiejętne planowanie toku lekcji. Utrzymywanie firan, kwiatów, ekranów monitorowych, miejsc gromadzenie się kurzu w czystości. Częste wietrzenie sal, zastępowanie tablic kredowych tablicami białymi i stosowanie pisaków. Stosowanie urządzeń nagłaśniających.
2.	Obciążenie narządu wzroku	Monitory powinny być ustawiane tak, by nie odbijało się w nich światło. Refleksy świetlne powodują bardzo szybkie zmęczenie wzroku, a pochylanie się na boki i do przodu doprowadza do bólów kręgosłupa. Dobrze jest ograniczyć emitowanie prze monitor promieniowanie widzialne, co poprawiłoby warunki pracy wzrokowej. Utrzymywanie czystości szyb okiennych, opraw oświetleniowych. W razie nasłonecznienia stosowanie żaluzji przeciw słonecznych. Pracując przy komputerze należy, co dwa lata kontrolować wzrok, natomiast pozostałe badania w tym rtg kręgosłupa, nie rzadziej, niż co cztery lata.
3.	Zagrożenia biologiczne	Utrzymywanie należytego stanu sanitarno-higienicznego szkoły. Profilaktyczna opieka lekarska nauczycieli w ramach badań dla celów higieniczno-sanitarnych. Stosowanie szczepień ochronnych.
4.	Praca połączona z obsługą komputera, wymuszona pozycja ciała	Tworzenie ergonomicznych stanowisk pracy przy monitorze, organizacja pracy przeciwdziałająca monotonii, organizowanie przerw w pracy (zwłaszcza przy obsłudze monitora ekranowego), stosowanie bezpośrednich ochron na urządzeniach (filtry na monitory ekranowe itp.)
5.	Stres psychospołeczny	Natychmiastowe rozwiązywanie pojawiających się konfliktów, rozładowywanie napięć i nieporozumień, właściwa organizacja pracy, kontrola i nadzór nad pracą zespołu.
6.	Wypadek samochodowy	Przestrzeganie prawa o ruchu drogowym, wzmożona uwaga
7.	Kontakt obsługującego z narzędziem będącym w ruchu	Sprawdzić i zapewnić usytuowanie osłony i innych urządzeń ochronnych w odległościach bezpieczeństwa uniemożliwiających dostęp rąk oraz innych części ciała do stref niebezpiecznych, nie demontować osłon i innych urządzeń ochronnych, nie otwierać osłon podczas ruchu maszyny, sprawdzić i zapewnić właściwe funkcjonowanie elementów sterowniczych, zwłaszcza wyłączników START-STOP, zachować szczególną ostrożność podczas czyszczenia, konserwacji i naprawy urządzeń, zapewnić informację o użytkowaniu maszyn i urządzeń dla operatora (instrukcja obsługi, instrukcja bhp), wykonywać okresowe przeglądy techniczne oraz naprawy zgodnie z instrukcją obsługi lub DTR nadzorować czynności wykonywane na stanowisku pracy
8.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	Okresowe kontrole skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, stworzenie systemu reagowania na sytuację grożącą wypadkiem, dokonywanie napraw przez osoby uprawnione, okresowe kontrole urządzeń zasilanych elektrycznie, wycofanie z eksploatacji urządzeń niesprawnych i zużytych, szkolenie BHP, zapoznanie pracowników z zagrożeniem.
9.	Kontakt pracownika z elementami ostrymi, wystającymi	Wzmożona uwaga, zachowanie ostrożności
10.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	Stosowanie nawierzchni ograniczającej poślizg, prawidłowe mocowanie wykładzin, używanie właściwych środków czyszczących, usuwanie na bieżąco rozlanych cieczy i wilgoci, prawidłowe rozmieszczenie wyposażenia pomieszczenia biurowego, zachowanie przejść i dostępu do poszczególnych stanowisk, ład i porządek na stanowiskach pracy, zachowanie uwagi podczas poruszania się po ciągach komunikacyjnych , schodach itp.
11.	Oblanie gorącymi płynami	Napełnianie naczyń do 2/3 wysokości, dobór odpowiednich naczyń, ostrożne przenoszenie wrzątku, nie stawianie napełnionych naczyń na krawędziach biurek, regałach itp.
12.	Nadmierne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego	Sprawdzanie ciężaru przenoszonego przedmiotu, organizowanie pracy w sposób ograniczający dźwiganie i przenoszenie ciężarów, postępowanie zgodnie z instrukcjami obowiązującymi w zakresie przenoszenia materiałów, przestrzeganie dopuszczalnych norm dźwigania i przenoszenia ciężarów, mechanizacja prac transportowych, niedopuszczanie do pracy osób z przeciwwskazaniami
13.	Eksploatowanie narzędzi powodujących nadmierny hałas i wibrację, hałas podczas przerw lekcyjnych	Używanie narzędzi w dobrym stanie technicznym, przestrzeganie czasu ekspozycji, stosowanie ochron słuchu
14.	Kontakt z gorącymi powierzchniami	Środki ochrony indywidualnej, uwaga
15.	Schorzenia spowodowane pracą w zmiennym mikroklimacie	Odpowiednie ubranie
16.	Kontakt z czynnikami chemicznymi: toksycznymi, drażniącymi, Uczulającymi.	Przestrzeganie terminów badań lekarskich. Prawidłowe dobranie pracowników nie posiadających przeciwwskazań oraz posiadających szczególną sprawność psychofizyczną. Stosowanie sprzętu oczyszczającego oraz środków ochrony indywidualnej. Szkolenia BHP. Nadzór ze strony pracodawcy i służb BHP. Prawidłowo zorganizowane pomieszczenia higieniczno-sanitarne.
17.	Upadek na niższy poziom	Stosowanie odpowiednich, atestowanych drabin i podestów, dokonywanie przeglądu stanu podłoża, drabin i rusztowań używanie szelek bezpieczeństwa, asekuracja przez drugą osobę, zachowanie ostrożności podczas schodzenia ze schodów
18.	Pożar	Przestrzeganie zakazu palenia w miejscu pracy, dobór odpowiednich środków gaśniczych uwzględniając instalację elektryczną, dokonywać okresowych przeglądów środków gaśniczych, przeszkolić osoby, które w razie pożaru będą koordynować akcją ewakuacyjną, przeprowadzać okresowe kontrole i konserwację urządzeń i instalacji elektrycznych przez elektryków z uprawnieniami, opracować procedurę postępowania w przypadku zaistnienia pożaru, przeszkolić wszystkich pracowników w zakresie zapobiegania pożarom i postępowania w razie wystąpienia pożaru (zgodnie z opracowaną procedurą)

Z niniejszym opracowaniem dotyczącym oceny ryzyka zawodowego należy zapoznać pracowników, których ocena dotyczy, poprzez omówienie tematu w czasie instruktażu. Fakt zapoznania z ryzykiem zawodowym pracownicy powinni potwierdzić swoimi podpisami.

16

---