KRYSTIAN SZYC

NSDS sem. II

NATURALNE ODNAWIANIE DĘBA SZYPUŁKOWEGO: PODSTAWY BIOLOGICZNE, EKOLOGICZNE ORAZ METODY ODNAWIANIA

1. WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE

• Wysokość: 30-40 (43) m, pierśnica 1,5-2 (3) m

• W młodym wieku rośnie szybko ( w wieku 5lat dorasta do wysokości 80cm)

• Wiek: Żyje ponad 700 lat

• Korona z grubymi konarami

• Kora ciemnoszara, z poprzecznymi spękaniami

• Drzewo jednopienne, kwiaty rozdzielnopłciowe, wiatropylne, rozwijają się razem z liśćmi

• Kwiatostany męskie kłosokształtne, zwisające, rozwijają się po 2-3 z ubiegłorocznych pąków bocznych

• Kwiatostany żeńskie wyprostowane, wyrastają w kątach górnych liści rozwijających się z pędów; kwiaty żeńskie zebrane po 2-5 na szypule dłuższej od ogonka liściowego

• Kwitnienie: kwiecień - maj

• Owoce: orzechy ( żołędzie), elipsoidalne, dł. 3,5 cm; w stanie świeżym podłużnie zielono/brązowo paskowane

• Osadzone pojedynczo w miseczkach obejmujących żołądź do 1/3 wysokości

• Dojrzewanie: wrzesień- październik

• Samotnie rosnący Db - zaczyna owocować w wieku 40-50 lat; Db rosnące w zwarciu 60-80 lat

• Lata obfitego owocowania przypadają co 5-8 lat

• Liście: blaszkowate, pojedyncze

• Blaszka długości 5-10(15)cm, w zarysie odwrotnie jajowata, z 3-6 parami niesymetrycznych, uszato wykrojonych klap, u podstawy posiadająca charakterystyczne uszkowate wycięcie

• Ustawienie: skrętoległe na grubych i bardzo krótkich - ok. 0.5cm zielonkawych ogonkach

• Okres występowania: IV/V-X/XI. (liście rozwijają się wiosną wcześniej niż u dębu bezszypułkowego)

• Korona: świetlista

2. WYMAGANIA EKOLOGICZNE

• Występuje w warunkach klimatu atlantyckiego na zachodzie i kontynentalnego na wschodzie (duża plastyczność pod względem dopasowania do war. klimatycznych)

• Gatunek światłożądny, w młodości znosi ocienienie ( na żyznych glebach w optymalnych warunkach wymagania świetlne umiarkowane)

• Wrażliwy na późne przymrozki wiosenne (osłona z Ol i Brz zmniejsza zagrożenie)

• Znosi dużą wilgotność powietrza ( może występować również także na ubogich w opady obszarach wschodniej Europy)

• Wymaga gleb wilgotnych, z niezbyt głębokim poziomem wody gruntowej ( 80-100 cm)

• Wymaga gleb zasobnych ( piaski gliniaste mocne, gliny lekkie i średnie, gliny ciężkie, iły)

• Rośnie na glebach brunatnych i płowych, czarnoziemnych i madach, głównie w dolinach, pradolinach i zagłębieniach terenu będących pod wpływem wody zalewowej

• W klimatycznie optymalnych warunkach rośnie na ubogich glebach

• Niekorzystne oddziaływanie na glebę - ulega zachwaszczeniu, ściółka powolnemu rozkładowi

SIEDLISKOWE TYPY LASU:

Może być gat. Głównym, panującym lub współpanującym w d-nach

wielogatunkowych na siedliskach:

• LMśw z So, Św; z So, Dbb, Jd

• Lśw z Bk, Jd, Św, Gb ( może tworzyć także lite dąbrowy)

• Lw z Js

• LMwyż z Dbb, Bk, Jd ( Kraina V)

• Lwyż z Dbb, Bk, Jd

Może spełniać rolę gat. domieszkowego na siedliskach:

• Bw ( Kraina V)

• BMw

• OlJ

• BMwyż

• Niekiedy Lg (Karpaty)

3. Metody odnawiania naturalnego

• W d-stanach dębowo-sosnowych w BMśw lub LMśw odnawiany stosując cięcia częściowe na gniazdach (rębnia IId)

• Na siedliskach lasowych w d-stanach dębowo-bukowych i bukowo-dębowych stosować należy rębnię gniazdową częściową (IIIb)

• Jednogatunkowe dąbrowy odnawia się rębnią częściową wielkopowierzchniową i pasową (IIa-b) ze średnim okresem odnowienia

• W d-stanach wielogatunkowych z udziałem dębu, jodły i buka zalecana jest rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona (IVd)

Zasady cięć oparte na rębni częściowej

1. Cięcia przygotowawcze - uzyskanie zadrzewienia 0,8-0,9

2. W roku nasiennym (50% owocujących drzew) przygotowanie we wrześniu gleby

3. Cięcia obsiewne, w sprzyjających warunkach nie są stosowane

4. Pierwsze cięcia odsłaniające, po drugim roku wegetacji odnowienia, przerzedzając d-stan nierównomiernie grupowo i gniazdowo). Intensywność cięcia nie więcej niż 15-20% miąższości

5. Kolejne cięcia odsłaniające w nawrotach 3-4 lata (każdorazowo 30% miąższości)

6. Cięcia uprzątające gdy odnowienie ma ok. 2 m wysokości

7. Miejsca pozbawione odnowienia odnawiamy gatunkami szybkorosnącymi, np. Md