ZWYCZAJE W BIZNESIE: WĘGRY

 

W roku 1996 Węgry obchodziły 1100- lecie swego istnienia. Mimo częstych podbojów i sąsiedztwa innych kultur zdołali zachować swój unikany język. Pod względem wyznawanych wartości kulturowych, będących następstwem dużego wpływu mentalności arystokracji i ziemiaństwa, bardziej przypominają Polaków niż Czechów. Ceremonialność i postawy hierarchiczne znajdują odzwierciedlenie w rytuale codziennych zachowań i podejściu do zarządzania.

Spotkania w biznesie

- oczekuje się punktualnego przybycia na wszelkie spotkania (sami często zjawiają się parę minut wcześniej),

- dobrze jest nawiązać kontakt i ustanowić swojego węgierskiego przedstawiciela przed zaplanowaną wizytą. Osoba taka może zainicjować twoje kontakty i towarzyszyć w trakcie spotkań. Osobę przedstawiciela dobieraj uważnie, gdyż zgodnie z oczekiwaniem twoich nowych węgierskich partnerów nie powinien być on zmieniany,

- propozycje spotkań składaj na piśmie z dwutygodniowym wyprzedzeniem,

- nie ma obowiązku potwierdzenia uzgodnionych wcześniej rozmów,

- korespondencja biznesowa może być pisana po niemiecku lub po angielsku

- o ile nieomal wszyscy biznesmeni potrafią odczytać listy pisane w tych językach, to nie wszyscy posiadają personel nimi władający (np. mówiący po angielsku). Rozważ zaangażowanie tłumacza,

- dobre godziny na umówienie spotkań to 10.00 - 11.00 i 14.00 - 15.00,

- soboty nie są dniem spotkań, nie umawiaj się także na piątkowe popołudnie,

- nie planuj wyjazdów handlowych w okresie lipca i sierpnia i od połowy grudnia do połowy stycznia. Są to okresy wakacyjne i świąteczne,

- godziny pracy w urzędach: 8.30 - 17.00, od poniedziałku do piątku,

- godziny otwarcia banków: 9.00 - 15.00, od poniedziałku do piątku,

- godziny otwarcia sklepów: 9.00 - 17.00, od poniedziałku do piątku,

- godziny pracy w biurach: 9.00 - 17.00, od poniedziałku do piątku.

Negocjacje

- urzędowym językiem jest węgierski. W kręgach biznesu potrafią porozumiewać się po niemiecku (jest to najbardziej popularny język) albo angielsku,

- odpowiedzialność za podjęcie decyzji w coraz większym stopniu - w miarę postępu w prywatyzowaniu gospodarki - spada na barki jednostki. W wielu przypadkach odpowiedzialność za podjęcie decyzji może być przeniesiona na grupę lub zależeć od zgody uprzywilejowanych osób,

- czas trwania negocjacji jest trudny do przewidzenia. Jeśli w proces negocjacji zaangażowana jest również strona rządowa lub samorząd lokalny spodziewaj się wolnego postępu negocjacji,

- z drugiej strony wielu nowym węgierskim przedsiębiorcom zależy na szybkim postępie negocjacji dotyczy to zwłaszcza małych przedsiębiorstw,

- wolno czy szybko, transakcje na Węgrzech nie mogą być sfinalizowane bez sporej ilości spotkań towarzyskich, jedzenia i picia,

- po powitaniu zostaniecie najprawdopodobniej poproszeni o zaprezentowanie działalności waszego przedsiębiorstwa,

- przed przystąpieniem do właściwych negocjacji licz się z długą, służącą nawiązaniu dobrych kontaktów, wstępną pogawędką,

- po pierwszych kontaktach Węgrzy stają się bardziej wylewni, ekspresyjni. Lubią uciekać się do wyolbrzymiania i przesady - bądź na to przygotowany,

- w trakcie negocjacji Węgrzy zachowują się podobnie jak Niemcy: sprawiają wrażenie rozluźnionych, wykazują dużą pewność siebie,

- w sprawach biznesu zachowaj spokój i rozwagę,

- prezentacja twojej oferty winna być szczegółowa i precyzyjna,

- oferta wyjściowa realistyczna, ale z wystarczającym polem manewru,

- węgierscy negocjatorzy w większości lubią się targować. Trzymaj zatem parę asów w rękawie,

- dużo czasu może zabrać wynegocjowanie warunków kredytowych i cen,

- bardzo ważne jest przestrzeganie terminów dostaw, zapłat itp.,

- ze względu na dążenie do utrzymania dobrych stosunków z kontrahentem często wyrażają się nie wprost, używając ogólników (starają się unikać mówienia „nie”),

- pamiętaj, że ważna jest tylko podpisana umowa,

- węgierska kuchnia, wina, muzyka, konie i widoki są dobrymi tematami do dyskusji,

- bądź wstrzemięźliwy w dyskusjach na tematy polityczne,

- pamiętaj, że Węgry uważają, że ich kraj należy do Europy Środkowej (nie Wschodniej),

- stosunki Węgrów z sąsiadami nie zawsze były serdeczne. Lepiej więc nie nawiązuj do swoich korzeni jeśli są pochodzenia rumuńskiego, słowiańskiego lub cygańskiego,

- na komplementy lub pochwałę reagują odżegnywaniem się od swoich zasług.

Przyjęcia biznesowe

- zwyczajowe godziny posiłków: śniadania 7.00 - 9.00; lunch 12.00 - 14.00; obiad 18.00 - 21.00,

- posiłki są przede wszystkim wydarzeniem towarzyskim. W trakcie lunchu nie osiągnie się zbyt wiele w sprawach biznesowych, a w trakcie obiadu spraw takich nie wolno poruszać,

- spodziewaj się, że obiad będzie trwał długo; wieczorem w restauracjach posiłkom towarzyszą zazwyczaj występy muzyków, piosenkarzy, komików itp.,

- jeżeli twój rozkład dnia nie pozwala na poświęcenie całego wieczoru na towarzyskie spotkanie, zasugeruj w to miejsce biznes lunch,

- gościnność Węgrów jest legendarna. O zapłacenie rachunku będziesz musiał „walczyć” z twoim węgierskim partnerem,

- po podpisaniu kontraktu urządź cocktail party w prestiżowym hotelu,

- przed rozpoczęciem jedzenia życz osobom znajdującym się przy stole smacznego. Spożywanie posiłków rozpoczyna gospodarz lub gospodyni,

- przed rozpoczęciem picia wina należy powiedzieć „na zdrowie”,

- w węgierskich restauracjach zazwyczaj nie podaje się schłodzonej wody,

- napiwki w wysokości 10 - 15% są przyjęte dla większości usług.

Powitanie

- typowym gestem powitania jest podanie ręki w trakcie przedstawiania (również w czasie pożegnania),

- mężczyzna czeka, aż kobieta pierwsza poda rękę,

- tradycyjnie wychowani Węgrzy schylają głowę w trakcie podawania ręki kobiecie,

- tylko bliscy przyjaciele witają się uściskiem. Panowie: ściskają dłonie, obejmują się, dotykają się lewym policzkiem, a następnie prawym. Przyjaciółki robią to samo ale bez uścisku dłoni,

- weź ze sobą dużo biletów wizytowych i wręczaj je każdemu z kim się spotkasz,

- nie jest konieczne przetłumaczenie biletów wizytowych na język węgierski, jeżeli masz przetłumaczone na angielski. Język węgierski posiada dużo zapożyczeń z języków obcych, tak więc twoje angielskie tytuły mogą być bardzo podobne do używanych na Węgrzech,

- na wizytówce wymień swoje tytuły zawodowe i inne świadczące o wysokich kwalifikacjach.

Używanie tytułów, zwracanie się

- na Węgrzech nazwisko wymienia się przed imieniem. Stąd np. Franciszek Liszt na Węgrzech znany jest jako Liszt Franz. Natomiast nazwiska i imiona obcokrajowców wymawiane są w kolejności zwyczajowo przyjętej w kraju pochodzenia,

- zwracając się do danej osoby zawsze używaj jej tytułów zawodowych (dyrektor, minister itp.). Użyj tytułu i nazwiska (np. professor Toth) lub dodaj pan, pani lub panna (Mr., Mrs. lub Miss) do samego tytułu (np. Mrs. Architect),

- węgierskie odpowiedniki dla pan/pani/panna stosowane są po nazwisku:

· pan = ur: Mr. Architect = Epitesz ur; Mr. Kowalski = Kowalski ur,

· panna = kisasszony: Miss Doctor = Orvosno Kisasszony,

· pani posiada dwie formy. Najpopularniejszą formą jest użycie przyrostka „- ne” dodanego do nazwiska męża: Mrs. Kowalski = Kowalskine; Mrs. Szabo = Szabone. Druga forma, rzadziej używana, zastrzeżona jest zazwyczaj dla wybitnych zamężnych kobiet pochodzących z zagranicy. Słowo „asszony”wymieniane jest po nazwisku, ale nie jest z nim łączone, np. Mrs. Jolanta Kwaśniewska = Jolanta Kwaśniewska asszony,

- krewni i bliscy dorośli przyjaciele zwracają się do siebie po imieniu. Młodzi ludzie zazwyczaj zwracają się do siebie używając imion. Bezpieczniej jest zwracać się do dorosłych używając ich tytułów i nazwisk zanim nie zaproponują aby zwracać się do nich inaczej.

Gesty

- Węgrzy utrzymują średni dystans interpersonalny (ok. 30 - 40 cm),

- nie podnoś głosu i nie uderzaj pięścią w stół,

- kontakty dotykowe występują w sytuacjach towarzyskich; w biznesie ograniczone,

- mężczyzna idzie z lewej strony kobiety i osoby wysokiej rangi.

Prezenty

- w trakcie odwiedzin w firmie przynoszenie upominków nie jest konieczne. Jednak, jeżeli to zrobisz, przynoś wiele małych upominków i hojnie je wręczaj,

- zrobisz przyjemność swemu rozmówcy dając mu jakiś drobiazg kojarzący się z twoim krajem,

- z uwagi na kłopoty mieszkaniowe zaproszenie do węgierskiego domu należy do rzadkości, zwłaszcza w Budapeszcie, gdzie zamieszkuje około 20 procent populacji Węgrów,

- jeżeli zostałeś zaproszony do złożenia wizyty w domu, zachodni alkohol (ale nie wino, gdyż Węgrzy są dumni z win u nich produkowanych) i owinięte kwiaty (o nieparzystej liczbie, ale nie róże i chryzantemy) są zalecanymi upominkami.

Ubiór

- w biznesie przyjęty jest konserwatywny sposób ubierania się. Dla panów: ciemny garnitur, biała koszula i krawat. Panie winny nosić sukienkę lub kostium,

- ubiór biznesowy jest właściwy również przy takich okazjach jak: spotkania towarzyskie, obiad w restauracji, wyjście do teatru. Do opery panowie powinni ubrać ciemny garnitur lub smoking, panie ubierają wieczorowe suknie,

- jeansy są powszechnie przyjętym ubiorem w czasie wolnym od pracy. Krótkie spodnie nie są przyjęte w mieście, ale są dobrze widziane na plażę lub wycieczkę krajobrazową,

- Węgrzy uważają siebie za naród kawalerzystów i stąd zaproszenie obcokrajowca na konną jazdę nie należy do rzadkości. Roztropne może być zabranie ze sobą ubrania do konnej jazdy (o ile się takowe posiada).

---