Zasady analizy ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa

ANALIZA EKONOMICZNO-FINANSOWA

ANALIZA ANALZA

FINANSOWA TECHNICZNO-EKONOMICZNA

Analiza techniczno-ekonomiczna - pracuje dwóch specjalistów:

• Analiza produktu

• Cena produktu w związku jakością

• Środki by wykorzystać, żywotność, normy

Określenie tego co chcemy produkować określenie odbiorcy produktu w przyszłości, w jakich ilościach, w ilu przewiduje produkcję, jakość produktu, środki wykorzystywane do produkcji.

• Analiza zatrudnienia, płac i wydajności

Mając analizę produktu, mówimy ile osób jest nam do tego potrzebnych. Zależy to od kosztów; jakość zatrudnienia - kwalifikacje pracowników.

• Analiza wykorzystania środków trwałych

Musimy określić jakie nam są potrzebne urządzenia, budynki, itp. (wszystkie potrzebne środki trwałe).

Środki trwałe - w procesie produkcyjnym zużywają się nie jednorazowo. Jak długo będą one zużywane?

• Analiza gospodarki materiałowej

Określenie z jakiego materiału robić będziemy produkt, jego dostępność, substytucja materiału. Cena materiału, ile trzeba mieć materiału by utrzymać ciągłość produkcji, jakość materiału.

Analiza finansowa:

• Analiza bilansu (jeden raz w roku) określenie za jaki jest to okres. Czynnik czasu w ekonomii.

Bilans - zestawienie aktywów (aktywa trwałe i aktywa bieżące) i pasywów (kapitały własne i kapitały obce źródła finansowania majątku).

• Analiza rynku wyniku - polega na tym, że mamy w nim wyprowadzone jaka drogą doszliśmy do wyniku: sprzedaż - koszty = zysk lub strata.

• Analiza kondycji finansowej - konkretnej sytuacji finansowej. Czy firma jest w stanie regulować swoje zobowiązania w terminie.

Metody stosowane w analizie finansowej:

Pomiar i wstępna ocena - pomiar liczbowy

• Metoda porównawcza polega ona na porównaniu co najmniej dwóch wielkości następujących po sobie, wyrażających stan faktyczny

• I bazę odniesienia

Porównujemy dane jednorodne co do przedmiotu

Czynniki zakłócające te porównanie:

• Metodologiczny - dotyczy zmiany okresów wskaźników zasad liczenia

• Finansowy - zmiany cen, stawek, amortyzacji, itp.

• Organizacyjny - firma mogła się połączyć z inną firmą, zmniejszyć, powiększyć itp.

• Rzeczowe - wynik doskonalenia procesu produkcyjnego, usprawnienia.

• Inflacją - spadek siły nabywczej pieniądza - duże utrudnienie dla porównań w czasie np. rok do roku

Wskaźnik zmiany cen - podawany w biuletynach GUS-u , możemy dokonać przeliczeń cen roku poprzedniego na obecny.

Czy mamy wpływ na zakłócenia porównań? Na część tak! Ale nie mamy wpływu np. na to jaka jest inflacja.

Kierunki porównań:

• Porównania wykonywane w czasie. Baza odniesienia - wielkości rzeczowe z lat ubiegłych. Pozwala ono na ocenę kierunku i tempa zmian i analizowanej wielkości, może być dokonane z zastosowaniem podstawy:

• Stałej - kiedy kolejne lata oceniane są na podstawie jednego roku przyjętego za bazę odniesienia

• Łańcuchowej - gdy każdy następujący rok porównywany jest bezpośrednio z poprzednim

• Porównania z planem wówczas gdy wzorcem porównań są założenia do planu przedsiębiorstwa.

• Porównania przestrzeni - przyjmujemy za podstawę odniesienia wielkości rzeczywiste innych przedsiębiorstw.

ROK
I	II	III
Zysk netto wg cen bieżących	500	600	700
Wskaźnik dynamiki rok I = 100%	100	120	140
Indeks wzrostu cen	-	1,43	1,37
Zysk netto wg cen III roku	979,5	822	700
Wskaźnik dynamiki zysku netto I roku 100%	100	83,9	71,4

SPRZEDAŻ - KOSZTY = ZYSK

Obliczenia:

I rok

500*1,43*1,37=979,5

II rok

600*1,37=822

Wskaźnik indeksu cen jest on sublikowany przez GUS w różnych przekrojach. Ma on ogólnokrajowy charakter, ilustruje zmiany, poziom cen krajowych, poziom cen realizowanych w przemyśle.

Bilans na dzień 31.12.2002

Rok ubiegły		Rok bieżący		Odchylenie
mln zł	%	mln zł	%	mln zł	%
Majątek trwały: Wartości materialne i prawne Remonty majątku trwałego Finanse majątku trwałego	14640 - 7660 6980	50,3 - 26,32 23.99	16600 20 8080 8500	48,1 0,06 23,43 24,63	1960 20 420 1520	13,3 0 5,48 21,78
Majątek osobowy: Zapasy Rozliczenia między okresowe Należności i roszczenia Środki pieniężne	14460 6200 100 6530 530	49,69 21,31 0,34 22,44 1,82	17900 7200 230 6400 370	51,8 28,8 0,67 18,5 1,07	3440 1000 130 -130 -160	23,7 16,3 130 -1,99 -30,19
Razem	29100	100	34500	100	5400	18,56

Rok ubiegły		Rok bieżący		Odchylenie
PASYWA	mln zł	%	mln zł	%	mln zł	%
Kapitał własny: Kapitał podstawowy Rezerwy kapitału Rezerwy zysku	10700 2500 1250 6950	36,72 8,59 4,3 23,88	12100 2700 1980 7420	35,0 7,83 5,74 21,51	1400 200 730 470	13,8 8,80 58,40 6,78
Zobowiązania długoterminowe: Zobowiązania krótkotermin. Kredyty bankowe Fundusze specjalne Pozostałe zobowiązania	10000 8400 1800 5990 610	34,36 28,87 6,19 20,98 2,10	11670 10730 2500 7580 650	33,83 31,10 4,25 21,97 1,88	1670 2330 700 1590 40	16,7 27,7 38,89 26,54 6,16
Razem	29100	100	34500	100	5400	18,56

1. Ocena bilansowa

2. Ocena wskaźnikowa

• Płynności

• Aktywności

• Rentowności

• Zadłużenia

Zadanie: Bilans

Aktywa	Rok ubiegły	Struktura	Rok bieżący	Struktura	Pasywa	Rok ubiegły	Struktura	Rok bieżący	Struktura
Majątek trwały	650	65	700	63,6	Fundusze własne	800	80	850	72,2
Majątek obrotowy	350	35	400	36,4	Fundusze obce	200	20	250	27,8
	1000	100	1100	100		1000	100	1100	100

Struktura majątku trwałego spadła zaś majątku obrotowego wzrosła.

Aktywa:

1. Aktywa trwałe:

1. Wartości niematerialne i prawne:

- koszty zakończonych prac rozwojowych

- wartość firmy

- zaliczki na NIP

- koncesje, licencje, znak firmy

b. rzeczowe aktywa trwałe:

- środki trwałe (grunty, budynki, lokale, maszyny, środki transportu)

- środki trwałe w budowie

c. należności długoterminowe:

- nieruchomości

- inwestycje niematerialne i prawne

- udziały lub akcje

- papiery wartościowe

- inne długoterminowe aktywa finansowe

2. Aktywa obrotowe:

1. Zapasy:

- materiały

- półprodukty

- produkcja w toku

- towary

- zaliczki na towary

2. Należności krótkoterminowe:

- należności od jednostek powiązanych

- należności do 12 miesięcy

- należności powyżej 12 miesięcy

- należności dochodzone na drodze sądowej

3. Inwestycje krótkoterminowe

- krótkoterminowe aktywa finansowe w jednostkach powiązanych i pozostałych jednostkach

- środki pieniężne (w kasie, na rachunku rozliczeniowym)

Pasywa:

1. Kapitał własny:

1. Kapitał podstawowy

2. Należne wpływy na kapitał podstawowy

3. Udziały, akcje własne

4. Kapitał zapasowy

5. Zysk/strata lat ubiegłych

6. Zysk/strata netto

2. Zobowiązania:

1. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

2. Z tytułu odroczonego podatku dochodowego

3. Rezerwa na świadczenia emerytalne

4. Zobowiązania długoterminowe

- wobec jednostek powiązanych

- wobec pozostałych jednostek

• Pożyczki

• Kredyty

1. zobowiązania krótkoterminowe:

- wobec jednostek powiązanych

- z tytułu dostaw i usług

- do 12 mies.

- powyżej 12 mies.

- wobec jednostek pozostałych

Rachunek zysków i strat:

1. Przychody netto ze sprzedaży

2. Koszty sprzedanych produktów

3. Zysk na sprzedaży (1-2)

4. Koszty sprzedaży

5. Koszty ogólnego zarządu

6. Wynik ze sprzedaży (3-4-5)

7. Pozostałe przychody operacyjne

8. Pozostałe koszty operacyjne

9. Wynik na działalności operacyjnej (6+7-8)

10. Przychody finansowe

11. Koszty finansowe

12. Wynik na działalności gospodarczej (9+10-11)

13. Zyski nadzwyczajne

14. Straty nadzwyczajne

15. Wynik brutto (12+13-14)

Wnioski do bilansu na 31.12.2002

Firmę cechuje rozwój w bieżącym roku. Zaangażowany kapitał wzrósł do 34500 (o 5400) co stanowi 18,56%. Wzrost dotyczy większości składników majątku. Natomiast spadek dotyczy tylko należności i środków pieniężnych zmniejszeniu uległ majątek trwały.

Złota zasada bilansowa - majątek firmy obciążony wysokim stopniem ryzyka powinien byś sfinansowany kapitałem własnym. Gdy to jest nie możliwe to reszta majątku musi być finansowana kapitałem obcym, długoterminowym.

Kapitał obcy długoterminowy/krótkoterminowy to:

• Różnego rodzaju kredyty

• Leasing.

Badanie działania złotych zasad bilansowych:

I stopień pokrycia:




II stopień pokrycia:

Kapitał własny + długoterminowy kapitał obrotowy




Majątek trwały

Zadania: bilans

	Rok ubiegły	Struktura	Rok bieżący	Struktura	Odchylenie
Majątek trwały	39225	40,55	42788	41,33	3563
Majątek obrotowy	57484	59,45	60748	58,67	3264
	96709	100	103536	100	6827

Dla roku ubiegłego:




Dla roku bieżącego




Majątek trwały w całości sfinansowany jest przez kapitał własny, zostały zachowane złote reguły bilansowe.

Zadanie: ciąg dalszy do bilansu na dzień 31.12.2002







Obliczamy wskaźnik struktury majątku obrotowego:







Jeśli wskaźnik struktury majątku trwałego przekracza 100% to jest znaczny stopień unieruchomienia majątku przy wysokich kosztach stałych i małej elastyczności firmy.

Unieruchomienie majtku - firma dokonuje wydatków na środki trwałe i ponosi koszty stałe.

Zadanie: Ocenić sposób finansowania majątku obrotowego.

FIRMA A	Rok ubiegły	Struktura	Rok bieżący	Struktura	Odchylenie
Majątek trwały	96559	43,98	100227	44,17	3668
Fundusze własne	117145	53,36	113380	51,28	-765
Zobowiązania długoterminowe	5852	2,66	10326	4,55	4474
Suma	219556	100	226933	100	7377
I stopień pokrycia	1,213		1,161
II stopień pokrycia	1,274		1,264

Zaangażowany kapitał wzrósł o 7377. Wzrósł majątek trwały i zobowiązania długoterminowe ale spadła wysokość funduszy własnych. Majątek trwały w całości jest finansowany przez kapitał własny.

FIRMA B	Rok ubiegły	Struktura	Rok bieżący	Struktura	Odchylenie
Majątek trwały	405231	50,16	446112	50,33	40881
Fundusze własne	391799	48,50	390617	44,07	-1182
Zobowiązania długoterminowe	10877	1,34	49694	5,60	38817
Suma	807907	100	886423	100	78516
I stopień pokrycia	0,96		0,87
II stopień pokrycia	0,99		0,98

Zaangażowany kapitał własny wzrósł o 78516. Wzrosła wysokość majątku trwałego i zobowiązań długoterminowych, ale zmalała wysokość funduszy własnych. Nie została zachowana złota zasada bilansowa, gdyż majątek trwały nie jest w całości pokryty kapitałami własnymi.

Analiza wykorzystania aktywów, a zwłaszcza majątku trwałego wiąże się z badaniem posiadanych zdolności produkcyjnych. Analizuje się relację między stanem wyposażenia przedsiębiorstw (składniki majątkowe) a osiąganymi wynikami.

Przychody ogółem

Wskaźnik produkcyjności majątku =


Przeciętny stan majątku ogółem

Wskaźnik ten wyraża liczbę obrotów tego majątku w danym okresie. Ważne dla oceny wskaźnika jest jego wielkość i tempo wzrostu.

Wartość na początku okresu + wartość na końcu okresu


Przeciętny stan majątku ogółem =

Liczba okresów (2)

Przedmiot szczegółowej analizy powiązań aktywów i pasywów:

• Sposób finansowania majątku trwałego

• Analiza płynności finansowej

• Zmiany w kapitale pracującym

• Zapotrzebowanie na kapitał pracujący

Zgodnie ze złotą zasadą bilansową majątek obciążony wysokim ryzykiem powinien być finansowany kapitałem własnym (majątek trwały = kapitał własny).

Analiza źródeł finansowania majątku trwałego:

Kapitał własny


I stopień pokrycia =

Majątek trwały

Np.:


Rok ubiegły


rok bieżący

kapitał własny + długoterminowy kapitał obcy


II stopień pokrycia =

Majątek trwały

Min = 0,8 - 0,85

Max = 2,1

Niedopuszczalne jest finansowanie zobowiązań inwestycyjnych z kredytów krótkoterminowych.

Np.:

Rok ubiegły:




Rok bieżący:




Wskaźnik ten jest narzędziem oceny złotej reguły bilansowej.

Wskaźniki pokrycia majątku trwałego wskazują na prawidłowe jego finansowanie kapitałem własnym nie w pełni pokrycia majątku trwałego. Osiągnięcie wielkości 1 jest trudne. Różnice te wynikają z różnic udziału majątku trwałego całym majątku przedsiębiorstwa oraz z łatwego dostępu do kapitałów obcych.

Wskaźnik II stopnia jest wyższy od 1 i analizowanym okresie uległ niewielkiej poprawie. Firma ta ma dobre podstawy finansowe. Kapitał stały pokrywa w całości majątek trwały, a nadwyżka finansuje część majątku obrotowego.

Kapitał własny + długoterminowy kapitał obcy

III stopień pokrycia =


Majątek trwały + majątek obrotowy

Wskaźnik ten służy analizom wewnętrznym.

Analiza płynności finansowej:

W obrocie krótkoterminowego majątku i źródeł jego finansowania stosuje się wskaźnik płynności. Wyrażają one stosunek środków o określonym stopniu płynności do zobowiązań krótkoterminowych.

Stopnie płynności majątku:

• I stopień płynności - kasa, czeki, rachunki bankowe

• II stopień płynności - należności i krótkoterminowe papiery wartościowe

• III stopień płynności - zapas

Środki pieniężne

Wskaźnik płynności finansowej I - ego stopnia (gotówkowy)=


Zobowiązania bieżące

Np.:

Rok ubiegły




Rok bieżący




Wskaźnik płynności finansowej (gotówkowej) powinien wynosić ok. 20%. Niski poziom tego wskaźnika wynika z reguły zarządzania gotówką, w myśl której wielkość gotówki powinna być organizowana do niezbędnego minimum. Tylko kapitał zaangażowany (w obrocie) przynosi zysk.

W analizowanej spółce wskaźnik ten jest niższy od wartości wzorcowej w roku bieżącym ulega obniżeniu. Nie musi to jednak oznaczać braku płynności, gdyż firma dysponuje innymi składnikami majątku obrotowego, które można łatwo spieniężyć.

Majątek obrotowy


Wskaźnik płynności bieżącej =

Pasywa bieżące

Wskaźnik ten określa ile razy bieżące aktywa (zapasy, należności, środki pieniężne) pokrywają bieżące pasywa (zobowiązania oraz kredyty i pożyczki krótkoterminowe).

Płynne środki obrotowe


Wskaźnik płynności II stopnia =

Zobowiązania bieżące

Ok. 1 = 100% (szybka spłata bieżących zobowiązań)

1< niepotrzebnie gromadzi środki

np.

rok ubiegły




rok bieżący




środki obrotowe bieżące


wskaźnik płynności III stopnia =

zobowiązania bieżące

ok. 2,0

np.:

rok ubiegły




rok bieżący




Wskaźnik ten traktowany jest jako wskaźnik bezpieczeństwa w zakresie płynności środków. Zbyt wysoka lub niska wartość tego wskaźnika powinna skłaniać do zbadania przyczyn takiej sytuacji. Jeżeli wskaźnik ten spada poniżej 1,5 to jest to sygnał o konieczności analizy kapitału obrotowego i ustaleniu przyczyn jego wielkości. Niski poziom wskaźnika może oznaczać, że firm a nie ma środków do spłacenia bieżących zobowiązań. Wskaźnik powyżej 2,0 wskazuje na nadmierną płynność, co może mieć niekorzystny wpływ na rentowność firmy.

Wskaźnik należy porównać ze wskaźnikiem w branży.

Obecność zapotrzebowania na kapitał pracujący :

Kapitał pracujący




Zapasy + należności

Np.:

Rok ubiegły




Rok bieżący




kapitał pracujący




średni obrót miesięczny

np.:

rok ubiegły




rok bieżący




Za dobry stan finansowania środków obrotowych uważa się sytuację gdy:

• Fundusz środków obrotowych netto równy jest połowie zapasów i należności (wskaźnik = 0,5)

• Fundusz środków obrotowych netto wystarcza na sfinansowanie obrotów w okresie od 1 do 3 mies. (wskaźnik 1 - 3)

Zadanie.

	Rok ubiegły	Rok bieżący
Majątek trwały	39225	42788
Fundusze własne	57484	60747
Majątek obrotowy w tym:	30838	45621
- zapasy	15750	22300
- należności	10633	18348
- środki pieniężne	4455	4975
- zobowiązania bieżące	12579	27662

Wzrost należności wiąże się z rozwojem podstawowej działalności, ze wzrostem sprzedaży. Celem działalności firmy jest osiąganie zysku i utrzymanie odpowiedniej pozycji na rynku.

Obliczyć dynamikę i strukturę, tempo wzrostu grup bilansu. Zbadać potencjał finansowy firmy.

Podstawą oceny długoterminowego potencjału finansowego jest między innymi wielkość kapitału pracującego.

Kapitał pracujący (fundusze własne - majątek trwały lub majątek obrotowy - zobowiązania) - 18259 (rok ubiegły), 17959 (rok bieżący).

Wielkość zaangażowanego w obrocie kapitału własnego uległa niewielkiemu zmniejszeniu. Narastające potrzeby związane z rozwoje firmy oraz występująca inflacja musiały zostać sfinansowane z kredytów bankowych. Ponieważ odsetki wpływają na rentowność firmy należy rozważać możliwość skrócenia okresu kredytowania odbiorców.

Zadanie:

Ustalić stan środków pieniężnych netto w przedsiębiorstwie.

	Rok ubiegły	Rok bieżący
Majątek obrotowy	30838	45621
Zapasy	15750	22300
Należności	10633	18346
Środki pieniężne	4445	4975
Zobowiązania krótkoterminowe	12574	22662
kredyty	-	5000

Rok ubiegły:

Zapasy + należności = 26383

Zobowiązania = 12574

Zapotrzebowanie na środki obrotowe netto: 13804 (A-B)

A zapasy +należności 26383

B zobowiązania 12574

Stopień zabezpieczenia środków obrotowych netto: 4455 (A-B)

A rzeczywisty fundusz środków obrotowych 18259 (majątek obrotowy - zobowiązania)

B zapotrzebowanie na środki obrotowe 13804

Stan środków pieniężnych netto 4445 (A-B)

A środki pieniężne netto 4445

B kredyty 0

Rok bieżący:

Zapasy + należności = 40646

Zobowiązania = 22662

Stan środków pieniężnych = 4975

Stan zadłużenia = 5000

Zapasy + należności + środki pieniężne = 45621

Zobowiązania + stan zadłużenia = 27662

Zapotrzebowanie na środki obrotowe netto: 17984 (A-B)

A zapasy + należności 40646

B zobowiązania 22662

Stopień zaspokojenia potrzeb na środki obrotowe netto: -25 (A-B)

A rzeczywisty fundusz środków obrotowych 17959

B zapotrzebowanie na środki obrotowe 17984

Saldo środków pieniężnych netto: -25 (A-B)

A stan środków pieniężnych 4975

B kredyty 5000

Badanie stanu środków pieniężnych netto informuje o niekorzystnych zmianach. W roku ubiegłym firma posiada pewną nadwyżkę środków pieniężnych, którą mogła ulokować w papiery wartościowe. W kolejnym roku sytuacja uległa zmianie i niedobór środków pieniężnych musiał być sfinansowany krótkoterminowym kredytem.

Zadanie:

Proszę określić zapotrzebowanie na kapitał pracujący, biorąc za podstawę poniższe informacje:

• Cykl obrotu należności w dniach - 82 dni

• Cykl obrotu zapasami w dniach - 50 dni

• Razem: cykl obrotu brutto w dniach - 132 dni (82+50)

• Cykl obrotu zobowiązań w dniach - 60 dni

• Cykl obrotowy netto w dniach - 72 dni (132-60)

• Przeciętna dzienna sprzedaż - 950 mln. zł.

• Kapitał pracujący - 56700 mln. zł.

Zapotrzebowanie na kapitał pracujący można ustalić mnożąc cykl obrotowy netto przez przeciętną dzienną sprzedaż:

72 dni * 950 mln. zł.=68400 mln.zł.

Rzeczywista wielkość kapitału pracującego była niższa od zapotrzebowania. Wystąpił więc ujemny stan środków pieniężnych netto wynoszący 11700 mln.zł. W tej sytuacji spółka może wystąpić o dofinansowanie ze środków obcych.

Zadanie:

Obliczyć wskaźniki obrotowości w dniach w dniach: dla należności, zapasów i zobowiązań.

	Rok ubiegły	Rok bieżący
Cykl obrotu w należnościach w dniach	59	47
Cykl obrotu zapasami w dniach	94	98
Cykl obrotu zobowiązaniami zobowiązaniami dniach	42	40
Przeciętna dzienna sprzedaż w mln.zł.	3550	3200
Kapitał pracujący	326860	367400

W oparciu o powyższe informacje ustal wielkość zapotrzebowania na kapitał pracujący i dokonanej oceny stanu środków pieniężnych netto. Badanie zakończ wnioskami.

	Rok ubiegły	Rok bieżący
Cykl obrotowy netto	59+94-42=111	47+98-40=141
Zapotrzebowanie na kapitał pracujący	111*3550=394050	141*3200=451200

Rzeczywista wielkość kapitału pracującego w roku ubiegłym i bieżącym była niższa od zapotrzebowania, więc wystąpił ujemny stan środków pieniężnych netto (67190 w roku ubiegłym i 83800 w roku bieżącym). Spółka może wystąpić o dofinansowanie ze środków obcych.

Analiza wyników finansowych.

Celem działalności gospodarczej jest maksymalizacja zysku i przetrwanie na rynku. Aby to uzyskać trzeba otrzymać jak najlepsze wskaźniki rentowności i zwracać uwagę na ryzyko.

Od czego zależą decyzje finansowe przedsiębiorstwa:

• Koniunktura gospodarcza

• Polityka fiskalna

• Polityka monetarna

• Interwencjonizm państwowy

• Inflacja

Osiągnięty zysk (rachunek zysków i strat) jest podstawą do rozliczeń finansowych z budżetem, z pracownikami, z akcjonariuszami i udziałowcami.

W wielu przypadkach mówi się, że zysk pień rolę miernika celu firmy.

Co wpływa na wielkość zysku:

1. wycena zapasów:

• prawidłowo wyceniona produkcja nie zakończona

• wyroby gotowe

• amortyzacja

• inflacja

2. metody liczenia amortyzacji:

• liniowa

• progresywna

• wg Tempa zużycia techniczno-ekonomicznego

Szybki „cash flow” = wynik finansowy + amortyzacja

Analiza finansowa ma znacznie głownie dla:

• zestawienia i analizy źródeł zysku i strat

• szczegółowej oceny przepływów środków pieniężnych

• ustalenia rzeczywistej pozycji dochodów przedsiębiorstw

• podstawy prognozy wyniku finansowego, finansowego zwłaszcza wnioskowania o przyszłej dochodowości firmy

• określenia szans i zagrożeń firmy

Analiza samego zysku pozwala nam:

• ustalić czy firma rozwija się w sposób dynamiczny (czy występuje dynamika zysku)

• stworzyć podstawy do planowania wyniku i kontroli jego wykonania

• w sposób jasny przedstawić wyniki które spowodowały zysk

Należy dokonać analizy wstępnej i analizy przyczynowej

Zadanie

Ocena wyniku finansowego firmy przedstawia się następująco:

	Rok ubiegły	Rok bieżący	Wskaźnik dynamiki
Przychody ze sprzedaży (mln. zł.)	489204	537757	109,9
Zyski netto (mln. zł.)	67438	103161	153
Do dyspozycji spółki	3438	---	---
Kapitał własny (mln. zł.)	297066	410325	138,1
Przeciętny wzrost cen towarów usług	---	---	143

Wstępna ocena przedstawionych wartości pozwala stwierdzić, iż w analizowanym okresie występuje nominalny i realny wzrost zysku netto. Nominalny wzrost zysku netto wynosi: 103161 - 67438 = 35723 mln. zł. Realny wzrost jest znacznie niższy i wynosi:

103161-(67438*1,43) = 6725 mln. zł. Głównym źródłem zysku są przychody ze sprzedaży. W badanym roku ich wielkość w cenach bieżących wzrosła o 48553 mln. zł. (537757 - 489204). Po wyeliminowaniu wpływu przyrostu cen sytuacja uległa zmianie. Realny spadek wielkości przychodów ze sprzedaży = 537757 - (489204*1,43) = 161775 mln. zł.

Utrzymanie realnej wartości kapitału własnego przy przedstawionym wskaźniku wzrostu cen wymaga zasilenia wielkości z zysku o 118826,4 mln. zł.

Najważniejsze pozycje rachunku kosztów i strat:

• wynik brutto na sprzedaży

• wynik na sprzedaży netto

• wynik na działalności operacyjnej

• wynik brutto na działalności gospodarczej

• wynik brutto

• wynik netto

Podział kosztów:

1. wg rodzaju (wg sfer działalności, wg pozycji kalkulacyjnych, wg czasu)

• amortyzacja majątku trwałego

• zużycie materiałów i energii

• usługi obce

• wynagrodzenie

• pochodne od wynagrodzeń

• pozostałe koszty

1. w układzie kalkulacyjnym

• 
  materiały bezpieczeństwa w cenie nabycia

• 
  płace bezpieczeństwa techniczny koszt wytworzenia

• koszty wydziałowe

Techniczny koszt wytworzenia + koszty zarządu = fabryczny koszt wytworzenia

Fabryczny koszt wytworzenia + koszty sprzedaży = koszt własny działalności

1. koszty stałe i zmienne

Cash flow pokazuje realne wpływy na konta oraz poniesione wydatki. Znowelizowana ustawa o rachunkowości dopuszcza 2 rodzaje prezentacji cash flow:

• pośrednią

• bezpośrednią

Metoda pośrednia:

1. przepływy środków z działalności operacyjnych (zysk/strata)

2. korekty:

• amortyzacja

• zysk/strata z tytułu różnic kursowych

• dywidendy

• zmiana stanu rezerw

• zmiana stanu zapasów

• zmiana stanu należności

• zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych (krótkoterminowych wyjątkiem pożyczek i kredytów)

• zmiana stanu RMK

• inne

Metoda bezpośrednia:

1. przepływy środków z działalności operacyjnych:

• wpływy (sprzedaż i inne wpływy)

• wydatki (dostawy i usługi, wynagrodzenia netto, ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, podatki i opłaty, inne wydatki)

W metodzie bezpośredniej dokładne wielkości wpływów oraz płatności ułatwiają interpretację. Za metodą pośrednią przemawia lepszy i wyraźniejsze ukazanie zmian w pozycjach aktywów i pasywów.

Temat: Progi rentowności

Próg rentowności - wielkość przy której przychody ze sprzedaży pokrywają poniesione koszta.

Koszty stałe - w mniejszym stopniu reagują na wielkość produkcji

Koszty zmienne - im większa produkcja tym większe koszty

Konstrukcja progu rentowności opiera się na założeniach:

• wartość produkcji = wartość sprzedaży

• koszty sklasyfikowane są jako stałe i zmienne

• koszty stałe są niezmienne w określonym przedziale produkcji

• jednostkowe koszty zmienne są stałe, rosną proporcjonalnie do wielkości produkcji

• jednostkowe ceny są stałe w przeciętnym okresie i nie zmieniają się wraz ze zmianą produkcji

• poziom jednostkowych kosztów stałych i zmiennych nie ulega zmianie w badanym okresie

• wydajność i produktywność są stałe

• badanie progu rentowności dotyczy produkcji jednorodnej

• obliczenia opierają się ok. normalny czas pracy (bez nadgodzin)








koszt koszt

całkowity jednostkowy

wielkość wielkość


produkcji produkcji

Próg rentowności może być wyznaczony w sposób matematyczny, graficzny, ilościowo-wskaźnikowy lub procentowy.

Na wielkość kosztów wpływają:

• wielkość sprzedaży (g)

• cena (p)

• jednostkowe koszty zmienne (kz)

• koszty stałe (ks)

Zadanie:

Kz = 500000

P=800000

Ks=900000000

Zdolność produkcji m = 4000 szt.

S= g*p równanie sprzedaży

K=ks+g*kz równanie kosztów całkowitych

Ponieważ próg rentowności znajduje się w punkcie gdzie s=k :

G*p=ks+g*kz

Przyjmując za podstawę wymienione równanie próg rentowności wynosi:

• wyrażenie ilościowe




• wyrażenie wartościowe

g*p

Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej = m/g * 100

Ilościowy próg rentowności określa wielkość sprzedaży wystarczającą na pokrycie kosztów. Jeżeli popyt na produkowany produkt przewyższa zdolność produkcyjną nie spowoduje zmian cen.

Z = m*p - (ks + m * kz)

Zadanie:

Oferta sprzedaży firmy obejmuję 20 wzorów wyrobów. Właściciel chce uruchomić nowy punkt sprzedaży przewidując:

• cena sprzedaży 1m² = 300000 zł

• cena zakupu 1m² = 195000 zł

• prowizja na sprzedaży 1m² = 15000 zł

• koszty zmienne 1m² = 210000zł

• koszty stałe w skali roku = 360000000 zł. W tym:

• dzierżawa 60000000 zł

• płace 200000000 zł

• reklama 80000000 zł

• inne koszty stałe 20000000 zł

W oparciu o powyższe dane ustal próg rentowności ilościowy i wartościowy dla nowego punktu sprzedaży. Oblicz wysokość osiągniętego zysku, gdy popyt = 3,5 tys. Oblicz próg rentowności gdy prowizja = 30 tys. Ustal próg rentowności gdy rezygnując z prowizji zwiększy się płace o 81 mln. zł. Oblicz wielkość zysku gdy sprzedaż = 5 tys. M², a prowizja za każdy metr kwadratowy sprzedany ponad próg rentowności = 30 tys. Zł. Oblicz sprzedaż dla której zysk przy wariancie podstawowym i wariantu rezygnującego z prowizji będzie taki sam. Oblicz zysk lub stratę dla planów przy sprzedaży = 5tys i 6tys m² w wariancie podstawowym i w wariancie rezygnującym z prowizji. Ustal sprzedaż dla uzyskania 180 mln. zł. Zysku w wariancie podstawowym i rezygnującym z prowizji.

Ilościowy próg rentowności =


Wartościowy próg rentowności =4tys *300tys=1200000

Przy popycie ograniczającym sprzedaż do 3,5 tys m² strata wynosiła będzie:

3500 m²*300tys - (360tys+3500 * 210tys)= -45tys zł

Ilościowy próg rentowności =


225tys = 195+30

Zmiana prowizji na płace wymaga sprzedaży w granicach:




Przy sprzedaży 5 tys m² zysk wyniesie :

5tys * 300tys - (360 tys + 4 tys * 210 tys +1000 - 225 tys )=75tys zł

Dla uzyskania jednakowej wielkości zysku przy tej samej wielkości sprzedaży koszt całkowity w obu wariantach musi być identyczny.

Zysk dla poszczególnych wariantów będzie wynosił:

Wielkość sprzedaży (m^2)	I wariant (zł)	II wariant (zł)
5 tys	90 mln	84 mln
6 tys	160 mln	189 mln

Z obliczeń wynika, że wdrożenie jednego z wariantów uzależnione jest od wielkości sprzedaży. W przypadku wystąpienia popytu przekraczającego punkt obojętności większy zysk osiągnie się w wariancie drugim. W sytuacji gdy popyt będzie mniejszy niż 5400 m² korzystniejszy będzie wariant I.

Koszty w układzie kalkulacyjnym - koszty na jednostkę wyrobu.

Zadanie:

Oceń wielkość zysku wykorzystując informacje:

treść	Rok ubiegły	Rok bieżący	Wskaźnik dynamiki
1.zysk netto (w mln.zł.)	18977	66068	348,15
do dyspozycji spółki	13891	42944	309,15
dywidenda	5086	23124	454,66
2.kapitał własny (w mln.zł.)	376925	390816	103,68
3.kapitał własny ogółem	390816	433760	110,99
4.przeciętny wzrost cen towarów i usług	-	-	143
5.wzrost cen r.b. do r.u.	-	-	140

Porównanie wskaźnika dynamiki zysku netto i przeciętnego wskaźnika cen w roku bieżącym pozwala stwierdzić, że nastąpił znaczny i realny wzrost badanej wielkości.

Nominalny przyrost: 66068-18977=47091 mln.zł.




realny przyrost: 66068-(18977*1,43)=38931 mln.zł.


5

inflacyjny wzrost zysku netto: 47091-38931=8160 mln.zł.

Koncepcja zachowania kapitału zakłada, że zysk uważa się za osiągnięty dopiero wówczas, gdy kapitał własny na koniec okresu przewyższa kapitał własny na początku okresu.

Utrzymanie realnej wartości kapitału własnego przy przedstawionych wskaźnikach wzrostu wymaga zasilenia jego wartości z zysku.

390816*0,40=156326,4 mln.zł.

Osiągnięty zysk jest mniejszy od niezbędnego do utrzymania realnej wartości kapitału.

156326,4-66068=90258,4 mln. zł.

Po wyłączeniu dywidendy kwota ta ulega dalszemu wzrostowi do 125107 mln.zł.

W rzeczywistości przedsiębiorstwo ponosiło więc stratę na koniec okresu. Realna wartość kapitału własnego jest mniejsza od kapitału na początku okresu.

Temat: Inwestycje na giełdzie.

Inwestycje w papiery wartościowe wymagają dużych umiejętności fachowych. Jedna ze strategii w inwestowaniu jest analiza fundamentalna i techniczna. Inne strategie to profesjonalni inwestorzy lub metody oparte na mechanizmach rynkowych. Wybór odpowiedniej strategii zależy od:

• horyzontu inwestycyjnego (długość okresu)

• poziomu rozwoju rynku, na którym się inwestuje

• poziomu wiedzy inwestora

• zasobu informacji. Jakie posiada inwestor.

Analiza fundamentalna:

Stosuje się ją przy inwestycjach długoterminowych. Podstawowe informacje wykorzystuje w tej analizie to informuje o gospodarce i finansach spółki.

Etapy analizy fundamentalnej:

• analiza makroekonomiczna - ogólna ocena atrakcyjności inwestowania na danym rynku akcji, zależy ona od systemu gospodarczego i pieniężnego w danym kraju, a zwłaszcza od ryzyka inwestycyjnego

• analiza sektorowa- ocena atrakcyjności inwestowania w spółki należące do danego sektora

• analiza sytuacyjna spółki

• analiza finansowa spółki

• wycena spółki

Analiza techniczna:

Ma zastosowanie przy inwestycjach krótkoterminowych (do kilku miesięcy). W analizie tej wychodzi się założenia, że o ocenie akcji decyduje popyt i podaż. Podstawowe informacje wykorzystywane w tej analizie to kursy papierów wartościowych wartościowych przeszłych okresach oraz wielkości obrotów tymi papierami.

Kurs papierów wartościowych - bieżąca cena ustalona na rynku (na giełdzie):

• kurs jednolity - ustalony według ściśle ustalonej zasady i obowiązuje przez pewien czas (np. przez 1 dzień lub sesję giełdową). Często stosowaną zasadą jest takie ustalanie kursu, aby dokonano obrotu jak najwyższej liczby danego rodzaju akcji, kurs jednolity stosuje się na młodych rynkach, gdzie liczba uczestników uczestników notowań jest nie duża.

• Kurs ciągły - kurs, który może zmieniać się cały czas, od transakcji do transakcji w odniesieniu do danego papieru wartościowego.

WIG - wskazuje w przybliżeniu jakie zmiany w wartości rynkowej spółek zaszły na jednej sesji. Na rynku równoległym taką rolę pełni WIR.

WIG 20- bierze pod uwagę ponad 20 spółek rynku podstawowego, które maja najwyższą wartość rynkową i których obrót akcjami jest największy.

Cena obligacji - cena za nabycie obligacji

Cena rozliczeniowa obligacji = kurs obligacji + odsetki

Zadanie:

Obliczenie okresu i stopy zwrotu nakładów inwestycyjnych przy założeniach:

• Występują jednakowe równe wielkości nadwyżek finansowych z tytułu realizacji inwestycji

• Przedsiębiorstwo zamierza zrealizować inwestycji, której wartość całkowitych nakładów wynosi 500.000 zł.

• Wartość rocznych nadwyżek finansowych przez kolejnych 7 lat określono na poziomie 100.000 zł.

rok	Wartość rocznych nadwyżek finansowych	Wartość skumulowanych nadwyżek finansowych
1	100.000	100.000
2	100.000	200.000
3	100.000	300.000
4	100.000	400.000
5	100.000	500.000
6	100.000	600.000
7	100.000	700.000

Okres zwrotu = 5 lat

W piątym nastąpi zrównanie skumulowanych nadwyżek finansowych z wartości całkowitych nakładów inwestycyjnych.

Całkowite nakłady inwestycyjne 500.000



Okres zwrotu= = = 5 lat

Roczne nakłady finansowe 100.000

Roczna nadwyżka finansowa * 100 100.000 * 100



Stopa zwrotu= = = 20 %

Całkowite nakłady inwestycyjne 500.000





skumulowana nadwyżka finansowa




700.000

600.000

500.000

400.000

300.000

200.000

100.000

1 2 3 4 5 6 7 lata

Zadanie:

Obliczenie stóp zwrotu dla kolejnych lat i przyjętych założeń:

• Występują różne wielkości rocznych nadwyżek finansowych

• Wielkość inwestycji wynosi 200.000 zł.

• Przewidywano koszty rocznej amortyzacji i zyski netto wynoszą:

Stopa zwrotu	lata	Roczna amortyzacja	Roczny zysk netto	Całkowite nakłady inwestycyjne
15 %	1	20.000	10.000	200.000
20 %	2	20.000	20.000	200.000
25 %	3	20.000	30.000	200.000
25 %	4	20.000	30.000	200.000
20 %	5	20.000	20.000	200.000
20 %	6	20.000	20.000	200.000
25 %	7	20.000	30.000	200.000

Roczna amortyzacja + zysk netto


stopa zwrotu= * 100

całkowite nakłady inwestycyjne

Stopy zwrotu w kolejnych latach są różne i wysokie. Świadczy to o tym, że inwestycję można uznać za opłacalną.

Zadanie:

Przedsiębiorstwo rozpatruje celowość 4 inwestycji. Wielkości przepływów pieniężnych netto przedstawia tabela:

rok	I	II	III	IV
0	- 19560	- 11290	- 34790	- 14240
1	- 22540	- 28730	5530	31570
2	8380	13890	7290	10280
3	11140	15270	10120	15420
4	13980	15270	13260	18580
5	15400	15270	17950	18580
6	15400	15270	17950	18580
7	15400	15270	17950	18580
8	13980	12350	17950	18580
9	12200	8640	-	13870
10	10400	-	-	9420
	71450	71210	73210	96080

Przy realizacji inwestycji I, II i IV nakłady kapitału ponoszone będą w roku 0 i 1 a dla inwestycji III w roku 0. nominalna wartość nakładów dla poszczególnych inwestycji wynosi:

I - 44800000

II - 40020000

III - 34700000

IV - 45810000

Dla obliczenia wartości zaktualizowanej netto poszczególnych inwestycji przyjęto za podstawę obliczeń:

Stopę procentową = 22%

rok	Współczynnik dyskontowy	I	II	III	IV
0	1,0	-19560	-11290	-34790	14240
1	0,8197	-20689,2	23550	4523,9	25877,9
2	0,6719	630,5	9332,7	4898,2	6407,1
3	0,5507	6134,8	8409,2	5573,1	8491,8
4	0,4514	6310,6	6892,9	5985,6	8387
5	0,37	6598	5649,9	6641,5	6874,6
6	0,3033	4670,8	4631,4	5444,2	5635,3
7	0,2486	3828,4	3796,1	4462,4	4619
8	0,2036	2843	2519,9	3658,2	3786,6
9	0,1670	2037,4	1442,9	-	2316,3
10	0,1369	1423,8	-	-	1298,6
	NPV	-1671,9	7832,0	6406,1	8189,4

Dla inwestycji I NPV < 0 co wskazuje na nieopłacalność inwestycji

NPV _v II=


NPV _v III=


NPV _v IV=


Najwyższy wskaźnik wartości zaktualizowanej netto ma inwestycja II. Powinna ona zostać zrealizowana w pierwszej kolejności.


---