ZAGADNIENIA OGÓLNE FINANSÓW PUBLICZNYCH

POJĘCIE FINANSÓW PUBLICZNYCH¹

J. Harasimowicz - finanse to stosunki społeczne powstające w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych.

Według L. Kurowskiego - nie należy używać pojęcia „finanse”, ale „gospodarka finansowa” - posługiwanie się pieniądzem.

Według M. Weralskiego - finanse to pieniężna forma podziału dochodu narodowego.

P. M. Gaudemet - uważa, że finanse publiczne stanowią gałąź prawa publicznego, której przedmiotem jest badanie norm dotyczących publicznych zasobów pieniężnych oraz operacji tymi zasobami.

E. Ruśkowski - zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne ich dotyczące.

SYSTEM FINANSOWY

System finansowy - (według J. Harasimowicza) ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe.

FUNKCJE FINANSÓW PUBLICZNYCH

Funkcje finansów publicznych - zespół stawianych przed nimi zadań.

Funkcje ekonomiczne:

1) fiskalna - polega na dostarczaniu państwu i innym podmiotom publicznym dochodów przeznaczonych na realizację ich zadań.

2) redystrybucyjna (rozdzielcza, regulacyjna) - polega na gromadzeniu środków finansowych przez określony fundusz (najczęściej budżetowy) i rozdzielaniu ich (wypłacie) określonym podmiotom.

3) stymulacyjna - oddziaływanie za pomocą rozwiązań i ukierunkowania strumieni finansowych na zachowanie różnych podmiotów.

4) ewidencyjno-kontrolna (kontrolna, informacyjna) - kontrola przebiegu procesów gospodarczych za pomocą analizy kształtowania się przepływów finansowych (badanie strony finansowej procesu gospodarczego).

POLITYKA FINANSOWA

Polityka finansowa - jest to świadoma i celowa działalność osób i instytucji polegająca na ustalaniu i realizacji określonych celów za pomocą środków finansowych. W polityce finansowej mamy więc do czynienia z ustalaniem celów jak i środków realizacji - jedne i drugie mają2000 >SYSTEM FINANSOWY

System finansowy - (według J. Harasimowicza) ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące w danym państwie i w danym czasie prawo finansowe.

FUNKCJE FINANSÓW PUBLICZNYCH

Funkcje finansów publicznych - zespół stawianych przed nimi zadań.

Funkcje ekonomiczne:

1) fiskalna - polega na dostarczaniu państwu i innym podmiotom publicznym dochodów przeznaczonych na realizację ich zadań.

2) redystrybucyjna (rozdzielcza, regulacyjna) - polega na gromadzeniu środków finansowych przez określony fundusz (najczęściej budżetowy) i rozdzielaniu ich (wypłacie) określonym podmiotom.

3) stymulacyjna - oddziaływanie za pomocą rozwiązań i ukierunkowania strumieni finansowych na zachowanie różnych podmiotów.

4) ewidencyjno-kontrolna (kontrolna, informacyjna) - kontrola przebiegu procesów gospodarczych za pomocą analizy kształtowania się przepływów finansowych (badanie strony finansowej procesu gospodarczego).

POLITYKA FINANSOWA

Polityka finansowa - jest to świadoma i celowa działalność osób i instytucji polegająca na ustalaniu i realizacji określonych celów za pomocą środków finansowych. W polityce finansowej mamy więc do czynienia z ustalaniem celów jak i środków realizacji - jedne i drugie mają charakter finansowy.

Warunki prawidłowej polityki finansowej:

• cele muszą być możliwe do osiągnięcia,

• cele muszą być wzajemnie niesprzeczne,

• środki realizacji muszą być dostosowane do celów - pod względem merytorycznym i siły oddziaływania,

• cele i środki muszą być jasno określone i znane ich adresatom.

PRAWO FINANSOWE I NORMY PRAWA FINANSOWEGO

Prawo finansowe reguluje zjawiska posługiwania się pieniądzem przez Państwo.

Normy prawa finansowego - mają trójczłonową budowę (hipoteza, dyspozycja, sankcja).

Obejmuje następujące części składowe:

1) Powołanie się na akt normatywny (źródło prawa) z którego wynika jej obowiązywanie.

2) Powołanie się na stan faktyczny (hipotezę) uzasadniające dyspozycję normy, na którą składają się:

a) przedmiot normy - tj. określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu, a zobowiązanie drugiego; zobowiązanie to może być dalej szczegółowo określone w normie co do czasu, miejsca, sposobu jego wykonania.

b) podmioty normy

• czynny - uprawniony

• bierny - zobowiązany

3) Sankcja normy.

W dyspozycji normy prawa finansowego są określone uprawnienia i obowiązki finansowo-prawne. Powstanie, zmiana lub wygaśnięcie uprawnień i obowiązków jest uzależnione od faktów, z którymi prawo finansowe łączy skutki finansowo-prawne. Fakty te określa się mianem faktów prawnych.

Klasyfikacja faktów prawnych:

• zdarzenie - fakty prawne niezależne od woli ludzi, nie wynikają ze świadomego działania,

• zachowanie - fakty prawne zależne od woli ludzkiej - przejawiają się w działaniach zgodnych z prawem i niezgodnych z prawem (bezprawne).

Podmioty prawa finansowego - osoby, jednostki organizacyjne objęte uprawnieniami lub obowiązkami finansowo-prawnymi.

---