SŁOWNICZEK ORTOGRAFICZNY

Objaśnienia o układzie

słowniczka

Alfabet, czyli abecadło

Kolejność liter w alfabecie

jest następująca: a, ą, b,

c, ć, d, e, ę, f,g, h, i, j;

k, l, ł, m, n, ń, o, ó,p, r,

s, ś, t, u,v, w, x, y, z, ź,

ż.

Układ alfabetyczny wyrazów

Wyrazy są ułożone w słowni-

czku według alfabetu. A więc

najpierw są podane wszystkie

wyrazy zaczynające się na a:

abażur, abecadło, Abisynia

itd.(na ą wyrazy polskie się

nie zaczynają), potem wszy-

stkie wyrazy zaczynające

się na b: babka, babunia,

baczność itd., następnie

wszystkie zaczynające się na

c itd. Ponieważ jednak na

każdą literę zaczyna się

bardzo dużo wyrazów, wyrazy

zaczynające się na tę samą

literę są ułożone znowu

według alfabetycznej

kolejności drugich liter;

a więc najpierw: abażur,

abecadło, Abisynia ...,

potem: ach, potem: adiutant,

administracja, admirał...,

następnie: aeroplan itd.

Ale także na te same dwie

litery zaczyna się wiele

wyrazów, więc wszystkie

wyrazy zaczynające się na te

same dwie początkowe litery

są ułożone znowu alfabety-

cznie według trzeciej litery,

np.: Arab, architekt, areszt,

arfa, arkusz, arsenał,

artyleria. Na te same trzy

litery też się zaczyna po

kilka wyrazów, więc te

wyrazy znowu są ułożone

według czwartej litery,

np.: Albania, albo, album.

Następnie wyrazy mające

cztery litery początkowe

jednakie są ułożone według

piątej litery, mające pięć

początkowych liter jednakich

są ułożone według szóstej

litery itd.

Jak znaleźć właściwy wyraz

Jest kilka głosek, które

w piśmie oznacza się dwojako.

Np. głoskę u oznacza się

w piśmie przez u lub ó;

głoskę ż oznacza się przez ż

lub rz. Także wiele wyrazów

pisze się inaczej, niż się

je wymawia. Np. wymawia się:

fpaść, a pisze: wpaść;

wymawia się: ssypywać,

a pisze się: zsypywać;

wymawia się: tromba,

a pisze się: trąba. Jeśli

więc ktoś nie znajdzie

szukanego wyrazu pod jedną

literą, może go znaleźć pod

inną. Mianowicie jeśli brak

jakiegoś wyrazu pod literą

podaną tu w słupku 1.,

należy go szukać pod literą

podaną w tej samej linijce

w słupku 2. W słupku 3. są

podane przykłady takich

wyrazów.

1. 2. 3.

u - ó ósmy, trójka

ż - rz rzodkiew,

orzech

ch - h herbata,

bohater

cf - cw cwałem

chf - chw chwytać,

zuchwały

czf - czw czwartek,

poczwarka

ćf - ćw ćwiczyć

kf - kw kwiat

sf - sw swój

tf - tw twój, bitwa

ksz - krz krzak

psz - prz przód, wieprz

tsz - trz trzask,

patrzę

f - w wpisać, ławka

s - z zsunąć

s - ś ścisnąć

sz - s sczesać,

sczernieć

cz - trz trzcina

z - s spalić

ź - z zdziczeć,

zdziwienie,

rozdział

gie - ge generał,

legenda

g - gie giermek,

cyngiel

kie - ke kelner

ą - on,om konstytucja,

komfort

ę - en,em pensja,

temperatura

on - ą kąt, pączek

om - ą rąbać, ząbki

en - ę grzęda, błędy

em - ę zęby, tępy

Objaśnienie znaków

Znak ; (średnik) oddziela

w słowniczku formy liczby

mnogiej od form liczby

pojedynczej.

Znak / (ukośnik) znaczy, że

dany wyraz w oznaczonej

części wolno podzielić

tylko w miejscu tego znaku.

Skrót a. oznacza albo.

Wyrazy podane w nawiasach

i poprzedzone dwukropkiem,

np. (: morski), stanowią

wytłumaczenie pisowni

wyrazów podanych przed

nawiasem (wyraz morski

stanowi wytłumaczenie

pisowni wyrazu morze

przez rz).

SŁOWNIK

abażur, abażuru, na

abażurze

abdykacja, abdykacji

Abisynia, Abisynii

Abisyńczyk; Abisyńczycy

abisyński

abonament, abonamentu, w

abonamencie

Abraham

absolutyzm, absolutyzmu, w

absolutyzmie

aby

ach!

adapter, adaptera

adiutant, o adiutancie ;

adiutanci

administracja,

administracji

administrator;

administratorzy a.

administratorowie

admirał; admirałowie

adres, adresu; adresy

adresować, adresuję

adriatycki, Morze

Adriatyckie

Adriatyk, Adriatyku

aerodynamiczny

aeroklub, aeroklubu

aeroplan, aeroplanu;

aeroplany

afisz, afisza; afisze, tych

afiszów a.afiszy

Afryka; w Afryce

afrykański

agitacja, agitacji

agitator; agitatorzy

Agnieszka, Agnieszce

agrafka; tych agrafek

agresja, agresji

agrest, agrestu, w agreście

akacja, akacji; tych akacji

(akacyj)

akademia, akademii; tych

akademii (akademij)

Akademia Sztuk Pięknych,

Polska Akademia Nauk

akcent, akcentu, o

akcencie; akcenty

akcentować, akcentuję

akompaniament,

akompaniamentu, przy

akompaniamencie

akompaniować, akompaniuję

akrobata; akrobaci

akt, aktu, w akcie; te

akty, tych aktów ( =

części dramatu) oraz: te

akta,tych akt a. aktów

(= papiery urzęd.)

aktor; aktorzy

akumulator, akumulatora

akurat a. akuratnie

akustyka, akustyce

akwarium; akwaria, tych

akwariów

alarm, alarmu

Albania, Albanii

Albańczyk; Albańczycy

albański

albo, alboby

albowiem

album, albumu; albumy, tych

albumów

ale, aleby

aleja, alei, aleję; te

aleje, tych alei - aleje

Ujazdowskie

Aleksander, o Aleksandrze

alfabet, alfabetu

algebra, algebrze

alkohol, alkoholu

alpaka, alpaki

alpejski

Alpy, Alp

aluminiowy

aluminium

ałun, ałunu

amator; amatorzy

ambasador, o ambasadorze;

ambasadorowie

ambicja, ambicji

ambulans, ambulansu, w

ambulansie; ambulanse

ambulatorium, ambulatoria;

tych ambulatoriów

Ameryka, w Ameryce

Ameryka Północna

Amerykanin, Amerykanina;

Amerykanie, tych

Amerykanów

amerykański

amnestia, amnestii

amoniak, amoniaku

amputacja; amputacji

amputować, amputuję

amunicja, amunicji

analfabeta, analfabety;

analfabeci, tych

analfabetów

anarchia, anarchii

andrut, andruta

Andrzej a. Jędrzej

(:Jędrek)

anegdota, anegdocie; tych

anegdot

anemia, anemii

angielski

Anglia, Anglii

Anglik; Anglicy

ani, ani razu

ankieta; tych ankiet.

An/na, An/ny, An/nie

antena; tych anten

Antoni, Antoniego, z

Antonim

antyfaszystowski

antykwarnia, antykwarni

aparat, aparatu; aparaty

Apeniny, tych Apenin

apeniński, Pół/wysep

Apeniński

apetyt, apetytu

aprowizacja, aprowizacji

apteka; tych aptek

Arab; Arabowie a. Arabi

Arabia, Arabii

arabski

archipelag, archipelagu

architekt, architekta,

architektowi; architekci,

tych architektów

archiwum; archiwa, tych

archiwów

arcydzieło

areszt, aresztu, w areszcie

argument, argumentu,

w argumencie; argumenty

arkusz, arkusza; te

arkusze, tych arkuszy

armata

armia, armii; tych armii

(armij)

arsenał, arsenału; arsenały

artyleria, artylerii

artyleryjski

artylerzysta, artylerzysty;

artylerzyści, tych

artylerzystów

artysta, artysty; artyści,

tych artystów

artystka, artystce; tych

artystek

arytmetyczny

arytmetyka, arytmetyce

asfalt, asfaltu, na

asfalcie

asygnata, w asygnacie

atak, ataku; ataki, tych

ataków

atakować, atakuję

atlantycki, Ocean

Atlantycki

atlas, atlasu

atleta, atlety; atleci,

tych atletów

atmosfera, atmosferze; tych

atmosfer

atmosferyczny

atom, atomu

atrament, atramentu,

w atramencie; atramenty

audycja, audycji; tych

audycji (audycyj)

Australia, Australii

australijski

Austria, Austrii

austriacki

Austriak; Austriacy

autobus, autobusu

automat, automatu

automobil, automobilu; tych

automobili a. automobilów

autonomia, autonomii

autor, o autorze; autorzy

a. autorowie

autostrada, autostradzie

awantura, awanturze

Azja, Azji

azjatycki

aż, aż/by

ażeby

ażurowy

babka, babce; tych babek

babunia, babuni

baczność, baczności -

baczność!

bać się, boję się,

boimy się, bój się,

bał się, bali się

bagaż, bagażu; bagaże, tych

bagaży

bagażowy

bagnet, bagnetu

bakalie, tych bakalii

bakcyl, bakcyla; bakcyle,

tych bakcyli

bakelit, bakelitu

bakteria, bakterii;

tych bakterii (bakteryj)

balet, baletu

balia, balii; tych balii

(balij)

balijka; tych balijek

balkon balkon, balkonu

bal/lada; tych bal/lad

balon, balonu

balustrada; tych balustrad

Bałkany, Bałkanów

bałkański, Pół/wysep

Bałkański

bałtycki (np. śledź

bałtycki) Morze Bałtyckie,

w Morzu Bałtyckim

Bałtyk, Bałtyku

bałwan (posąg), bałwana

bałwan (fala), bałwanu

bambus, bambusa

bandaż, bandażu; bandaże,

tych bandaży

bandażować, bandażuję

bania, bani; banie,

tych bań

bank, banku, Narodowy Bank

Polski

banknot, banknotu

bankructwo ; tych bankructw

bańka, bańce; tych baniek

barbarzyńca; ci barbarzyńcy

bardzo, bardziej

bariera, przy barierze

barometr, barometru,

w barometrze

barszcz, barszczu

Bartłomiej

barykada, na barykadzie

barykadować, barykaduję

basen, basenu

baszta, baszcie ;

tych baszt

Baśka, Baśce (imię)

baśń, baśni; te baśnie,

tych baśni

batalion, batalionu

bateria, baterii; tych

baterii (bateryj)

batog, batoga

Batory, Batorego, z Batorym

bawełniany

bawić się, bawię się,

bawimy się

bawół, bawołu

bazia, bazi; bazie, tych

bazi

baźka, baźce; tych baziek

(= bazia)

bażant, bażanta, o bażancie

bądź, bądźcie

bąk, bąka

beczka, beczce; tych beczek

beczułka, beczułce; tych

beczułek

bednarz; bednarze, tych

bednarzy (: bednarstwo)

bekon, bekonu

Belgia, Belgii

Belgijczyk; Belgijczycy

belgijski

benzyna

berek, berka

beret, beretu

Beskid, Beskidu

beton, betonu

fbetoniarka

bez, bzu; bzy

bez (czegoś), np. bez wody

bez/bron/ny

bez/celowy

bez/czelny

bez/czyn/ny

beze mnie

bez/karny

bez/klasowy

bez liku

bez/myślny

bez/pieczeństwo

bez/pieczny

bez/płatny

bez/rolny

bez/sen/ny

bez/silny

bez/skuteczny

bez/stron/ny

bez u/stanku

bez/użyteczny

bez wątpienia

bez wyjątku

bęben, bębna; bębny

bębnić, bębnię, bębnimy

bęc

będę, będziemy, będą, bądź

Biała, Białej, w Białej

białko

biało-czerwony

Białorusin, Białorusina

białoruski

Białoruś, na Białorusi

białowieski (np. żubr

białowieski), Puszcza

Białowieska

Białowieża, Białowieży

biały, bielszy

biblioteka, w bibliotece

bibliotekarz;

bibliotekarze, tych

bibliotekarzy

(:bibliotekarka)

bibuła; tych bibuł

biec, biegnę, biegniemy,

biegł, biegli

bieda; tych bied

biedactwo; tych biedactw

biedronka, biedronce; tych

biedronek

bieg, biegu

biegun, bieguna

bieleć, bieleje, bielał

bielić, bieli, bielił

bielizna, w bieliźnie

bieluchny, bielutki

bieżący

bieżnia, bieżni

bilans, bilansu, w

bilansie; bilanse

bilet, biletu; bilety

biodro, w biodrze; tych

bioder

Biskupin, Biskupina,

w Biskupinie

bitwa; tych bitew

biurko; tych biurek

blacharz; blacharze, tych

blacharzy (: blacharstwo)

bladnąć a. blednąć, bladł

a. bladnął, a. blednął,

bladła

blado, bladziej a. bledziej

bladoniebieski

blady, bledszy; bladzi,

bledsi

blankiet, blankietu

blaszany

bledziutki

bliski, bliższy; bliscy,

bliżsi

blisko, bliżej

blizna, bliźnie; tych blizn

bliźni, bliźniego, z

bliźnim

bliźnięta, bliźniąt

blond (nieodm.)

blondyn; blondyni

bluza; tych bluz

bluzka, bluzce; tych bluzek

błahy, najbłahszy

błąd, błędu, w błędzie;

błędy

błądzić, błądzę, błądzimy

błędny

błękit, błękitu

błękitny

błonie, błonia; tych błoń

błotniarka

błyskać się, błyska się

błyskawica ; błyskawice

błysnąć, błysnął, błysnęła

błyszczeć, błyszczy,

błyszczał

bochenek, bochenka

Bogdan, rzadziej : Bohdan

bohater; bohaterowie a.

bohaterzy

bohaterski

boisko; tych boisk

bojkot, bojkotu

bojówka

boks, boksu

bokser; bokserzy

Bole/sław Śmiały

bolszewicki

bolszewik; bolszewicy

bomba; tych bomb

bombardier; bombardierzy

bombonierka

bombowiec, bombowca;

bombowce, tych bombowców

borówka, borówce; tych

borówek

borsuk

Bory Tucholskie

bowiem

bób, bobu

bóbr, bobra, o bobrze;

bobry

bój, boju; boje, bojów

ból, bólu a. bolu; bóle a.

bole, tych bólów a. bolów

bór, boru, w borze; bory

bóść, bodzie, bódł, bodła

brać, biorę, bierzemy,

bierz

brakoróbstwo

bransoletka, bransoletce;

tych bransoletek

brat; bracia, tych braci

bratni, bratniego

bratowa, bratowej, tę

bratową

brąz, brązu

brązowy

brezent, brezentu, w

brezencie

brnąć, brnął, brnęła

broda; tych bród

bronić, bronię, bronimy,

broń

bronować, bronuję

broszka, broszce; tych

broszek

broszura, w broszurze

bród, brodu; tych brodów

bródka, bródce (: broda)

bróg, brogu; tych brogów

brud, brudu; tych brudów

brudny, brudniejszy

brudzić, brudzę, brudzimy

bruk, bruku; tych bruków

brukać, brukam

brukarz; brukarze, tych

brukarzy

brukiew, tej brukwi

brukować, brukuję

brulion, brulionu

brunatny

brunet; bruneci

brusznica; te brusznice,

tych brusznic

brutalny

brut/to, brut/ta, w brutcie

bruzda, bruździe; tych

bruzd

bruździć, brużdżę,

bruździmy

brytfan/na; tych brytfann

brzask, brzasku

brzdęk

brzeg, brzegu

brzezina

brzeżek, brzeżka (: brzeg)

brzęczeć, brzęczy; brzęczał

brzęk, brzęku

brzmieć, brzmi, brzmiał

brzoskwinia, brzoskwini;

brzoskwinie,

tych brzoskwiń

brzoza, brzozie; tych brzóz

brzózka, brzózce; tych

brzózek

brzuch, brzucha

brzydki, brzydszy

brzydko, brzydziej

brzytwa, brzytwy; tych

brzytw a. brzytew

buchnąć, buchnął, buchnęła

bucik, bucika

buda, budzie; tych bud

budka, budce; tych budek

budować, buduję

budulec, budulca

budynek, budynku

budzić, budzę, budzimy,

budź

budzik, budzika

budżet, budżetu

bufet, bufetu

bufiasty

Bug, Bugu (rzeka)

bujny, bujniejszy

buk (drzewo), buka

bukiet, bukietu

bukszpan, bukszpanu

buldog, buldoga

bulgotać, bulgocze a.

bulgoce

bulion, bulionu

bulwa; tych bulw

bułany (koń)

Bułgar; Bułgarzy,

tych Bułgarów

Bułgaria, Bułgarii

bułgarski

bułka, bułce; tych bułek

bunt, buntu, w buncie;

bunty, tych buntów

buntować, buntuję

burak, buraka

bursa; tych burs

bursztyn, bursztynu

bury

burza, burzy; burze,

tych burz

burzyć, burzę, burzymy

burżuazja, burżuazji

burżuj; burżuje,

tych burżujów

busola, busoli; busole,

tych busoli

but, buta

butelka, butelce;

tych butelek

buzia, buzi;

tych buzi a.buź

bydgoski

Bydgoszcz, Bydgoszczy

bydlęcy

bydło

byle co, byle gdzie,

byle jak, byle jaki,

byle kto

bylina; tych bylin

bynaj/mniej

bystro, bystrzej

bystry, bystrzejszy

calutki

całkiem

całodzien/ny

całoroczny

całować, całuję

capstrzyk, capstrzyku

cd. (= ciąg dalszy)

cdn. (= ciąg dalszy

nastąpi)

cebrzyk, cebrzyka (: cebra)

cebula, cebuli; cebule,

tych cebul

cech, cechu

Cecora, Cecorze

cegielnia, cegielni;

cegielnie, tych cegielni

a.cegielń

ceglany

cegła, cegle; tych cegieł

celować, celuję

Celsjusz, Celsjusza

celuloid, celuloidu

cembrowina a. cembrzyna

cement, cementu, w cemencie

cena

centralne o/grzewanie

centryfuga; tych centryfug

centymetr, centymetra, w

centymetrze (skr.: cm)

cenzura, cenzurze;

tych cenzur

cepy, cepów

cerata, ceracie; tych cerat

cerować, ceruję

cesarz; cesarze,

tych cesarzy (: cesarstwo,

cesarski)

cetnar, cetnara, w cetnarze

cewka, cewce; tych cewek

cętka, cętce; tych cętek

cętkowany

cha! cha! cha!

chaber, chabra a. chabru

chałat, chałata

chałupa; tych chałup

chałwa

chan; chanowie

chaos, chaosu

charakter, charakteru,

o charakterze

charakterystyczny

chart (pies), charta

chata, chacie; tych chat

chatka, chatce; tych chatek

chcieć, chcę, chcemy

chciwy, chciwszy

chemia, chemii

chęć, chęci; tych chęci

chętny, chętniejszy

chichotać, chichoczę

a.chichocę, a. chichotam

chinina, w chininie

Chinka, Chince; tych Chinek

Chiny, Chin, w Chinach

Chińczyk; Chińczycy

chiński

chirurg; chirurgowie

a.chirurdzy

chleb, chleba

chlew, chlewa

chluba

chlubić się, chlubię się,

chlubimy się

chłeptać, chłepcze

a.chłepce

chłodny, chłodniejszy

chłodzić, chłodzę,

chłodzimy

chłop; chłopi, tych chłopów

chłopiec; chłopcy,

tych chłopców

chłód, chłodu

chmiel, chmielu

chmura, chmurze; tych chmur

chmurzyć się, chmurzy się

chochla, chochli; chochle,

tych chochli a. chochel

chochoł, chochoła

chociaż a. choć

chociaż/by a. choć/by

Chocim, pod Chocimiem

choć a. chociaż

choć/by a. chociaż/by

chodnik, chodnika

chodzić, chodzę, chodzimy

choina, choinie

choinka, choince;

tych choinek

cholera, cholerze

cholewa; tych cholew

cholewka, cholewce;

tych cholewek

chomąto; tych chomąt

chomik, chomika

Chopin a. Szopen

chorągiew, chorągwi;

chorągwie tych chorągwi

chorągiewka, chorągiewce;

tych chorągiewek

chorąży, chorążego,

chorążym; chorążowie,

tych chorążych

(: chorągiew)

choroba; tych chorób

chorować, choruję

chorwacki

Chorwat; Chorwaci

chować, chowam

chód, chodu

chór, chóru, na chórze

chów, chowu

chrabąszcz; chrabąszcze,

tych chrabąszczy

Chrobry

chroniczny

chronić, chronię, chronimy,

chroń

chropowaty

chrust, chrustu, w chruście

chrypka, chrypce

chryzantema, chryzantemy

a.chryzantem

chrzan, chrzanu

chrzanowski

Chrzanów, Chrzanowa

chrząkać, chrząkam

chrząstka, chrząstce;

tych chrząstek

chrząszcz; chrząszcze,

tych chrząszczy

chrząszczyk, chrząszczyka

chrześcijanin,

chrześcijanina;

chrześcijanie,

tych chrześcijan

chuchać, chucham

chudy, chudszy

chusteczka, chusteczce;

tych chusteczek

chustka, chustce;

tych chustek

chwalić, chwalę, chwalimy

chwała, w chwale

chwast, chwastu, w chwaście

chwiać, chwieję, chwiał

chwila, chwili; chwile,

tych chwil

chwycić, chwycę, chwycimy

chyba, chybaby

chylić się, chylę się,

chylimy się

chytry, chytrzejszy

chytrze, chytrzej

chyżo, chyżej

chyży

ciało, w ciele; tych ciał

ciałopalne cmentarzysko,

ale: całopalna ofiara

ciastko; tych ciastek

ciasto, w cieście;

tych ciast

ciąć, tnę, tniemy, ciął,

cięła

ciągle

ciągnąć, ciągnę, ciągniemy,

ciągnął, ciągnęła

ciążyć, ciąży, ciążył

cicho, ciszej, cichuteńko

cichy, cichszy

ciec, cieknie, ciekł

cielątko; tych cielątek

cielę, cielęcia; cielęta,

tych cieląt

cielęcy

ciemię, ciemienia

ciemnoczerwony

ciemność, ciemności ; te

ciemności, tych ciemności

cieniutki

cienki, cieńszy

cienko, cieniej

cień, cienia; cienie,

tych cieni, a. cieniów

ciepło, w cieple

cierpieć, cierpię, cierpimy

cierpliwy, cierpliwszy

cietrzew. cietrzewia,

cietrzewie, tych cietrzewi

cięciwa; tych cięciw

ciężar, ciężaru, o ciężarze

ciężki, cięższy

ciężko, ciężej

ciotka, ciotce; tych ciotek

ciuciubabka

ciupaga, ciupadze;

tych ciupag

cło, cła. w cle; cła, ceł

cm ( = centymetr)

cmentarz, cmentarza;

cmentarze, tych cmentarzy

(: cmentarny)

co, czym, w czym

co bądź

co by

co chwila

co dnia, co dzień

co do, co do joty

codzien/nie.

codzien/ny

co gorsza, co gorszy

cokolwiek, cokolwiek bądź,

cokolwiek by

co krok

co miesiąc

co naj/lepszy

co naj/mniej

co naj/silniejszy

co noc

coraz

coroczny

co rok, co roku

co sił

coś, czegoś, czymś

coś/kolwiek

co tchu

co tydzień

co więcej

córka, córce; tych córek

cóż, czegoż, czym/że

cóż to

cuchnąć, cuchnie, cuchnął,

cuchnęła

cucić, cucę, cucimy, cuć

cudzoziemiec; cudzoziemcy,

tych cudzoziemców

cudzoziemka, cudzoziemce;

tych cudzoziemek

cudzy

cudzy/słów, cudzy/słowu;

cudzy/ słowy,

tych cudzy/słowów

cukier, cukru, w cukrze;

cukry

cukiernia, cukierni;

cukiernie, tych cukierni

a.cukierń

cukrownia, cukrowni;

cukrownie, tych cukrowni

Curie-Skłodowska

cwałem

cybuch, cybucha

Cygan; Cyganie,

tych Cyganów

cykoria, cykorii

cymbały, cymbałów

cyna (metal)

cynamon, cynamonu

cyngiel, cyngla

cynk, cynku

cynowy

cyrkiel, cyrkla; cyrkle,

tych cyrkli

cytryna ; tych cytryn

cywilizacja, cywilizacji

czad, czadu

Czarniecki, z Czarnieckim

czarno/włosy

czarnoziem, czarnoziemu

czarno-żółty

czaszka, czaszce;

tych czaszek

cząstka, cząstce;

tych cząstek

czcić, czczę, czcimy, czcij

czcionka, czcionce;

tych czcionek

Czech; Czesi

czekolada; tych czekolad

czeladnik; czeladnicy

czereśnia, czereśni;

czereśnie, tych czereśni

czernić, czerni, czernił

czernieć, czernieje,

czerniał

czerstwy, czerstwiejszy

czerwiec, czerwca

czerwonka, czerwonce

czerwono/skóry

czeski

Czeszka, Czeszce;

tych Czeszek

cześć, czci

często, częściej

Częstochowa, Częstochowy,

w Częstochowie

częsty, częstszy

częściej

część; te części

czołg, czołgu

czołgista; czołgiści

czołówka

czosnek, czosnku

czółno; tych czółen

czter/dziestka,

czter/dziestce

czter/dzieści,

czter/dziestu

czterech/setny

czterej (uczniowie),

czterech

cztero/klasowy

cztery (ptaki, szkoły),

czterech

czuć, czuję, czujemy, czuł

czuwać, czuwam

czwartek, czwartku

czwarty

czworo, czworga, czworgu,

czworgiem

czwórka, czwórce;

tych czwórek

czy, czyby

czyhać, czyham

czyj, czyje, w czyim;

czyimi

czyj bądź, czyim bądź

czyj/kolwiek, czyim/kolwiek

czym prędzej

czynsz, czynszu

czysto, czyściej

czysty, czystszy

a.czyściejszy

czyszczenie

czyścić, czyszczę,

czyścimy, czyść

czyściutki

czytelnia, czytelni;

czytelnie, tych czytelni

a.czytelń

czyżyk, czyżyka

ćma; tych ciem

ćwiartka, ćwiartce;

tych ćwiartek

ćwiczenie; tych ćwiczeń

ćwiczyć, ćwiczę, ćwiczymy

ćwierć, ćwierci;

te ćwierci, tych ćwierci

ćwierkać, ćwierka

ćwikła, w ćwikle

dach, dachu

dachówka, dachówce;

tych dachówek (: dachowy)

dać, daję. dajemy, daj

Dania, Danii

dawka, dawce; tych dawek

dąb, dębu; dęby

Dąbrowski, z Dąbrowskim

dąć, dmiemy, dął, dęła

dążyć, dążę, dążymy

dcm (= decymetr)

dech, tchu, tchem

decymetr, decymetra,

w decymetrze (skr. : dcm)

decyzja, decyzji;

tych decyzji (decyzyj)

deficyt, deficytu,

w deficycie; deficyty

dekagram (skr. : dkg)

Dekert, o Dekercie

deklamacja, deklamacji;

tych deklamacji

(deklamacyj)

deklinacja, deklinacji;

tych deklinacji

(deklinacyj)

dekoracja, dekoracji;

tych dekoracji (dekoracyj)

dekorować, dekoruję

delegacja. delegacji;

tych delegacji (delegacyj)

demokracja, demokracji

demokratyczny

demonstracja, demonstracji;

tych demonstracji

(demonstracyj)

denaturat. denaturatu

denerwować, denerwuję

denko; tych denek

dentysta, dentysty;

dentyści, dentystów

deptać, depczę a. depcę

desant, desantu, w desancie

deseń, desenia; desenie,

tych deseni

deska, desce; tych desek

despotyzm, despotyzmu,

w despotyzmie

destylacja, destylacji

deszcz, deszczu; deszcze,

deszczów

deszczówka, deszczówce

deszczułka, deszczułce;

tych deszczułek

detaliczny

detektyw detektywi,

detektywów

detronizacja, detronizacji

dezynfekcja, dezynfekcji

dębina, w dębinie

dętka, w dętce

dialog, dialogu

diament, diamentu,

w diamencie; diamenty

diatermia, diatermii

Dickens, o Dickensie

dieta, diecie; tych diet

dkg (= deka/gram)

dlaczego, dlaczego by

dlatego

długi, dłuższy

długo, dłużej

długofalowy

Długosz

długoterminowy

dłutko; tych dłutek

dłuto; tych dłut

dłużej (: długo)

dłuższy (: długi)

dmuchać, dmucham

d. n. (= dokończenie

nastąpi)

dn. ( = dnia)

Dniepr, Dniepru, w Dnieprze

Dniestr, Dniestru,

w Dniestrze

dniówka, dniówce;

tych dniówek

dno; tych den

dobosz; dobosze,

tych doboszy a.doboszów

dobór, doboru

dobranoc!

dobry wieczór!

dobrze (: dobry), lepiej

dochód, dochodu; dochody

do czysta

do dna

do dziś, do dziś dnia

do góry

doić, doję, doimy

dojarka

dojrzały

dojrzeć, dojrzę (= zobaczę)

dojrzeć, dojrzeje

dojrzewać, dojrzewa

dojść, dojdę, dojdziemy

do jutra

dok. nast. albo:

d. n. (= dokończenie

nastąpi)

dokąd, dokąd by

dokąd bądź

dokąd/kolwiek

dokoła a. dookoła

doktor, o doktorze;

doktorzy

dokuczać, dokucza

dokument, dokumentu,

w dokumencie; dokumenty

dolno/śląski

dolny, Dolny Śląsk

dołożyć, dołożę, dołożymy,

dołóż

dom, o domu, przy domu,

w domu

domostwo; tych domostw

domyślić się, domyślę się,

do myślimy się

domyślny

do niczego

doniczka, doniczce;

tych doniczek

do niedawna

dookoła a. dokoła

do ostatka

dopędzić, dopędzimy, dopędź

dopomóc, dopomogę,

dopomożemy, dopomógł

dopóki, dopóki by

dopóty, dopóty by

do późna

doradca, doradcy;

ci doradcy, tych doradców

doręczyć, doręczę,

doręczymy

dorosnąć a. doróść,

dorosnę, dorośniemy,

dorośnij, dorósł, dorosła,

dorósłszy

dorożka, dorożce;

tych dorożek

dorożkarz; dorożkarze,

tych dorożkarzy

(: dorożkarski)

dorównywać, dorównywam

a.dorównuję

dorsz, dorsza; dorsze,

tych dorszy a. dorszów

dorzecze ; dorzecza,

tych dorzeczy

do/strzec, do/strzegę,

do/strzeże, do/strzegł,

do/strzegłszy

do syta

do szczętu

do/świadczenie;

tych do/świadczeń

dotąd

do/tknąć, do/tknę,

do/tknął, do/tknęła,

do/tknąwszy

do/trzeć, do/trę,

do/trzemy, do/trzyj,

dotarł, dotarłszy

do/trzymać, do/trzymam

do/trzymywać, do/trzymuję

dotych/czas

dotykać, dotykam

dowcip, dowcipu

do widzenia!

dowieść, dowiodę,

dowiedziemy, dowiódł,

dowiodła, dowiódłszy

dowieźć, dowiozę,

dowieziemy, dowiózł,

dowiozła, dowiózłszy

dowódca, dowódcy; ci

dowódcy, tych dowódców

(:dowodzić)

dowództwo

dozorca, dozorcy;

ci dozorcy, tych dozorców

dozór, dozoru

dożynki, dożynek

dożywotni

dół, dołu; doły

dr, dra ( = doktor,

doktora)

drapieżny

dratwa, dratwy; tych dratw

drażnić, drażnię, drażnimy,

nie drażnij

drąg, drąga

drążek, drążka; drążki

(:drągi)

dren, drenu; dreny,

tych drenów

drenaż, drenażu

drenować, drenuję

dreszcz, dreszczu;

dreszcze, dreszczy

a.dreszczów

drewniany

drezyna, na drezynie

dręczyć, dręczę, dręczymy,

nie dręcz

drgnąć, drgnął, drgnęła

drogi, droższy

drogo/wskaz, drogowskazu

drożdże, tych drożdży

drożej (: drogo)

droższy ( : drogi)

drób, drobiu

dróżnik; dróżnicy (: droga)

druciany

druciarz; druciarze,

tych druciarzy

(:druciarczyk)

drugi; drudzy

druh; druhowie, druhów

druhna; tych druhen

drukarnia, drukarni;

drukarnie, tych drukarni

a.drukarń

drukarz; drukarze,

tych drukarzy

(: drukarski)

drut, drutu

drużyna; tych drużyn

(:druh)

drzazga, drzazdze;

tych drzazg

drzeć, drę, drzemy, drzyj,

darł

drzemać, drzemię

drzewko; tych drzewek

drzewo; tych drzew

(:drewno)

drzwi, tych drzwi

drzwiczki, tych drzwiczek

drżeć, drżę, drżymy, drżał,

drżeli (: drgać, drgawka)

dudek, dudka; dudki

Dunaj, Dunaju

Dunajec, Dunajca

Duńczyk; Duńczycy

duński

duplikat, duplikatu

dur, duru, po durze

duży

dwa (ptaki, domy, drzewa)

dwadzieścia, dwudziestu

dwaj (uczniowie)

dwanaście, dwunastu

dwie (uczennice, szkoły)

dwie/ście, dwu/stu

dwoje, dwojga, dwojgu,

dwojgiem

dwom a. dwóm

dworzec

dworzec, dworca; dworce,

tych dworców

dwóch a. dwu

dwójka, dwójce; tych dwójek

(: dwoje)

dwóm a. dwom

dwór, dworu, na dworze

dwu a. dwóch

dwucyfrowy

dwu/dniowy

dwudziesty

dwuizbowy

dwu/kropek, dwu/kropka

dwuletni

dwunasty

dwunożny

dwupiętrowy

dwurząd, dwurzędu,

w dwurzędzie

dwu/stu

dwu/tlenek, dwu/tlenku

dwutygo/dniowy

dwu/złotówka, dwu/złotówce;

tych dwu/złotówek

dyfteryt, dyfterytu

dyktando, o dyktandzie

dyktat, dyktatu

dyktatura, o dyktaturze

dyktować, dyktuję

dynamit, dynamitu

dyrekcja, dyrekcji;

tych dyrekcji (dyrekcyj)

dyrektor, o dyrektorze;

dyrektorowie a. dyrektorzy

dywizja, dywizji;

tych dywizji (dywizyj)

dyżur, dyżuru, na dyżurze

dzban, dzbana

dzbanuszek, dzbanuszka;

dzbanuszki, dzbanuszków

dziadunio, dziadunia

działka, działce;

tych działek

działkowy

dział wód

dziąsło, dziąsła, w dziąśle

dziecko; dzieci, z dziećmi

dziedziniec, dziedzińca

dzien/nik, dzien/nika

dzien/ny

dzień; te dni a. dnie,

tych dni

dzień dobry!

dzierżawa; tych dzierżaw

dziesiątka, dziesiątce;

tych dziesiątek

dziesiąty

dziesięcioro,

dziesięciorga,

dziesięciorgu,

dziesięciorgiem

dziesięciu (uczniów)

dziesięć (ptaków, uczennic)

dziesiętny

dziewczę, dziewczęcia;

dziewczęta, dziewcząt

dziewczyna; tych dziewczyn

dziewiąty

dziewięcioletni

dziewięcioro,

dziewięciorga,

dziewięciorgu,

dziewięciorgiem

dziewięciu (uczniów)

dziewięć (ptaków, uczennic)

dziewięć/dziesiąt,

dziewięć/dziesięciu

dziewięć/set, dziewięciuset

dziewięt/nasty

dziewięt/naście,

dziewięt/nastu

dzieża, dzieży; dzieże,

dzież

dzieżka, dzieżce;

tych dzieżek

dzięcioł, dzięcioła,

o dzięciole

dziękować, dziękuję,

dziękuj

dziko rosnący

dziobać a. dzióbać, dziobie

a. dzióbie

dziobek a. dzióbek,

dziobka. dzióbka; dziobki

a. dzióbki

dziobnąć a. dzióbnąć,

dziobnął, dziobnęła

a. dzióbnął, dzióbnęła

dziób, dzióba a. dzioba;

dzióby a. dzioby

dzióbać a. dziobać, dzióbie

a. dziobie

dzióbek a. dziobek, dzióbka

a. dziobka; dzióbki a.

dziobki

dzióbnąć a. dziobnąć,

dzióbnął, dzióbnęła

a. dziobnął, dziobnęła

dzisiaj

dzisiejszy

dziupla, dziupli; dziuple,

tych dziupli

dziura, dziurze; tych dziur

dzwonek, dzwonka

dźwięk, dźwięku

dźwig, dźwigu

dźwignąć, dźwignę,

dźwignął, dźwignęła,

dźwignąwszy

dźwignia, dźwigni;

dźwignie, tych dźwigni

dżdżownica, dżdżownicy;

dżdżownice, dżdżownic

dżdżysty

dżuma

dżungla

ebonit, ebonitu

echo; tych ech

Egipcjanin, Egipcjanina;

Egipcjanie, Egipcjan

egipski

Egipt, Egiptu, w Egipcie

egzamin, egzaminu; egzaminy

egzaminować, egzaminuję

egzemplarz, egzemplarza;

egzemplarze,

tych egzemplarzy

egzotyczny

eh! ehe!

ekierka, ekierce;

tych ekierek

ekonomia, ekonomii

ekshumacja, ekshumacji

ekspansja, ekspansji

ekspedycja, ekspedycji;

tych ekspedycji

(ekspedycyj)

eksploatacja, eksploatacji

eksplozja, eksplozji;

tych eksplozji (eksplozyj)

eksport, eksportu

ekwipować, ekwipuję

ekwipunek, ekwipunku

Elbląg, Elbląga

elbląski

elekcja, elekcji;

tych elekcji (elekcyj)

elektromagnes,

elektromagnesu

elektrownia, elektrowni

elektryczność,

elektryczności

elektryczny

elektryfikacja,

elektryfikacji

elektryzacja, elektryzacji

elementarz, elementarza;

elementarze,

tych elementarzy

(: elementarny)

Elżbieta, Elżbiecie

emalia, emalii

emerytura, emeryturze

emigracja, emigracji

emigrant, o emigrancie;

emigranci

Emilia, Emilu

encyklopedia, encyklopedii;

tych encyklopedii

(encyklopedyj)

energia, energii

energiczny

entuzjastyczny

entuzjazm, entuzjazmu,

o entuzjazmie

epidemia, epidemii;

tych epidemii (epidemij)

epidiaskop, epidiaskopu

epizod, epizodu

esencja, esencji

eskortować, eskortuję

etażerka, etażerce;

tych etażerek

Eugeniusz

Europa

Europejczyk; Europejczycy

Europejka, Europejce;

tych Europejek

europejski

ewakuacja, ewakuacji

fabryczny

fabryka

fachowiec, fachowca;

fachowcy, tych fachowców

fajans, fajansu,

na fajansie;

fajanse, fajansów

fajka, fajce; tych fajek

fałd, fałdu; fałdy, fałdów

fantazja, fantazji;

tych fantazji (fantazyj)

farbiarnia, farbiarni;

farbiarnie, tych farbiarni

a. farbiarń

farbka, farbce; tych farbek

fartuch, fartucha

fartuszek, fartuszka

fasola, fasoli

faszysta; faszyści

faszyzm, faszyzmu,

o faszyzmie

febra, w febrze

ferie, tych ferii

fermentacja, fermentacji

fermentować, fermentuje

feston, festonu

feudalizm, feudalizmu,

o feudalizmie

figiel, figla; figle,

figlów

figlarz; figlarze,

tych figlarzy (: figlarny)

figlować, figluję

figura, figurze; tych figur

filcowy

filiżanka, filiżance;

tych filiżanek

filtr, filtru, w filtrze

filtrować, filtruję

finisz, finiszu

Finlandia, Finlandii

finlandzki

fiński

fioletowy

fiołek, fiołka

fiord, fiordu

fisharmonia, fisharmonii

fizjonomia, fizjonomii;

tych fizjonomii

(fizjonomij)

fizyczny

flanela, flaneli

flaszka, flaszce;

tych flaszek

flądra, flądrze;

tych fląder

flet, fetu

flisak; flisacy

fontan/na; tych fontann

fort, fortu

forteca, fortecy; fortece,

tych fortec

fortepian, fortepianu

fortyfikacja, fortyfikacji;

tych fortyfikacji

(fortyfikacyj)

fosfor, fosforu, w fosforze

fotografia, fotografii;

tych fotografii

(fotografij)

fotografować, fotografuję

framuga, we framudze;

tych framug

Francja, Francji

francuski, francuska

(książka)

Francuz; Francuzi,

Francuzów

Francuzka, Francuzce;

tych Francuzek

frezarka

frędzla, frędzli; frędzle,

tych frędzli

front, frontu, na froncie;

fronty

froterować, froteruję

fruwać, fruwa

fryzjer, o fryzjerze;

fryzjerzy

fryzura, fryzurze;

tych fryzur

fujarka, fujarce;

tych fujarek

fundament, fundamentu,

na fundamencie; fundamenty

fundusz, funduszu;

fundusze, tych funduszów

a. funduszy

funkcja, funkcji;

tych funkcji (funkcyj)

fura, furze; tych fur

furażerka, furażerce;

tych furażerek

furmanka

furtka, furtce; tych furtek

futerał, futerału

futro, w futrze; tych futer

futryna; tych futryn

g (= gram)

g. albo: godz. (= godzina)

gajowy

galopować, galopuję

gałązka, gałązce;

tych gałązek

gałąź, gałęzi; gałęzie,

tych gałęzi, gałęźmi

a. gałęziami

ganek, ganku; ganki

garaż, garażu; garaże,

tych garaży a. garażów

garbarnia, garbarni;

garbarnie, tych garbarni

a.garbarń

gardło, w gardle

garnąć, garnął, garnęła

garncarz; garncarze,

tych garncarzy

(: garncarstwo)

garnek, garnka; garnki

garniec, garnca; garnce,

tych garnców a. garncy

garnizon, garnizonu

garnuszek, garnuszka;

garnuszki, garnuszków

garstka, garstce;

tych garstek

garść, garści; te garście,

tych garści

gatunek, gatunku; gatunki,

gatunków

gaz, gazu

gazownia, gazowni

gąbka, gąbce; tych gąbek

gąsienica, gąsienicy;

gąsienice, tych gąsienic

gąsię, gąsięcia; gąsięta,

gąsiąt

gąsior, gąsiora,

przy gąsiorze

gąska, gąsce; tych gąsek

Gdańsk, Gdańska

gdański

gdańszczanin,

gdańszczanina;

gdańszczanie, gdańszczan

gdyby

Gdynia, Gdyni

gdyński

gdyż

gdzie bądź

gdzie by

gdzie indziej

gdziekolwiek,

gdziekolwiek by

gdzienie/gdzie

gdzież, gdzież/by

generał; generałowie

genialny

geniusz (osoba), geniusza

geniusz (talent), geniuszu

geografia, geografii

geometria, geometrii

georginia, georginii;

tych georginii (georginij)

germański

gest, gestu, w geście;

gesty

gestykulacja, gestykulacji

gęgać

gęsto, gęściej

gęstwina

gęsty, gęstszy

a. gęściejszy

gęś; te gęsi, tych gęsi

gęściej

giąć, gnę, gniemy, giął,

gięła

giermek, giermka;

giermkowie

Giewont, Giewontu,

na Giewoncie

giętki, giętszy

gips, gipsu

gliniany

glista, gliście; tych glist

globus, globusa

gładki, gładszy

gładko, gładziej

głaz, głazu

głąb, głąba; głąby

głąb a. głębia, głębi;

te głębie, tych głębi;

w głąb

głęboki, głębszy

głęboko, głębiej

Głogów, Głogowa

głoska, głosce; tych głosek

głosować, głosuję

głośnik, głośnika

głowa; tych głów

głownia, głowni; głownie,

tych głowni

głód, głodu

głóg, głogu

główka, główce; tych główek

główny

Głubczyce

głuchoniemy

głuchy

głupi, głupszy

głuszec, głuszca; głuszce,

głuszców

gmach, gmachu

gmin/ny

gniazdko; tych gniazdek

gniazdo, w gnieździe;

tych gniazd

gnieść, gniotę, gnieciemy,

gnieć, gniótł, gniotła,

gnietli

Gniezno, w Gnieźnie

gnieździ się, gnieździ się,

gnieżdżą się

gnieźnieński

gnojówka, gnojówce

gnój, gnoju

gnuśny, gnuśniejszy

godz. (na końcu z, nie ź)

albo g. = godzina

goić się, goi się

golić się, golę się,

gol się

gołąb, gołębia; gołębie,

tych gołębi

gołębnik, gołębnika

gołoledź, gołoledzi

gomółka, gomółce;

tych gomółek

gonitwa; tych gonitw

gont, gonta, w goncie;

gonty

gorący, gorętszy

gorzej (stop. wyższy od:

żle) (: gorszy)

gorzki (: gorycz)

gospodarować, gospodaruję

gospodarz; gospodarze,

tych gospodarzy

(: gospodarstwo)

gościn/ny

gość, gościa; goście,

tych gości

gotowy a. gotów

gotówka, gotówce

goździk a. gwoździk,

goździka a. gwoździka

(roślina)

góra, na górze

góral; górale, tych górali

górnictwo

górnik; górnicy

górno/śląski

Górny Śląsk

górski

Góry Święto/krzyskie

górzysty (: góra)

gr ( = grosz)

gra, grze; tych gier

grab, grabu a. graba

grabarz; grabarze,

tych grabarzy

grabie, grabi

grabki, tych grabek

grad, gradu

gram, grama (skr.: g)

gramatyka

granat, granatu

grasować, grasuję

grat (= sprzęt), grata

gratulacje, tych gratulacji

(gratulacyj)

gratulować, gratuluję

grążel, grążela;

tych grążeli

Grecja, Grecji

greckokatolicki

Greczynka, Greczynce;

tych Greczynek

Grek; Grecy

groch, grochu

grochówka, grochówce

grodzki

gromadka, gromadce;

tych gromadek

gromadzki

groszówka, groszówce;

tych groszówek

groźba; tych gróźb

grób, grobu

gród, grodu

grubieć, grubieje, grubiał

gruby, grubszy

gruchać, grucha

gruczoł, gruczołu

gruda ; tych grud

grudka, grudce: tych grudek

Grudziądz, Grudziądza

grudziądzki

grudzień, grudnia

grunt, gruntu, na gruncie;

grunty

Grunwald, Grunwaldu

grunwaldzki

grupa; tych grup

gruszka, gruszce;

tych gruszek

gruz, gruzu

gruźlica, gruźlicy

gryźć, gryzę, gryziemy,

gryzł, gryźli

grzać, grzeje, grzał

(: gorący)

grządka, grządce;

tych grządek

grząski, grząsko

grząźć a. grzęznąć

(zob. grzęznąć)

grzbiet, grzbietu

grzebać, grzebie

grzebień, grzebienia;

tych grzebieni

grzebyk, grzebyka

grzecznie, grzeczniej

grzeczny, grzeczniejszy

grzejnik, grzejnika

grzęda; tych grzęd

grzęznąć a. grząźć,

grzęznę, grzęźniemy,

grzązł, grzęzła, grzęźli

grzmieć, grzmi, grzmiało

grzmot, grzmotu (: grom)

grzyb, grzyba

grzywa; tych grzyw

grzywiasty

grzywka, grzywce;

tych grzywek

grzywna; tych grzywien

gubić, gubię, gubimy

guma; tych gum

gumka, gumce; tych gumek

gumno; tych gumien

gunia, guni; gunie, guń

gurt (= pas), gurtu

gust, gustu, w guście;

gusty

guz, guza

guzik, guzika

gwarzyć, gwarzę, gwarzymy

(: gwar, gwarnie)

gwiazda, gwieździe;

tych gwiazd

gwiazdka, gwiazdce;

tych gwiazdek

gwiaździsty a. gwieździsty

gwizdać, gwiżdżę

gwizdnąć, gwizdnął,

gwizdnęła, gwizdnąwszy

gwoździk, gwoździka (mały

gwóźdź)

gwoździk a: goździk,

gwoździka a. goździka

(roślina)

gwóźdź, gwoździa; gwoździe,

tych gwoździ2

gzyms, gzymsu

( = hektar)

ha!

haczyk, haczyka

hafciarka, hafciarce;

tych hafciarek

haft, haftu, w hafcie;

hafty

haftka, haftce; tych haftek

haftować, haftuję,

haftujemy

hak, haka

hala ; tych hal

halabarda; tych halabard

Halina

halny (wiatr)

halo!

hałas, hałasu

hałasować, hałasuję

hałda, hałdzie; tych hałd

hamak, hamaka

hamować, hamuję

hamulec, hamulca; hamulce,

hamulców

handel, handlu

hangar, hangaru, w hangarze

Hania, Hani - Hanka

hanzeatycki

hańba

harcerz; harcerze

(: harcerka, harcerstwo)

hardy

harmonia, harmonii;

tych harmonii (harmonij)

harmonijka, harmonijce;

tych harmonijek

harmonogram, harmonogramu

harować, haruję

hart (= siła), hartu

hartować, hartuję

hasać, hasam

hasło, w haśle; tych haseł

heban, hebanu

hebel, hebla; heble,

tych hebli a. heblów

heblować, hebluję

hej! hej/że!

hejnał, hejnału

hektar, hektara, w hektarze

(skr. : ha)

hektolitr, hektolitra,

w hektolitrze (skr.: hl)

Hel, Helu

Helena

hełm, hełmu

hen

Henryk

herb, herbu

herbata, przy herbacie

herold; heroldowie

hetman; hetmani

hiacynt; hiacyntu

a. hiacynta, o hiacyncie

hiena; tych hien

higiena, o higienie

higieniczny

historia, historii;

tych historii (historyj)

Hiszpan; Hiszpanie,

Hiszpanów

Hiszpania, Hiszpanii

hiszpański

hitlerowiec; hitlerowcy

hitleryzm, hitleryzmu,

w hitleryzmie

hl (= hektolitr)

hodować, hoduję

hodowca, hodowcy;

ci hodowcy, tych hodowców

hodowla, hodowli; hodowle,

tych hodowli

hokeista ; hokeiści

hokej, hokeja

hola!

Holandia, Holandii

Holender, Holendra;

Holendrzy, Holendrów

holenderski

holować, holuję

hołd, hołdu

hołd pruski

honor, honoru, o honorze

ho!

hortensja, hortensji;

tych hortensji (hortensyj)

horyzont, horyzontu,

na horyzoncie; horyzonty

hotel, hotelu; hotele,

tych hoteli

hreczany

hreczka, hreczce

hubka, hubce; tych hubek

huculski

Hucuł; Huculi

Hucułka, Hucułce;

tych Hucułek

huczeć, huczy, huczał

hufiec, hufca; hufce,

hufców

huk, huku

humanitarny

humor, humoru, o humorze

hura!

huragan, huraganu

hurt, hurtu

hurtowy

husaria, husarii

husarz; husarze,

tych husarzy

huśtać, huśtam

huśtawka, huśtawce;

tych huśtawek

huta, w hucie

hutnictwo, w hutnictwie

hutnik; hutnicy

hydrant, hydrantu,

w hydrancie; hydranty

hydroplan, hydroplanu

hymn, hymnu; hymny

idea, idei, ideę; idee,

tych idei, tym ideom

idealny

ideał, ideału

ideowy

igiełka, igiełce;

tych igiełek

igła, igle; tych igieł

igrzysko; tych igrzysk

ikra, ikrze

ilekolwiek

ile/kroć

iluminacja, iluminacji;

tych iluminacji

(iluminacyj)

ilustracja, ilustracji;

tych ilustracji

(ilustracyj)

im. (= imienia, imieniem)

imbryk, imbryka

imieniny, imienin

imien/ny

imie/słów, imie/słowu;

imie/słowy

imię, imienia; imiona,

imion

imitacja, imitacji;

tych imitacji (imitacyj)

im/munitet, im/munitetu;

im/munitety

imperializm, imperializmu,

w imperializmie

import, importu, w imporcie

importować, importuję

impregnować, impregnuję

impreza, imprezie;

tych imprez

im - tym, np.: im bliżej -

- tym jaśniej

Indianin, Indianina;

Indianie, tych Indian

Indie, tych Indii,

w Indiach

Indonezja, Indonezji

indyk, indyka

infekcja, infekcji

informacja, informacji;

tych informacji

(informacyj)

inicjatywa, inicjatywie

inkasent; inkasenci

in/ny (chłopiec),

in/na (dziewczynka),

in/ne (dziecko),

in/nym (chłopcem,

dzieckiem),

in/ną (dziewczynką);

in/nymi

inspekcjia, inspekcji

inspektor; inspektorzy

a. inspektorowie

instalacja, instalacji;

tych instalacji

(instalacyj)

instruktor; instruktorzy

instrument, instrumentu,

na instrumencie;

instrumenty

instynkt, instynktu

inteligencja, inteligencji

intensywny

interes, interesu; interesy

interesant, o interesancie;

interesanci

internacjonalizm,

internacjonalizmu,

w internacjonalizmie

interpunkcja, interpunkcji

introligator;

introligatorzy;

introligatorów

inwalida, inwalidy;

inwalidzi, inwalidów

inwentarz, inwentarza;

inwentarze,

tych inwentarzy

(: inwentaryzacja)

inwestycja, inwestycji;

tych inwestycji

(inwestycyj)

inżynier; inżynierowie

a. inżynierzy

ircha, irsze

Irlandczyk; Irlandczycy

Irlandia, Irlandii

irlandzki

ironia, ironii

irytacja, irytacji

iskierka, iskierce:

tych iskierek

iskra, iskrze; tych iskier

islam, islamu

Islandia, Islandii

islandzki

istnieć, istnieje, istniał,

istnieli

itd. (= i tak dalej)

itp. (= i tym podobne)

izba, izbie; tych izb

izdebka, izdebce;

tych izdebek

izolacja, izolacji

izolować, izoluję

izoterma; tych izoterm

iż, iż/by

jabłko; tych jabłek

jabłonka. tych jabłonek

jabłoń, jabłoni, jabłonie,

tych jabłoni

jabłuszko; tych jabłuszek

jacht, jachtu, na jachcie

jad, jadu

jadalnia, jadalni;

jadalnie, tych jadalni

jadalny

Jagiel/lonowie

Jagiel/lończyk

jagiel/loński, Biblioteka

Jagiel/lońska

Jagieł/ło. Jagieł/ły,

Jagiel/le

jagniątko; tych jagniątek

jagnię, jagnięcia;

jagnięta, tych jagniąt

jagoda, jagodzie;

tych jagód

jagódka, jagódce,

tych jagódek

Jagusia, Jagusi

jaje a. jajo

jajecznica, jajecznicy

jajko; tych jajek

jak bądź

jak by (łącznie tylko

jak/by = jeśliby, gdyby

i jak/by = niby)

jak gdyby

jaki bądź, jaki by

jakikolwiek

jaki to, jakiż to

jak/kolwiek, jak/kolwiek by

(wyjątkowo :jak/kolwiek/by

= chociażby)

jak naj/chętniej

jak naj/większy

jakoby

jako tako

jak to

Jakub

jak/że?

jałowiec, jałowca; jałowce,

tych jałowców

jałówka, jałówce;

tych jałówek (: jałowy,

jałowica)

Janusz

Japonia, Japonii

Japonka, Japonce

Japończyk; Japończycy

japoński

jarmark, jarmarku

jarzeniowy

jarzębina; tych jarzębin

jarzmo; tych jarzm

jarzyć się, jarzy się

jarzyna; tych jarzyn

(:jary)

Jasiek, Jaśka

jaskinia, jaskini;

jaskinie, tych jaskiń

jaskółka, jaskółce;

tych jaskółek

jasno, jaśniej jasno/blond

(nieodm.)

jasnoniebieski

jasny, jaśniejszy

jastrząb, jastrzębia;

jastrzębie, tych jastrzębi

jaszczurka, jaszczurce;

tych jaszczurek

jaśmin, jaśminu

jawor, jaworu, na jaworze

jaz, jazu

jazda, jeździe; tych jazd

jądro, w jądrze; tych jąder

jechać, jadę, jedziemy

jeden, jedna, jedno, jednym

(chłopcem, dzieckiem)

jedenastka, jedenastce;

tych jedenastek

jedenastoletni

jedenasty

jedenaście, jedenastu

jedlina

jednak, jednak/by

jednoizbowy

jednomyślny

jednopiętrowy

jednostka, jednostce;

tych jednostek .

jedno/stron/ny

jedwab, jedwabiu; jedwabie,

tych jedwabi a. jedwabiów

jedynaczka, jedynaczce;

tych jedynaczek

jedynak; jedynacy

jedynka, jedynce;

tych jedynek

jemioła; tych jemioł

jeniec, jeńca; jeńcy,

tych jeńców

Jerozolima

Jerzy, Jerzego, Jerzym

jesień, jesieni; jesienie,

tych jesieni

jestem, jesteś, jesteśmy,

jesteście

jest to

jeszcze

jeść, jem, jesz, je, jedz,

jadł

jeśli, jeśliby

jezdnia, jezdni; jezdnie,

tych jezdni

jezioro, w jeziorze;

tych jezior

Jezioro Otmuchowskie

jeździć, jeżdżę; jeździmy,

jeźdź

jeździec, jeźdźca,

jeźdźcze!; jeźdźcy;

tych jeźdźców

jeż, jeża; jeże, jeżów

jeżdżenie

jeżeli, jeżeliby

jeżyna a. ożyna;

tych jeżyna. ożyn

jęczeć, jęczę, jęczy, jęcz

jęczmień, jęczmienia;

jęczmienie a. jęczmiona,

tych jęczmieni a. jęczmion

Jędrzej a: Andrzej

(: Jędrek)

jęk, jęku

jęknąć, jęknął, jęknęła

a: jękła

język, języka

jodła, jodle; tych jodeł

Józef

Józio (mianownik), wołacz:

Józiu!

juczny

Jugo/sławia, Jugo/sławii,

Jugo/sławię

Jugo/słowianin,

Jugo/słowianina;

Jugo/słowianie,

tych Jugo/słowian

jugo/słowiański

juhas; juhasi

Julia, Julii

Juliusz

junak ; junacy

Jurek, Jurka

jutro

jutrzejszy

już, już by, już też

jw. (= jak wyżej)

kabel, kabla; kable,

tych kabli

kabłąk, kabłąka

kaczka, kaczce; tych kaczek

kadłub, kadłuba

kadź, kadzi; kadzie,

tych kadzi

kafel, kafla; kafle,

tych kafli

kahał, kahału

kajak, kajaka

kajdany; tych kajdan

kajuta; tych kajut

kakao (nieodm.)

kaktus, kaktusa

kalafior, kalafiora,

w kalafiorze

kaleka; tych kalek

kalendarz, kalendarza;

kalendarze, tych kalendarzy

kaloryfer, kaloryfera

kałamarz, kałamarza;

kałamarze, tych kałamarzy

kałuża, kałuży; kałuże,

tych kałuż

kamieniarz; kamieniarze,

tych kamieniarzy

(: kamieniarski)

kamień, kamienia; kamienie,

tych kamieni

kampania, kampanii

kanalizacja, kanalizacji

kancelaria, kancelarii;

tych kancelarii

(kancelaryj)

kanclerz; kanclerze,

tych kanclerzy

(: kanclerstwo)

kandydat; kandydaci

kandydatka, kandydatce;

tych kandydatek

kapel/mistrz; kapel/mistrze

a. kapel/mistrzowie,

tych kapel/mistrzów

kapelusik, kapelusika

kapelusz, kapelusza;

kapelusze, tych kapeluszy

kapitalizm, kapitalizmu,

o kapitalizmie

kapitulacja, kapitulacji

kapsla a. kabzla; kapsle

a. kabzle, tych kapsli

a. kabzli

kaptur, kaptura, w kapturze

kapusta, kapuście

kapustnik, kapustnika

kapuśniak, kapuśniaku

(zupy) a. kapuśniaka

(pieroga)

karać, karze

karafka, karafce;

tych karafek

karaluch, karalucha

karbid, karbidu

karbidówka

karczować, karczuję

karczunek, karczunku

kariera, karierze

karp, karpia; karpie,

tych karpi

Karpaty, Karpat

kartka, kartce; tych kartek

karuzela, karuzeli;

karuzele, tych karuzeli

karygodny

kasa; tych kas

kasetka, kasetce;

tych kasetek

kasjer, o kasjerze;

kasjerzy

kasyno; tych kasyn

kaszel, kaszlu

kaszkiet, kaszkietu

kaszlać a. kaszleć, kaszlę,

kaszlemy, kaszlą

Kaszub a. Kaszuba; Kaszubi,

tych Kaszubów

kaszubski

Kaszuby, Kaszub

(terytorium)

katalog, katalogu

katapulta

katar, kataru, po katarze

Katarzyna

kategoria, kategorii;

tych kategorii (kategoryj)

kaucja, kaucji; tych kaucji

(kaucyj)

kauczuk, kauczuku

kaukaski

Kaukaz, Kaukazu

kawiarnia, kawiarni;

kawiarnie, tych kawiarni

a. kawiarń

kawka, kawce; tych kawek

Kazimierz

Kazimierz Wielki

Kazio (mianownik), wołacz:

Kaziu!

każdy

kącik, kącika

kądziel, tej kądzieli;

kądziele, tych kądzieli

kąkol, kąkolu

kąpiel, kąpieli; kąpiele,

tych kąpieli

kąsać, kąsa

kąt, kąta, w kącie; kąty

kątomierz, kątomierza

kefir, kefiru

kelner, o kelnerze;

kelnerzy

kępa; tych kęp

kęs, kęsa

kiedy bądź

kiedy by

kiedy indziej

kiedykolwiek,

kiedykolwiek by

kiedy niekiedy

kiedyż, kiedyż by

Kielce, Kielc

kielnia, kielni; kielnie,

tych kielni

kieł, kła; kły

kiełbasa; tych kiełbas

kiełkować, kiełkuje

kierat, kieratu

kiermasz, kiermaszu

kierować, kieruję

kierpce, tych kierpców

kierunek; kierunku

kieszeń, kieszeni;

kieszenie, tych kieszeni

kijanka, kijance;

tych kijanek

kilkadziesiąt

kilkanaście, kilkunastu

kilkaset, kilkuset

kilko/dniowy

a. kilku/dniowy

kilkoletni a. kilkuletni

kilkunastoletni

kilogram, kilograma

(skr.: kg)

kilometr, kilometra,

na kilometrze (skr. : km)

kino, kina, w kinie;

tych kin

kiosk, kiosku

kipieć, kipi, kipiał

kiszka, kiszce; tych kiszek

klajster, klajstru,

w klajstrze

klasa; tych klas

klaskać, klaszczę,

klaszczemy a. klaskam,

klaskamy

klasyfikacja, klasyfikacji

klatka, klatce; tych klatek

klawisz, klawisza;

klawisze, tych klawiszów

a. klawiszy

kleić, kleję, kleimy

kleik, kleiku

klej, kleju

klejnot, klejnotu

klekotać, klekocze

a. klekoce

kleszcze, kleszczy

a. kleszczów

klient, o kliencie; klienci

klocek, klocka

klomb, klombu.

klosz, klosza; klosze,

tych kloszy

klown; klowni

klub, klubu

klucz, klucza; klucze,

tych kluczy

kluczka, kluczce;

tych kluczek

kluska, klusce; tych klusek

kładka, kładce; tych kładek

kłącze, kłącza; te kłącza,

tych kłączy

kłębek, kłębka

kłoda, w kłodzie; tych kłód

Kłodzko; Kłodzka

kłosek, kłoska; kłoski

kłócić się, kłóci się

kłódka, kłódce; tych kłódek

kłótnia, kłótni; kłótnie,

tych kłótni

kłuć, kłuje

kłusem

km (= kilometr)

kmieć, kmiecia; kmiecie,

tych kmieci

knedel, knedla; knedle,

tych knedli

knieja, kniei, knieję;

knieje, tych kniej

knot, knota, w knocie

kobieta; tych kobiet

kochać, kocham

kocioł, kotła; kotły

kociołek, kociołka;

kociołki

koczowniczy

kogut, koguta

kojec, kojca; kojce,

tych kojców

kokardka, kokardce;

tych kokardek

koklusz, kokluszu

kolacja; kolacji

kolczasty

kolebka, kolebce;

tych kolebek

kolega, kolegi, koledze;

koledzy; tych kolegów

kolej, kolei; koleje,

tych kolei

kolejarz; kolejarze,

tych kolejarzy

(:. kolejarski)

kolejno

kolektyw, kolektywu

kolektywny

koleżanka, koleżance;

tych koleżanek

koleżeństwo (: kolega)

kolonia, kolonii;

tych kolonii (kolonij)

kolonialny

kolonizacja, kolonizacji

kolor, koloru, w kolorze

Kolumb

kolumna, w kolumnie;

tych kolumn

kołchoz, kołchozu.

kołdra, kołdrze;

tych kołder

Koł/łątaj

kołnierz, kołnierza;

kołnierze, tych kołnierzy

Koło/brzeg, Koło/brzegu

koło/wrotek, koło/wrotka .

koło/wrót, koło/wrotu

komar, komara; o komarze

kombajn, kombajnu

kombinacja, kombinacji;

tych kombinacji

(kombinacyj)

kombinat, kombinatu

kombinezon, kombinezonu

komedia, komedii;

tych komedii (komedyj)

komedyjka; tych komedyjek

komenda, komendzie;

tych komend

komendant; komendanci

komendantka, komendantce

komfort, komfortu

komin, komina

kominiarz; kominiarze,

tych kominiarzy

(: kominiarczyk)

komisariat, komisariatu

komisarz; komisarze,

tych komisarzy

komisja, komisji;

tych komisji (komisyj)

Komisja Edukacji Narodowej

komora, w komorze;

tych komór

komorne

komórka, komórce;

tych komórek (: komora)

kompania, kompanii;

tych kompanii (kompanij)

kompas, kompasu

komplet, kompletu

kompost, kompostu,

w kompoście

kompot, kompotu

kompozytor; kompozytorzy

a. kompozytorowie

komunikacja; komunikacji

komunizm, komunizmu,

w komunizmie

koncentracyjny

koncert, koncertu; koncerty

koncertować, koncertuję

kondensator, kondensatora,

w kondensatorze

konduktor, o konduktorze;

konduktorzy

konewka, konewce;

tych konewek

konfederacja, konfederacji

konferencja, konferencji;

tych konferencji

(konferencyj)

konfitura, w konfiturze;

tych konfitur

kongres wiedeński

koniczyna

konkurencja, konkurencji

konkurs, konkursu; konkursy

konopie, tych konopi

konsekwentny

konserwa; tych konserw

konspiracja, konspiracji

konstrukcja, konstrukcji;

tych konstrukcji

(konstrukcyj)

konstytucja, konstytucji

Konstytucja

Rzeczypo/spolitej Polskiej

Konstytucja 3 maja

konsulat, konsulatu

konsument; konsumenci

kontakt, kontaktu,

w kontakcie

kontrakt, kontraktu,

w kontrakcie ; kontrakty

kontrast, kontrastu,

w kontraście

kontrola, kontroli;

kontrole, tych kontroli

kontroler, o kontrolerze;

kontrolerzy

kontynent, kontynentu,

na kontynencie ;

kontynenty

konwalia, konwalii;

tych konwalii (konwalij)

konwój, konwoju; konwoje,

tych konwojów

koń, konia; konie,

tych koni

końcówka, końcówce;

tych końcówek

kończyć, kończę, kończymy

koński

kopa; tych kóp

kopalnia, kopalni;

kopalnie, tych: kopalni

a. kopalń

Kopernik

koperta; tych kopert

kopia, kopii; tych kopii

(kopij)

kopiec, kopca; kopce,

tych kopców

kora, korze

korek, korka

korepetycja, korepetycji;

tych korepetycji

(korepetycyj)

korepetytor,

o korepetytorze;

korepetytorzy

korespondencja,

korespondencji

korespondent,

o korespondencie;

korespondenci

korespondować, koresponduję

korkociąg, korkociągu

koronka, koronce;

tych koronek

korytarz, korytarza;

korytarze, tych korytarzy

korzec, korca; korce,

tych korców a. korcy

korzeń, korzenia; korzenie,

tych korzeni

korzonek, korzonka;

korzonki

korzyść, korzyści

kosiarz; kosiarze,

tych kosiarzy

kosmonauta, kosmonauty;

kosmonauci

kosmos, kosmosu

koso/drzewina ( : drewno)

kostium, kostiumu

kostka, kostce; tych kostek

kosynier, o kosynierze;

kosynierzy

koszt, kosztu, w koszcie;

koszty

kosztować, kosztuje

koszula, koszuli; koszule,

tych koszul

koszyk, koszyka

koszykówka, koszykówce

kośba

kościany

kościec, kośćca

kościół, kościoła

Kościuszko, Kościuszki,

Kościuszce, z Kościuszką

kotwica, kotwicy; kotwice

koza; tych kóz

kozacki

Kozak; Kozacy

kozak (żołnierz); kozacy

kozak (taniec); kozaki

kozioł, kozła, w koźle;

kozły

Koziorożec, Koziorożca

(: rogi)

koźlę; koźlęcia; koźlęta,

tych koźląt

kożuch, kożucha

kół, kołu; koły

kółko; tych kółek

kózka, kózce; tych kózek

(: koza)

kra, krze; tych kier

kradzież, tej kradzieży;

te kradzieże,

tych kradzieży

kraik, kraiku

kraina

kraj, kraju; kraje,

tych krajów

krajobraz, krajobrazu

krakać, kracze

krakowiak ( = taniec) ;

krakowiaki

Krakowiak (=mieszkaniec

Krakowskiego) ; Krakowiacy

krakowianin, krakowianina;

krakowianie,

tych krakowian

krakowski

Kraków, Krakowa

Krakus, Krakusa a. Krak,

Kraka

kraść, kradnie, kradł

kratka, kratce; tych kratek

krawat, krawata

krawędź, krawędzi;

krawędzie, tych krawędzi

krawiec, krawca; krawcy,

tych krawców

krąg, kręgu (koło); kręgi

krążek, krążka; krążki

krążenie

krążownik; krążownika

krążyć, krąży

kreda; tych kred

kredens, kredensu,

w kredensie;

kredensy

kredka, kredce; tych kredek

kredyt, kredytu

krematorium; krematoria,

tych krematoriów

kreska, kresce; tych kresek

kreślić, kreślę, kreślimy,

kreśl

krew, krwi

kreza ; tych krez

krezka, krezce; tych krezek

kręcić, kręcę, kręcimy

kręg, kręgu; kręgi

(w kręgosłupie)

kręgiel, kręgla; kręgle,

tych kręgli

kręgo/słup, kręgo/słupa

krępować, krępuję

krępy

kręty

krnąbrny

krochmal, krochmalu

krogulec, krogulca;

krogulce, tych krogulców

kroić, kroję, kroimy, krój

krokiew, krokwi; krokwie,

tych krokwi

krokodyl; krokodyle,

tych krokodyli

kromka, kromce; tych kromek

kronikarz; kronikarze,

tych kronikarzy

(: kronikarstwo)

kropka, kropce; tych kropek

kropla, kropli; krople,

tych kropli a. kropel

krowa; tych krów

krócej

króciutki

krój, kroju; kroje,

tych krojów

król; królowie, tych królów

królestwo; tych królestw

Królestwo Kongresowe

Królestwo Polskie

królik, królika

królikarnia, królikarni

krótki, krótszy

krótko; krócej

krótkofalowy

krótkoterminowy

krtań, krtani

kruchy, kruchszy

kruk, kruka

krupnik, krupniku

krupy, tych krup

kruszarka

kruszec, kruszcu; kruszce,

tych kruszców

kruszyć, kruszy

krużganek, krużganku;

krużganki

krwawić, krwawi

krwawy

krwionośny

krwiożerczy

krwotok, krwotoku

kryjówka, kryjówce;

tych kryjówek

krystaliczny

kryształ, kryształu

krzaczek, krzaczka

krzak, krzaka

krzątać się, krzątam się

krzemień, krzemienia;

krzemienie, tych krzemieni

krzepić, krzepi

krzepki

krzesać, krzeszę, krzeszemy

krzesełko ; tych krzesełek

fkrzesiwo; tych krzesiw

krzesło, na krześle;

tych krzeseł

krzew, krzewu

krztusić się, krztuszę się

krzyczeć, krzyczę,

krzyczymy

krzyk, krzyku

krzyknąć, krzyknę,

krzykniemy, krzyknął,

krzyknęła, krzyknąwszy

Krzysia

krzywda; tych krzywd

krzywica

Krzywousty

krzywy

krzyż, krzyża; krzyże,

tych krzyżów

a. krzyży - Złoty

Krzyż Zasługi

Krzyżak : Krzyżacy

krzyżak (pająk), krzyżaka;

krzyżaki

krzyżówka, krzyżówce;

tych krzyżówek

książę, księcia, książę!;

książęta; tych książąt

książka, książce;

tych książek (: księga,

księgarnia)

księga, w księdze;

tych ksiąg

księgarnia; księgarni;

księgarnie tych księgarni

a. księgarń

księgarz; księgarze,

tych księgarzy

( : księgarski)

księgowy, księgowego,

księgowym; księgowi

księstwo; tych księstw

Księstwo Warszawskie

księżyc, księżyca;

księżyce, księżyców

kształt, kształtu

kto bądź

kto by

ktokolwiek by

którędy bądź

którędy by

który bądź

który by

którykolwiek,

którykolwiek by

któż, któż by, kogoż,

kogoż by

Kuba, Kubie, z Kubą

kubek, kubka; kubki

kubeł, kubła, w kuble;

kubły

kubrak, kubraka

Kubuś, Kubusiu!

kucharka, kucharce;

tych kucharek

kucharz; kucharze,

tych kucharzy (: kucharka)

kuchen/ny

kuchnia, kuchni; kuchnie,

tych kuchni a. kuchen

kucyk, kucyka

kuć, kuje, kujemy

kudły, tych kudłów

kufel, kufla; kufle,

tych kufli

kufer, kufra, w kufrze;

kufry

kuglarz; kuglarze,

tych kuglarzy

( : kuglarstwo)

ku górze

Kujawiak; Kujawiacy

kujawiak (taniec),

kujawiaka; kujawiaki

Kujawy, Kujaw

kukiełka, kukiełce;

tych kukiełek

kukułka, kukułce;

tych kukułek

kukurydza

kukuryku!

kula, kuli, kule, tych kul

kulig, kuligu

kulomiot, kulomiotu

kultura, kulturze

kulturalny

kułak ; kułacy

kuma; tych kum

kuna; tych kun

kundel, kundla; kundle,

tych kundli a. kundlów

kupa; tych kup

kupić, kupię, kupimy

kupon, kuponu

kupować, kupuję

kura, kurze; tych kur

kuracja, kuracji

kurczę, kurczęcia;

kurczęta, tych kurcząt

kurczyć się, kurczy się

kurek, kurka; kurki

kurhan; kurhanu

kurier, kuriera, w kurierze

Kurier Pomorski

kurnik, kurnika

kuropatwa; kuropatwy,

tych kuropatw

Kurp, Kurpia; Kurpie,

tych Kurpiów

kurtka, kurtce; tych kurtek

kurtyna; tych kurtyn

kurz; kurzu (:kurny)

kurzawa; tych kurzaw

(: kurny)

kurzyć się, kurzy się

kusy

kusza, kuszy; kusze,

tych kusz

kuśnierz; kuśnierze,

tych kuśnierzy

( :- kuśnierski)

kuzyn; kuzyni

kuzynka, kuzynce;

tych kuzynek

kuźnia, kuźni; kuźnie,

tych kuźni

kwadrans, kwadransa,

w kwadransie ; kwadranse

kwadrat, kwadratu

kwartał, kwartału,

w kwartale

kwas, kwasu

kwaśny, kwaśniejszy

kwatera, kwaterze;

tych kwater, kwestia,

kwestii; tych kwestii

(kwestyj)

kwiat, kwiatu, w kwiecie

kwilić, kwili, kwilił

kwintal, kwintala;

kwintale, tych kwintali

kwit, kwitu

kwitariusz, kwitariusza;

kwitariusze,

tych kwitariuszy

kwitnąć, kwitnie, kwitnął,

kwitnęła a. kwitł, kwitła

kwitować, kwituję

kwoka; tych kwok

kwota; tych kwot

l ( = litr)

l. (= liczba)

labirynt, labiryntu,

w labiryncie;

labirynty

lać; leję, lejemy, lał,

lali a. leli

lada co (= cokolwiek)

ladaco ( = nicpoń)

lada kto

lak, laku

lakier, lakieru, w lakierze

lakierować, lakieruję

lalka, lalce; tych lalek

lamentować, lamentuję

lampa; tych lamp

lampart, lamparta

lampas, lampasu

lampion, lampionu

las, lasu, w lesie

lasek, lasku; laski

las/so, las/sa, w las/sie

latarka, latarce;

tych latarek

latarnia, latarni;

latarnie, tych latarni

a. latarń

lato, w lecie; tych lat

latorośl, latorośli;

latorośle, tych latorośli

laurka, laurce; tych laurek

laurowy

ląd, lądu

lądować, ląduję

Lech

lechicki

Lechita; Lechici,

tych Lechitów

lecieć, lecę, lecimy,

leciał, lecieli

leciuchny, leciutki

lecz, lecz/by

lecznica

ledwie, ledwo

legenda, legendzie;

tych legend

legion, legionu; legiony

Legiony (np. Dąbrowskiego)

legitymacja, legitymacji;

tych legitymacji

(legitymacyj)

Legnica

legnicki

legumina

lejc, lejca; lejce,

tych lejców

lejek, lejka

lekarstwo; tych lekarstw

lekarz; lekarze,

tych lekarzy

lekceważyć, lekceważę,

lekceważymy (: waga)

lekcja, lekcji; tych lekcji

(lekcyj)

lek/ki, lżejszy

lek/ko, lżej

lek/komyślny

lektura, lekturze;

tych lektur

lemiesz, lemiesza;

lemiesze, tych lemieszy

lemoniada

len, lnu; lny

lenistwo, w lenistwie

leniuch; leniuchy

lepić, lepię, lepimy

lepki

lepszy (= stop. wyż. od:

dobry)

less, les/su, w les/sie

a. loess, loes/su,

w loes/sie

leszczyna

leśniczówka, leśniczówce;

tych leśniczówek

leśniczy, leśniczym;

leśniczowie,

tych leśniczych

leśny

lew, lwa; lwy, lwów

lewkonia, lewkonii;

tych lewkonii (lewkonij)

leźć, lezę, leziemy, lazł,

leźli

leżak, leżaka

leżeć, leżę, leżymy, leżał,

leżeli

lęk, lęku

liberalizm, liberalizmu,

w liberalizmie

liberum veto

lice/um; licea, tych liceów

lichtarz, lichtarza;

lichtarze, tych lichtarzy

lichwa, o lichwie

lichwiarz; lichwiarze,

tych lichwiarzy

( : lichwiarstwo)

lichy, lichszy

licytacja, licytacji

licytować, licytuję

liczyć, liczę, liczymy,

licz

liczydło; tych liczydeł

likier, likieru, w likierze

likwidacja, likwidacji

likwidatura, w likwidaturze

lila (kolor, = nieodm.)

lilia, lilii; tych lilii

(lilij)

liliowy

limba ; tych limb

linia, linii; tych linii

(linij)

linijka, linijce;

tych linijek

liniować, liniuję

lipiec, lipca

lira, na lirze; tych lir

list, w liście; listy

listek, listka

listewka, listewce;

tych listewek

listonosz; listonosze,

tych listonoszy

listopad, listopada

listwa, listwie;

tych listew

liść, liścia; liście,

tych liści, z liśćmi

litera, literze; tych liter

literatura, literaturze

litewski

litografia, litografii

litościwy, litościwszy

litr, litra, w litrze

(skr.: l)

Litwa, na Litwie

Litwin; Litwini

Litwinka, Litwince;

tych Litwinek

lizać, liżę, liżemy, liż

lniany

loch, lochu

lodowiec, lodowca; lodowce,

tych lodowców

lodownia, lodowni

lodówka, lodówce

lojalny

lokator; lokatorzy

a. lokatorowie

lokaut, lokautu, w lokaucie

lokomocja; lokomocji

lokomotywa; tych lokomotyw

lont, lontu, przy loncie

lornetka, lornetce;

tych lornetek

los, losu

losować, losuję

loteria, loterii

lotnictwo

lotnik; lotnicy

loża, loży; loże, tych lóż

lód, lodu

lśniący

lśnić się, lśni się

lub

lubelski

lubić, lubię, lubimy,

lubił, lubi:

Lublin, Lublina

lud, ludu

ludność, ludności

ludowiec; ludowcy,

tych ludowców

ludzie, ludzi, z ludźmi

ludzki

lufa ; tych luf

lufcik, lufcika

luka; tych luk

lukier, lukru, w lukrze;

lukry

lukrować, lukruję

luksus, luksusu

lunąć, lunie, lunął, lunęło

luneta, lunecie; tych lunet

lupa ; tych lup

lusterko ; tych lusterek

lustro, w lustrze;

tych luster

Luter, Lutra, o Lutrze

lutnia, lutni; lutnie,

tych lutni

lutować, lutuję

luty, lutego

luźny

lżej (od: lekko)

lżejszy (: ulga)

Łaba

łabędź, łabędzia; łabędzie,

tych łabędzi

ład, ładu

ładny, ładniejszy,

naj/ładniejszy

ładować, ładuję

ładunek, ładunku; ładunki

łamać, łamię, łamiemy

łami/główka, łami/główce;

tych łami/główek

łania, łani; łanie,

tych łań

łańcuch, łańcucha

łańcuszek, łańcuszka;

łańcuszki

łapać, łapię, łapiemy, łap

łapka, łapce; tych łapek

łatać, łatam

łatka, łatce; tych łatek

łatwiutki

ława; tych ław

ławka; ławce; tych ławek

łazienka, łazience;

tych łazienek

Łazienki, Łazienek

łaźnia, łaźni; łaźnie,

tych łaźni

łączka, łączce; tych łączek

łączyć, łączę, łączymy,

łącz

łąka, łące; tych łąk

łątka, łątce; tych łątek

łeb, łba; łby

łebek, łebka; łebki

a. łepek, łepka; łepki

łezka, łezce; tych łezek

łęg, łęgu

łobuz, łobuza; łobuzy

łodyga, łodydze; tych łodyg

łodyżka, łodyżce;

tych łodyżek

łojówka, łojówce;

tych łojówek

łokieć, łokcia; łokcie,

tych łokci

Łokietek, Łokietka

łopotać, łopocze a. łopoce

łosoś, łososia; łososie,

tych łososi

łotewski

łotrostwo; tych łotrostw

łotrowski

Łotwa, na Łotwie

Łotysz; Łotysze,

tych Łotyszów

łowca, łowcy; ci łowcy,

tych łowców

łowić, łowię, łowimy

łódka, łódce; tych łódek

łódzki (= z Łodzi)

łódź, łodzi; łodzie,

tych łodzi

Łódź (miasto), Łodzi

łój, łoju

łóżko; tych łóżek (: łoże)

łubin, łubinu

łuczywo ; tych łuczyw

ług (do mycia), ługu

łuk, łuku

łuna; tych łun

łupina ; tych łupin

łuska, łusce; tych łusek

łuskać, łuskam, łuskamy

łuszczyć, łuszczę,

łuszczymy

Łużyce, Łużyc

łużycki

Łużyczanin, Łużyczanina ;

Łużyczanie, tych Łużyczan

łydka, łydce; tych łydek

łyknąć, łyknął, łyknę,

łyknąwszy

łyko ; tych łyk

łyżeczka, łyżeczce;

tych łyżeczek

łyżka, łyżce; tych łyżek

łyżwa; tych łyżew a. łyżw

łyżwiarz; łyżwiarze,

tych łyżwiarzy

(: łyżwiarski)

łza; tych łez

m ( = metr)

machina

machorka, machorce

macierzanka, macierzance

macocha, macosze

maczuga, maczudze;

tych maczug

magazynier, o magazynierze;

magazynierzy

magiel, magla; magle,

tych magli

magistrala, magistrali;

tych magistrali

magnes, magnesu; magnesy

magnezja, magnezji

mahometanin; mahometanina;

mahometanie,

tych mahometan

mahoń, mahoniu

majątek, majątku

major; majorzy a. majorowie

majówka, majówce:

tych majówek

majster, majstra,

o majstrze; majstrowie

a. majstrzy

makaron, makaronu

makieta

makolągwa ; tych makolągw

makówka, makówce;

tych makówek

malachit, malachitu

malaria, malarii

malarz; malarze,

tych malarzy ( : malarka)

maleńki

malować, maluję

malutki

Mała Panew, Małej Panwi

Małgorzata, Małgorzacie

mało co (np. mniejszy)

małomówny

Małopolanin, Małopolanina;

Małopolanie,

tych Małopolan

Małopolska

małopolski

mało prawdopodobny

małorolny

mało znaczący

małpa ; tych małp

małż, małża; małże,

tych małżów

małżeństwo; tych małżeństw

małżowina; tych małżowin

mamusia, mamusi

mamut, mamuta

manewry, manewrów

Mania, Mani

mania, manii

manierka, manierce;

tych manierek

manifest, manifestu,

w manifeście

manifestacja, manifestacji;

tych manifestacji

(manifestacyj)

mankiet, mankietu

manufaktura, manufakturze

mańkut; mańkuci a. mańkuty

marchew, marchwi

marchewka, marchewce;

tych marchewek

marcypan, marcypana

margines, marginesu

Maria, Marii

Marian

marionetka, marionetce;

tych marionetek

Marks a. Marx

marksista, marksiście;

marksiści, marksistów

marksizm, marksizmu,

w marksizmie

marmolada

marmur, marmuru, w marmurze

marno/trawstwo

Marsylianka

marszałek; marszałkowie

marszałkowski,

ul. Marszałkowska

marszczyć, marszczy

martwić, martwię, martwimy

marynarz; marynarze,

tych marynarzy

( : marynarka)

Marx a. Marks

marzec, marca

marzenie, temu marzeniu;

tych marzeń (: mara)

marznąć (mów: mar-znąć),

marznę, marzniemy, nie

marznij, marzł, marzli;

wolno dzielić:

ma/rznę, mar/znę

a. marz/nę

marznięcie (wymowa i

dzielenie zob. marznąć)

marzyć, marzę, marzymy

(:mara)

masa; tych mas

masarnia, masarni;

masarnie, tych masarni

a. masarń

masarz; masarze,

tych masarzy (: masarnia)

masaż, masażu; masaże,

tych masaży

maska, masce; tych masek

masło, w maśle

masować, masuję

masówka

maszerować, maszeruję

maszt, masztu, na maszcie

maszynista ; maszyniści

maść, maści; te maści,

tych maści

maślnica; tych maślnic

Matejko, Matejki, Matejce

materac, materaca

materia, materii;

tych materii (materyj)

materializm, materializmu,

o materializmie

materiał, materiału

matka, matce; tych matek

matuchna

matula, matuli

matura, maturze; tych matur

mauzole/um; mauzolea,

mauzoleów

mazać, mażę, mażemy, maż

Mazowszanin, Mazowszanina;

Mazowszanie, Mazowszan

Mazowsze, Mazowsza

Mazur, w Mazurze; Mazury

mazur (taniec), mazura,

w mazurze

mączka, mączce; tych mączek

mądry, mądrzejszy

a. mędrszy, mądrze,

mądrzej (: mądry)

mąka ; tych mąk

mątewka, mątewce;

tych mątewek

mąż, męża; mężowie

mdleć, mdleje, mdlał,

mdleli

mdlić, mdli mię, mdliło mię

mebel, mebla; meble,

tych mebli

mech, mchu

mechaniczny

mechanizacja, mechanizacji

mechanizm, mechanizmu,

w mechanizmie

mecz; meczu

medal, medalu; medale,

tych medali

meldować, melduję

meldunek, meldunku

melodia, melodii;

tych melodii (melodyj)

menażeria, menażerii

menażka, menażce;

tych menażek

mendel, mendla; mendle,

tych mendli

men/nica

mereżka, mereżce;

tych mereżek

meta, na mecie

metal, metalu; metale,

tych metali

metr; metra, w metrze

(skr.: m)

metryka; tych metryk

męczarnia, męczarni;

męczarnie, tych męczarni

męczyć, męczę, męczymy,

nie męcz

mędrszy a. mądrzejszy

mędrzec, mędrca; mędrcy,

mędrców

męski

męstwo

mętny

mężatka, mężatce;

tych mężatek

mężczyzna, mężczyźnie;

ci mężczyźni,

tych mężczyzn

mglisty

mgła, we mgle; tych mgieł

miałki, mielszy

miara, w mierze; tych miar

miasto, w mieście;

tych miast

miauczeć, miauczy, miauczał

miażdżyć, miażdzy

(: miazga)

miąć, mnę, mnie, nie mnij,

miął, mięła

miąższ, miąższu

Mickiewicz

miech, miecha; miechy

miecz, miecza; miecze,

mieczy a. mieczów

mieć, miej, miał, mieli

miednica; te miednice

miedziany

miedź, miedzi

miejsce ; tych miejsc

miejski

mielenie

mielizna, mieliźnie

mielszy (od: miałki)

mierzwa

mierzwić, mierzwi

mierzyć, mierzę; mierzymy,

mierz (: miara)

miesiąc, miesiąca;

miesiące, tych miesięcy

miesić, mieszę, miesimy

miesięczny

mieszać, mieszam

mieszczanin, mieszczanina ;

mieszczanie,

tych mieszczan

mieszczaństwo

mieszkać, mieszkam

Mieszko

mięciutki

międlić, międlę, międlimy

między

międzynarodowy

Międzynarodówka

miękcej

mięk/ki, mięk/ko

miększy

mięsień, mięśnia; mięśnie,

tych mięśni

mięso; tych mięs a. miąs

mięsożerny

mięta

migotać, migocze a. migoce

mikrofon, mikrofonu

mikroskop, mikroskopu

milczeć, milczę, milczymy

miliard, miliarda

milicja, milicji

milicjant,

przy milicjancie;

milicjanci

milimetr, milimetra,

w milimetrze (skr.: mm)

milion, miliona

militaryzm, militaryzmu,

w militaryzmie

miłość, miłości

mimo tego, mimo to

mimo woli

mimowolny

m. in. (= między innymi)

minąć, minął, minęła

minister, ministra,

o ministrze; ministrowie

ministerstwo

Ministerstwo Kultury

i Sztuki

minuta

miotła, miotle; tych mioteł

miód, miodu, w miodzie

miska, misce; tych misek

mistrz; mistrzowie

a. mistrze, mistrzów

mistrzostwo ;

tych mistrzostw

mistrzowski

mityng, mityngu

mizeria, mizerii

mknąć; mknie, mknął, mknęła

mleczarnia, mleczarni;

mleczarnie, tych mleczarni

a. mleczarń

mleć, mielę, mielemy, miel,

mełł, meł/ła, meł/li,

mielony

mleko

młocarnia, młocarni;

młocarnie, tych młocarni

a. młocarń

młocka, młoc/ce

młodszy; młodsi

młodzież, młodzieży

młócić, młócę, młócimy

młynarz; młynarze,

tych młynarzy

(: młynarstwo)

mm ( = milimetr)

mniej więcej

mnożenie (:mnogi, mnogość)

mnożnik, mnożnika

mnożyć, mnożę, mnożymy

mnóstwo, w mnóstwie

(: mnogi)

modrzew, modrzewia

Mojżesz

moknąć, moknie, moknął

a. mókł, mokła

moment, momentu,

w momencie; momenty

monarchia, monarchii;

tych monarchii (monarchij)

Mongoł; Mongoli, Mongołów

Moniuszko, Moniuszki,

Moniuszce, z Moniuszką

monogram, monogramu;

monogramy

monopol, monopolu

monoton/ny

montaż, montażu

monter; monterzy, monterów

montować, montuję

Morskie Oko

morze (:morski),

Morze Czarne,

w Morzu Czarnym

mosiądz, mosiądzu

mosiężny

most, mostu, na moście

motocykl, motocykla;

motocykle, tych motocykli

motor, motoru, w motorze

motorówka, motorówce;

tych motorówek

motoryzacja, motoryzacji

motyl; motyle, tych motyli

mowa ; tych mów

mowca, mowcy; ci mowcy,

tych mowców a. mówca,

mówcy; ci mówcy, tych

mówców

mozaika, mozaice;

tych mozaik

moździerz, moździerza;

moździerze,

tych moździerzy

może ( = prawdopodobnie)

możliwy ( : mogę)

można, można by

móc, mogę, możemy, mógł,

mogła

mój, moje, moim (ołówkiem,

piórem) : moimi

mól, mola; mole, moli

mórg, morga; morgi, morgów

mówca a. mowca

mówić, mówię, mówimy, mów ,

(: mowa)

mózg, mózgu; mózgi

móżdżek, móżdżku; móżdżki

mrowisko ; tych mrowisk

mrówka, mrówce; tych mrówek

( : mrowie)

mróz, mrozu

mruczeć, mruczy, mruczał

mrugać, mrugam

mruknąć, mruknął, mruknęła

mszyca; mszyce, mszyc

mścić się, mszczę się,

mścimy się

mucha, musze; tych much

muchomor, muchomora,

w muchomorze

mufka, mufce; tych mufek

muł (zwierzę), muła

muł (błoto), mułu

mundur, munduru, w mundurze

mur, muru, na murze

murarstwo

murarz; murarze,

tych murarzy

murawa; tych muraw

murować, muruję

Murzyn; Murzyni

murzyński

musieć, muszę, musimy,

musiał, musieli

muskularny

muskuł, muskułu; muskuły

musujący (płyn)

muszka, muszce; tych muszek

muszkiet, muszkietu

muszla, muszli; muszle,

tych muszli a. muszel

musztarda, musztardzie

musztra, musztrze

musztrować, musztruję

muślin, muślinu

mutra, mutrze; tych mutr

muze/um; muzea, muzeów

muzułmanin, muzułmanina;

muzułmanie, muzułmanów

muzyka

myć, myję, myjemy

mydło ; tych mydeł

mysi/królik, mysi/królika

mysz, myszy; te myszy,

tych myszy

myszołów, myszołowa

myśl, myśli; te myśli,

tych myśli

myśleć, myślę, myślimy,

myśl

myślistwo

myśliwski

myśliwy, myśliwego; myśliwi

mżyć, mży (deszcz)

nabiał, nabiału, w nabiale

na biało

na bok, na boku

nabój, naboju; naboje,

tych naboi a. nabojów

na/brzmiały

na/brzmieć, na/brzmieje

nacierać, nacieram

nacjonalizacja,

nacjonalizacji

na co, na cóż

na co dzień

na czarno

na czas, na czasie

na czele

naczynie, naczynia;

te naczynia, tych naczyń

nadal

nadaremnie

na darmo

nadarzyć się, nadarzy się

nadąsany

nadążyć, nadążę, nadążymy

nad/biec, nad/biegnę,

nad/biegniemy,

nad/biegnij,

nad/biegł,

nad/biegłszy

nad/brzeżny (: brzeg)

nade mną, nade mnie

nade wszystko

nad/jeżdżać, nad/jeżdżam

nad/liczbowy

na długo

na dole

na domiar

na dół

nad/psuty

nad/to (= zbyt

a. w dodatku)

nad to, np.: nic mu nie

jest milsze nad to (np.

zajęcie)

nad/użycie, nad/użycia;

te nad/użycia,

tych nad/użyć

nad/werężyć, nad/weręży

na dworze, na dwór

nad/wyżka, nad/wyżce;

tych nad/wyżek

nadzieja, nadziei, nadzieję

nad/zór, nad/zoru,

o nad/zorze

nad/zwyczaj

nad/ zwyczajny

nafta, nafcie

na/główek, na/główka

(: głowa)

nagonka, nagonce

a. naganka, nagance

na górę, na górze

na/grobek, na/grobka

na/groda; tych na/gród

naiwny

na jaw, na jawie

najazd, najazdu,

o najeździe

najeźdźca, najeźdźcy;

ci najeźdźcy,

tych najeźdźców

naj/gorszy

naj/gorzej (: gorszy,

najgorszy)

naj/jaśniejszy

naj/lepszy

naj/pierw

naj/przód a. na/przód

( = pierwej)

naj/tańszy

naj/wyżej

naj/wyższy

na koniec

na końcu

na kształt

na lewo

należeć, należę, należymy,

należał, należeli

namiot, namiotu, w namiocie

namówić, namówię, namówimy

( : mowa)

na nic

na nowo

na od/wrót

na ogół

naokoło, naokół

na ostatek

na ostatku

na o/ślep

na pamiątkę

na pamięć

napastnik; napastnicy

napaść, napadł, napadłszy

na pewno

na początku

na poczekaniu

Napoleon

na pomoc

na po/przek

na potem

na po/wrót

na pozór (: pozoru, pozory)

napój, napoju; napoje,

napojów

na pół (: połowa)

na pół, o/mdlały

napór, naporu, w naporze

na/prawdę

na/prawiać, na/prawiam

na prawo

na/prędce

na/prężyć, na/prężył

na próbę

na próżno

na/przeciw a. na/przeciwko

na przekór

na przełaj

na przemian

na przodzie a. na przedzie

na/przód ( = do przodu) ;

ale : na przód czegoś,

np.: na przód pomostu

na/przód a. naj/przód

( = pierwej)

na przy/kład, w skróceniu:

np.

naraz (= nagle,

niespodzianie), ale na raz

(= na jeden raz)

na razie

narażać, narażam

narciarz; narciarze,

tych narciarzy

(: narciarstwo)

narcyz, narcyza; narcyzy

nareszcie

Narew, Narwi

narożny (: na rogu)

naród, narodu

na równi

narty, tych nart

narząd, narządu; narządy

narzecze; tych narzeczy

narzeczona, narzeczonej,

tę narzeczoną

narzekać, narzekam

narzędnik, narzędnika

narzędzie; tych narzędzi

nasam/przód (= najpierw)

nasienie; nasiona, nasion

na skos

na/skórek, na/skórka

na skutek

na/słuchiwać, na/słuchuję

na spód (: spodem)

na sprzedaż

na stałe

na/stąpić, na/stąpi,

na/stąpił

na/stępca, na/stępcy;

ci na/stępcy,

tych na/stępców

na/stępny

na/stępstwo

na/strój; na/stroju;

na/stroje, na/strojów

nasturcja, nasturcji;

tych nasturcji (nasturcyj)

nasuwać, nasuwam

na/śladować, na/śladuję

na/tchnienie

natężyć, natężę, natężymy

natomiast

na/tręctwo

na/trętny

natura; naturze

naturalny

natych/miast

na/uka; tych na/uk

na ukos

na/umyślnie

nawet

nawierzchnia, nawierzchni

nawożenie

nawóz, nawozu; nawozy

na wpół

na wprost

na wskroś a. na wskróś

na wylot

na wyrywki

na wy/ścigi

na/wzajem

na wznak

na wzór

nazajutrz

na zawsze

na ze/wnątrz

na znak

na/zwa, na/zwie; tych nazw

na/zwisko ; na/zwisk

negliż, negliżu

nerka, nerce; tych nerek

nerw, nerwu; nerwy

nędza, nędzy

niańka, niańce;

tych, nianiek

niby to

nic, z niczym, w niczym

nic a nic

niczyj, niczyje, niczyim;

niczyimi

nić; te nici, nićmi

nie bardzo

niebawem

niebezpieczeństwo;

tych niebezpieczeństw

niebezpieczny

niebieski

nie brak (= nie brakuje)

nie byle jak, nie byle jaki

niebywały, niebywałego

( = niezwykły,

np. : niebywały upał),

ale: one nie bywały

(w świecie)

nie całkiem

niecały

niech, niechby

niechaj, niechajby

niechcąco. niechcący

(= przypadkiem)

niechęć; te niechęci,

tych niechęci

niechętny

niechlujny

niech no

niechże

nie cierpieć, nie cierpimy

niecierpliwić się

niecierpliwy

nieco, coś niecoś

niecodzienny

nie co dzień

nie czas

nieczuły

nieczysty

nieczytelny

niedaleko

nie darmo

niedawno

niedbale

niedbały

niedługo (= krótko), ale:

wkrótce = nieza/długo

niedobry, niedobrze

nie do jedzenia

niedojrzały

niedokładnie

niedokonany czasownik

niedola, niedoli

niedołęga; te niedołęgi,

niedołęgów

niedołężny (: niedołęga)

niedomyślny

nie do pomyślenia

niedorzeczny

niedostateczny

niedostatek, niedo/statku

nie dosyć, nie dość

niedoświadczony

nie do wiary

niedowidzieć, niedowidzę,

niedowidzimy

nie do wytrzymania

niedrogi

nieduży

niedziela, niedzieli;

niedziele, tych niedziel

nie dzisiaj, nie dziś

niedźwiedź; niedźwiedzie,

tych niedźwiedzi

niegdyś

niegrzeczny

niejadalny

niejaki (= pewien, jakiś)

nieliczny

nieludzki

nieład, nieładu

niełatwy, niełatwo

nie ma (= nie posiada

i: nie jest, nie są)

niemal

niemało

niemały

niemądry, niemądrze

Niemcy (= kraj), do Niemiec,

w Niemczech, ale: Niemcy

(= ludzie), do Niemców,

po Niemcach

Niemen, Niemna

Niemiec, Niemca, Niemcze!,

na Niemcu; Niemcy, Niemców

niemiły, niemiło

Niemka, Niemce; tych Niemek

niemniej (= mimo to, także,

z akcentem na "nie"), ale

np.: nie mniej niż pięć

(z akcentem na "mniej '')

nie mniejszy

niemowa : niemowy

niemowlę, niemowlęcia;

niemowlęta, niemowląt

niemożliwy (: nie mogę)

nie można

nie najgorszy

nie najgorzej

nie najlepiej

nie najlepszy

nie należy

nienależyty

nie napoczęty

nienawidzić, nienawidzę,

nienawidzimy, nienawidził,

nienawidzili

nienawistny

nienawiść, nienawiści

nieobecny

nieoczekiwany

(= niespodziany)

nie oczekiwany (przez

kogoś)

nieodwołalny

nieodżałowany

nieokrzesany (= źle

wychowany, dziki)

nie okrzesany (pień)

nieostrożny ( : przestroga)

nieoswojony ( = dziki)

nieparzysty ( : para)

niepodległość,

niepod/ległości

niepohamowany (= gwałtowny)

nie pohamowany (przez

kogoś)

niepokoić, niepokoję,

niepokoimy

niepokój, niepokoju

nieporządek, nieporządku

nieporządny

nieposłuszeństwo

nie potrzeba

niepotrzebny

nieprawda

nieprawdziwy

nieprędko

nieprzejrzany (= bardzo

rozległy)

nie przejrzany (przez

kogoś)

nieprzeliczony (= bardzo

liczny)

nie przeliczony (przez

kogoś)

nieprzemakalny

nie przygotowany

nieprzyjaciel ;

nie/przyjaciele,

tych nie/przyjaciół

nie/przyjemny

niepunktualny

nierad, nierada, nierade

nieraz

nieregularny

nierozsądny

nierówny

nieruchomy

nierychło

nierzadko

nie/sforny

nie/skromny

nie/słuszny

nie/smak, nie/smaku

niespełna

nie/spodzianka,

nie/spodziance;

tych nie/spodzianek

nie/spodziewany

niesprawiedliwie

niesprawiedliwy

niestety

nie/strawny

niesumien/ność,

niesumien/ności

niesumien/ny

niesympatyczny

nie/szczelny

nie/szczęście;

tych nie/szczęść

nie/szczęśliwy

nieść, niosę, niesiemy,

niósł, niosła, nieśli

nie/śmiały

nie/świeży

nietoperz, nietoperza;

nietoperze,

tych nietoperzy

nie/trudny, nie/trudno

nie/trwały

nie trzeba

nie tylko

nieu/czciwy

nieufny

nieugięty

nieuk; nieuki

nieumiejętny

nieumyślnie

nie umyty

nieurodzaj, nieurodzaju;

nieurodzaje, nieurodzajów

nieu/straszony

nieuwaga

nieuważny (: nieuwaga)

nieużyteczny

nieużytki, nieużytków

niewart, niewarta, niewarte

nie warto

nieważny (: waga)

nie/wdzięczny

nie wiadomo

niewiadomy

niewidomy

niewiele

niewielki

niewielu

niewierny

nie więcej

nie większy

niewin/ny

nie/właściwy

niewola

niewolnik ; niewolnicy

nie wolno

nie wszyscy

nie wszystko

niewygoda; tych niewygód

nieza/długo (= wkrótce),

ale: nie za długo

(= niezbyt długo)

niezadowolenie

niezadowolony

niezależny (: podlegać)

niezapominajka,

niezapominajce;

tych niezapominajek

nie za/trudniony

niezawisłość, niezawisłości

niezawisły

nie zawsze

nie/zbędny

nie/zbyt

nie/zdolny

nie/zdrowy, nie/zdrów

nie/zgoda

nie/zgrabny

nie/zły

nie/zmiernie

nie/znacznie

nie/znajomy

nie/znany

nie/zręczny

nie/zrozumiale

nie/zrozumiały

niezupełnie

nie/zwłocznie

nie/zwyciężony (= nie

dający się zwyciężyć)

nie/zwykle

nie/zwykły

nie/źle

nieżywy

nigdzie indziej

nijaki

nikiel, niklu

niknąć, niknie, nikł, nikła

a. niknął, niknęła

nikt, z nikim, w nikim

nim ( = zanim)

niski, niższy; niscy, niżsi

nisko, niżej

niszczyć, niszczę,

niszczymy

niziutki

niż, niżby

niżej

niższy

noc; noce, tych nocy

noc/leg, noc/legu

nocować, nocuję, nocujemy

noga, w nodze; tych nóg

noga za nogą

Norweg; Norwedzy,

Norwegowie

Norwegia, Norwegii,

Norwegię

norweski

nosić, noszę, nosimy

nosorożec, nosorożca;

nosorożce, nosorożców

(: róg, rogu)

notariusz; notariusze,

tych notariuszy

Noteć, Noteci

notes, notesu; notesy

notować, notuję

Nowa Huta

nowela, noweli; nowele,

nowel

nowiutki

nowoczesny

nowo założony

nowożytny

Nowy Rok

Nowy Sącz, Nowego Sącza,

w Nowym Sączu

nozdrze; nozdrza, nozdrzy

nożny (: noga)

nożyce, nożyc

nów, nowiu

nóż, noża; noże, tych noży

np. (= na przykład)

nr (= numer), nru, w nrze;

nry

nucić, nucę, nucimy

numer, numeru, w numerze;

numery

numeracja, numeracji

numerować, numeruję

nurek, nurka, nurkowie

nurkować, nurkuję

nurt, nurtu

nuta; tych nut

nuż, a nuż

nuże!

Nysa, Nysy, Nysie

nyża, nyży; nyże, tych nyż

oaza ; tych oaz

ob. ( = obywatel)

oba (konie, miasta), obu,

oboma

obaj (chłopcy), obu, oboma

obarzanek, obarzanka

a. ob/warzanek,

ob/warzanka

obcas, obcasa

ob/cążki, ob/cążków

ob/cęgi, ob/cęgów

ob/chodzić, ob/chodzę,

ob/chodzimy

ob/chód, ob/chodu; ob/chody

ob/ciąć, obe/tnę,

obe/tniemy, ob/ciął,

ob/cięła, ob/ciąwszy

ob/cierać, ob/cieram

ob/cinać, ob/cinam

ob/cisły

obcy

ob/darzyć, ob/darzę,

ob/darzymy ( : dar,

obdarować)

obecność, obecności

obe/drzeć, obe/drę,

obe/drzemy, obe/drzyj,

ob/darł, ob/darłszy

obejrzeć, obejrzymy

obejść, obejdę, obejdziemy,

ob/szedł, obe/szła,

ob/szedłszy

oberek, oberka

obe/trzeć, obe/trę,

obe/trzemy, obtarł,

ob/tarłszy

obfity

obiad, obiadu, po obiedzie

obie (uczennice), obu,

obiema a. oboma

obiecać, obiecam

obiekt, obiektu; obiekty

obierać, obieram

obierzyny, obierzyn

(: obierać)

obietnica, obietnicy;

obietnice, tych obietnic

ob/jadać się, ob/jada się

ob/jaśnić, ob/jaśnię,

ob/jaśnimy, ob/jaśnij

ob/jaw, ob/jawu

ob/jąć, obejmę, obejmiemy,

obejmij, ob/jął, ob/jęła,

ob/jąwszy

ob/jeść się, ob/je się

ob/jeżdżać, ob/jeżdżam

ob/jętość; te ob/jętości,

tych ob/jętości

ob/lec, oblokę, obleczemy,

oblecz, oblókł, oblokła,

oblókłszy

ob/lec, ob/legł, ob/ległszy

ob/legać, ob/legamy

ob/lężenie; tych ob/lężeń

ob/lężony

ob/liczyć, ob/liczę,

ob/liczymy

ob/łęd, o/błędu

obłok, obłoku

ob/łożnie

ob/łudny

ob/myślić, ob/myślę,

ob/myślimy, ob/myślił

ob/niżka, ob/niżce;

tych ob/niżek

(: nizina, niski)

ob/niżyć, ob/niżę,

ob/niżymy

(: nizina, niski)

obojczyk, obojczyka

oboje, obojga, obojgu,

obojgiem

obojętny

obok

obora, oborze; tych obór

obowiązek, obowiązku

obowiązkowy

obórka, obórce; tych obórek

( : obora)

obóz, obozu; obozy

ob/rachunek, ob/rachunku

obraz, obrazu

obrazić, obrażę, obrazimy

obraźliwy

ob/rąbek, ob/rąbka;

ob/rąbki

ob/rączka, ob/rączce;

tych ob/rączek

ob/ręb, ob/rębu

ob/rębić, ob/rębię,

ob/rębimy

ob/ręcz, ob/ręczy;

te obręcze, tych obręczy

ob/ronić, ob/ronię,

ob/ronimy

obron/ny

obroża, obroży; te obroże,

tych obroży

ob/róbka, ob/róbce

(: robić)

obrócić, obrócę, obrócimy

(: obroty, obrotny)

obrót, obrotu; obroty

obrus, obrusa

ob/rzynek, ob/rzynka;

ob/rzynki, ob/rzynków

ob/sadka, ob/sadce;

tych ob/sadek

obserwacja, obserwacji;

tych obserwacji

(obserwacyj)

obserwatorium ;

obserwatoria,

obserwatoriów

obserwować, obserwuję

ob/sługa

ob/służyć, ob/służę,

ob/służymy (: obsługa,

obsługiwać)

ob/stalować, ob/staluję

ob/stalunek, ob/stalunku

obszar, obszaru,

na obszarze

obszerny

ob/szywka, ob/szywce

obuć, obuję, obujemy, obuł,

obuwszy, obuty

oburącz

oburzenie

oburzyć się, oburzył się

obuwać, obuwam

obuwie, obuwia

ob/wód, ob/wodu; ob/wody

ob/wódka, ob/wódce;

tych ob/wódek (: obwodzić)

oby

obyć się, obędę się,

obędziemy się, obądź się,

obył się, obywszy się

oby/dwa (konie, domy),

oby/.dwu a. oby/dwóch,

oby/dwoma

oby/dwaj (chłopcy),

oby/dwu, oby/dwóch,

obyd/woma

oby/dwie (uczennice),

oby/dwu a. obydwóch,

obydwiema, obydwoma

obywatel, obywatela;

obywatele, tych obywateli

ocean, oceanu, Ocean

Atlantycki

och!

o/chłodzić, o/chłodzę,

o/chłodzimy

o/chłonąć, o/chłonął,

o/chłonęła

ochota

o/chrona

ociągać się, ociągam się

ocierać, ocieram

ociężały

o/cknąć się, o/cknął się,

o/cknęła się

o co

ocucić, ocucił, ocucony

oczy, oczu. ócz, oczyma.

oczami

oczywiście

od/biór, od/bioru,

przy od/biorze

od/chodzić, od/chodzę,

od/chodzimy

od/chylić, od/chylę,

od/chylimy

od/ciąć, ode/tnę,

ode/tniemy, od/ciął,

od/cięła, od/ciąwszy

od/cień, od/cienia;

te od/cienie,

tych od/cieni

od/cinek, od/cinka

od/cisk, od/cisku

od dawna

od/dech, od/dechu

od dołu

od/dychać, od/dycham

od/dychanie

od dzisiaj, od dziś

odejmować, odejmuję

odejść, odejdę, odejdziemy,

od/szedł, ode/szła,

od/szedłszy

ode mnie

ode/przeć, od/parł,

od/parłszy

ode/słać, ode/ślę,

ode/ślemy; ode/ślij

ode/tchnąć, ode/tchnął,

ode/tchnęła, ode/tchnąwszy

ode/tkać, ode/tkam

ode/zwa, ode/zwie;

tych odezw

ode/zwać się, ode/zwę się,

ode/zwiemy się

od/głos, od/głosu

od góry

od/grażać się,

od/grażam się (: grozić)

od/jazd, od/jazdu,

po od/jeździe

od/jąć, odejmę, odejmiemy,

od/jął, od/jęła, od/jąwszy

od/jemna, od/jemnej

od/jemnik, od/jemnika

od/jezdne, od/jezdnego,

na od/jezdnym

od/jeżdżać, od/jeżdżam

od jutra

od/kąd, od/kąd by

od/kroić, od/kroję,

od/kroimy

od/kurzacz, od/kurzacza

od/kurzać, od/kurzam

od/lot, od/lotu

od/ludny

od/łóg, od/łogu; od/łogi,

od/łogów

od/mierzyć, od/mierzył

(:miara, mierniczy)

od/mowa

od/mówić, od/mówię,

od/mówimy, od/mówił

(:mowa, odmowa)

od/mrożenie (: odmrozić)

od/naleźć, od/najdę,

od/najdziemy

od/nawiać

od niedawna

od/noga, od/nodze;

tych od/nóg

od/nowić, od/nowiony

odór, odoru; odory

od/padek, od/padku

a. od/padka

od/piąć, od/piął, od/pięła,

od/piąwszy

od/poczynek, od/poczynku

od/poczywać, od/poczywam

od/powiedni

od/powiedź; te od/powiedzi,

tych od/powiedzi

od/pruć, od/pruję, od/pruł,

od/pruwszy, od/pruty

od/pruwać, od/pruwam

od/przęgać, od/przęgam

Odra, Odrze

od razu

od/rodzenie a. Od/rodzenie

(renesans)

od/różnić, od/różnił

od/rzec, od/rzekł,

od/rzekłszy

od/sączyć, od/sączę,

od/sączymy

od/siecz, od/sieczy

od spodu

od/stąpić, od/stąpił

od stóp do głów

od/suwać, od/suwam

od/syłać, od/syłam

od/świętny

od/tąd, od/tąd by

od tyłu

odważny (: odwaga)

od/ważyć się (: odwaga)

od wczoraj

od/wieźć, od/wiozę,

od/wieziemy, od/wiózł,

od/wiozła, od/wieźli,

od/wiózłszy

od/wilż, tej od/wilży

(: wilgoć, wilgotny)

od/wrót, od/wrotu

odzież, tej odzieży

od/znaczyć, od/znaczył

od/znaka; tych od/znak

od/zywać się, od/zywam się

odźwierny, odźwiernego,

odźwiernym

od/żywczy

od/żywiać

ofensywa; tych ofensyw

ofiara, ofierze; tych ofiar

ofiarować, ofiaruję,

ofiaruj

oficer, o oficerze;

oficerowie

ogień, ognia; ognie,

tych ogni

ogier, ogiera, w ogierze

o/glądać, o/glądam

o/głuszyć, o/głuszony

ogniomistrz; ogniomistrze,

ogniomistrzów

ognisko; tych ognisk

ogólnoludzki

ogólny

ogół, ogółu

ogórek, ogórka

o/grodnictwo

o/gród; o/grodu

o/gródek, o/gródka

(: ogrody)

o/gryzek, o/gryzka

o/grzać, o/grzeję,

o/grzejemy, o/grzał,

o/grzali a. o/grzeli

( : gorący)

o/grzany

o/grzewać, o/grzewa

( : gorący)

ohydny

o ile, o ile by

ojciec, ojca; ojcowie

ojcowizna, ojcowiźnie

ojcowski

ojczyzna, ojczyźnie

okazja, okazji; tych okazji

(okazyj)

okienko; tych okienek

okien/nica, okien/nicy;

okien/nice, tych okien/nic

o/kładka, o/kładce;

tych o/kładek

oko; oczy (narząd wzroku),

oczu a. ócz, oczyma

a. oczami; oka (w sieci,

na rosole), ok, okami

około

okostna, okostnej,

tę okostną

oko w oko

okólnik, okólnika (: koło,

około)

o/krąg a. o/kręg, o/kręgu;

o/kręgi

o/krągły

o/krążyć, o/krążył

o/kręg a. o/krąg, o/kręgu;

o/kręgi

o/kręgowy

okręt, okrętu; okręty

o/kruch, o/krucha

okrutny, naj/okrutniejszy

o/krzyk, o/krzyku

okuć, okuję, okuje, okuł,

okuwszy, okuty

okulary, okularów

okuleć, okulał, okuleli

okulista, okuliście;

okuliści, okulistów

okup, okupu

okupacja, okupacji

okupant; okupanci

olbrzym, olbrzyma; olbrzymi

(ludzie). ale: olbrzymy

(np.: zwierzęta, drzewa)

olcha, olsze; tych olch

oleisty

olej, oleju; oleje, olejów

olimpiada; tych olimpiad

olimpijski

Olkusz, Olkusza

Olsztyn, Olsztyna

o/lśnić, o/lśnił, o/lśniony

ołów, ołowiu

ołówek, ołówka (: ołowiany)

o mało, o mało co

omówić, omówię, omówimy

( : mowa)

on, ono, nim; nimi - on to

onucka, onuc/ce;

tych onucek

opatrunek, opatrunku

opatrzyć, opatrzę, opatrzył

operacja, operacji;

tych operacji (operacyj)

opieka, opiece

opiekować się, opiekuję się

opiekun; opiekunowie

opinia, opinii; tych opinii

(opinij )

opium

o/płakiwać, o/płakuję

o/płukać, o/płuczę,

o/płuczemy

opodal

Opole, Opola, w Opolu

opór, oporu, o oporze;

opory

o/prócz

o/przeć, o/prę, o/przemy,

oparł, oparłszy

opuścić, opuszczę,

opuścimy, opuszczony

orać, orzę, orzemy

orangutan, orangutana

oranżada; tych oranżad

oranżeria, oranżerii

oraz

order, orderu, w orderze

orędzie, orędzia, orędziem

oręż, oręża

organ, organu; te organa

a. organy (= narządy ciała

ludzkiego), ale tylko:

organy (= instrument

muzyczny)

organizacja, organizacji;

tych organizacji

(organizacyj)

organizm, organizmu,

w organizmie

orientować się,

orientuję się

orka, orce

orkiestra, orkiestrze;

tych orkiestr

ornament, ornamentu,

w ornamencie; ornamenty

orszak, orszaku

ortografia, ortografii

oryginalny

orzech, orzecha

orzeczenie; tych orzeczeń

orzeł, orła; orły

orzeł biały a. Orzeł Biały

orzełek, orzełka; orzełki

(: orły)

orzeźwić, orzeźwi,

orzeźwiający

osa; tych os a. ós

oset, ostu, w oście

osiagnąć, osiągnął,

osiągnęła a. osięgnąć,

osięgnął, osięgnęła

osiem (ptaków, szkół)

osiem/dziesiąt,

osiem/dziesięciu

osiem/naście, osiem/nastu

osiem/set, ośmiuset

osięgnąć, osięgnął,

osięgnęła a. osiągnąć,

osiągnął, osiągnęła

osioł, osła, ośle; osły

osiołek, osiołka

o/skarżać, o/skarżam

(: skarga)

o/skarżyć, o/skarżę;

o/skarżony ( : skarga)

o/skrzela, tych o/skrzeli

osoba ; tych osób

ospa, ospie

ostatni

ostroga; tych ostróg

ostrokół, ostrokołu

ostro/słup, ostro/słupa

o/strożny (: przestroga)

ostrze; tych ostrzy

(: ostry)

o/strzec, o/strzegę,

o/strzeżemy, o/strzegł,

o/strzegłszy (:przestroga)

o/strzeżenie;

tych o/strzeżeń

o/strzyc, o/strzygę,

o/strzyżemy, o/strzygł,

o/strzygłszy

ostrzyć, ostrzę, ostrzymy

(: ostry)

osuszyć, osuszę, osuszymy

o/swoić, o/swoję, o/swoimy

o/swojony

oszczep, oszczepu

o/szczędność,

te o/szczędności

o/szczędny

oszukać, oszuka

oszukiwać, oszukuje

oszustwo ; tych oszustw

ość, tej ości; te ości,

tych ości

ośmioro, ośmiorga,

ośmiorgu, ośmiorgiem

o/świadczenie ;

tych o/świadczeń

o/świadczyć, o/świadczę,

o/świadczymy, o/świadczył

o/świata, o/świacie

Oświęcim, Oświęcimia,

Oświęcimiem, w Oświęcimiu

oto, otóż

otręby, otrąb

o/truć, o/truje, o/truwszy,

o/truty

o/trząsnąć, o/trząśnie

o/trzeć, c/trę, o/trzemy,

otarł, otarłszy

otucha

otwarty

otwierać, otwieram

otworzyć, otworzę,

otworzymy (: otwór,

otwierać)

otwór, otworu

owad, owada

owadożerny

owca, owcy; owce,

tych owiec

owczarz; owczarze,

tych owczarzy

(: owczarnia)

owdzie a. ówdzie

o wiele

owies, owsa; owsy

owoc, owocu; owoce, owoców

owsiany

owszem

o/zdoba; tych ozdób

o/zdóbka, o/zdóbce;

tych o/zdóbek (: ozdoba;

ozdobić)

oziębienie

ożenić się, ożenił się,

ożeniwszy się

ożyna a. jeżyna; tych ożyn

a. jeżyn

ożywczy

ósemka, ósemce

ósmy, ósme, ósmym; ósmymi

ów, owa, owo, w owym; owymi

ówczesny

ówdzie a. owdzie

pacha; tych pach

pachnąć, pachnie,. pachnął

a. pachnieć, pachnie,

pachniał

pachołek ; pachołcy

a. pachołki

pachwina; tych pachwin

pacjent, o pacjencie;

pacjenci

paczka, paczce;

tych paczek

pagórek, pagórka .

pająk, pająka

pajęczyna; tych pajęczyn

pakiet, pakietu; pakiety

pakować, pakuję

pakunek, pakunku

palec, palca; palce, palców

paliwo

palto, palta, w palcie;

tych palt

pałac, pałacu; pałace,

tych pałaców

pamiątka, pamiątce;

tych pamiątek

pamięć, pamięci

pamiętać, pamiętam

pancerz, pancerza;

pancerze, tych pancerzy

(: pancerny)

pani, tę panią; te panie,

tych pań

panienka, panience;

tych panienek

pan/na, pan/nie;

tych panien

panorama; tych panoram

panować, panuję

pantofel, pantofla;

pantofle, tych pantofli

państewko; tych państewek

państwo; tych państw

pańszczyzna, pańszczyźnie

papier, papieru, w papierze

papieros, papierosa

paproć, paproci; paprocie;

tych paproci

papuga, papudze; tych papug

papużka, papużce .

para, parze

paragraf, paragrafu

parasol, parasola;

parasole, tych parasoli

parcelacja, parcelacji

parlament, parlamentu,

w parlamencie

parowiec, parowca; parowce,

parowców

parowozownia, parowozowni

parowóz, parowozu

parów, parowu

parówka, parówce;

tych parówek

parsknąć, parsknął,

parsknęła, parsknąwszy

parter, parteru,

na parterze

parterowy

partia, partii; tych partii

(partyj)

partyzancki

partyzant; partyzanci

partyzantka, partyzantce

paryski

Paryż, Paryża

parzyć, parzy (: para)

parzysty ( : para)

pasaż, pasażu; pasaże,

tych pasaży

pasażer, przy pasażerze;

pasażerowie

paskudny, naj/paskudniejszy

paskudztwo

pasmo, w pasmie; tych pasm

pasożyt, pasożyta; pasożyty

pasterka, pasterce

pasterz; pasterze,

tych pasterzy

Pasteur, Pasteura

pastewny

pastuch ; pastuchy

pastuszek ; pastuszkowie

pastwisko; tych pastwisk

paszcza, paszczy; paszcze,

tych paszcz

paszport, paszportu;

paszporty

paść, padnę, padniemy,

padł, padłszy

paść, pasę, pasiemy, pasł

patelnia, patelni

patriota; patrioci,

patriotów

patriotyzm, patriotyzmu,

w patriotyzmie

patrol, patrolu; patrole,

tych patroli

patrzyć a: patrzeć, patrzę,

patrzymy, patrzył

a. patrzał, patrzyli

a. patrzeli

patyczek, patyczka

pauza, pauzie; tych pauz

paw, pawia; pawie,

tych pawi

pawian, pawiana

paznokieć, paznokcia;

paznokcie, tych paznokci

pazucha; tych pazuch

pazur, pazura, w pazurze

paź, pazia; paziowie

październik, października

paździerz; paździerza;

paździerze, tych paździerzy

pączek, pączka; pączki

pąk, pąka

pąsowy

pchać, pcham

pchła, pchle; tych pcheł

pchnąć, pchnął, pchnęła

pech, pecha

pejzaż, pejzażu

pełnia, pełni

pełznąć, pełznę, pełzniemy

a. pełźniemy, pełzła,

pełzli a. pełźli

penicylina

pensja, pensji; tych pensji

(pensyj)

perfumować, perfumuję

perfumy, tych perfum

peronówka; tych peronówek

personel, personelu

pertraktacje,

tych pertraktacji

peruka ; tych peruk

perz, perzu

pestka, pestce; tych pestek

petunia, petunii; petunie,

tych petunii (petunij)

pęcak a. pęczak, pęcaku

a. pęczaku

pęcherz, pęcherza;

pęcherze, tych pęcherzy

pęczak a. pęcak, pęczaku

a. pęcaku

pęcznieć, pęcznieje,

pęczniał

pęd, pędu

pędrak, pędraka

pędzel, pędzla; pędzle,

tych pędzli

pędzić, pędzę, pędzimy

pęk, pęku

pękać, pęka

pęknąć, pękł a. pęknął,

pękła

pętać, pętam

pętla, pętli; pętle,

tych pętli

piach, piachu

piać, pieje, piał

piana

pianino; tych pianin

piasek, piasku

Piast, o Piaście

piastowski

piaszczysty

piąć, piął. pięła

piąstka, piąstce;

tych piąstek

piątek, piątku

piątka, piątce; tych piątek

piec, pieca; piece, pieców

piec, piekę, pieczemy,

piekł

piechota, piechocie

piechur, o piechurze;

piechurzy

piecuch; piecuchy

pieczara, pieczarze

pieczątka, pieczątce;

tych pieczątek

pieczęć, pieczęci;

te pieczęcie,

tych pieczęci

pieczętować, pieczętuję

piekarnia, piekarni;

piekarnie, tych piekarni

a. piekarń

piekarz; piekarze,

tych piekarzy

pielenie

pielęgnować, pielęgnuję

pieniądz, pieniądza;

pieniądze, pieniędzy,

pieniędzmi, w pieniądzach

pieniążek, pieniążka

pieniężny

pieprz, pieprzu

pieróg, pieroga

pierś, piersi; te piersi,

tych piersi

pierścień, pierścienia;

pierścienie,

tych pierścieni

pierwej

pierwiosnek, pierwiosnka

pierwszeństwo

pierwszy

pierze, pierza (: pióro)

pierzyna (: pióro)

pies, psa; psy

pieszczota; tych pieszczot

pieszy; piesi żołnierze,

piesze oddziały

pieścić, pieszczę, pieścimy

pieśń, pieśni; te pieśni,

tych pieśni

pietruszka, pietruszce

pięciolatka, pięciolatce

pięcioro, pięciorga,

pięciorgu, pięciorgiem

pięciu (uczniów), pięcioma

pięć (ptaków, uczennic,

słów)

pięć/dziesiąt,

pięć/dziesięciu

pięć/set, pięciuset

piękny, naj/piękniejszy

pięść, pięści; te pięści,

tych pięści

pięta, pięcie; tych pięt

pięt/naście, pięt/nastu

piętro, na piętrze;

tych pięter

piętrowy

piętrzyć się, piętrzy się

(: piętro)

pigułka, pigułce;

tych pigułek

pijak ; pijacy

pijany

pijaństwo

Pilica

pilnować, pilnuję, pilnuj

pilot; piloci, pilotów

pilotaż, pilotażu

piłkarz; piłkarze,

tych piłkarzy

piłować, piłuję

piołun, piołunu

pion, pionu

pionowy

piorun, piorunu

pioruno/chron,

pioruno/chronu

piosenka, piosence;

piosenek a. piosnka,

piosnce; piosnek

Piotrków, Piotrkowa

piórko ; tych piórek

(:pierze)

piórnik, piórnika.

pióro, w piórze; tych piór

pióropusz, pióropusza;

pióropusze,

tych pióropuszy

pisarz; pisarze,

tych pisarzy (: pisarczyk)

pisklę, pisklęcia;

pisklęta, piskląt

pismo, na piśmie; tych pism

piszczałka; tych piszczałek

piszczeć, piszczy, piszczał

piśmien/nictwo,

w piśmien/nictwie

piwnica; piwnice,

tych piwnic

piwonia, piwonii;

tych piwonii (piwonij)

placek, placka

placówka, placówce;

tych placówek

plakat, plakatu,

na plakacie

plantacja, plantacji;

tych plantacji (plantacyj)

plaster, plastra,

w plastrze

platforma; tych platform

plaża, plaży; plaże,

tych plaż

plądrować, plądruje

pląsać, pląsam

plątać, plączę, plączemy,

plącz

plebiscyt, plebiscytu

pleć, pielę, pielemy, pełł,

peł/ła, pielony

plemię, plemienia;

plemiona, plemion

pleść, plotę, pleciemy,

plótł, plotła, pletli

pleśnieć, pleśnieje,

pleśniał

pleśń, pleśni; pleśnie,

tych pleśni

pletwa a. płetwa;

tych pletw a. płetw

pliszka, pliszce;

tych pliszek

plomba; tych plomb

plotka, plotce; tych plotek

pluć, pluję, pluj, pluł

pluskać, pluska

pluskwa; tych pluskiew

plusz, pluszu

pluszowy

pluton, plutonu

płachta płachcie;

tych płacht

płacić, płacę, płacimy

płaski

płaskorzeźba;

tych płaskorzeźb

płasko/wzgórze ;

płasko/wzgórza,

tych płasko/wzgórzy

płaszcz, płaszcza;

płaszcze, tych płaszczy

płaszczyzna, płaszczyźnie;

tych płaszczyzn

pławić, pławię, pławimy,

pławił

płaz, płaza

płetwa a. pletwa

płomień, płomienia;

płomienie, tych płomieni

płócien/ny

płótno ; tych płócien

płuco; płuca, tych płuc

pług, pługa

płukać, płuczę, płuczemy

płynąć, płynę, płyniemy,

płynął, płynęła

po angielsku

po/bliski

po/błażliwy (: błahy)

pobór, poboru; pobory

po bratersku

pobudka, pobudce;

tych pobudek

pocałunek, pocałunku

po/chlebstwo;

tych po/chlebstw

po/chmurny

pochodnia, pochodni;

pochodnie, tych pochodni

pochód, pochodu; pochody

pochwa, pochwie;

tych pochew

po/chwała; tych pochwał

pochyły

pociąg, pociągu

po cichu

pociecha, pociesze;

tych pociech

po ciemku

pocięgiel, pocięgla

po co? po cóż?

początek, początku

począwszy

po/czciwy, naj/po/czciwszy

poczekalnia, poczekalni

po czemu?

po czesku

poczęstować, poczęstuję

poczta, poczcie; tych poczt

pocztówka; tych pocztówek

poczwarka; tych poczwarek

po/czwórny

po czym

podarunek, podarunku

podaż, podaży

pod/bój, pod/boju;

pod/boje, podbojów

pod/bródek, pod/bródka

(:broda)

pod/budówka, podbudówce

pod/burzać, pod/burza

pod/chorążówka,

pod/chorążówce

pod/chorąży, pod/chorążego,

pod/chorążym;

pod/chorążowie,

podchorążych (:chorągiew)

pod/czas

pod dostatkiem

podejrzany

podejrzenie; tych podejrzeń

podejrzewać, podejrzewam

pode mną, pode mnie

pode/przeć, pode/prę,

pode/przemy, pod/parł,

pod/parłszy

pode/szwa; tych podeszew

pod/gardle; tych pod/gardli

pod/grodzie, pod/grodzia;

te pod/grodzia,

tych pod/grodzi

Pod/halanin, Pod/halanina;

Pod/halanie, Pod/halan

pod/halański

Pod/hale

pod/jąć, podejmę,

podejmiemy, pod/jął,

pod/jęła, pod/jąwszy

pod/kleić, pod/kleję,

pod/kleimy

pod/kładka, pod/kładce;

tych pod/kładek

pod/kowa; tych pod/ków

pod/kówka; tych pod/kówek

pod/kuć, pod/kuł,

pod/kuwszy, pod/kuty

pod/kuwać, pod/kuwam

pod/lewać, pod/lewam

pod/łoga; tych pod/łóg

po/dług ( =według)

podłużny (:długi, długość)

pod/majstrzy,

pod/majstrzego;

pod/majstrzowie,

pod/majstrzych (:majster)

po/dmuch, po/dmuchu

pod/murówka, pod/murówce

pod/nóże; tych pod/nóży

(: noga)

podobieństwo;

tych podobieństw

po dobremu

pod/oficer, o pod/oficerze;

pod/oficerowie

po domowemu

pod/palić, pod/palił

pod/patrzyć; pod/patrzył

pod/pis, pod/pisu

pod/pora; pod/porze;

tych podpór

pod/pórka; tych pod/pórek

pod/ręcznik, pod/ręcznika

po/dróż, tej po/dróży;

te po/dróże, tych po/dróży

(:droga, po drodze)

po/dróżnik; po/dróżnicy

(:droga)

po/dróżować, po/dróżuję

(:droga, po drodze)

po/drzeć, podarł, podarłszy

pod/słuchiwać, pod/słuchuję

pod/stawka, pod/stawce;

tych pod/stawek

pod/stęp, pod/stępu

pod/szewka, pod/szewce

pod/ściółka, pod/ściółce

poduszka, poduszce;

tych poduszek

pod/wiązka, pod/wiązce;

tych pod/wiązek

pod/wieczorek,

pod/wieczorku

a. pod/wieczorka

po/dwoić, po/dwoję,

po/dwoimy

po dwóch a. po dwu

po/dwójny (:dwoje)

po/dwórko; tych po/dwórek

po/dwórze; tych po/dwórzy

(:na dworze, dwór)

po dwu a. po dwóch

pod/zelować, pod/zeluję

podziać się a. podzieć się,

podzieję się,

podziejemy się,

podział się,

podziali się a.

podzieli się,

podziawszy się

pod/ziemie; pod/ziemia,

tych pod/ziemi

podziewać się,

podziewam się

po dziś dzień

pod/żegacz; pod/żegacze,

tych pod/żegaczy

poezja, poezji; tych poezji

(poezyj)

po francusku

pogański

pogorzelec, pogorzelca;

pogorzelcy, pogorzelców

pogorzelisko (:gorejący)

pogotowie, pogotowia

po/grążyć, po/grążony

po/gróżka, po/gróżce;

tych po/gróżek (:grozić)

po/grzeb, po/grzebu

poić, poję, poimy, pój

po ile?

pojazd, pojazdu,

w pojeździe

pojąć, pojmę, pojmiemy,

pojął, pojęła, pojąwszy

pojedynczy

pojezierze

Pojezierze Mazurskie

pojętny

pojmować, pojmuję

pojutrze (:jutro)

pokaszliwać, pokaszliwam

a. pokaszluję

po kim? po czym?

po/kład, po/kładu

po/kłócić się,

po/kłócił się

po/kłuć, po/kłuję, po/kłuty

pokoik, pokoiku

po kolei

po koleżeńsku

pokonywać, pokonywam

a. pokonuję

pokój, pokoju; tych pokoi

a. pokojów

po/krewieństwo;

tych po/krewieństw

po kryjomu

pokrzywa; tych pokrzyw

Polak; Polacy

polec, polegnę,

polegniemy, poległ

polecenie; tych poleceń

polecić, polecę, polecimy,

polecił, polecili

polecieć, polecę, polecimy,

poleciał, polecieli

polepszyć, polepszę,

polepszymy

polewka, polewce

polędwica, polędwicy

policja, policji

policjant, o policjancie;

policjanci

poliklinika

Polka, Polce; tych Polek

polka (taniec), polce;

tych polek

polować, poluję

Polska, Polsce

polski

polszczyzna, polszczyźnie

polubowny

po łacinie

połączenie; tych połączeń

po/łknąć, po/łknął,

po/łknęła.

położyć, położę, położymy

połów, połowu; połowy

połówka, połówce;

tych połówek (:połowa)

połu/dnie

połu/dnik, połu/dnika

połu/dniowo-wschodni

połu/dniowo-zachodni

połu/dniowy wschód

połu/dniowy zachód

pomadka, pomadce;

tych pomadek

pomaleńku, pomalutku

pomału

pomarańcza, pomarańczy;

pomarańcze, tych pomarańcz

pomidor, pomidora,

w pomidorze

pomiędzy

pomimo to a. pomimo tego

pomoc, tej pomocy

pomorski

Pomorzanin, Pomorzanina;

Pomorzanie, Pomorzan

(:pomorski)

Pomorze ( :pomorski)

pomóc, pomogę, pomożemy,

pomóż, pomógł, pomógłszy

pompa; tych pomp

pompować, pompuję

pomysł, pomysłu, w pomyśle

pomyślny

ponad

ponad/planowy

ponad/to (=oprócz tego),

ale : ponad to (np.: nic

nie znam lepszego ponad

to)

po naszemu

poniedziałek, poniedziałku

po niemiecku

ponieważ, ponieważ/by

poniżać, poniżam (:nizina)

poniżej (:nizina, nisko)

ponton, pontonu

ponury

pończocha, pończosze;

tych pończoch

po omacku

poparzyć, poparzę,

poparzymy (:para)

popędzić, popędzę,

popędzimy

Popiel

popielniczka, popielniczce

po pierwsze

popiół, popiołu, w popiele;

popioły

po/płoch, po/płochu

popod

popojutrze

po polsku

po połowie

popołu/dnie;

tych popołu/dni

po połu/dniu

po pół/nocy

po/prawka, po/prawce;

tych po/prawek

po prostu

po/pruć, po/pruję,

po/prujemy, po/pruł,

po/pruwszy

po/przeczka, po/przeczce;

tych po/przeczek

po/przeczny

po/przedni

po/przedzać, po/przedzam

po/przez

popularny

popychać, popycham

pora, porze; tych pór

porachować, porachuję

porachunek, porachunku

po raz pierwszy

porcelana

porcja, porcji; tych porcji

(porcyj)

poręcz, tej poręczy;

poręcze, tych poręczy

po rosyjsku

poro/zumieć się,

poro/zumiem się,

poro/zumieją się,

poro/zumsię

porównanie; tych porównań

porównywać, porównywam

a. porównuję

port, portu, w porcie

portfel, portfelu

portier, o portierze;

portierzy

portmonetka, portmonetce

porucznik; porucznicy

porządek, porządku

porządny

porzeczka, porzeczce;

tych porzeczek

posadzka, posadzce

posag, posagu

posądzenie; tych posądzeń

posądzić, posądzę,

posądzimy

Posąg, Posągu

po sąsiedzku

posążek, posążka (:posąg)

po/słuszeństwo

po/słuszny

po/spiech a. po/śpiech,

po/spiechu a. po/śpiechu

po/spieszny a. po/śpieszny

po/spieszyć a. po/śpieszyć

po/stać, tej po/staci;

te po/staci a. po/stacie,

tych po/staci

posterunek, posterunku

po/stęp, po/stępu

po/stępować, po/stępuję

postny

po/stój, po/stoju;

po/stoje, po/stojów

po/strach, po/strachu

po/stronek, po/stronka

po/strzyżyny, po/strzyżyn

(: strzygę)

posucha, posusze

posuwać, posuwam

po swojemu

posyłać; posyłam

posyłka; tych posyłek

poszewka, poszewce;

tych poszewek

poszukiwać, poszukuję

po/ścig, po/ścigu

po/ślad, po/śladu

po/śliznąć się,

po/śliznę się,

po/śliźniemy się,

po/śliznął się,

po/śliznęła się

po/śpiech a. po/spiech,

po/śpiechu a. po/spiechu

po/śpieszny a. po/spieszny

po/śpieszyć a. po/spieszyć

po/środku

po/śród

po/świadczenie;

tych po/świadczeń.

po/świadczyć, po/świadczę,

po/świadczymy

po/święcić, po/święcę,

po/święcimy

potem (=później), ale np.:

po tym przedstawieniu

potęga, potędze; tych potęg

potężny (: potęga)

po/trawka, po/trawce

po trochu, po trosze,

po troszku

po/trójny(: troje)

po/trzask, po/trzasku

po/trzeba

po/trzebować, po/trzebuję

po trzecie

potulny

po/twór, po/twora; po/twory

po tym (np.: po tym

przedstawieniu), ale:

potem, (= później)

pouczyć, pouczę, pouczymy

poufały

powaga; tych powag

poważać, poważam (: powaga)

poważny (: powaga)

powiat, powiatu, w powiecie

po wiejsku

powierzchnia, powierzchni;

powierzchnie,

tych powierzchni

po wierzchu

powierzyć, powierzę,

powierzymy (: wierny,

wiara)

powieściopisarz ;

powieściopisarze,

tych powieściopisarzy

(: powieściopisarka)

powieść, powieści;

te powieści

powietrze ( : wiatr)

powieźć, powiozę,

powieziemy, powiózł,

powiozła, powieźli

powiększyć, powiększę,

powiększymy

powoli

powód, powodu

( = przyczyna); powody

powódź, powodzi;

te powodzie, tych powodzi

powój, powoju; powoje,

powojów

powóz, powozu; powozy

po/wrotny

po/wrócić, po/wrócę,

po/wrócimy (: powrotny)

powrósło, w powróśle;

tych powróseł

po/wrót, po/wrotu, po/wroty

powróz, powrozu a. powroza

po/wstanie; tych po/wstań

po/wstaniec, po/wstańca;

po/wstańcy, po/wstańców

po/wstańczy

po/wstrzymywać,

po/wstrzymuję

po/wszechny

po/wtarzać (: powtórny)

po wtóre (: wtorek)

po/wtórka, po/wtórce

po/wtórny (: wtorek)

po/wtórzyć, po/wtórzę,

po/wtórzymy ( : powtórny)

powyżej (: wysoko)

poza tym

po/zdrowić, po/zdrów

pozeszywać, lepiej:

po/zszywać

poziom, poziomu

poziomica (linia na mapie)

poziomka; tych poziomek

poziomnica (przyrząd)

Po/znań, Po/znania

Po/znańczyk (mieszkaniec

Poznańskiego) ;

Poznańczycy

po/znańczyk (mieszkaniec

Poznania)

po/znański

pozór, pozoru; pozory

po/zszywać, po/zszywam

pozycja, pozycji;

tych pozycji (pozycyj)

pożar, pożaru, po pożarze

pożarny, straż pożarna

pożegnanie ; tych pożegnań

po/żreć, po/żrę, pożarł,

pożarłszy

pożyczka, pożyczce;

tych pożyczek

pożytek, pożytku

pożywienie

pójdźka

pójść, pójdę, pójdziemy,

poszedł, po/szła, po/szli,

poszedłszy

póki, póki by

pół/czwarta (dnia)

pół/czwartej (godziny)

pół darmo

pół/głosem

półka, półce; tych półek

pół/kole; pół/kola,

tych pół/koli

pół/koszek, pół/koszka

pół/księżyc, pół/księżyca

pół/kula, pół/kuli;

pół/kule, tych pół/kul

pół/misek, pół/miska

pół na pół

pół/noc, pół/nocy

(: połowa)

pół/nocno-wschodni

pół/nocno-zachodni

pół/nocny wschód

pół/nocny zachód

pół/nuta

pół/o/krągły

pół/rocze; tych pół/roczy

pół/tora (dnia)

pół/torej (godziny)

pół/trzecia (dnia)

pół/trzeciej (godziny)

pół/wysep, pół/wyspu,

na pół/wyspie ; pół/wyspy

póty, póty by

późno, później, naj/później

późny, późniejszy

pracownia, pracowni;

pracownie, tych pracowni

praczka, praczce;

tych praczek

prać, piorę, pierzemy

pragnąć, pragnę, pragniemy,

pragnął, pragnęła

pralka, pralce

pralnia, pralni; pralnie,

tych pralni

pra/słowiański

prasować, prasuję

prawdomówny

prażyć, prażę, prażymy

prąd, prądu

prążek, prążka (:pręga)

prefabrykat, prefabrykatu

prelegent, o prelegencie;

prelegenci

preliminarz, preliminarza

premia, premii; premie,

tych premii (premij)

premier; premierzy,

premierów

prenumerować, prenumeruję

pretensja, pretensji;

tych pretensji (pretensyj)

prewentorium; prewentoria,

prewentoriów

prezent, prezentu,

w prezencie; prezenty

prezydent, o prezydencie;

prezydenci

prezydium, Prezydium Rady

Ministrów, Prezydium Rady

Narodowej

pręcik, pręcika

prędki, prędszy

prędko, prędzej

pręga, prędze; tych pręg

pręt, pręta

prima aprilis

probówka, probówce,;

tych probówek.

procent, procentu,

w procencie;

procenty

proces, procesu; procesy

procesować się,

procesuję się

proch, prochu

produkcja, produkcji

produkcyjny

produkt, produktu;

produkty, produktów

profesor, o profesorze;

profesorowie (skrót: prof.)

program, programu

projekt, projektu;

projekty, projektów

prokurator, o prokuratorze;

prokuratorzy

proletariat, proletariatu

proletariusz;

proletariusze,

tych proletariuszy

proponować, proponuję

propozycja, propozycji;

tych propozycji

(propozycyj)

prosić, proszę, prosimy,

proś

prosię, prosięcia;

prosięta, prosiąt

prostokąt, prostokąta,

w prostokącie

prosty, prostszy

prośba; tych próśb

prościej

protokołować, protokołuję

protokół, protokołu;

protokoły, protokołów

prowadzić, prowadzę,

prowadzimy

prowiant, prowiantu,

w prowiancie; prowianty

prowincja, prowincji;

tych prowincji (prowincyj)

prowokacja, prowokacji;

tych prowokacji

(prowokacyj)

próba; tych prób

próbka, próbce; tych próbek

próbować, próbuję

próchnica

próchnieć, próchnieje,

próchniał

próchno, na próchnie

prócz

próg, progu; progi

prószyć, prószy

próżnia, próżni

próżnować, próżnuję

pruć, pruję, prujemy, pruł

Prusak; Prusacy

pruski

Prusy, z Prus, w Prusach

Prusy wschodnie

prządka, prządce;

tych prządek

prząść, przędę, przędziemy,

prządł, przędła,

przędziony

przebiec, przebiegnę,

przebiegniemy, przebiegł,

przebiegłszy

przebieg, przebiegu

przebój, przeboju;

te przeboje,

tych przebojów

przechadzka, przechadzce

przechodni

przechodzień, przechodnia;

przechodnie, przechodniów

przechowalnia, przechowalni

przechylić, przechylę,

przechylimy, przechylił,

przechyliwszy

przeciąg, przeciągu

przecież, przecież/by

przeciętny

przecinek, przecinka

przeciwieństwo;

tych przeciwieństw

przeciwko

przeczucie; tych przeczuć

przed

przede mną, przede mnie

przede wszystkim

przed/historyczny

prze/dłużyć (:długi)

przed/miejski

przed/miot, przed/miotu

przed/mówca a. przed/mowca

przedni

przed/nówek, przed/nówka

(:nowy)

przed/ostatni

przed/pokój, przed/pokoju;

przedpokoje, przed/pokojów

przed/połu/dnie;

tych przed/połu/dni

przed połu/dniem

przed/połu/dniowy

prze/drzeźniać

przed/się/wzięcie;

te przed/się/wzięcia,

tych przed/się/wzięć

przed/sionek, przed/sionka;

przed/sionki

przed/stawienie;

tych przed/stawień

przed/tem (=dawniej),

ale np.: przed tym źródłem

przed/terminowy

przed/wczesny

przed/wczoraj

prze/glądać

prze/groda; tych prze/gród

prze/gródka, prze/gródce;

tych prze/gródek

przejazd; przejazdu,

w przejeździe

przejażdżka, przejażdżce;

tych przejażdżek

przejechać, przejadę

przejeżdżać, przejeżdżam

przejrzeć, przejrzę,

przejrzymy, przejrzyj,

przejrzał,

przejrzeli

(:przezierać)

przejrzysty (:przezierać)

przekaz, przekazu

przekąska, przekąsce

przekątna, przekątnej

przekłuć, prze/kłuję,

prze/kłujemy, prze/kłuł;

prze/kłuwszy, prze/kłuty

prze/kłuwać, prze/kłuwam

przekonywać, przekonywam

a. przekonuję

przekonywający

a. przekonujący

przekreślić, prze/kreślę,

prze/kreślimy

prze/kroić, prze/kroję,

przekroimy

prze/krój, prze/kroju;

prze/kroje, prze/krojów

przekupka, przekupce,

tych przekupek

przeląc się

a. przelęknąć się,

nie przelęknij się,

przeląkł się,

przelękła się

przelotny

przełęcz, tej przełęczy;

te przełęcze,

tych przełęczy

przemarznąć (mów:

przemar-znąć, wolno

dzielić: przema/rznąć,

przemar/znąć

a. przemarz/nąć),

przemarznę,

przemarzniemy,

nie przemarznij,

przemarzł, przemarzłszy

przemarznięcie (mów:

przemar-znięcie,

dzielenie jak przemarznąć)

przemiana; tych przemian

przemoc; tej przemocy

przemysł, przemysłu,

w przemyśle

przemysłowy

Przemyśl, Przemyśla

przenicować, przenicuję

przeobrażać

przeobrażenie;

tych przeobrażeń

przepaść, przepaści;

te przepaści

a. przepaście,

tych przepaści

przepiórka; tych przepiórek

przepłukać, przepłuczę,

przepłuczemy

prze/prowadzka,

prze/prowadzce

przepuszczać

przepych, przepychu

przerazić

przeraźliwy

przerażenie (:przerazić)

przerębla, przerębli;

przeręble, tych przerębli

przeróbka, przeróbce;

tych przeróbek

prze/rwa, prze/rwie;

tych przerw

przesadzać

przesąd, przesądu

prze/stanek, prze/stanku;

prze/stanki (=przerwa, np.

w mowie lub śpiewie),

ale: przy/stanek,

przy/stanku;

przy/stanki (np.:

tramwajowy)

prze/starzały (:stary)

prze/stępca, prze/stępcy;

ci prze/stępcy,

tych prze/stępców

prze/stroga;

tych prze/stróg

prze/stron/ny

prze/strzec, prze/strzegę,

prze/strze/żemy,

prze/strzegł,

prze/strzegłszy

prze/strzeń, prze/strzeni;

prze/strzenie,

tych prze/strzeni

prze/stworze; prze/stworza,

tych prze/stworzy

przesyłka; tych przesyłek

prze/szkoda;

tych prze/szkód

prze/ścieradło;

tych prze/ścieradeł

prze/śladować, prze/śladuję

przetak, przetaka

przeto, przetoby

przetok, przetoku

prze/trwać, prze/trwam

prze/twór, prze/tworu;

prze/twory

przeważać, przeważam

(:przewaga)

przeważnie (:przewaga)

przewiercić, przewiercę,

przewiercił

przewietrzyć, przewietrzę;

przewietrzył (:wiatr)

przewiewnik, przewiewnika

przewiewny

przewieźć, przewiozę,

przewieziemy, przewiózł,

przewiozła, przewieźli,

przewiózłszy

przewodnik; przewodnicy

przewoźnik; przewoźnicy

przewożenie

przewód, przewodu

przewóz, przewozu

przewyższyć, przewyższę,

przewyższymy, przewyższył

(:wysoki)

przez

przeze mnie

przeziębić się,

przeziębię się,

przeziębimy się;

nie przezięb się

prze/zrocze a. prze/źrocze

prze/zroczysty

a. prze/źroczysty

przeżuwać, przeżuwa

przędza, przędzy

przędzalnia; przędzalni;

przędzalnie,

tych przędzalni

a. przędzalń

przodownica

przodownik; przodownicy

przodujący

przód, przodu; przody

przybiec, przybiegnę,

przybiegniemy, przybiegł;

przybiegłszy

przybory, przyborów

przybudówka, przybudówce;

tych przybudówek

przychód, przychodu

przychówek, przychówka

przychylny

przyczółek, przyczółka

przy czym, przy czym by

przydawka, przydawce;

tych przydawek

przy/drożny (:droga)

przydział, przydziału,

w przydziale

przygoda; tych przygód

przy/grzać, przy/grzeję,

przy/grzejemy, przy/grzał,

przy/grzali a. przy/grzeli

przy/grzewać, przy/grzewam

(:gorąco)

przyimek, przyimka

przyjaciel; przyjaciele,

przyjaciół, przyjaciółmi

przyjaciółka, przyjaciółce;

przyjaciółek

(:przyjaciołom)

przyjazd, przyjazdu,

o przyjeździe

przyjazny, przyjaźnie

przyjaźń; tej przyjaźni;

te przyjaźnie,

tych przyjaźni

przyjezdny

przyjeżdżać

przyjrzeć się,

przyjrzę się,

przyjrzymy się,

przyjrzyj się (:spozierać)

przyjść, przyjdę;

przyjdziemy, przyjdź,

przyszedł, przy/szła,

przy/szli,

przyszedłszy

przy/kład, przy/kładu

przykro, przykrzej

przykrzyć się, przykrzy się

(:przykry)

przylądek, przylądka

przylepka, przylepce;

tych przylepek

przylot, przylotu

przymierzać, przymierzam

(:miara)

przymierze; tych przymierzy

przymiotnik, przymiotnika

przy/mrozek, przy/mrozku

przymus, przymusu

przynaj/nmiej

przynęta;tych przynęt

przypadek, przypadku

(=zdarzenie)

przypadek, przypadka

(=forma gramatyczna)

przypatrywać się,

przypatruję się

przypatrzyć się,

przypatrzę się,

przypatrz się,

przypatrzył się

(:przypatrywać się)

przypomnieć, przypomnę,

przypomnijmy, przypomnij

przypuszczać, przypuszczam

przyroda

przyrząd, przyrządu

przyrządzić, przyrządzę,

przyrządzimy

przyrzec, przyrzeknę,

przyrzekniemy, przyrzekł,

przyrzekłszy

przysiad, przysiadu,

w przysiadzie

przy/słowie; tych przy/słów

a. przy/słowi

przy/słówek, przy/słówka

przy/słuchiwać się,

przy/słuchuję się

przy/sługa; tych przy/sług

przy/służyć się,

przy/służę się,

przy/służymy się,

przy/służył się

(:przysługa)

przy/smażyć, przy/smażę,

przy/smażymy

przy/stanek, przy/stanku

(np. tramwajowy),

ale: prze/stanek,

prze/stanku (np.: w

mowie lub śpiewie)

przy/stań, tej przy/stani;

te przy/stanie,

tych przy/stani

przy/szły

przy/tknąć, przy/tknę,

przy/tkniemy, przy/tknął,

przy/tknęła, przy/tknąwszy

przytomny

przy/trzymać, przy/trzymam

przytułek, przytułku

przy tym

przywieźć, przywiozę,

przywieziemy, przywieź,

przywiózł, przywiozła,

przywieźli, przywiózłszy

przywilej, przywileju;

przywileje,

tych przywilejów

przywódca, przywódcy;

ci przywódcy

przywóz, przywozu

przyza/grodowy

przyzba, na przyzbie;

tych przyzb

przyzwoity

pstrąg, pstrąga

pstry

psuć, psuję, psujemy

pszczeli

pszczoła; tych pszczół

pszczółka, pszczółce;

tych pszczółek

pszenica, pszenicy

pszen/ny

pt. (=pod tytułem)

ptactwo a. ptastwo

ptak, ptaka

ptaszek, ptaszka

publiczność, publiczności

publiczny

puch, puchu

puchacz, puchacza

puchar, pucharu, w pucharze

puchnąć, puchnę, puchniemy;

puchnął, puchnęła a. puchła

pudel, pudla; pudle,

tych pudli

pudełko; tych pudełek

puder, pudru, w pudrze

pukać, pukam

pulchny

pulpit, pulpitu; pulpity

puls, pulsu; pulsy

pułap, pułapu

Pułaski, o Pułaskim

puławski (= z Puław)

Puławy, Puław

pułk, pułku

pułkownik; pułkownicy

punkcik, punkcika

punkt, punktu; punkty

punktualny

purchawka, purchawce;

tych purchawek

purpura, purpurze

purpurowy

pustka, pustce

pusty

pustynia, pustyni;

pustynie, tych pustyń

puszcza, puszczy; puszcze,

tych puszcz

Puszcza Białowieska

Puszcza Jodłowa

puszczyk, puszczyka

puszka, puszce; tych puszek

puszysty

puścić, puszczę, puścimy

pycha, pysze

pył, pyłu

pyłek, pyłku

pysk, pyska

pyszczek, pyszczka

Rabka, w Rabce

rabunek, rabunku

rachować, rachuję

rachunek,rachunku

racja, racji

racjonalizator;

racjonalizatorzy

rad, radu

Rada Ministrów

radar, radaru, w radarze

radio, radia, radiem,

w radiu a. w radio

radosny, radośnie

radość, radości

radować się, raduję się

rafia, rafii

rafineria, rafinerii;

tych rafinerii (rafineryj)

rajd, rajdu, po rajdzie

rak, raka

rakieta ; tych rakiet

ramię, ramienia; ramiona,

ramion

rampa; tych ramp

raniutko

ran/ny

rano

raport, raportu; raporty

rasizm, rasizmu, w rasizmie

ratować, ratuję

ratunek, ratunku

ratusz, ratusza; ratusze,

tych ratuszy a. ratuszów

raz, in/nym razem,

dwa razy, pięć razy,

dziesięć razy

raz po raz

raz za razem

raźno a. raźnie

raźny, raźniejszy

rażący ( : razić)

rąbać, rąbie, rąbiemy, rąb

rąbek, rąbka; rąbki

rączka; rączce; tych rączek

rdza, rdzy

rdzeń, rdzenia

rdzewieć, rdzewieje,

rdzewiał

reakcja, reakcji

rebus, rebusu; rebusy

recenzja, recenzji;

tych recenzji (recenzyj)

redagować, redaguję

redakcja, redakcji;

tych redakcji (redakcyj)

redaktor, redaktora;

redaktorzy

redukcja, redukcji;

tych redukcji (redukcyj)

referent, o referencie;

referenci

reflektor, reflektora

regent, o regencie; regenci

regulamin, regulaminu;

regulaminy

regularny

regulator, regulatora

regulować, reguluję

reguła; tych reguł

reja, rei, reję; reje,

tych rej

rejent (= notariusz),

o rejencie; rejenci

rekonwalescent,

o rekonwalescencie;

rekonwalescenci

rekord, rekordu

rekrut; rekruci

remanent, remanentu,

w remanencie

remont, remontu, w remoncie

reparacja, reparacji

a. reperacja, reperacji

( = naprawa)

reparacje, tych reparacji

(= odszkodowanie wojenne)

repatriacja, repatriacji

repatriant; repatrianci

republika; tych republik

restauracja, restauracji;

tych restauracji

(restauracyj)

reszta, reszcie; tych reszt

reumatyzm, reumatyzmu,

w reumatyzmie

rewident, o rewidencie;

rewidenci

rewizja, rewizji;

tych rewizji (rewizyj)

rewizjonizm, rewizjonizmu,

w rewizjonizmie

rewolucja, rewolucji;

tych rewolucji

(rewolucyj)

rewolwer, rewolweru,

w rewolwerze

Reymont, o Reymoncie

rezeda

rezerwuar, rezerwuaru,

w rezerwuarze

rezolucja, rezolucji;

tych rezolucji

(rezolucyj)

rezolutny

rezultat, rezultatu

reżyser, reżyserzy

ręcznik, ręcznika

ręka; ręce, rąk

rękaw, rękawa

rękawiczka, rękawiczce;

tych rękawiczek

rękojeść, rękojeści

rękopis, rękopisu

robactwo

robić, robię, robimy, rób

robota; tych robót

robotniczy

robotnik; robotnicy

robótka, robótce;

tych robótek. (: robota)

rocznica

roczny

rodzeństwo

rodzice, rodziców

rodzynek, rodzynka;

rodzynki, tych rodzynków

rogoża, rogóży; rogoże,

tych rogóż a. rogoży

rogóżka, rogóżce;

tych rogóżek

roić się, roi się

rok po roku, rok w rok

rola, roli; role, tych ról

rolnictwo

rolnik ; rolnicy

romb, rombu (= figura

geometryczna)

romboid, romboidu

rondel, rondla; rondle,

tych rondli

ropucha, ropusze;

tych ropuch

rosić, roszę, rosimy

Rosja, Rosji

Rosjanin, Rosjanina;

Rosjanie, Rosjan

rosnąć a. róść, rosnę,

rośniemy; rósł, rosła

rosół, rosołu; rosoły

rosyjski

roślina; tych roślin

roślinożerny

rot/mistrz; rot/mistrze,

rot/mistrzów

rower, roweru, na rowerze

rowerzysta ; rowerzyści

roz/biec się,

roz/biegli się,

roz/biegłszy się

roz/bierać

roz/biórka, roz/biórce

(: roz/biory)

roz/bójnik; roz/bójnicy

(:rozboje)

roz/broić, roz/broję;

roz/broimy

roz/brojenie

roz/chodzić się,

roz/chodzimy się

roz/ciąć, roze/tnę,

roze/tniemy, roz/ciął,

roz/cięła, roz/ciąwszy

roz/cierać, roz/cieram

roz/cinać, roz/cinam

roz/dział, roz/działu,

w roz/dziale

roz/dziawić; roz/dziawił

roz/dzielić, roz/dzielę,

roz/dzielimy

roze/drzeć, roze/drę,

roze/drzemy, roz/darł,

roz/darłszy

rozejrzeć się,

rozejrzę się,

rozejrzymy się

(: spozierać)

roze/słeć, roze/ślę,

roze/ślemy

roze/śmiać się

a. roz/śmiać się,

roze/śmiali się

a. roz/śmiali się

lub roze/śmieli się

a. roz/śmieli się

roze/trzeć, roze/trę,

roze/trzemy, roz/tarł,

roz/tarłszy

roz/glądać się,

roz/glądam się

roz/gryźć, roz/gryzę,

roz/gryziemy, roz/gryzł,

roz/gryzłszy

roz/grzać, roz/grzeję,

roz/grzejemy, roz/grzał,

roz/grzali a. roz/grzeli

(: gorąco)

roz/grzewać, roz/grzewam

roz/kaz, roz/kazu

roz/kazać, roz/każę,

roz/każemy

roz/kład, roz/kładu

roz/kosz, roz/koszy;

roz/kosze, tych roz/koszy

roz/kręcić, roz/kręcę,

roz/kręcimy, roz/kręcił

roz/lec się, roz/legł się

roz/maity

roz/mnażać, roz/mnażam

(: mnogo)

roz/pacz, roz/paczy

roz/palić, roz/palę,

roz/palimy, roz/palił

roz/paść się, roz/padł się

roz/pęd, roz/pędu

roz/pierać się,

roz/pieram się

roz/porządzenie;

tych roz/porządzeń

roz/postrzeć, roz/postarł,

roz/postarłszy

roz/pościerać,

roz/pościeram

roz/prawa; tych roz/praw

roz/pruć, roz/pruję,

roz/prujemy, roz/pruł,

roz/pruwszy, roz/pruty

roz/różniać, roz/różniam

roz/sada

roz/sadzać, roz/sadzam

roz/sądek, roz/sądku

roz/srożyć się (: srogi)

roz/stać się,

roz/stanę się,

roz/staniemy się,

roz/stał się

roz/stajny

roz/stąpić się,

roz/stąpimy się

roz/strój, roz/stroju

roz/strzelać, roz/strzela

roz/strzygnąć,

roz/strzygnę,

roz/strzygniemy,

roz/strzygnął,

roz/strzygnęła,

roz/strzygnąwszy

roz/strzygnięcie;

tych roz/strzygnięć

roz/suwać, roz/suwam

roz/sypaać, roz/sypię,

roz/sypiemy

roz/szarpać, roz/szarpię,

roz/szarpiemy

roz/szerzyć, roz/szerzę,

roz/szerzymy

roz/ściela;. a. roz/ścieła

roz/śmiać się

a. roze/śmiać się

roz/targniony

roz/tłuc, roz/tłukę,

roz/tłuczemy, roz/tłukł,

roz/tłukłszy

roz/tropny

roz/trzaskać, roz/trzaska

roz/trzepany

roz/twór, roz/twóru,

w roz/tworze

ro/zum, ro/zumu

ro/zumieć, ro/zumiem,

ro/zumiesz, ro/zumieją,

ro/zumiał, ro/zumieli

ro/zumny

roz/ważać, roz/ważam

(: rozwaga)

roz/ważny (: rozwaga)

roz/wiesić, roz/wieszę,

roz/wiesimy, roz/wiesił,

roz/wieszony

roz/wożenie

roz/wój, roz/woju

roz/żarzyć, roz/żarzony

(: żar)

rożen, rożna; rożny

ród, rodu; rody

róg, rogu; rogi

rój, roju; roje, rojów

róść a. rosnąć (zob.

rosnąć)

rów, rowu; rowy

rówieśnik; rówieśnicy

również

równik, równika

równina; tych równin

równoległy

równoleżnik, równoleżnika

równoramien/ny

równość, równości

równy

rózga, rózdze; tych rózg

a. rózeg

róża, róży; róże, tych róż

różnica, różnicy; różnice,

tych różnic

różny

różyczka, różyczce;

tych różyczek

rtęć, rtęci

rubryka; tych rubryk

ruch, ruchu

ruchliwy

ruda, rudzie; tych rud

rudera, w ruderze;

tych ruder

rudy

ruina; tych ruin

rujnować, rujnuję

rulon, rulonu

rum, rumu

rumak, rumaka

rumianek, rumianku

rumiany

rumieniec, rumieńca;

rumieńce, rumieńców

Rumun; Rumuni

Rumunia, Rumunii

runąć, runął, runęła

rupiecie, tych rupieci

rura, rurze; tych rur

Rusin; Rusini

Rusinka, Rusince;

tych Rusinek

ruski

ruszać

ruszt, rusztu, na ruszcie;

ruszty

ruszyć, ruszę, ruszymy

Ruś, Ruś Czerwona

rwać, rwę, rwiemy, rwą,

rwący

rybka, rybce; tych rybek

rybołówstwo

rycerz; rycerze,

tych rycerzy

rychło

rycynus, rycynusu

ryczeć, ryczy

rydz, rydza; rydze, rydzów

ryknąć, ryknął, ryknęła

rymarz; rymarze,

tych rymarzy (: rymarski)

rynek, rynku (ale np.

adres: Rynek 7)

rynka, rynce; tych rynek

( = naczynie)

ryn/na, ryn/nie;

tych rynien

rynsztok, rynsztoka

rynsztunek, rynsztunku

ryski (= z Rygi)

rysować, rysuję

rysunek, rysunku

ryś; rysie, tych rysi

a. rysiów

rytm, rytmu

rywalizacja, rywalizacji

ryzyko, ryzyka, ryzykiem,

w ryzyku

ryż, ryżu

rzadki, rzadszy

rzadko, rzadziej

rząd, rządu; rządy

(= władza)

rząd, rzędu; rzędy

(= szereg)

rządzić, rządzę, rządzimy,

rządził, rzec, rzekł,

rzekłszy

rzecz, rzeczy; te rzeczy,

tych rzeczy

rzeczka, rzeczce;

tych rzeczek

rzeczownik, rzeczownika

rzecz/po/spolita,

rzeczy/po/spolitej;

Rzecz/po/spolita Polska

rzeczułka, rzeczułce;

tych rzeczułek

rzeczywiście

rzednieć, rzednieje,

rzedniał

rzeka; tych rzek

rzekomo

rzemien/ny

rzemień, rzemienia;

te rzemienie,

tych rzemieni

rzemieślnik; rzemieślnicy

rzemiosło, w rzemiośle;

tych rzemiosł

rzemyk, rzemyka

rzepa

rzesza, rzeszy; rzesze,

rzesz

rzeszoto; tych rzeszot

rzeszowski

Rzeszów, Rzeszowa

rześki

rzetelny

rzewny

rzeź, rzezi; te rzezie,

tych rzezi

rzeźbiarz; rzeźbiarze,

tych rzeźbiarzy

rzeźbić, rzeźbię, rzeźbimy,

rzeźbił

rzeźnik; rzeźnicy

rzeżucha, rzeżusze

rzęsa ; tych rzęs

rzęsisty, rzęsiście

rznąć (nożem, piłą), rznę,

rzniemy, rznął, rznęła

a. rżnąć, rżnę, rżniemy,

rżnął, rżnęła - ale:żąć

(sierpem), żnę, żniemy,

żnij, żął, żęła

rzodkiewka, rzodkiewce;

tych rzodkiewek

rzucić, rzucę, rzucimy

rzut, rzutu

Rzym, Rzymu

rzymski

rzymskokatolicki

rżeć, rży, rżał

rżnąć a. rznąć (zob. rznie)

rżysko; tych rżysk

sacharyna, w sacharynie

sad, sadu

sadzawka; sadzawce;

tych sadzawek

sadzić, sadzę, sadzimy,

sadził

sak, saka (=rodzaj sieci),

ale: ssak, ssaka (= zwierzę

ssące)

sakiewka, sakiewce;

tych sakiewek

saletra, saletrze

saletrzak, saletrzaku

salutować, salutuję

sałata, sałacie

sałatka, sałatce

sam, sama, samo; tę samą

(książkę), o tym samym

(chłopcu, dziecku)

samobójca, samobójcy;

ci samobójcy,

tych samobójców

samobójstwo ;

tych samobójstw

samochód, samochodu

samolot, samolotu

samolub; samolubi

samorząd, samorządu

samouk ; samoucy

samowy/starczalność,

samowy/starczalności

San, Sanu, w Sanie

sanatorium; sanatoria,

sanatoriów

sandomierski

Sandomierz, Sandomierza

sanie, tych sani a. sań

sanitariusz; sanitariusze,

tych sanitariuszy

sapać, sapię, sapiemy

saper; saperzy, saperów

saradela a. seradela

sarenka, sarence;

tych sarenek

sarkofag, sarkofagu

sarna, sarnie; tych sarn

Sas; Sasi, Sasów

satelita, satelity

sąd, sądu

sądzić; sądzę, sądzimy,

sądź

sąg, sąga; tych sągów

sąsiad, o sąsiedzie;

sąsiedzi, sąsiadów

sąsiedzki

sąsiedztwo ; tych sąsiedztw

sąsiek, sąsieka

sążeń, sążnia; sążnie,

tych sążni

schlebiać, schlebiam

schludny

schnąć, schnie, schnął

a. sechł, schła, schli

schodki, schodków

schody, schodów

schorowany

schować, schowam

schowek, schowka

schód, schodu

schron, schronu

schronić się, schronię się,

schronimy się

schronisko ; tych schronisk

schudnąć, schudnę, schudł,

schudła

schwycić, schwycę,

schwycimy, schwycił

schylić się, schylę się,

schylimy się

scyzoryk, scyzoryka

sczernieć, sczernieje,

sczerniał

sejm, sejmu a. Sejm, Sejmu

sekret, sekretu; sekrety

sekretariat, sekretariatu,

w sekretariacie

sekretarz; sekretarze,

tych sekretarzy

(: sekretarka)

sekunda, sekundzie;

tych sekund

selekcja, selekcji

seminarium; seminaria,

seminariów

seminarzysta,

o seminarzyście;

seminarzyści, seminarzystów

( : seminarium)

sen, snu, we śnie; sny

sens, sensu, w sensie

sensacja, sensacji;

tych sensacji (sensacyj)

ser, sera, w serze

Serb; Serbowie

Serbia, Serbii

serbski

serce ; tych serc

serduszko; tych serduszek

sesja, sesji; tych sesji

(sesyj)

sędzia, sędziego, sędziemu,

sędziego, sędzio! sędzią,

o sędzi;

sędziowie, sędziów

sędziowski

sęk, sęka

sęp, sępa

sfałszować, sfałszuję

siać, sieję, siejemy, siał,

siali a. sieli

siano, na sianie

siatka, siatce; tych siatek

siatkówka, siatkówce

siąść, siądę, siądziemy,

siadł, siadłszy

Sicz, Siczy

siec, siekę, sieczemy,

siekł

sieć, tej sieci; te sieci,

tych sieci

siedem (ptaków, uczennic)

siedem/dziesiąt,

siedem/dziesięciu

siedem/nasty

siedem/set, siedmiuset

siedem tysięcy, siedmiu

tysięcy

siedmioro, siedmiorga,

siedmiorgu, siedmiorgiem

siedmiu (uczniów),

siedmioma a. siedmiu

siedzieć, siedzę, siedzimy,

siedź, siedział, siedzieli

siekiera, siekierze;

tych siekier

siemię, siemienia

Sienkiewicz

sien/nik, sien/nika

sień; tej sieni; te sienie,

tych sieni

siermięga, siermięgi,

w siermiędze

sierota; tych sierot

a. sierót

sierpień, sierpnia

sierść, sierści

sierżant, o sierżancie;

ci sierżanci

siew, siewu

sięgać, sięgam

sięgnąć, sięgnij, sięgnął,

sięgnęła, sięgnąwszy

sikawka, sikawce;

tych sikawek

siłownia, siłowni

sionka, sionce; tych sionek

siostra; siostrze;

tych sióstr

siostrzenica, siostrzenicy;

siostrzenice,

tych siostrzenic

( : siostra)

siostrzeniec, siostrzeńca;

siostrzeńcy, siostrzeńców

siostrzyczka, siostrzyczce;

tych siostrzyczek

(: siostra)

siódemka, siódemce;

tych siódemek

siódmy (: siedem,

półsiódma)

sito; tych sit

skala, skali; skale,

tych skal

skaleczyć, skaleczył

skandal, skandalu;

skandale, tych skandali

skarb, skarbu

skarbiec, skarbca

skarbonka, skarbonce;

tych skarbonek

skarpa a. szkarpa

skarpetka, skarpetce;

tych skarpetek

skarżyć, skarżę, skarżymy

(: skarga)

skażony (od: skazić)

skąd, skąd by

skąd/inąd

skąd/kolwiek,

skąd/kolwiek by

skądsiś a. skądś

skąd/że? skąd/że by?

skąpiec, skąpca; skąpcy,

skąpców

skierować, skieruję

skinąć, skinął, skinęła,

skinąwszy

skleić, skleję, skleimy,

sklej

sklęsnąć, sklęśnie,

sklęsnął a. skląsł,

sklęsła

skład, składu, składka,

składce; tych składek

skłamać, skłamie

skłon/ny

sknera, sknerze; sknerzy,

tych sknerów (a. sknery,

skner, gdy mowa o

kobietach)

skobel, skobla; skoble,

tych skobli

skomleć, skomli, skomlał

a. skomlić, skomli,

skomlił

skomponować, skomponuję

skon, skonu a. zgon, zgonu

skonfiskować, skonfiskuję

skończyć, skończę,

skończymy

skorupa; tych skorup

skorzystać, skorzystam

skosztować, skosztuję

skośny

skowronek, skowronka

skóra, skórze; tych skór

skórzany (: skóra)

skracać, skracam

skraplanie

skraść, skradł, skradłszy

skreślić, skreślę,

skreślimy

skręcić, skręcę, skręcimy

skrępować, skrępuję

skręt, skrętu, na skręcie

skrofuły, skrofułów

skroń, tej skroni;

te skronie, tych skroni

skroś, skróś a. wskroś,

wskróś

skrócić, skrócę, skrócimy

skróś, skroś a. wskróś,

wskroś

skrót, skrótu

skrupuł, skrupułu

skrytka, skrytce;

tych skrytek

skrzeczeć, skrzeczy,

skrzeczał

skrzek; skrzeku

skrzela a. skrzele;

tych skrzeli

skrzep, skrzepu

skrzepnąć, skrzepnął

a. skrzepł, skrzepła

skrzętny

skrzydło; tych skrzydeł

skrzynia, skrzyni;

skrzynie, tych skrzyń

skrzynka, skrzynce;

tych skrzynek

skrzyp, skrzypu

skrzypce, tych skrzypiec

skrzypieć, skrzypi,

skrzypiał

skrzywdzić, skrzywdzi

skubał, skubie

skuć, skuł, skuwszy; skuty

skulić się, skulił się,

skulony

skurcz, skurczu; skurcze,

skurczów

skusić, skusi, skusił

skuteczny

skutek, skutku

skuwka, skuwce; tych skuwek

skwar, skwaru, w skwarze

skwarek, tego skwarka

skwierczeć, skwierczy,

skwierczał

slajd, slajdu

słaby, słabszy

słać, ścielę; ścielemy,

słał

słać, ślę, ślemy, słał

słodki, słodszy

słoik, słoika

słomiany

słomka, słomce; tych słomek

słonecznik; słonecznika

słonko

słoń, słonia; słonie,

tych słoni

słońce

Słowianin, Słowianina;

Słowianie, Słowian

słowiański

Słowiańszczyzna,

Słowiańszczyźnie

słownik, słownika

słowo; tych słów

słód, słodu

słój, słoja (=naczynie)

słój, słoju a. słoja

(w drzewie)

słówko; tych słówek

słuch, słuchu

słuchawka, słuchawce

słup, słupa

słupek, słupka

słuszność, słuszności

słuszny

służba; tych służb (:sługa)

służyć, służę, służymy

słychać

słyszeć, słyszę, słyszymy,

słyszał, słyszeli

smalec, smalcu

smarować, smaruję

smażyć, smażę, smażymy

smród, smrodu

smuga, smudze; tych smug

smutek, smutku

smutny

snuć, snuję, snujemy, snuł

snycerz; snycerze,

tych snycerzy

sobota; tych sobót

sobotni

soból, sobola; sobole,

tych soboli

sobótka, sobótce;

tych sobótek

socha, sosze; tych soch

socjalista; socjaliści

socjalistyczny

socjalizacja, socjalizacji

socjalizm, socjalizmu,

w socjalizmie

socjalny

soczewka, soczewce;

tych soczewek

sojka, sojce; tych sojek

a. sójka, sójce;

tych sójek

sojusz, sojuszu; sojusze,

tych sojuszów a. sojuszy

sokół, sokoła; sokoły

(=ptak)

solniczka, solniczce;

tych solniczek

sołectwo; tych sołectw

sołtys;, sołtysi

sosenka, sosence;

tych sosenek

sosna, sośnie; tych sosen

sowa, sowie; tych sów

sójka, sójce; tych sójek

a. sojka, sojce;

tych sojek

sól, soli; tych soli

spać, śpię, śpimy

spadek, spadku

spadkobierca, spadkobiercy;

spadkobiercy,

spadkobierców

spalinowy

sparzyć, sparzę, sparzymy

(:para)

spaść, spadnę, spadniemy,

spadł, spadłszy

specjalista, specialiście;

specjaliści, specjalistów

spiąć, ze/pnę, ze/pniemy,

spiął, spięła, spiąwszy

spichlerz, spichlerza;

spichlerze,

tych spichlerzy

spiczasty

spieszyć się

a. śpieszyć się

spinać, spinam

spinka, spince;

tych spinek

spirytus, spirytusu

spis, spisu

spisywać, spisuję

spiż, spiżu

spiżarnia; spiżarni;

spiżarnie, tych spiżarni

spiżowy

spluwaczka, spluwaczce;

tych spluwaczek

spłukać, spłuczę

spłukiwać, spłukuję

spod (czegoś)

spodnie, tych spodni

spo/glądać, spo/glądam

spojówka, spojówce

spojrzeć, spojrzę,

spojrzymy, spojrzał,

spojrzeli ( : spozierać)

spojrzenie; tych spojrzeń

spokój, spokoju

społeczeństwo;

tych społeczeństw

społeczny

spomiędzy

sponad

sport, sportu

sportowiec; sportowcy,

sportowców

sporządzić, sporządzę,

sporządzimy

sposób, sposobu

spo/strzec, spo/strzegę,

spo/strzeżemy,

spo/strzegł,

spo/strzegłszy

spo/strzeżenie;

tych spo/strzeżeń

spo/śród (: środek)

spotkać, spotkam

spoważnieć, spoważnieję,

spoważniał, spoważnieli

spoza (np. spoza domu)

spozierać, spozieram

spożyć, spożyję, spożyjemy

spożywca ;. spożywcy,

spożywców

spożywczy

spód, spodu; spody

spódnica, spódnicy;

spódnice, tych spódnic

(: spodem)

spójnik, spójnika (: spoić)

spół/dzielca; spół/dzielcy,

spół/dzielców

spół/dzielczość,

spół/dzielczości

spół/dzielczy

spół/dzielnia,

spół/dzielni;

spół/dzielnie,

tych spół/dzielni

( : społem)

spół/głoska, spół/głosce;

tych spół/głosek

spółka, spółce; tych spółek

spór, sporu

spóźniać się, rzadziej:

spaźniać się

spóźnić się, spóźnię się,

spóźnimy się,

nie spóźnij się

spracowany

sprawka, sprawce;

tych sprawek

sprawunek, sprawunku

sprężyna; tych sprężyn

spróchniały

spruć, spruję, sprujemy,

spruj, spruł, spruwszy,

spruty

spryt, sprytu

sprzączka, sprzączce;

tych sprzączek

sprzątać, sprzątam

sprzątnąć, sprzątnę,

sprzątniemy, sprzątnij,

sprzątnął, sprzątnęła,

sprzątnąwszy

sprzeczka, sprzeczce;

tych sprzeczek

sprzed (kogoś, czegoś)

sprzedaż, sprzedaży;

sprzedaże, tych sprzedaży

sprzeniewierzyć (: wierny)

sprzęt, sprzętu

sprzyjać, sprzyjam

sprzymierzeniec,

sprzymierzeńca;

sprzymierzeńcy,

sprzymierzeńców

spuchnąć, spuchnie,

spuchnąl a. spuchł,

spuchła

sputnik, sputnika

srebrny

srebro, w srebrze

srebrzysty ( : srebro)

srożyć się, srożył się

(: srogi)

ssać, ssę, ssiemy, ssą,

ssał, ssący

ssak (= zwierzę ssące),

ssaka, ale: sak (= rodzaj

sieci), saka

ssący

stacja, stacji; tych stacji

(stacyj)

stać, stoję, stoimy

stadion; stadionu,

na stadionie

stajenka, stajence

stajnia, stajni; stajnie,

tych stajni a. stajen

stal, stali

stalówka, stalówce;

tych stalówek

stam/tąd, stam/tąd by

stanąć, stanę, staniemy,

stanął, stanęła,

stanąwszy

stancja, stancji;

tych stancji (stancyj)

stanowczy

Stany Zjednoczone

staran/ny

starodawny

starosta, staroście;

starostowie, starostów

starostwo; tych starostw

staro/świecki

starożytny

start, startu, po starcie

startować, startuję

staruszek, staruszka;

staruszkowie

starzec, starca; starcy,

starców

starzyzna, starzyźnie

Staszic a. Staszyc

statut, statutu; statuty,

statutów

staw, stawu

stąd, stąd by

stąpać, stąpam

stelmach; stelmachowie

ster, steru, przy sterze

sterczeć, sterczy, sterczał

sterta, stercie; tych stert

stębnować, stębnuję

stęchnąć, stęchnął

a. stęchł, stęchła,

stęchły

stępa; tych stęp

stężeć, stężeje, stężał

sto, stu, stoma

sto dwadzieścia pięć, stu

dwudziestu pięciu

sto/kroć

sto/krotka a. sto/krótka,

sto/krotce a: sto/krótce;

tych sto/krotek

a. sto/krótek

sto/krotny

stolarz; stolarze,

tych stolarzy

(: stolarski, stolarnia)

stołówka, stołówce;

tych stołówek

stonka

stonoga; tych stonóg

stopa; tych stóp

stos, stosu

stosować, stosuję

stosunek, stosunku

stowarzyszenie;

tych stowarzyszeń

stożek, stożka (: stóg;

stogu)

stóg, stogu

stół, stołu

strach, strachu

stracić, stracę, stracimy,

stracił

strajk, strajku

strajkować; strajkuję

straszny

straż, tej straży;

te straże, tych straży

(: strzegę)

strażacki

strażak; strażacy

strażnik; strażnicy

strącić, strącę, strącimy

strączek, strączka;

strączki, strączków

strąk, strąka

streścić, streszczę;

streścimy

stroić, stroję, stroimy

strona, stronie; tych stron

stronica, stronicy;

stronice, tych stronic

stron/nictwo;

tych stron/nictw

strój, stroju; stroje,

strojów

stróż; stróże, tych stróżów

(: przestroga)

strudel; strudla

strug, struga

struga; tych strug

strugać, strużę, strużemy

strumień, strumienia ;

strumienie, tych strumieni

struna; tych strun

struś, strusia; strusie,

tych strusi a. strusiów

strużka (=mała struga),

strużce; tych strużek

strużki, strużek

strych, strychu

stryj; stryjowie, stryjów

stryjostwo

strzał, strzału

strzała; tych strzał

strzec, strzegę, strzeżemy,

strzeż, strzegł

(: przestroga)

strzecha, strzesze;

tych strzech

strzelba; tych strzelb

strzelec, strzelca;

strzelcy, tych strzelców

strzelić, strzelę,

strzelimy

strzelnica

strzemię, strzemienia;

strzemiona, strzemion

strzęp, strzępu

strzępek, strzępka

strzyc, strzygę, strzyże,

strzygł

studencki

student, o studencie;

studenci

studiować, studiuję

studium; studia, studiów

studnia, studni; studnie,

tych studni a. studzien

studzienka, studzience;

tych studzienek

stukać, stukam

stulecie, stulecia;

tych stuleci

stuletni

stutysięczny

stuzłotówka;

tych stuzłotówek

stwierdzić, stwierdzę,

stwierdzimy

Stwosz, Wit Stwosz

styczeń, stycznia

stygnąć, stygnął, stygnęła

a. stygła

stypendium; stypendia,

stypendiów

sublokator, o sublokatorze;

sublokatorzy

subskrybować, subskrybuję

subskrypcja, subskrypcji;

tych subskrypcji

(subskrypcyj)

subwencja, subwencji;

tych subwencji (subwencyj)

suchar, suchara, w sucharze

suchszy; suchsi, suchsze

suchy; susi, suche

Sudety, Sudetów

sufit, sufitu; sufity

sufler, o suflerze;

suflerzy

sukienka, sukience;

tych sukienek

Sukien/nice, Sukien/nic

sukien/ny

sukmana; tych sukman

suknia, sukni; suknie,

tych sukni a. sukien

sukno; tych sukien

sułtan; sułtani, sułtanów

suma; tych sum

sumienie, temu sumieniu;

te sumienia, tych sumień

sumien/ny

sunąć, sunie, suń, sunęła

surowiec, surowca; surowce,

surowców

surowy

sus, dać susa

susza, suszy, suszyć,

suszę, suszymy

suterena; sutereny,

tych suteren

suty

suwać, suwam

Suwałki, Suwałk

swat ; swaci

swawola, swawoli; swawole,

tych swawol a. swawoli

swąd, swędu

swędzić, swędzi, swędził

swoboda; tych swobód

swój; swoja, swoje, swoim

(ołówkiem, piórem); swoimi

Syberia ; Syberii

syberyjski

syczeć; syczy, syczał

sylaba; tych sylab

sylabizować, sylabizuję

symbol, symboli; symbole,

tych symboli

symetria, symetrii

sympatia, sympatii;

tych sympatii (sympatyj)

sympatyzować, sympatyzuję

syn, syna, o synu; synowie

synowa, synowej, tę synową;

synowymi

synowski

sypać, sypię, sypiemy

sypialnia, sypialni;

sypialnie, tych sypialni

a. sypialń

syrop, syropu

sytuacja, sytuacji;

tych sytuacji (sytuacyj)

szabla, szabli; szable;

tych szabel a. szabli

szachy, szachów

szacunek, szacunku

szafot, szafotu

szalupa; tych szalup

szałas, szałasu

szamotać się, szamoczę się

a. szamocę się

szaniec, szańca; szańce,

szańców

szanować, szanuję, szanuj

szaruga, szarudze

szarwark, szarwarku

szarzeć; szarzeje, szarzał

szarża, szarży; szarże,

tych szarż

szata; tych szat

szatnia, szatni; szatnie,

tych szatni

szczapa; tych szczap

szczaw, szczawiu

szczawiowy

szczątek, szczątku;

szczątki, szczątków

szczebel, szczebla;

szczeble, tych szczebli

szczebiotać, szczebiocze

a. szczebioce

Szczecin, Szczecina

szczeciński

szczególny

szczegół, szczegółu;

szczegóły

szczekać, szczeka

szczelina; tych szczelin

szczelny

szczenię, szczenięcia;

szczenięta, szczeniąt

szczepić (np. drzewko),

szczepię, szczepimy,

szczepiony

szczepionka, szczepionce;

tych szczepionek

szczery, szczerszy

szczerze, szczerzej

szczęk, szczęku

szczęka; tych szczęk

szczękać, szczękam

szczęście. szczęścia,

szczęściu

szczęśliwy,

naj/szczęśliwszy

szczodry, szczodrzejszy

szczodrze, szczodrzej

szczotka, szczotce;

tych szczotek

szczuć, szczuję, szczuł,

szczuty

szczudło; tych szczudeł

szczupak, szczupaka

szczupły, szczuplejszy

szczur, szczura, o szczurze

szczygieł, szczygła

szczypać, szczypie

szczypce, szczypiec

a. szczypców

szczypta, szczypcie;

tych szczypt

szczyt, szczytu

Szczytno, Szczytna

szef, szefa; szefowie

szelest, szelestu,

w szeleście

szept, szeptu, w szepcie

szeptać, szepczę a. szepcę

szereg, szeregu

szeregowiec; szeregowcy

szeroko, szerzej

szerokość, szerokości

szerzyć, szerzył

(: szeroki)

szes/nasty

szes/naście, szes/nastu

sześcian, sześcianu

sześcioro, sześciorga,

sześciorgu, sześciorgiem

sześciu (uczniów), sześć

(ptaków, uczennic, słów)

sześć/dziesiąt pięć,

sześć/dziesięciu pięciu

sześć/set dwadzieścia

osiem, sześciuset

dwudziestu ośmiu

szew, szwu; szwy

szewc; szewcy, szewców

szewczyk

szewski

szkarlatyna

szkic, szkicu

szkielet, szkieletu;

szkielety

szkiełko; tych szkiełek

szklanka, szklance;

tych szklanek

szklany a. szklan/ny

szklarz; szklarze,

tych szklarzy

(: szklarstwo)

szkło, w szkle; tych szkieł

szkoda; tych szkód

szkodzić, szkodzi

szkolny

szkoła; tych szkół

szkółka, szkółce (: szkoła)

szlachcic, szlachcica

szlachectwo

szlachta, szlachcie

szlaczek, szlaczka

szlak, szlaku

szlifierz; szlifierze,

tych szlifierzy

szlifować, szlifuję

szlochać, szlocha

szmaragd, szmaragdu

szmata; tych szmat

szmer, szmeru, w szmerze

sznur, sznura, na sznurze

szofer, o szoferze;

szoferzy, szoferów

szopa; tych szop

Szopen; Szopena a. Chopin,

Chopina

szopka, szopce; tych szopek

szorować, szoruję

szorstki

szosa; tych szos

szowinizm, szowinizmu,

w szowinizmie

szóstka, szóstce;

tych szóstek (: sześć,

półszosta)

szósty (: sześć, półszosta)

szpagat, szpagatu

szpak, szpaka

szpaler, szpaleru,

w szpalerze

szpargał, szpargału

szperać, szperam

szperka, szperce

szpic, szpica

szpieg, szpiega; szpiedzy

szpiegostwo

szpiegowski

szpik, szpiku

szpilka, szpilce;

tych szpilek

szpinak, szpinaku

szpital, szpitala;

szpitale, tych szpitali

szpulka, szpulce;

tych szpulek

szron, szronu

sztab, sztabu

sztaba ; tych sztab

sztacheta; tych sztachet

sztafeta, sztafecie;

tych sztafet

sztaluga, sztaludze;

tych sztalug

sztandar, sztandaru,

na sztandarze

sztuczka, sztuczce;

tych sztuczek

sztuczny

sztuka; tych sztuk

sztuk/mistrz;

sztuk/mistrze,

sztuk/mistrzów

szturchać, szturcha

szturchaniec, szturchańca;

szturchańce, szturchańców

szturm, szturmu

sztygar, o sztygarze;

sztygarzy, sztygarów

szubienica; tych szubienic

szufla, szufli; szufle,

tych szufli

szuflada; tych szuflad

szukać, szukam

szumieć, szumi, szumiał

szuwar, szuwaru, w szuwarze

szwaczka, szwaczce;

tych szwaczek

szwadron, szwadronu

szwagier, szwagra,

o szwagrze;

szwagrowie

Szwajcar, o Szwajcarze;

ci Szwajcarzy

Szwajcaria, Szwajcarii

szwajcarski

Szwecja, Szwecji

Szwed; Szwedzi

szwedzki

szwoleżer; szwoleżerowie,

szwoleżerów

szyb, szybu

szyba; tych szyb

szybki, szybszy

szybko, szybciej

szychta, szychcie;

tych szycht

szyć, szyję, szyjemy

szydło, na szydle;

tych szydeł

szyja, szyi, szyję; szyje,

tych szyj

szyk, szyku

szynka, szynce; tych szynek

szypułka, szypułce;

tych szypułek

szyszka, szyszce;

tych szyszek

ściana; tych ścian

ściąć, ze/tnę, ze/tniemy,

ściął, ścięła, ściąwszy

ściągnąć, ściągnął,

ściągnęła, ściągnąwszy

ścieg, ściegu

ściek, ścieku

ściekać, ścieka

ścielę (zob. słać)

ściemnić się, ściemni się

ścien/ny

ścierać, ścieram

ścierka, ścierce;

tych ścierek

ściernisko; tych ściernisk

ścierpnąć, ścierpł

a. ścierpnął, ścierpł

ścieżka, ścieżce;

tych ścieżek

ścieżyna; tych ścieżyn

ścięgno; tych ścięgien

ścigać, ścigam

ścinać, ścinam

ściółka, ściółce

ścisk, ścisku

ścisły, ściślejszy

ścisnąć, ścisnę, ściśniemy,

ścisnął, ścisnęła,

ścisnąwszy

ściszyć, ściszę, ściszymy

ściśle, ściślej

ślad, śladu

ślaz, ślazu

Śląsk, Śląska

śląski

Ślązak; Ślązacy

śledzić, śledzę, śledzimy

śledztwo; tych śledztw

śledź, śledzia; śledzie,

tych śledzi

ślę, ślemy

Ślęza (rzeka)

Ślęża (góra)

śliczny

ślimak, ślimaka

ślina

śliski, ślisko

śliwka, śliwce; tych śliwek

ślizgawka, ślizgawce

ślub; ślubu

ślusarz; ślusarze,

tych ślusarzy

(: ślusarski)

śluz, śluzu

śluza; tych śluz

śmiać się, śmieję się,

śmiejemy się, śmiał się,

śmiali się a. śmieli się

śmiały, śmielszy; śmiali

(chłopcy), śmielsi

śmiech, śmiechu

śmieć, śmiecia; śmiecie

a. śmieci, tych śmieci

śmieć, śmiem, śmiemy,

śmieją, śmiał, śmieli

śmielszy (zob. śmiały)

śmierć, śmierci

śmierdzieć, śmierdzi,

śmierdział

śmieszny, naj/śmieszniejszy

śmietana

śmietnik, śmietnika

śmiga; tych śmig

śmigło; tych śmigieł

śmigus, śmigusa

śniadanie; tych śniadań

śnieć (na zbożu), śnieci

śniedź (= osad na kruszcu),

śniedzi

śnieg, śniegu

śniegowce, śniegowców

śnieżka, śnieżce;

tych śnieżek

Śnieżka, na Śnieżce

śnieżny

śnieżyca, śnieżycy;

śnieżyce, tych śnieżyc

śpiący

śpieszyć się

a. spieszyć się;

śpieszę się

a. spieszę się

śpieszymy się

a. spieszymy się,

śpiesz się

a. spiesz się

śpiew, śpiewu

śpiewać, śpiewam

śpiewka, śpiewce;

tych śpiewek

śpię; śpimy (zob. spać)

śpioch; śpiocha; śpiochy

średnica

średniorolny

średniowieczny

środa; tych śród

środek, środka

środkowy

śród/mieście ( : środek)

śród/ziemny,

Morze Sród/ziemne,

na Morzu Śród/ziemnym

śruba; tych śrub

śrubka, śrubce; tych śrubek

śrubować, śrubuję

śrut, śrutu

świadczenie; tych świadczeń

świadczyć, świadczę,

świadczymy

świadectwo; tych świadectw

świadek, świadka;

świadkowie

świat, świata

światło, w świetle;

tych świateł

Światowid

świder, świdra, o świdrze

świeca, świecy; świece,

świec

świecić, świecę, świecimy

świecznik, świecznika

świegotać, świegocze

a. świegoce

a. świergotać,

świergocze

a. świergoce

świerk, świerka

świerszcz; świerszcze,

tych świerszczy

świerzb, świerzbu

świerzbieć, świerzbi,

świerzbiał

świetlica; świetlice,

tych świetlic

świetlny (przymiotnik od:

światło)

świetny ( = znakomity)

świeży, świeższy

święto; tych świąt

świnia, świni; świnie,

tych świń

świstać, świszcze

a. śwista, świstał

świszczeć, świszczy,

świszczał

świt, świtu

świtać, świta

t (= tona)

t. ( = tom)

tablica, tablicy; tablice,

tych tablic

tabliczka, tabliczce;

tych tabliczek

taboret, taboretu

tabun, tabunu

tafla, tafli; tafle,

tych tafli a. tafel

taić, taję, taimy, taił

tajać, taje, tajał

taki sam, taka sama,

takie samo, takim samym

(ołówkiem, piórem);

takimi samymi

taksa; tych taks

tak samo

taksówka, taksówce;

taksówek

takt, taktu

tak/że

talent, talentu,

o talencie; talenty

talerz, talerza; talerze,

tych talerzy

tam/ten, tam/ta, tam/to,

o tam/tym (domu, drzewie);

tam/tymi

tam/tędy

tandeta, tandecie

tani, tańszy

taniec, tańca; tańce,

tańców

tańczyć, tańczę, tańczymy

tapczan, tapczanu

a. tapczana

taras, tarasu

tarcza, tarczy; tarcze,

tarcz

targ, targu

targowisko

tarzać się, tarza się

tasiemka, tasiemce;

tych tasiemek

taśma; tych taśm

Tatar, Tatara a. Tatarzyn,

Tatarzyna; Tatarzy,

Tatarów

Tatry, Tatr

tatrzański

tatuować, tatuuje

tatuś, wołacz: tatusiu!

tchawica, tchawicy

tchórz, tchórza, tchórze,

tych tchórzy

tchórzostwo

tchórzowski

teatr, teatru, w teatrze;

teatry

technik, technicy

technika, technice

teczka, teczce; tych teczek

tekst, tekstu, w tekście

tektura, tekturze;

tych tektur

telefon, telefonu

telegram, telegramu

temat, tematu; tematy

temperatura, temperaturze;

tych temperatur

temperować, temperuję

temperówka

tempo (= stopień

szybkości), w tempie

tenis, tenisa

ten sam, ta sama, to samo,

w tym samym (domu,

drzewie); tymi samymi

teoria, teorii; tych teorii

(teoryj)

terakota

terasa; tych teras

teraz, teraźniejszy

teren, terenu; tereny

terkotać, terkocze

a. terkoce

termin, terminu; terminy

terminator, o terminatorze;

terminatorzy

termometr, termometru,

na termometrze

terpentyna

ter/rarium, ter/raria,

ter/rariów

ter/ror, ter/roru

terytorium; terytoria,

terytoriów

testament, testamentu,

w testamencie

teść; teściowie, teściów

też

tę (biernik 1. poj. od: ta)

tęcza, tęczy; tęcze, tęcz

tęczówka, tęczówce

tędy

tęgi, tęższy; tędzy, tężsi

tępię; tępimy, tęp,

tępienie

tęsknić, tęsknię, tęsknimy

tęsknota; tych tęsknot

tętent, tętentu,

w tętencie;

tętenty

tętnica

tętnić, tętni, tętnił

tętno; tych tętn

tężec, tężca

tęższy (: tęgi)

tiul, tiulu

tj. (= to jest)

tkactwo

tkalnia, tkalni; tkalnie,

tych tkalni

tknąć, tknę, tkniemy,

tknął, tknęła, tknąwszy

tkwić, tkwi

tleć, tleje, tlał

tlić się, tli się, tlił się

tło, tła, w tle; tych teł

tłuc, tłukę, tłuczemy,

tłucz, tłukł

tłuczek, tłuczka

tłum, tłumu

tłumacz ; tłumacze,

tych tłumaczy

tłumaczyć, tłumaczę,

tłumaczymy

tłumok, tłumoka

tłusty, tłustszy

a. tłuściejszy

tłuszcz, tłuszczu;

tłuszcze, tych tłuszczów

toaleta, toalecie

tokarz; tokarze,

tych tokarzy

(: tokarnia)

tona; tych ton (skrót: t)

tonąć, tonę, toniemy,

tonął, tonęła

toń, toni; tonie, tych toni

topnieć, topnieje, topniał

topograficzny

topór, topora, na toporze

tor, toru, na torze

torebka, torebce;

tych torebek

torować, toruję

tortura, torturze;

tych tortur

Toruń, Torunia

toruński

to samo, o tym samym

toteż (= więc), ale np.: to

też (= to także) jest ważne

towarzystwo;

tych towarzystw

towarzysz; towarzysze,

tych towarzyszy

tracić, tracę, tracimy

tradycja, tradycji

trafić, trafię, trafimy

tragarz; tragarze,

tych tragarzy

tragedia, tragedii;

tych tragedii (tragedyj)

traktor, traktora,

w traktorze

traktorzysta ; traktorzyści

tramwaj, tramwaju;

tramwaje, tych tramwajów

transakcja, transakcji;

tych transakcji

(transakcyj)

transatlantycki

transmisja, transmisji

transport, transportu,

w transporcie; transporty

transporter, transportera

tranzyt, tranzytu

trapez, trapezu; trapezy

tratować, tratuję

tratwa, tratwy, tratwie;

te tratwy, tych tratw

Traugutt, Traugut/ta,

o Traugucie

trawka, trawce

trąba ; tych trąb

trąbić, trąbię, trąbimy

trąbka, trąbce; tych trąbek

trącić, trącę, trącimy

trening, treningu

tresować, tresuję

treść, treści

trębacz; trębacze,

tych trębaczy

trędowata

Triest, Triestu, w Trieście

triumf, triumfu a. tryumf,

tryumfu

trojak, trojaka

troje, trojga, trojgu,

trojgiem

troszczyć się,

troszczę się,

troszczymy się

trój/dzielny

trójka, trójce; tych trójek

( : troje)

trój/kąt, trój/kąta

(: trojaki)

trucizna, truciźnie;

tych trucizn

truć, truję, trujemy, truł

trud, trudu

trudny, naj/trudniejszy

trujący

trumna; tych trumien

trunek, trunku

trupa; tych trup

truskawka, truskawce ;

tych truskawek

truteń, trutnia; trutnie,

tych trutni a. trutniów

trwać, trwa

trwały, trwalszy

trwoga; tych trwóg

trwonić, trwonię, trwoni

trwożliwy (: trwoga)

tryb, trybu

trybuna

tryumf, tryumfu a. triumf,

triumfu

trywialny

trzask, trzasku

trzasnąć, trzasnął,

trzasnęła, trzasnąwszy

trząść, trzęsę, trzęsiemy,

trząsł, trzęsła; trzęśli

trzcina ; tych trzcin

trzeba, trzeba by

trzebić, trzebię, trzebimy,

trzebił

trzech/setny

trzeci, trzecia, trzecie,

o trzecim (domu, drzewie)

trzeć, trę, trzemy, tarł

trzej (uczniowie), trzech,

trzema

trzepać, trzepię, trzepiemy

trzepotać, trzepocze

a. trzepoce

trzeszczeć, trzeszczy,

trzeszczał

trzewik, trzewika

trzeźwy

trzęsawisko

trzęsienie; tych trzęsień

trzmiel, trzmiela;

trzmiele, tych trzmieli

trznadel, trznadla;

trznadle, tych trznadli

trzoda; tych trzód

trzonek, trzonka; trzonki

trzonowy

trzos, trzosa

trzódka, trzódce;

tych trzódek (: trzoda)

trzpiot, trzpiota; trzpioty

trzy (ptaki, uczennice,

słowa), trzema

trzydzieści pięć,

trzydziestu pięciu

trzy/klasowy

trzy/krotny

trzyletni

trzymać, trzymam

trzynasty

trzynaście, trzynastu

trzypiętrowy

trzy/sta, trzy/stu

tuba; tych tub

tubka, tubce; tych tubek

tubylec; tubylcy, tubylców

tuczyć, tuczę, tuczymy

tulić, tulę, tulimy

tulipan, tulipana

tułać się, tułam się

tułów, tułowia

tuman, tumanu (= kłąb, np.

pyłu)

tundra, w tundrze

tunel, tunelu; tunele,

tych tuneli

tupać, tupię, tupiemy

tur, tura, o turze

turban, turbanu

turbina; tych turbin

Turcja, Turcji

Turczynka, Turczynce;

tych Turczynek

turecki

Turek, Turka; Turcy

turkawka, turkawce,

tych turkawek

turkot, turkotu

turkuć, turkucia

turniej, turnieju;

turnieje, tych turniejów

turoń, turonia

turysta, turyście; turyści,

turystów

tusz, tuszu; tusze, tuszów

tusza, tuszy; tusze, tusz

tutaj, tutejszy

tutka, tutce; tych tutek

tuzin, tuzina

tuż (= bardzo blisko)

twardy

twaróg, twarogu

twarz, twarzy; twarze,

tych twarzy

twierdza, twierdzy;

twierdze, tych twierdz

tworzyć, tworzę, tworzymy

( : twórca)

twój, twoja, twoje, twoim

(tuszem, piórem); twoimi

twórca, twórcy; ci twórcy,

tych twórców (: tworzyć)

tyczyć się, tyczy się

tyć, tyję, tyjemy

tydzień, tygodnia;

tygodnie, tych tygodni

tyfus, tyfusu

tygrys, tygrysa

tym bardziej

tym/czasem, tym/czasowy

tym gorzej

tym lepiej

tynk, tynku

tynkować, tynkuję

typ, typu

tyraliera, tyralierze

tysiąc, tysiąc dwieście

tysiączny a. tysięczny,

ale:. dwutysięczny,

czterotysięczny

tytoń, tytoniu

tytuł, tytułu

tzn. (= to znaczy)

tzw. (= tak zwany)

ubez/pieczony

ubez/pieczyć, ubez/pieczę,

ubez/pieczony

ubierać, ubieram

ubikacja, ubikacji;

tych ubikacji (ubikacyj)

ubiór, ubioru; ubiory

ubogi, uboższy

ubożeć, ubożeję, ubożejemy,

ubożał, ubożeli (: ubogi)

ubój, uboju

ubóstwo, w ubóstwie

(: ubogi)

u/brać, ubiorę, ubierzemy

u/branie; tych, u/brań

ucho (=narząd słuchu);

uszy, uszu, uszyma

a. uszami

ucho (u garnka, dzbana) ;

te ucha, uch, uchami,

w uchach

uchodźca; uchodźcy,

uchodźców

u/chwała ; tych u/chwał

uciążliwy

uciec, ucieknę, uciekniemy,

uciekł, uciekłszy

uciecha, uciesze;

tych uciech

uciekinier; uciekinierzy,

uciekinierów

uciszyć, uciszę, uciszymy

u/czciwy

uczen/nica, uczen/nicy;

uczen/nice, uczen/nic

uczeń, ucznia; uczniowie,

tych uczniów

uczestniczyć, uczestniczę,

uczestniczymy

uczestnik ; uczestnicy

uczęszczać, uczęszczam

uczucie; tych uczuć

uczyć, uczę, uczymy

uderzyć, uderzę, uderzymy

( : udar)

udo, w udzie; tych ud

udój, udoju

udział, udziału, w udziale

ufać, ufam

ufność, ufności

ugór, ugoru, na ugorze;

ugory

u/grzązł, u/grzęzła,

u/grzązłszy

u/grząźć a. u/grzęznąć,

u/grzęznę, u/grzęźniemy

uiścić, uiszczę, uiścimy

ująć, ujmę, ujmiemy, ujął,

ujęła, ująwszy

ujeżdżalnia, ujeżdżalni;

ujeżdżalnie,

tych ujeżdżalni

ujrzeć, ujrzę, ujrzymy,

ujrzał, ujrzeli

ujście; tych ujść

ujść, uszedł, uszła,

uszedłszy

ukarać, ukarze, ukarzemy

ukąsić, ukąsi, ukąsił

u/kłon, u/kłonu

u/kłonić się, u/kłonię się,

u/kłonimy się

u/kłuć, u/kłuję, u/kłuł

ukończyć, ukończę,

ukończymy

ukośny

u/kradkiem

U/kraina

U/krainiec; U/kraińcy,

U/kraińców

u/kraiński

u/kroić, u/kroję, u/kroimy

ukrop, ukropu

u/kształtowanie

ul, ula; ule, tych uli

uląc się a. ulęknąć się,

ulęknę się, ulękniemy się

uląkł się, ulękła się,

uląkłszy się

ulec, ulegnę, ulegniemy,

uległ, uległszy

ulepszyć, ulepszę,

ulepszymy

ulęgałka, ulęgałce;

tych ulęgałek

ulęknąć się (zob. uląc się)

ulica, ulicy; ulice, ulic

uliczka, uliczce;

tych uliczek

ulicznik; ulicznicy

ulubieniec, ulubieńca;

ulubieńcy, ulubieńców

u/lżyć, u/lżę, u/lżymy

(: ulga)

ułamek, ułamka; ułamki

ułan; ułani

ułatwić, ułatwię, ułatwimy

umieć, umiem, umiesz,

umiemy, umieją, umiał,

umieli

umiejętność;

te umiejętności

umierać, umieram

umilknąć, umilknę, umilkł,

umilkła, umilknąwszy

u/mknąć, u/mknę, u/mkniemy,

u/mknął, u/mknęła,

u/mknąwszy

umówić się, umówię się,

umówimy się (: umowa)

u/mrzeć, u/mrze, umarł

umyślnie

umywalnia, umywalni;

umywalnie, tych umywalni

unia, unii

unia lubelska

unieważnić, unieważnię,

unieważnimy (: waga)

Uniwersał połaniecki

uniwersytet, uniwersytetu;

uniwersytety - Uniwersytet

Jagiel/loński

upaść, upadnę, upadniemy,

upadł, upadłszy

upatrzyć, upatrzę,

upatrzymy, upatrzył,

upatrzywszy

upierać się, upieram się

upierzenie ( : pióro)

upiększyć, upiększę,

upiększymy

upiór, upiora

upodabniać, upodabniam

upominek, upominku

upomnieć, upomnę, upomnimy,

upomniał, upomnieli

upoważnić, upoważnię,

upoważnimy (: powaga)

upór, uporu, w uporze

u/proszczenie;

tych u/proszczeń

u/prościć, u/proszczę,

u/prościmy

u/przątnąć, u/przątnę,

u/przątniemy, u/przątnij

u/przątnął, u/przątnęła,

u/przątnąwszy

u/prząż, u/przęży;

u/przęże, tych u/przęży

(: zaprzęgać)

u/przeć się, u/prę się,

u/przemy się, uparł się,

uparłszy się

u/przedzić, u/przedzę,

u/przedzimy, u/ przedź

uprzejmy

u/przemysłowienie

urazić, urażę, urazimy

urażać, urażam (: urazić,

uraza)

urąbać, urąbię, urąbiemy

urlop, urlopu

urna ; tych urn

uroczysty

urok, uroku

uroz/maicić, uroz/maicony

uróść; urosnę, urośniemy,

urósł, urósłszy

urwis, urwisa; urwisy,

urwisów a. urwisz,

urwisza; urwisze, urwiszów

urząd, urzędu; urzędy

urządzenie; tych urządzeń

urządzić, urządzę, urządził

urzędnik; urzędnicy

urzędować, urzęduję

u/rznąć, u/rznął, u/rznęła

a. u/rżnąć, u/rżnął,

u/rżnęła (nożem, piłą)

usiąść, usiądę, usiądziemy,

usiadł, usiadłszy

u/sługa ; tych u/sług

u/służny (: usługa)

u/snąć, u/snę, u/śniemy,

u/snął, u/snęła,

u/snąwszy

u/spokajać, u/spokajam

u/spokoić, u/spokoję,

u/spokoimy, u/spokój

usta, ust

u/stęp, u/stępu

u/stępstwo; tych u/stępstw

ustny

u/strój, u/stroju;

te u/stroje,

tych u/strojów

u/strzec, u/strzegę,

u/strzeżemy

u/strzegł, u/strzegłszy

(: przestroga, stróż)

uszkodzenie;

tych u/szkodzeń

uszy, uszu, uszyma

a. uszami

u/ścisk, u/ścisku

u/śmiechnąć się,

u/śmiechnę się,

u/śmiechniemy się,

u/śmiechnął się

u/śmiechnęła się,

u/śmiechnąwszy się

utalentowany

u/tknąć, u/tknął, u/tknęła

utonąć, utonął, utonęła

u/trudniać

u/trzymywać, u/trzymuję

u/twór, u/tworu, w u/tworze

uwaga; tych uwag

uważać, uważam (: uwaga)

uważny (: uwaga)

uwierzyć, uwierzę,

uwierzymy (: wierny,

wiara)

u/właszczenie

u/wziąć się, uwezmę się;

uweźmiemy się

u/wziął się, u/wzięła się,

u/wziąwszy się

u/zbroić, u/zbroję,

u/zbroimy

uzda, uździe; tych uzd

u/zdrowisko;

tych u/zdrowisk

uzupełnić, uzupełnię,

uzupełnimy

użąć, użął, użęła (sierpem)

użyć, użyję, użyjemy

używać, używam

użyźnić, użyźnię, użyźnimy

veto, liberum veto, ale:

założyć weto, prawo weta

wachlarz, wachlarza;

wachlarze, tych wachlarzy

wachlarzyk, wachlarzyka

wachmistrz; wachmistrze,

wachmistrzów

waga; tych wag

wahać się, waham się

wahadło; tych wahadeł

wakacje, tych wakacji

walc (taniec), walca;

walce, walców

walec (bryła), walca;

walce, walców

Walezy, Walezego, Walezym

waliza ; tych waliz

walizka, walizce;

tych walizek

waluta ; tych walut

Wałbrzych, Wałbrzycha

wałęsać się, wałęsa się

Wanda, Wandzie

wanienka, wanience;

tych wanienek

wanilia, wanilii

wan/na, wan/nie;

tych wanien

wapień, wapienia

wapń, wapnia

warcaby, warcabów

warchoł; warcholi

warczeć, warczy, warczał

wariat; wariaci

wariatka, wariatce;

tych wariatek

wariować, wariuje

warknąć, warknie, warknął,

warknęła, warknąwszy

Warmia, Warmii

warstewka, warstewce;

tych warstewek

warstwa, warstwie;

tych warstw

Warszawa

warszawiak ; warszawiacy

warszawianin,

warszawianina;

warszawianie, warszawian

warszawski

warsztat, warsztatu,

na warsztacie

Warta, Warcie

warunek, warunku; warunki

warząchew, warząchwi;

warząchwie, tych warząchwi

warzelnia, warzelni;

warzelnie, tych warzelni

warzyć (gotować), warzę,

warzymy ( : war)

warzywnik, warzywnika

warzywny

warzywo; warzywa,

tych warzyw ( : war)

wasz, wasza, wasze,

waszym (domem, polem);

waszymi

waśń, waśni; waśnie,

tych waśni

Wawel, Wawelu

waza; tych waz

wazelina

wazon, wazonu

wazonik, wazonika

ważenie (na wadze)

ważka, ważce; tych ważek

(: waga)

ważny (:waga, uwaga)

ważyć (na wadze), ważę,

ważymy ( : waga)

wąchać, wącham

wągr, wągra

wąs, wąsa

wąski, węższy

wąsko, węziej

wątły, wątlejszy

wątpić, wątpię, wątpimy

wątroba; tych wątrób

wątróbka, wątróbce;

tych wątróbek

wąwóz, wąwozu

wąż, węża; węże, tych wężów

a. węży

wbrew

w bród

wcale

w celu

wchód, wschodu

w ciągu

wciąż

w cwał

w czas, w czasie

wczesny, wcześniejszy

wcześnie, wcześniej

wczoraj, wczorajszy

w dal, w dali

w dole, w dół

wdrapać się, wdrapię się

wdychać, wdycham

wdzięczny

wdzięk, wdzięku

według

we dnie i w nocy

we/drzeć się, wdarł się,

wdarłszy się

wejść, wejdę, wejdziemy,

wszedł, we/szła, we/szli,

wszedłszy

wełniany

we mnie

weranda, werandzie;

tych werand

werbalizm, werbalizmu,

w werbalizmie

werbunek, werbunku

weryfikacja, weryfikacji

wesół a. wesoły; weseli

wes/przeć, wes/prę,

wes/przemy, wsparł,

wsparłszy

wes/tchnąć, wes/tchnął,

wes/tchnęła, wes/tchnąwszy

wes/tchnienie ;

tych wes/tchnień

Wester/plat/te

wesz, tej wszy; te wszy,

tych wszy

we środę

weteran; weterani

weterynarz; weterynarze,

tych weterynarzy

(: weterynaria)

we/tknąć, we/tknę,

we/tkniemy, we/tknął,

we/tknęła, we/tknąwszy

weto, prawo weta, ale:

veto, liberum veto

wet za wet

we/wnątrz

we/wnętrzny

wez/brać, wzbierze,

wez/brał

weź, weźcie

węch, węchu

wędka, wędce; tych wędek

wędlina; tych wędlin

wędrować, wędruję

wędrówka, wędrówce

wędzidło; tych wędzideł

wędzonka, wędzonce

węgiel, węgla; węgle,

tych węgli

węgieł, węgła

Węgier, Węgra; Węgrzy

Węgierka, Węgierce;

tych Węgierek

węgierka (śliwka),

węgierce; tych węgierek

węgierski

węglarz; węglarze,

tych węglarzy (: węglarka)

węgorz, węgorza; węgorze,

tych węgorzy

Węgry, Węgier, na Węgrzech

węzeł, węzła, o węźle;

węzły

węziej (: wąsko)

węższy (: wąski, zwęzić)

wężyk, wężyka

wg ( = według)

w głąb, w głębi

w górę, w górze

wiadro, w wiadrze;

tych wiader

wiadukt, wiaduktu

wianek, wianka

wiara, w wierze

wiarogodny

wiarus; wiarusi

wiatr, wiatru, na wietrze;

wiatry

wiatrak, wiatraka

wiatrówka, wiatrówce;

tych wiatrówek

wiąz, wiązu

wiązać, wiążę, wiążemy,

wiąż

wiązka, wiązce; tych wiązek

wice/minister,

o wice/ministrze

wice/premier,

o wice/premierze

wice/prezydent,

o wice/prezydencie

wicher, wichru, na wichrze

wichura, wichurze;

tych wichur

wić, wici; te wici,

tych wici

wić, wiję, wijemy

widły, tych wideł

widno/krąg, widno/kręgu

widz, widza; widzowie,

widzów

widzieć, widzę, widzimy,

widział, widzieli

wiec, wiecu.; wiece, wieców

wiecha, wiesze ; tych wiech

wieczerza, wieczerzy;

wieczerze, tych wieczerzy

(: wieczór)

wieczny (od: wiek);

ale wietrzny (od : wiatr)

wieczór, wieczoru

a. wieczora (=końca dnia),

tylko :wieczoru (= zabawy,

uroczystości)

wiedzieć, wiem, wiesz, wie,

wiedzą, wiedział,

wiedzieli

wiedźma; tych wiedźm

wiel/błąd, wiel/błąda

wiele, wielu

wielicki

Wieliczka, w Wieliczce

wielki, większy,

naj/większy

Wielkopolanin,

Wielkopolanina;

Wielkopolanie, Wielkopolan

Wielkopolska, Wielkopolski

wielkopolski

wielobok, wieloboku

wielopiętrowy

wieloryb, wieloryba

wieniec, wieńca; wieńce,

wieńców

wieprz, wieprza; wieprze,

tych wieprzy a. wieprzów

wieprzowina

wiercić, wiercę, wiercimy

wiersz, wiersza ;

tych wierszy

wierzba; tych wierzb

wierzch, wierzchu,

wierzchem

wierzchołek, wierzchołka

wierzgać, wierzga

wierzyciel; wierzyciele,

tych wierzycieli (:wierny,

wiara)

wierzyć; wierzę, wierzymy

(: wiara, wierny)

wieszać, wieszam

wieszadło; tych wieszadeł

wieszak, wieszaka

wieś, wsi; te wsie a. wsi,

tych wsi

wieść, wiodę, wiedziemy,

wiódł, wiodła, wiedli

wietrzenie

wietrzny (od: wiatr),

ale: wieczny (od: wiek)

wietrzyć, wietrzę,

wietrzymy (: wiatr)

wietrzyk, wietrzyka

(: wiatr)

wiewiórka, wiewiórce;

tych wiewiórek

wieźć, wiozę; wieziemy,

wiózł, wiozła, wieźli

wieża, wieży; wieże, wież

więc, więc/by

więcej

więdnąć, więdnie, wiądł,

więdła

większy

więzień; więźnia;.

więźniowie, więźniów

więzy (= pęta), więzów

Wigilia a. Wilia

wiktuały, wiktuałów

wil/la; wil/li; wil/le,

tych will

winien, win/na, win/no;

win/ni, win/ne ( = dłużne,

np. po 100 zł),

ale: win/ny (= powinny)

winieta, winiecie

winszować, winszuję

wiolonczela

wiosen/ny

wiosło, przy wiośle;

tych wioseł

wiosłować, wiosłuję

wiosna, wiośnie;

tych wiosen

wiosna ludów

a. Wiosna Ludów

wioślarz; wioślarze,

tych wioślarzy

(: wioślarstwo)

wiotki, wiotszy

wiór, wióra; wióry, wiórów

wir, wiru, w wirze

wirtuoz; wirtuozi,

wirtuozów

wisieć, wisi

Wisła, w Wiśle

wiśnia, wiśni; wiśnie;

tych wiśni a. wisien

witraż, witraża; witraże,

tych witraży

wizytator, o wizytatorze;

wizytatorzy

wjazd, wjazdu,

przy wjeździe

wjechać, wjadę, wjedziemy

wjeżdżać, wjeżdżam

wklęsły

w koło, w kółko

w końcu

wkroczyć, wkroczył

wkrótce

wlec, wlokę, wleczemy,

wloką, wlókł, wlokła,

wlekli

w lewo

wleźe, wlezę, wleziemy,

wlazł, wleźli

w lot

władza, władzy; władze,

władz

własność, własności

właściwy

właśnie

włączać, włączam

włącznie

Włoch; ci Włosi,

tych Włochów, o Włochach

Włochy, do Włoch,

we Włoszech

włosie, włosia a. włósie,

włósia

włosien/ny

włosień, włosienia;

włosienie, tych włosieni

włóczęga; włóczędzy,

włóczęgów

włóczka, włóczce;

tych włóczek

włócznia, włóczni;

włócznie, tych włóczni

włóczyć się, włóczył się

włóka; tych włók

włókien/niczy

włókno; tych włókien

włósie, włósia a. włosie,

włosia

w mig

wnet

wnętrze, we wnętrzu;

tych wnętrz

wnętrzności

wniebo/głosy

wniwecz

wnuk; wnukowie a. wnuki

woalka, woalce

wobec

w od/dali

wodociąg, wodociągu

wodo/spad, wodo/spadu

wodo/trysk, wodo/trysku

wodór, wodoru, w wodorze

w ogóle, w ogólności

wojewoda, wojewody;

wojewodowie, wojewodów

wojewódzki (: wojewoda)

województwo krakowskie

wojna; tych wojen

wojować, wojuję

wojsko; tych wojsk -

- Wojsko Polskie

w oka mgnieniu

wokoło a. wokół

woleć, wolę, wolimy, wolał,

woleli

wolność, wolności

woń, woni; wonie, tych woni

woreczek, woreczka

wozić, wożę, wozimy

wozownia, wozowni;

wozownie, tych wozowni

woźnica, woźnicy; woźnice,

woźniców

wożenie

wódka, wódce; tych wódek

(: woda)

wódz; wodzowie, wodzów

wójt; wójtowie a. wójci

wół, wołu; woły

wór, woru a. wora, w worze

wów/czas

wóz, wozu; wozy

wózek, wózka; wózki

(: wazy)

wpierw

wpis, wpisu

wpisywać, wpisuję

wpław

w po/bliżu (: blisko)

w po/przek

w po/środku

wpo/śród (: środek)

wpół (ująć), wpół (albo:

pół) do czwartej

(: połowa)

w pół godziny, w pół dnia

wprawdzie

w prawo

wprost

w przód (= do przodu),

ale: wprzód ( = pierwej)

wpuszczać, wpuszczam

wpuścić, wpuszczę, wpuścimy

wraz

w razie

wrażenie; tych wrażeń

(: razić)

wrażliwy (: razić, uraza)

wreszcie

wręczyć, wręczył

Wrocław, Wrocławia,

Wrocławiem, we Wrocławiu

wrota, tych wrót

wróbel, wróbla; wróble,

tych wróbli

wrócić, wrócę, wrócimy,

wróć (: z powrotem,

powrotny)

wróg, wroga; wrogowie

wróżba; tych wróżb

wróżyć, wróży

wrzask, wrzasku

wrzawa

wrzący (: wre, war)

wrzątek, wrzątku (: wre)

wrzeciądz, wrzeciądza;

wrzeciądze, wrzeciądzów

wrzeciono; tych wrzecion

wrzeć, wrze a. wre, wrzał

wrzesień, września

Września, Wrześni

wrzos, wrzosu

wrzód, wrzodu

wrzucić, wrzucę, wrzucimy

wrzynać się, wrzyna się

w sam czas, w sam raz

wschodnioeuropejski

wschód, wschodu.

wskakiwać, wskakuję

wskazówka, wskazówce;

tych wskazówek

wskazywać, wskazuję

w skos

wskórać, wskóram

wskroś, wskróś a. skroś,

skróś

wskutek

wspaniałomyślny

wspaniały

wspomnieć, wspomnę,

wspomnimy, wspomnij,

wspomniał, wspomnieli

wspomnienie; tych wspomnień

wspólnie (: społem,

pospołu)

wspólnik; wspólnicy

wspólny

współ/czesny (: społem,

społeczny)

współ/czucie

współ/czuć, współ/czuję,

współ/czujemy (: społem)

współ/praca

współ/pracownik;

współ/pracownicy

współ/rzędny

współ/udział, współ/udziału

współ/zawodnictwo

współ/zawodnik;

współ/zawodnicy

wstać, wstanę, wstaniemy

wstawić, wstawię, wstawimy

wstawka, wstawce;

tych wstawek

wstąpić, wstąpię, wstąpimy

wstążka, wstążce;

tych wstążek (: wstęga)

wstecz

wstęga, wstędze; tych wstąg

wstęp, wstępu

wstępny

wstępować, wstępuję

wstrętny

wstrząsnąć, wstrząsnął,

wstrząsnęła, wstrząsnąwszy

wstrzemięźliwy

wstrzykiwać, wstrzykuję

wstrzyknąć, wstrzyknął,

wstrzyknęła, wstrzyknąwszy

wstrzymywać, wstrzymuję

wstyd, wstydu

wsypać, wsypię

wszcząć, wszczął, wszczęła

wszczynać, wszczynam

wszech/świat,

wszech/świata,

we wszech/świecie

wszerz (: szeroki)

wszędzie

wszystek, wszystka,

wszystko, ze wszystkim;

wszyscy, wszystkie,

wszystkimi

wściec się, wścieknie się,

wściekł się

wścieklizna, wściekliźnie

w ślad za czymś

w środku

wśród (: środek)

wtedy

wtem (= nagle), ale np.:

w tym mieszkaniu

wten/czas

wtorek, wtorku, we wtorek

wtórować, wtóruję

wtrącić, wtrąci

w tył, w tyle

wuj ; wujowie, wujów

wujenka, wujence;

tych wujenek

wujostwo

wulkan, wulkanu

w Warszawie

w wodzie

wybiec, wybiegnę,

wybiegniemy, wybiegł,

wybiegłszy

wyboisty

wybój; wyboju; wyboje,

wybojów

wybór, wyboru

wy/brzeże ; tych wy/brzeży

( : brzeg)

wybuch, wybuchu

wybuchnąć, wybuchł

a. wybuchnął, wybuchła

wychodźca, wychodźcy;

ci wychodźcy,

tych wychodźców

wychodźstwo

wychowanek; wychowankowie

wychowawca, wychowawcy;

ci wychowawcy,

tych wychowawców

wychowawczyni;

tych wychowawczyń

wychowywać, wychowuję

wychudły

wyciąć, wy/tnę, wy/tniemy,

wyciął, wycięła, wyciąwszy

wyciąg, wyciągu

wycieczka, wycieczce;

tych wycieczek

wydarzyć się, wydarzy się

wy/dma; tych wydm

wy/dmuchiwać, wy/dmuchuję

wy/dmuszka, wy/dmuszce;

tych wy/dmuszek

wy/drążyć, wy/drążył

wy/gląd, wy/glądu

wygórowany

wy/grana, wy/granej,

tę wy/graną

wyhodować, wyhoduję

wyjazd, wyjazdu,

przy wyjeździe

wyjąć, wyjmę, wyjmiemy,

wyjął, wyjęła, wyjąwszy

wyjątek, wyjątku

wyjeżdżać, wyjeżdżam

(: wyjazd)

wyjmować, wyjmuję

wyjrzeć, wyjrzę, wyjrzymy,

wyjrzał, wyjrzeli

(: wyzierać)

wyjść, wyjdę, wyjdziemy,

wyjdź, wyszedł; wy/szła,

wy/szli, wyszedłszy

wy/kluć się, wy/kluł się

wy/kład, wy/kładu

wykonywać, wykonywam

a. wykonuję

wykończać a. wykańczać

wykończyć, wykończę;

wykończymy

wy/kręt, wy/krętu

wy/krzyknik, wy/krzyknika

wy/kształcić, wy/kształcę,

wy/kształcimy

wykwintny

wyląc się a. wylęgnąć się,

wylęgnie się, wylągł się,

wylęgła się

wylew, wylewu

wyleźć, wylezę, wyleziemy,

wylazł, wylazłszy

wylęgarnia, wylęgarni;

wylęgarnie, tych wylęgarni

wylęgnąć się a. wyląc się

(zob. wyląc się)

wyłączny

wymachiwać, wymachuję

wymieszać, wymieszam

wy/mknąć się, wy/mknął się,

wy/mknęła się,

wy/mknąwszy się

wymówić, wymówię, wymówimy

(: wymowa)

wymówka, wymówce ;

tych wymówek (: wymowa)

wymusić, wymusił

wynalazca, wynalazcy;

ci wynalazcy,

tych wynalazców

wynalazek, wynalazku

wynaleźć, wynajdę,

wynajdziemy, wynalazł,

wynalazłszy

wynik, wyniku

wynurzyć się, wynurzył się

wyobrazić sobie,

wyobrażę sobie,

wyobrazimy sobie,

wyobraź sobie

wyobraźnia, wyobraźni

wyobrażać sobie, wyobrażam

sobie (: obraz)

wyobrażenie; tych wyobrażeń

wy/pleć, wypielę,

wypielemy, wypełł,

wypełli, wypielony

wy/płukać, wy/płuczę

wyporządzić, wyporządzę,

wyporządzimy

wyposażyć, wyposażył

(:posag)

wypożyczać

wypożyczalnia; wypożyczalni

wy/prawa; tych wy/praw

wy/prężyć, wy/prężył,

wy/pręż

wy/próbować, wy/próbuję

wy/próżnić; wy/próżnię,

wy/próżnimy

wy/prząc, wy/przęgnę,

wy/przęgniemy, wy/przągł,

wy/przęgła, wy/przągłszy

wy/przedaż, wy/przedaży

a. wy/sprzedaż,

wy/sprzedaży

wy/przęgać, wy/przęgam

wypukły

wyraz, wyrazu

wyraźny

wyrażać, wyrażam (: wyraz)

wyrażenie; tych wyrażeń

(:wyraz)

wyręczyć, wyręczę,

wyręczymy

wyrównywać, wyrównywam

a. wyrównuję

wyróżnienie;

tych wyróżnień

wyrzut, wyrzutu

wyrzynać,(nożem, piłką)

wysiłek, wysiłku

wy/smukły

wysoki, wyższy

wysoko, wyżej

wyspa, wyspie; tych wysp

wy/sprzedaż, wy/sprzedaży

a. wy/przedaż, wy/przedaży

wy/stawa, tych wy/staw

wy/stępować, wy/stępuję

wy/strzał; wy/strzału

wy/strzegać się,

wy/strzegam się

(: przestroga, stróż)

wysuwać, wysuwam

wy/swobodzić, wy/swobodził

wysyłać, wysyłam

wysyłka, wysyłce;

tych wysyłek

wy/szczerzyć, wy/szczerzył

wy/ścig, wy/ścigu

wy/śmiewać, wy/śmiewam

wytężyć, wytężę, wytężymy,

wytęż (: tęgi)

wy/tłumaczyć, wy/tłumaczył

wy/trwały

wy/trzeszczyć,

wy/trzeszczył

wy/twarzać

wy/twórczość, wy/twórczości

wy/twórnia, wy/twórni;

wy/twórnie, tych wy/twórni

wywietrzeć, wywietrzeje,

wywietrzał (: wiatr)

wywietrzyć, wywietrzę,

wywietrzymy ( : wiatr)

wywieźć, wywiozę,

wywieziemy, wywiózł,

wywiozła, wywiózłszy

wywóz, wywozu

wy/zdrowieć, wy/zdrowieję,

wy/zdrowiejemy,

wy/zdrowiał, wy/zdrowieli

wy/znanie; tych wy/znań

wyzuć, wyzuję, wyzujemy,

wyzuł, wyzuwszy, wyzuty

wyżej (: wysoko)

wyżeł, wyżła; wyżły

wy/żłobić, wy/żłobił

wyższy; wyżsi, wyższe

(:wysoki)

wyżymaczka, wyżymaczce;

tych wyżymaczek

wyżyna; tych wyżyn

(: wysoki)

Wyżyna Lubelska

Wyżyna Małopolska

wzajemny

w zamian

wzdąć, wzdął, wzdęła

wzdęcie; tych wzdęć

wzdłuż (: długi)

wzdychać, wzdycham

wzgarda, wzgardzie

wzgląd, względu; względy

wzgórek, wzgórka

wzgórze; tych wzgórz

(: góra)

wziąć, wezmę, weźmiemy,

weź, wziął, wzięła,

wziąwszy

wzmacniać, wzmacniam

wzmagać, wzmagam

wzmianka, wzmiance;

tych wzmianek

wzmocnić, wzmocnię,

wzmocnimy

wzmóc się, wzmógł się

wzorzysty ( : wzór)

wzór, wzoru; wzory

wzrok, wzroku

wzrost, wzrostu,

we wzroście

wzruszenie; tych wzruszeń

wzruszyć, wzruszył

wzuć, wzuję, wzuł, wzuwszy

wzuwać

wzwyż

wżerać się

zaaresztować, zaaresztuję

zabandażować, zabandażuję

zabawa; tych zabaw

zabawka, zabawce;

tych zabawek

za bez/cen

zabez/pieczyć,

zapez/pieczę,

zabez/pieczymy

za/błądzić, za/błądzę,

za/błądzimy

zabójca, zabójcy;

ci zabójcy, tych zabójców

(: boje, rozboje)

zabójstwo; tych zabójstw

zabór, zaboru, w zaborze

za/brudzić, za/brudzę,

za/brudzimy, za/brudził

zabytek; zabytku

zacerować, zaceruję

zachęcać, zachęcam

zachęta, zachęcie

za/chmurzyć się,

za/chmurzyło się

( : chmura)

zachodnioeuropejski

zachód, zachodu

za/chrypnąć, za/chrypł,

za/chrypła

za/chwiać, za/chwieję,

za/chwiejemy, za/chwiał

za/chwycać się,

za/chwycam się

za/chwyt, za/chwytu

zaciekawić, zaciekawię,

zaciekawimy, zaciekawiony

zacięty, naj/zaciętszy

za ciężki, za ciężko

zaciężny (: zaciągać)

zacny

za co? za cóż?

zacząć, za/cznę,

za/czniemy, zaczął,

zaczęła, zacząwszy

zaczepiać, zaczepiam

zaczepka, zaczepce;

tych zaczepek

za czym?

za/ćmić się, za/ćmiło się

za/ćmienie; tych za/ćmień

za daleko

za darmo

za długi, za długo

za dnia

zadosyć a. zadość

zadosyć/uczynienie

a. zadość/uczynienie

zadowalać, zadowalam

zadowolić, zadowolę,

zadowolimy

zadowolony

za drogo

zaduch, zaduchu

zaduma

za dużo, za duży

zadzierzysty (: zadzierać)

zagadka, zagadce;

tych zagadek

za/glądać, za/glądam

Za/głębie Dąbrowskie

za/głębienie;

tych za/głębień

zagon, zagona

zagorzeć, zagorzał,

zagorzeli

za/granica, za/granicy

za granicą, za granicę

za/grażać (: grozić)

za grzewać

zahaczyć, zahaczył

zahamować, zahamuję

zahartować, zahartuję

zahukany

zaimek, zaimka

zajazd, zajazdu,

w zajeździe

zając, zająca.; zające,

tych zajęcy

zajączek, zajączka

zająć, zajmę, zajmiemy,

zajmij, zajął, zajęła,

zająwszy

zajeżdżać, zajeżdżam

(: jeździć)

zajęcie ; tych zajęć

zajęczy (np. zajęcza

skórka)

zajmować, zajmuję

zajrzeć, zajrzę, zajrzymy,

zajrzał, zajrzeli;

zajrzawszy

zajść, zajdę, zajdziemy,

zaszedł, za/szła, za/szli,

zaszedłszy

zakatarzyć się (: katar)

zakaz, zakazu

zakazać, zakażę, zakażemy

zakazić, zakażę, zakazimy,

zakażony

zakaźny

zakażenie; tych zakażeń

(:zakazić)

zakażony (: zakazić)

zakąska, zakąsce;

tych zakąsek

zakątek, zakątka

za/klęcie; tych za/klęć

za/kład, za/kładu

za/kładka, za/kładce;

tych za/kładek

Zakopane, Zakopanego,

w Zakopanem

zakopiański

zakorzenić się,

zakorzeni się

za/kręt, za/krętu

za krótko

za/krzątnąć. się,

za/krzątnął się;

za/krzątnęła się

za/krzepły

zakuć, zakuję, zakuł,

zakuty

zakup, zakupu; zakupy,

zakupów

zakupywać, zakupuję

zalążek, zalążka

(: zalęgnąć się)

zaledwie, zaledwo

zalewać, zalewam

zależny (: podlegać,

zalegać)

zalękniony a. zalęknięty

załatwić, załatwimy

załącznik, załącznika

założyć, założymy

zamach, zamachu

za mało, za mały

za mąż (wyjść)

zamąż/pójście

zameldować, zamelduję

zamęt, zamętu

zamiar, zamiaru

zamiast

zamiatać, zamiatam

zamieć, zamieci;

te zamiecie, tych zamieci

zamierzać, zamierzam

(:zamiar)

zamierzchły

zamieszka, zamieszce;

tych zamieszek

zamieszkiwać, zamieszkuję

zamieść, zamiotę,

zamieciemy

zamiótł, zamiotła,

zamiótłszy

za/mknąć, za/mknę,

za/mkniemy, za/mknij,

za/mknął, zamknęła,

za/mknąwszy

za/mknięcie

za młodu

za młody

zamożny (: mogę)

zamówić, zamówię, zamówimy,

zamów (: mowa)

zanadrze, zanadrza

zanad/to

za nic

zaniechać, zaniecham

zanieczyścić,

zanieczyszczę,

zanieczyścimy

zanie/dbywać, zanie/dbuję,

nie zanie/dbuj

zaniemóc; zaniemógł,

zaniemogła

zaniemówić (: mowa)

zanieść, zaniosę,

zaniesiemy, zanieś,

zaniósł, zaniosła,

zanieśli, zaniósłszy

zanim (= nim)

zanurzać, zanurzam

(: nurek)

zanurzyć, zanurzę,

zanurzymy, zanurzył,

zanurzony

zaopatrzenie

(: zaopatrywać)

zaopiekować się,

zaopiekuję się

zapach; zapachu

zapałka, zapałce;

tych zapałek

zapaśnik; zapaśnicy

zapewne ( = może)

zapiąć, za/pnę, za/pniemy,

zapiął, zapięła, zapiąwszy

za/plombować, za/plombuję

zapobiec, zapobiegnę,

zapobiegniemy, zapobiegł,

zapobiegłszy

zapomnieć, zapomnę,

zapomnimy, zapomnij,

zapomniał, zapomnieli

za pomocą

zaporoski

Zaporoże, Zaporoża

Zaporożec; Zaporożcy,

Zaporożców

zapowiedź, zapowiedzi;

te zapowiedzi,

tych zapowiedzi

za późno

za prędko

za/prząc, za/przęgnę,

za/przęgniemy, za/przągł,

za/przęgła, za/przągłszy

za/przeczyć; za/przeczył

za/przęg a. za/prząg,

za/przęgu; za/przęgi

za/przęgnięty

a. za/przężony

za/przyjaźniony

zapuchnięty

zaraz

zarazek, zarazka

zarazem

zarazić, zarażę, zarazimy

zaraźliwy

zarażenie (: zarazić,

zaraza)

za/rdzewiały

zarękawek, zarękawka

zarobkować, zarobkuję

zarówno

zarząd, zarządu

zarządca; zarządcy;

ci zarządcy,

tych zarządców

za/rznąć a. za/rżnąć

(zob. rznąć)

zarzut, zarzutu

zarzynać, zarzynam

zasadzka, zasadzce;

tych zasadzek

za/schnąć, zasechł,

za/schła

za/schnięty

zasiew, zasiewu

za/skroniec, za/skrońca;

za/skrońce, za/skrońców

za/sługa; tych za/sług

za/służony (: zasługa)

za/służyć, za/służył

zaspa, zaspie; tych zasp

za/spokajać, za/spokajam

za/spokoić, za/spokoję,

za/spokoimy

za/stęp, za/stępu

za/stępować, za/stępuję

za/stępstwo;

tych za/stępstw

za/stój, za/stoju

za/strzeżenie;

tych za/strzeżeń

(: zastrzegę)

zasuwać, zasuwam

zasuwka, zasuwce;

tych zasuwek

zasychać, zasycha

zasyłać, zasyłam

zasypiać; zasypiam

za/szczyt, za/szczytu

zataić, zataję, zataimy

zatem (= więc),

ale np.: za tym jeziorem

za to

zator, zatoru, w zatorze

za/truwać, za/truwam

za/trzask, za/trzasku

za/trzymać, za/trzymam

za tym (np..jeziorem),

ale: zatem ( = więc)

zaufać, zaufam

zauważyć, zauważył

zawahać się, zawaham się,

za/wczasu

za wczesny, za wcześnie

zawiadowca, zawiadowcy;

ci zawiadowcy,

tych zawiadowców

zawieja, zawiei; zawieje,

tych zawiei

zawierucha, zawierusze

zawieźć, zawiozę, zawiózł

zawinąć, zawinę, zawiniemy,

zawinął, zawinęła,

zawinąwszy

zawistny

zawiść, zawiści

zawód, zawodu; zawody

zawój, zawoju; zawoje,

zawojów

za/wrót, za/wrotu

za/wrzeć (= zamknąć),

za/wrę, za/wrzemy, zawarł,

zawarłszy

za/wrzeć ( = zagotować

się), za/wrzał

zawsze

za/wzięty

zazdrosny

zazdrościć, zazdroszczę,

zazdrościmy

zazdrość, zazdrości

zazdrośnie

zaziębić się, zaziębię się,

zaziębimy się, zaziębiony

zaziębienie; tych zaziębień

za/zwyczaj

zażalenie; tych zażaleń

zażarty

zażądać, zażądam

zażyć, zażyję, zażyjemy

ząb, zęba

zbiec, zbiegnę, zbiegniemy,

zbiegł, zbiegłszy

zbierać, zbieram

zbiór, zbioru

zbiórka, zbiórce;

tych zbiórek

(: zbierać, zbiory)

z bliska

zbliżyć, zbliżę, zbliżymy

zbocze; zbocza, tych zboczy

z boku

zbombardować, zbombarduję

zboże; tych zbóż

zbój, zbója; zbóje,

zbójów (: boje)

zbójca, zbójcy; ci zbójcy,

tych zbójców

zbór, zboru, w zborze;

zbory

zbrodnia, zbrodni;

zbrodnie, tych zbrodni

zbrodniarz; zbrodniarze,

tych zbrodniarzy

( : zbrodniarka)

zbroja, zbroi, zbroję;

zbroje, tych zbroi

(rzadko: zbrój)

zbrojny

zburzyć, zburzę, zburzymy

zbyt, zbytu

zbyt (= zanadto)

z cicha

z czasem

z dala, z daleka

zdarzenie ; tych zdarzeń

( : dar)

zdarzyć się, zdarzy się

z dawien dawna, z dawna

zdążyć, zdążymy

zdechnąć. zdechnie, zdechł

zdejmować, zdejmuję

zderzenie; tych zderzeń

zderzyć się, zderzę się

zdjąć, zdejmę, zdejmiemy,

zdjął, zdjęła, zdjąwszy

zdjęcie; tych zdjęć

zdobycz, zdobyczy;

zdobycze, tych zdobyczy

zdobyć, zdobędę,

zdobędziemy

zdobywca, zdobywcy;

ci zdobywcy,

tych zdobywców

zdolny

z dołu

zdrajca, zdrajcy;

ci zdrajcy,

tych zdrajców

zdrojowisko;

tych zdrojowisk

zdrój, zdroju; zdroje,

zdrojów

zdrów a. zdrowy

zdumienie

zdun; zdunowie

zdychać, zdycha

zdziczeć, zdziczał,

zdziczeli

zdziecin/niały;

zdziecin/niali

zdzierać, zdzieram

zdziwić się, zdziwię się,

zdziwimy się, zdziwiony

zdziwienie

ze/brać, zbiorę, zbierzemy,

zbierz

zegar, zegara, w zegarze

zegar/mistrz ;

zegar/mistrze,

zegar/mistrzów

zejść, zejdę, zejdziemy,

zszedł, ze/szła, ze/szli,

zszedłszy

zelować, zeluję

ze/lżeć (= złagodnieć),

mróz ze/lżeje, ze/lżał

ze/mdleć, ze/mdlał,

ze/mdleli

ze/mleć, zmielemy, zmiel,

zmełł, zmeł/li, zmielony

ze mną, ze mnie

ze/mrzeć, zmarł

ze/msta, ze/mście

ze/mścić się, ze/mścił się

ze/psuć, ze/psuję,

ze/psujemy

zerkać, zerkam

ze/schły

ze spodu

ze/spół, ze/społu

zeszyć a. zszyć, zeszyję

a. zszyję, zeszyjemy a.

zszyjemy, zeszyj a. zszyj

zeszyt, zeszytu; te zeszyty

zeszywać a. zszywać,

zeszywam a. zszywam

ze/wnętrzny

ze/wsząd

zez, zeza

zezować, zezuję

zezowaty

ze/żreć, ze/żre, zżarł,

zżarłszy

zębaty

zgadnąć, zgadnę, zgadniemy,

zgadł, zgadłszy

zgiąć, ze/gnę, ze/gniemy,

zgiął, zgięła, zgiąwszy

zgiełk, zgiełku

zginąć, zginę, zginiemy,

zginął, zginęła

zgliszcze; te zgliszcza,

tych zgliszcz

zgłoska, zgłosce;

tych zgłosek

zgoła

zgon, zgonu a. skon, skonu

z góry

zgraja, zgrai; tych zgraj

z gruba, z grubsza

zgrzać się, zgrzeję się,

zgrzejemy się, zgrzał się

zgrzali się a. zgrzeli się,

zgrzawszy się

zgrzebło ; tych zgrzebeł

zgrzebny

zgrzybiały

zgrzyt, zgrzytu

zguba; tych zgub

zgubny

zheblować, zhebluję

ziać, zieję, ział, ziali

a. zieli

ziarnko ; tych ziarnek

ziarno ; tych ziarn

zielonkawy

zielony

ziemia, ziemi; ziemie,

tych ziem

Ziemie Zachodnie

ziemio/płody, ziemio/płodów

ziemniak, ziemniaka

zięba ; tych zięb

ziębnąć, ziębnę, ziębniemy,

ziąbł a. ziębnął, ziębła

zięć, zięcia; zięciowie,

zięciów

zioło; tych ziół

ziomek ; ziomkowie

ziółko; tych ziółek

(: zioło)

zjadać, zjadam

zjawić się, zjawił się

zjazd, zjazdu, na zjeździe

zjechać, zjadę, zjedziemy

zjeść, zjem, zjesz, zjedzą,

zjedz, zjadł, zjadłszy

zjeżdżać, zjeżdżam

z kolei

z końca

z kopyta

z lek/ka

zlew, zlewu

zleźć, zlezę, zleziemy,

zleź, zlazł, zlazłszy

zł ( = złoty)

z łatwością

złodziej; złodzieje,

tych złodziei

złocić się, złoszczę się,

złościmy się

złośliwy

Złotoryja, Złotoryi

złotówka, złotówce;

tych złotówek

złoty, złotego (skrót: zł)

złożyć, złożę, złożymy

złudzenie; tych złudzeń

zmarszczka, zmarszczce;

tych zmarszczek

zmarszczyć; zmarszczył

zmartwić, zmartwię,

zmartwimy, zmartwiony

zmartwienie; tych zmartwień

zmarznąć (mów: zmar-znąć),

zmarznę, zmarzniemy,

zmarzł, zmarzłszy;

wolno dzielić: zma/rznąć,

zmar/znąć a. zmarz/nąć

zmądrzeć, zmądrzeję,

zmądrzejemy, zmądrzał,

zmądrzeli ( : mądry)

zmechanizować, zmechanizuję

zmęczenie

zmężnieć, zmężniał,

zmężnieli

zmiana; tych zmian

zmiażdżyć, zmiażdżę,

zmiażdżymy, zmiażdżył

zmiąć, ze/mnę, ze/mniemy,

zmiął, zmięła, zmiąwszy

zmien/ny

zmierzch, zmierzchu

zmierzyć, zmierzymy

zmieść, zmiotę, zmieciemy,

zmiótł, zmiotła, zmiótłszy

zmorzyć, zmorzy (: zmora,

mór)

zmóc, zmogę, zmożemy,

zmógł, zmogła, zmógłszy

zmrużyć, zmrużył

zmurszały

zmusić, zmuszę, zmusimy

zmysł, zmysłu, w zmyśle

znad

z nagła

znajdować, znajduję

znalazca, znalazcy;

ci znalazcy,

tych znalazców

znaleźć, znajdę,

znajdziemy, znalazł,

znalazłszy

znaleźne, znaleźnego,

o znaleźnym

znawca, znawcy; ci znawcy,

tych znawców

znęcać się, znęcam się

zniechęcenie

zniechęcić, zniechęcił

znieczulenie

znieczulić, znieczulił

zniedołężnieć,

zniedołężniał,

zniedołężnieli

znie/kształcić,

znie/ksztalcił

znienacka

znienawidzić, znienawidził,

znienawidzili

znieważyć, znieważył

(:zniewaga)

znikąd

zniknąć, zniknie, znikniemy,

znikł a. zniknął,

znikła a. zniknęła,

zniknąwszy

zniszczyć, zniszczę,

zniszczymy

zniżka, zniżce; tych zniżek

(: nizina)

zniżyć, zniżę, zniżymy

znowu a. znów

znój, znoju; znoje, znojów

znów a. znowu

znużony

znużyć, znużył

z od/dali

zodiak, zodiaku

Zofia, Zofii

zorientować się,

zorientuję się

zorza, zorzy; zorze, zórz

z osobna

zowąd; ni stąd, ni zowąd

z pewnością

z początku

z polska

z pomocą

z powodu

z powrotem

z przeciwka

z przodu

z rana

zraz, zraza

zrazu (= z początku)

zrażać, zrażam (: zrazić)

zresztą

zręczny

zroz/paczony

zro/zumieć, zro/zumiem,

zro/zumiesz, zro/zumiemy,

zro/zumieją

zro/zumiał, zro/zumieli,

zro/zumiawszy

zróść się, zrósł się,

zrośnie się

zrównać

zrywać

zrzec się, zrzeknę się,

zrzekniemy się, zrzekł się,

zrzekłszy się

zrzucić, zrzucę, zrzucimy,

zrzucił, zrzuciwszy

zsadzić, zsadził

zsiadać, zsiadam

zsiadłe mleko

zsiąść, zsiądę, zsiądziemy,

zsiadł, zsiadłszy

zsinieć, zsiniał, zsinieli

zsunąć, zsunę, zsuniemy,

zsunął, zsunęła, zsunąwszy

zsuwać, zsuwam

zszatkować, zszatkuję

zszyć a. zeszyć (formy pod

zeszyć)

zszywać a. zeszywać (formy

pod zeszywać)

z tyłu

zubożały (: ubogi)

zuch; zuchy

zuchwały

z ukosa

zupa

zupełny

zużyć, zużyję, zużyjemy

zużytkować, zużytkuję

zwariować, zwariuję

zwarzony (mrozem) (: war)

zważać, zważam (: uwaga)

zważony (na wadze)

zważyć, zważę, zważymy

(: waga)

zwątpienie; tych zwątpień

zwęzić, zwężę, zwęzimy

zwężać, zwężam

zwężony

zwiady, zwiadów

zwiastun, zwiastuni

a. zwiastuny

związek, związku

związkowy

zwichnąć, zwichnął,

zwichnęła, zwichnąwszy

zwichnięcie; tych zwichnięć

zwiedzić, zwiedzę,

zwiedzimy

zwierciadło, w zwierciadle

a. zwierciedle;

tych zwierciadeł

zwierz, zwierza

z wierzchu

zwierzę, zwierzęcia;

zwierzęta, zwierząt

zwierzęcy

zwierzyna

zwierzyniec, zwierzyńca;

zwierzyńce, zwierzyńców

zwietrzały

zwieźć, zwiozę, zwieziemy,

zwiózł, zwiozła, zwieźli,

zwiózłszy

zwiększyć, zwiększę,

zwiększymy

zwięźle, naj/zwięźlej

zwilżać, zwilżam

(: wilgotny)

zwin/ny

zwłaszcza

zwłoki, tych zwłok

z wnętrza

zwolen/nik ; zwolen/nicy

z wolna

zwój, zwoju; zwoje, zwojów

zwrot, zwrotu

zwrotka, zwrotce;

tych zwrotek

zwrócić, zwrócę, zwrócimy,

zwróć

zwycięski

zwycięstwo; tych zwycięstw

zwycięzca, zwycięzcy;

ci zwycięzcy,

tych zwycięzców

zwyciężyć, zwyciężę,

zwyciężymy (: zwycięzca)

zwyczaj, zwyczaju;

zwyczaje, zwyczajów

z wysoka

zwyżka, zwyżce (:wysoki)

Zygmunt, o Zygmuncie

Zygmunt Stary

zygzak, zygzaka

zza (np. zza stołu)

z za/granicy

z ze/wnątrz

zziajany

zzuć, zzuję, zzujemy; zzuł,

zzuwszy, zzuty

zzuwać, zzuwam

zżąć, ze/żnę, ze/żniemy,

zżął, zżęła, zżąwszy,

zżęty

zżółknąć, zżółkł, zżółkła

zżyć się, zżyję się,

zżyjemy się

zżynać (sierpem)

zżywać się, zżywamy się

ździebełko; tych ździebełek

źdźbło, źdźbła, źdźbłu;

źdźbła, tych źdźbeł

a. ździebeł

źle, gorzej, naj/gorzej

źrebak, źrebaka

źrebię, źrebięcia;

źrebięta, tych źrebiąt

źrenica, źrenicy; źrenice,

tych źrenic

źródełko; tych źródełek

źródlany

źródło, w źródle;

tych źródeł

żaba; tych żab

żabka, żabce; tych żabek

żaden, żadna, żadne,

o żadnym

żagiel, żagla; żagle,

tych żagli

żaglowy

żak, żaka; żacy, żaków

żakiet, żakietu

żal, żalu; żale, żalów

żalić się, żalę się,

żalimy się

żaluzja, żaluzji;

tych żaluzji (żaluzyj)

żałoba

żałosny

żałośnie

żałować, żałuję, żałujemy

żandarm ; żandarmi

żandarmeria, żandarmerii

żar, żaru, w żarze

żargon, żargonu

żarłoczny

żarłok; żarłocy a. żarłoki

żarna, tych żarn a. żaren

żarówka, żarówce;

tych żarówek

żart, żartu

żartować, żartuję

żarzyć się, żarzy się

(: żar)

żąć (sierpem), żnę, żniemy,

oni żną, żął, żęła

żądać, żądam

żądanie; tych żądań

żądełko; tych żądełek

żądło; tych żądeł

żądny (= pożądający)

żądza, żądzy; żądze,

tych żądz

żbik, żbika

że, żeby

żeberko; tych żeberek

żebrać, żebrze

żebrak; żebracy

żebro, na żebrze;

tych żeber

żeby

żeglarz; żeglarze,

tych żeglarzy

(: żeglarski, żeglarstwo)

żegluga, żegludze

żegnać, żegnam

żelatyna

żelazko; tych żelazek

żelazo, w żelazie

żelazobeton, żelazobetonu

żenić się, żeni się

żeniec, żeńca; żeńcy,

żeńców

żeński

żer, żeru, przy żerze

żerdka, żerdce; tych żerdek

żerdź, żerdzi; te żerdzie,

tych żerdzi

żerować, żeruje

żłobek, żłobka a. żłóbek

żłóbka

żłobić, żłobię, żłobimy

żłób, żłobu

żłóbek, żłóbka a. żłobek,

żłobka

żmija, żmii; żmije,

tych żmij

żnę (sierpem), zob. żąć

żniwiarka, żniwiarce;

tych żniwiarek

żniwiarz; żniwiarze,

tych żniwiarzy

(: żniwiarka)

żniwo; żniwa, tych żniw

żołądek, żołądka; żołądki

żołądź, żołędzi; żołędzie,

tych żołędzi

żołd, żołdu

żołnierz; żołnierze,

tych żołnierzy

(: żołnierski)

żona; tych żon

żongler; żonglerzy,

żonglerów

żółć, żółci

Żółkiewski

żółknąć, żółknie, żółknął

a. żółkł, żółkła

żółtko; tych żółtek

żółty

żółw, żółwia; żółwie,

tych żółwi

żrący

żreć, żre, żarł

żubr, żubra, na żubrze

żubrzątko; te żubrzątka,

tych żubrzątek

żubrzyca, żubrzycy;

żubrzyce, tych żubrzyc

(: żubr)

żuć, żuję, żuł

żuk, żuka

żupa

żupan, żupana

żur, żuru, w żurze

żuraw, żurawia; żurawie,

tych żurawi

żurnal, żurnalu; żurnale,

tych żurnali

żużel (kamień, bryła),

żużla

żużel (żwir, masa), żużlu

żwawy, żwawszy

żwir, żwiru, na żwirze

życie

życzenie; tych życzeń

życzyć, życzę, życzymy

żyć, żyję, żyjemy

żyd; żydzi (wyznawcy

religii mojżeszowej)

Żyd; Żydzi (członkowie

narodu żydowskiego)

żydowski

żydówka a. Żydówka (zob.

żyd i Żyd)

żyjątko; żyjątka,

tych żyjątek

żyletka

żyła; tych żył

żyłka, żyłce; tych żyłek

żyrafa; tych żyraf

Żyrardów, Żyrardowa

żytni, żytniego

żyto, w życie

żywcem

żywica, żywicy

żywić, żywię, żywimy

żywioł, żywiołu

żywność, żywności

żywo/płot, żywo/płotu

żywy

żyzny, naj/żyźniejszy

ú

---