Zarządzanie kapitałem .

Konsultacje: środa 413 D 10:00 - 11:15; 15:00 - 16:00

Egzamin: test uzupełnień, test wielokrotnego wyboru

Literatura:

Brigham „Podstawy zarządzania finansami”

Dawid Davies „Sztuka zarządzania finansami”

Praca zbiorowa pod red. B. Woźniak - Sobczak „Gospodarowanie kapitałem firmy”

B. Woźniak - Sobczak „Zarządzanie kapitałem przedsiębiorstwa” - zbiór przykładów

i zadań.

Wykład 1 01.10.2003 r.

Kapitał - łac. Kaput - głowa, majątek zgromadzony w postaci zwierząt hodowlanych. Majątek ten był ruchomy, zdolny do reprodukcji, można go było sprzedać i zastosować do przedsięwzięć. Tworzyło się bogactwo, wartość dodatkowa.

Kapitał - ang. Capital importans - kapitalne znaczenie

Do teorii nazwę „kapitał” wprowadził Quesnay (Francuz). Definiuje go jako bogactwo zgromadzone wcześniej.

E. Böhnr - Bawerk (Austriak) uważał, że z każdego kapitału, niezależnie z jakich elementów się składa, można uzyskać dochód. Zakres: dobra owocne, bezpłodne, trwałe, zastępowalne i niezastępowalne, przemijające, pieniądze, rzeczy.

Podobne poglądy mieli: J. Fisher, A.Smith

Jan Chrzciciel Say udowadnia, że kapitał ze swojej natury jest zawsze niematerialny. Nie mówi się o materii, ale o wartości tej materii, zaś wartość nie ma nic materialnego w sobie.

Początek lat 90 -tych. Pojawia się artykuł Brahald - a, Hamel - a. Zajmowali się źródłami sukcesu w biznesie. Są twórcami teorii zasobów. Według której zasobem jest wszystko to, co jest zgromadzone w przedsiębiorstwie, aby zdobyć cele, sukces.

Z teorii zasobów wyodrębniło się zarządzanie zasobami strategicznymi i zarządzanie strategiczne.

Przedsiębiorstwo powinno mieć dostęp do materiałów, surowców i tylko ono może z nich korzystać. Jego majątek trwały powinien być szczególny, niepodzielny.

Kapitał - wszelkie dobro, które osiada potencjalną zdolność do pomnażania swojej wartości. (def. współczesna, na potrzeby wykładów).

Kapitał (ujęcie zasobowe) - kapitałem są zasoby dóbr zgromadzonych w odpowiednich ilościach w tym samym czasie, właściwie zorganizowane, zharmonizowane tak by potencjalna zdolność do pomnażania swej wartości była właściwością rzeczywistą.

Identyfikacja rodzajowa kapitału:

1. Formy występowania kapitału

2. Własności

3. Przeznaczenia

4. Faza ruchu okrężnego

5. Sposób i szybkość zużycia

Ad I. Forma występowania kapitału

Kapitał rzeczowy (realny)	Kapitał trwały Kapitał obrotowy
Kapitał finansowy	Środki pieniężne Papiery wartościowe
Kapitał nieuchwytny	Patenty Licencje Znaki firmowe Wartość firmy Wiedza Umiejętności Kompetencje

Ad II. Kryterium własności

Kapitał własny	Kapitał podstawowy Kapitał rezerwowy utworzony z zysku
Kapitał obcy	Kredyty Obligacje (długo- i krótkoterminowe) Pożyczki

Ad III. Kryterium przeznaczenia

Kapitał stały	Kapitał przemysłowy Kapitał indywidualny
Kapitał zmienny	Płace pracowników

Ad IV. Faza ruchu okrężnego

Kapitał pieniężny	Środki pieniężne własne i obce Weksle Czeki
Kapitał produkcyjny	Produkcyjny majątek trwały i obrotowy Techniki Technologie Załoga Sfery ruchów w przedsiębiorstwie Jej umiejętności Systemy zarządzania produkcją Produkcja w toku
Kapitał towarowy	Wyroby gotowe( w tym towary przeznaczone na sprzedaż) Części zapasowe Serwis Umowy sprzedaży Agencje

AD V. Kryterium sposobu i szybkości zużycia

Kapitał trwały	Rzeczowe i zrównoważone z nimi składniki majątku Wartości niematerialne i prawne (trwałość jest dłuższa niż 1 rok)
Kapitał obrotowy	Zapasy materiałowe Produkcja niezakończona Środki w sferze cyrkulacji (pieniężne, materiałowe, towarowe)

Cechy kapitału:

1. Zdolność do pomnażania wartości

Hernando de Soto - uważał, że podstawową właściwością kapitału jest własność.

Kapitał musi mieć swojego właściciela, który może dysponować

nim. Inspiruje wyzwolenie potencjalnej właściwości.

Własność kapitału i jego zdolność daje efekty, które są

upragnieniem właściciela.

1. Jeżeli istnieje właściciel kapitału to można określić potencjał ekonomiczny danego podmiotu

2. Możemy zintegrować rozpoznane informacje w jeden system

3. Skutek to uczynienie ludzi odpowiedzialnymi

4. Zamienność kapitałów

5. Możliwość tworzenia sieci powiązań międzyludzkich

6. Możliwość ochrony transakcji (jest wynikiem rzetelności i dostępności informacji o właścicielach kapitałów)

Zdolność do pomnażania kapitałów jest wynikiem dwóch cech:

Wartość użytkowa- zdolność kapitału do wykonywania swoich funkcji. Poprzez te funkcje wartość użytkowa przyczynia się do generowania zysków. Wartość użytkowa ma wymiar techniczny. Mówimy wówczas o cechach: niezawodność, znormalizowanie, parametry techniczne,……………………….

Wartość (finansowa) - to taka ilość pieniędzy, jaką jest inwestor gotów przeznaczyć w celu uzyskania określonego składnika majątkowego.

Im wyższa wartość użytkowa tym wyższa wartość (finansowa)

Kapitał rzeczowy posiada następujące cechy:

1. Zdolność do zabezpieczenia warunków dla realizacji procesów gospodarczych poprzez ich ochronę. Są to budynki i budowle.

2. Zdolność do realizacji procesów technologicznych. Są to: maszyny, urządzenia, wyposażenie.

3. Zdolność do zabezpieczania ciągłości działalności gospodarczej. Są to zapasy.

4. Zdolność przemieszczania składników procesów gospodarczych. Są to środki transportowe.

Zwiększają użyteczność.

Kapitał stały

Jego użyteczność maleje w czasie. Zmniejsza się, zatem jego wartość jednostkowa w czasie.

Kapitał zmienny

Kreatywność w pomnażaniu wartości i dochodowości przedsiębiorstwa.

Kapitał własny

1. Praktycznie nieograniczona dyspozycyjność (wyjątkiem ograniczenia dyspozycyjności jest zastaw)

2. Płynność zdeterminowana formą i rodzajem kapitału oraz cechami rynku

3. Ryzyko ponoszone przez właścicieli

Kapitał obcy

1. Ograniczona przez wierzycieli dyspozycyjność

2. Płynność ograniczona przez zobowiązania odsetkowe i przez opłatę kredytową

3. Obowiązek terminowego zwrotu właścicielowi

4. Ryzyko rozłożone na dłużnika i wierzyciela

2. Zróżnicowana trwałość

• Krótka trwałość ( 1 cykl produkcyjny). To kapitał obrotowy.

• Trwałość dłuższa niż 1 rok. Dość indywidualnie zróżnicowana. To kapitał trwały. Jest także w oznaczonym stopniu odnawialny, może być ulepszany, celowo wykorzystany przez człowieka, wymaga obsługi, może szkodzić człowiekowi.

Właściciel kapitału albo jego użytkownik może podejmować decyzje, w których będzie się zmieniała FORMA kapitału, a w wyniku zmian formy kapitału będzie się zmieniała WARTOŚĆ.

Proces decyzyjny, w wyniku którego zmieniają się formy kapitału, a wartości, przeznaczenia i czas znajdowania się kapitału w danej formie są świadomie określone i umożliwiają osiągniecie celu nazywać będziemy KONWERSJĄ KAPITAŁU.

Konwersja kapitału jest możliwa, dzięki uczestniczeniu kapitału w ruchu okrężnym. Ruch okrężny jest efektem formalnego reprezentowania z tytułu własności kapitału.

W ruchu okrężnym wyodrębnia się 3 fazy:

1. Faza cyrkulacji kapitału pieniężnego

2. Faza produkcji kapitału produkcyjnego

3. Faza cyrkulacji kapitału towarowego.

W procesie konwersji posiadacz kapitału pieniężnego, który decyduje się na podjęcie ryzyka jego lokaty w działalność produkcyjną musi podejmować decyzje poprzedzone dokładnym rozpoznaniem rynku, a konkretnie popytu, dotychczasowej podaży, konkurencji, kooperantów, cen, jakości, zawsze w wyniku podejmowanych decyzji oczekuje oczekiwanych korzyści i zawsze decyzjom tym towarzyszy określony poziom ryzyka.

Przejście kapitału pieniężnego w formę kapitału produkcyjnego.

Przejściu kapitału pieniężnego w formę kapitału produkcyjnego towarzyszą decyzje dotyczące oceny wariantów techniczno - organizacyjnych, decyzje dotyczące sposobów wdrażania i eksploatowania, decyzje dotyczące zakupu kapitału rzeczowego.

Decydenci muszą określić przede wszystkim:

• Wielkość niezbędnego majątku trwałego

• Jego strukturę

• Koszty nabycia

• Niezawodność

• Poziom techniczny i ekonomiczny

• Resursy techniczne

• Produktywność

• Wymagane przedmioty pracy - ich dostępność

• Czas zwrotu nakładów inwestycyjnych

Kapitał produkcyjny powinien zapewnić niezakłócony, rytmiczny i racjonalny przebieg procesu produkcyjnego.

Na jego zakończenie powinny powstać produkty o określonych parametrach, które przeznaczone na sprzedaż stają się towarami. Towar jest kolejną formą kapitału.

Wartość kapitału towarowego powinna być większa od wartości kapitału produkcyjnego zużytego na jego wytworzenie. Różnica wartości to efekt konwersji i to jest efekt rzeczywistego wzrostu wartości kapitału.

Towar powinien być szybko sprzedany, bo wpływa to na szybsze rozpoczęcie kolejnego cyklu okrężnego.

Ruch okrężny to proces realny

Konwersja to proces regulacyjny

1

---