Biologiczne metody rekultywacji jezior.
Rekultywacja zbiorników wodnych- proces przywracania pierwotnych właściwości biologicznych, chemicznych i fizycznych wód polegających na odbudowie naturalnych zdolności zbiorników wodnych do samooczyszczania. Odbywa się przez ograniczenie dopływu zanieczyszczeń , usunięcie nadmiaru materii organicznej, zwiększenia dopływu wód czystych, wprowadzenie roślinożerców, napowietrzenie wód.
• Metody biologiczne umożliwiają wykorzystanie depozytu pokarmowego zalegającego w osadach dennych w drodze uruchomienie pełnego łańcucha pokarmowego w obszarze mineralizacji aerobowej.
Biomanipulacja- polega na ingerencji w łańcuchy troficzne organizmów w celu ograniczenia populacji lub też całkowitej eliminacji poszczególnych grup organizmów. W systemach jezior zeutrofizowanych dąży się najczęściej do ograniczenia występowania nadmiernie rozmnożonych organizmów fitoplanktonowych i niektórych makrofitów.
Koszenie roślinności litoralnej i odłów ryb-Jest atrakcyjną metodą usuwania fosforu. Jednym ze sposobów usuwania roślinności jest metoda polegająca na sztucznym obniżaniu poziomu wody w jeziorze. Zimą następuje zlodzenie jeziora i wmarznięcie łodyg roślinnych w lód. Podwyższenie stanu wody powoduje wyrwanie roślin z korzeniami. Po stopnieniu pokrywy lodowej pływające szczątki roślinne są zbierane i odprowadzane poza jezioro.
Znaczenie ryb drapieżnych w ekosystemach wodnych
W większości ekosystemów wodnych oddziaływania pokarmowe mają charakter skomplikowanej „sieci troficznej” Populacje ryb powiązane są w sieci troficznej systemem interakcji z innymi organizmami, a efekty tych oddziaływań mogą rozprzestrzeniać się w całej biocenozie. W jeziorach o umiarkowanej żyzności sieć powiązań pokarmowych funkcjonuje zazwyczaj sprawnie, natomiast w wodach silnie zeutrofizowanych następuje zachwianie tej równowagi.
W ekosystemach jeziornych rolę gatunków kluczowych pełnią zazwyczaj ryby drapieżne zjadające zooplanktonofagi, głównie szczupak i sandacz. Gdy np. w skutek odłowów liczebność ryb drapieżnych spada, wtedy wzrasta liczebność ryb planktonożernych. Eliminują one duże roślinożerne zwierzęta planktonowe oraz bezkręgowce drapieżne, w wyniku tego dochodzi o spadku liczebności zooplanktonu i budowy jego składu gatunkowego w kierunku dominacji drobnych form. Spadek biomasy zooplanktonu i przebudowa struktury gatunkowej w kierunku dominacji małych form oznaczają redukcję presji roślinożerców na fitoplankton, co z kolei prowadzi do wzrostu biomasy glonów i spadku przezroczystości wody. Spadek przezroczystości wody oznacza pogorszenie warunków świetlnych dla makrofitów, może wówczas nastąpić przebudowa ich składu oraz składu towarzyszącej im fauny.
W celu poprawy jakości wody w zbiorniku, wspiera się populacje ryb drapieżnych czy to przez zarybienia, czy przez działania ochronne, generalnie chodzi o wzrost liczebności drapieżników. Jednocześnie zazwyczaj prowadzi się intensywne odłowy ryb planktonożernych. Wtedy istnieje duże prawdopodobieństwo, że struktura biocenozy ulegnie zmianie i ustali się na innym, stabilnym poziomie. Celem biomanipulacji jest ograniczanie skutków eutrofizacji, głownie zakwitów glonów odpowiedzialnych za przeźroczystość wody, poprzez sterowanie liczebnością oraz strukturą zespołów ryb. W osiąganiu takiego celu kluczowe znaczenie ma ochrona ryb drapieżnych realizowana poprze zarybienia, restytucje, ograniczenia w odłowach oraz odłowy regulacyjne nadmiaru małocennych planktonożerców (mała płoć, leszcz, krąp, ukleja). Duża liczebność drapieżników ogranicza presję planktonożerców na wioślarki filtrujące, które odżywiają się glonami. W konsekwencji dużo ryb drapieżnych to mniej intensywne zakwity glonów a tym samym lepsze warunki środowiskowe.
Ryby drapieżne pełnią rolę gatunków kluczowych, ponieważ ich efekt rozciąga się na większą liczbę poziomów troficznych, zmiana wielkości obsady ryb powoduje długotrwałe zmiany nie tylko w składzie planktonu, lecz także w środowisku abiotycznym. Ryby drapieżne wpływają na zwiększenie i zachowanie bioróżnorodności, jeśli drapieżca jest wybiórczy i koncentruje się na wybieraniu najczęstszych ofiar, to bezpośrednio sprzyja wzrostowi różnorodności. Okresowe zmiany w natężeniu presji drapieżcy prowadzą, niezależnie od wybiórczości pokarmowej drapieżcy, do wzrostu różnorodności w zespole ofiar, ponieważ powodują zmiany warunków konkurencji.