Walory turystyczne Skandynawii - Norwegia, Szwecja, Islandia, Finlandia - prof. Nowaczyk - Poznań + Śrem - 2004/2005.
Zaliczenie było w sali Śniadeckich, był profesor i jeden bodyguard w stopniu magistra, ale można było ściągać na potęgę !! Mnóstwo czasu. (Teoretycznie na karcie egzaminacyjnej jest dużo więcej państw przypisanych do tego wykładowcy, ale zrobił tylko te).
4 grupy:
Atrakcje turystyczne południowo - zachodniej Norwegii.
Region ten obejmuje krainę Vestland - tereny wybrzeży południowo-zachodniej części kraju. Atrakcją są podróże w głąb fiordów, biorące swój początek najczęściej w miastach portowych
Bergen - w XII w. stolica państwa i siedziba biskupstwa, a przez cały okres średniowiecza największy port i ośrodek handlowy w Skandynawii.
Zabytki:
Średniowieczny zespół forteczny Bergenhaus (XIII w.)
Wieża Rosenkrantz (XIV w.)
Romański kościół NMP (XII - XIII w.)
Katedra św. Olafa (XIII, XIV, XIX w.)
Ratusz (XVI w.)
Zespół domów drewnianych (XVIII, XIX w.), tzw. Stare Bergen
Liczne muzea (Hanzeatyckie, Historyczne, Morskie)
Akwarium - jedna z największych kolekcji fauny morskiej w Europie
Targ Rybi
Festiwale muzyki i folkloru norweskiego
Stavanger:
Katedra romańska (XII-XIII w.)
Dwór Ledal (XVIII w.)
Pałac biskupi (XIX w.) zawierający bogate zbiory archeologiczne, zwłaszcza z epoki brązu
Co to jest fiord?
Fiord - długa, wąska i kręta, zazwyczaj głęboka, U-kształtna zatoka morska w obrębie skalistego wybrzeża. Powstaje w wyniku zalania przez morze doliny lodowcowej po uprzednim stopieniu wypełniającego ją lodowca. Mogą osiągać nawet 300 metrów głębokości.
Charakterystyczny element peryglacjalnego krajobrazu wybrzeży Norwegii, Grenlandii, Patagonii, Szkocji (Wielka Brytania) czy Nowej Zelandii. Najdłuższym fiordem na Ziemi jest Scoresby Sund na Grenlandii (350 km dł.).
Co to jest wybrzeże szkierowe?
Wybrzeże szkierowe, wybrzeże szerowe, wybrzeże skierowe, wybrzeże skjerowe - rodzaj wybrzeża morskiego, powstałego w wyniku częściowego zatopienia silnie zmutonizowanego obszaru polodowcowego. Charakteryzuje się obecnością setek małych skalistych wysepek zwanych szkierami. Występuje m.in. w Szwecji, Finlandii (Wyspy Alandzkie) i w USA (Alaska).
Atrakcje turystyczne Oslo
Leży w Norwegii Południowo - Wschodniej, stolica państwa, rola głównego centrum życia kulturalnego oraz węzła komunikacyjnego. Położone jest nad Oslofjorden. Centrum miasta stanowi port, na terenie którego znajduje się główna i reprezentacyjna ulica - Karl Johans Gate. W pobliżu znajduje się większość zabytków, do których należą:
Zamek Akershus (XIV w.) - w przeszłości rezydencja królewska
Katedra (XVII w.)
Pałac królewski
Gmach parlamentu
Ratusz
Muzea: Historyczne, Łodzi Wikingów, Morskie, Statku „Fram”, Kon - Tiki, Galeria Narodowa, Norweskie Muzeum Ludowe
Park Froger - ekspozycja naturalistycznych zdjęć Vigelanda
Atrakcją turystyczną są również wycieczki w rejon uroczysk leśnych położonych na północ od miasta; rejsy statkiem po wodach Oslofjorden oraz liczne imprezy sportowe (np. Skoki narciarskie w Holmenkollen) i kulturalne (uroczystości związane z wręczeniem nagrody Nobla za działalność na rzecz pokoju)
Co to są jokullhloup? (takie powodzie wodno-lodowo-błotne, charakterystyczne dla Islandii, wywoływane np. przez wybuchy wulkanów pod czaszą lodowcową).
Jökulhlaup - nagły katastrofalny wypływ wód glacjalnych (powódź), charakterystyczny dla Islandii. Jökulhlaup może przenosić głazy o średnicach dochodzących do kilkunastu metrów.
Przyczyną tego zjawiska może być działalność wulkanów znajdująch się pod lodowcem lub po prostu przerwanie zapory lodowej (ang. ice-dam) w wyniku nacisku wód gromadzących się w lodowcu.
Zjawisko to ostatnio obserwowano w roku 1996, kiedy znajdujący się pod jeziorami Grímsvötn wulkan uaktywnił się i stopił masy lodu w lodowcu Vatnajökull.
Warunki uprawiania turystyki w krajach skandynawskich.
Norwegia południowo-wschodnia: wędrówki w rejon Oslofjorden wzdłuż rozchodzących się w kierunku północno-zachodnim szerokich dolin rzecznych, wcinających się głęboko w masyw G. Skandynawskich
Norwegia południowo-zachodnia: ośrodki turystyki narciarskiej, centra wspinaczek wysokogórskich
Norwegia środkowa: turystyka pielgrzymkowa: gotycka katedra, a w niej sanktuarium św. Olafa II Haraldsona
Norwegia północna: rejsy wycieczkowe na Spitsbergen - obserwowanie zjawisk polarnych, wędrówki bezdrożami Spitsbergenu połączone ze zwiedzaniem dawnych osad myśliwskich, obozowisk żeglarzy oraz pozostałości starych kopalń
Turystyka w Norwegii rozwija się od drugiej połowy XIX w. W latach 30 była najpopularniejszym krajem turystycznym Skandynawii. W 1950 r. liczba turystów zagranicznych przekroczyła 1 mln osób, a zwiększającej się frekwencji przyjezdnych, towarzyszył wzrost dochodów uzyskiwanych z turystyki zagranicznej. Obecnie baza noclegowa liczy ok. 500 tys miejsc, z czego ok. 26% to obiekty typu hotelowego. Obcokrajowcy przyjeżdżają w miesiącach letnich (43%), drogą lotniczą (77%).
Szwecja południowa: liczne kąpieliska
Olandia i Gotlandia: kąpieliska
Szwecja środkowa: jeziora - żeglarstwo
Szwecja wschodnia: kąpieliska nadbałtyckie
Dalarna: turystyka narciarska
Norrland: turystyka narciarska
Początek rozwoju turystyki w Szwecji przypada na druga połowę XIX w. W latach 30 Półwysep Skandynawski stał się jednym z głównych regionów turystycznych Europy. Na początku lat 70 liczba turystów przyjeżdżających do Szwecji z krajów nieskandynawskich przekroczyła 1,5 mln osób. Baza noclegowa liczy 700 łóżek - ok. 25% to obiekty typu hotelowego. W bazie komplementarnej największy udział mają kempingi (70%).
51% noclegów przypada na miesiące letnie.
Finlandia:
Niziny Nadmorskie i Wyspy Alandzkie: lasy, bagna, torfowiska
Pojezierze Fińskie: liczne jeziora, bogata szata leśna - żeglarstwo, kajakarstwo, wędkarstwo, myślistwo, a także turystyka narciarska
Pogórze Środkowofińskie: liczne jeziora, kompleksy leśne - żeglarstwo, wędkarstwo, myślistwo, a także turystyka narciarska.
Laponia: zjawiska polarne, nieskażona przyroda, cisza, samotność
Rozwój turystyki jest widoczny od 1952 r., czyli od Igrzysk Olimpijskich w Helsinkach. Baza hotelowa liczy 150 tys łóżek, z czego 108 tys to obiekty typu hotelowego. Są również pensjonaty, bungalowy w wioskach wakacyjnych, schroniska młodzieżowe, kempingi, pola namiotowe, domki wakacyjne. Prawie połowa ogólnej liczby turystów korzysta z transportu morskiego, a zwłaszcza z komunikacji promowej.
Różnice między tajgą, a tundrą.
Tajga to borealne lasy szpilkowe występujące w północnej części Ameryki Północnej (Kanada), Europy oraz Azji w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego. Tajgę w większości porastają lasy szpilkowe oraz w niewielkim stopniu lasy liściaste.
Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą a na południu z lasami liściastymi albo z ze strefą stepową. Tajga Eurazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i tylko latem rozmraża się na głębokość 1 m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów bagiennych. Mieszkańcami tajgi sa myśliwi zwani traperami.
Cechy krajobrazu: lasy wielogatunkowe, lasy jednogatunkowe, lasy iglaste, wieczna zmarzlina, obszary bagienne, jeziora polodowcowe.
Zwierzęta: łoś, łasica, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuk, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie, renifery, sikory, jemiołuszki, głuszec, krogulec, jastrzębie i owady spokrewnione z osami i pszczołami.
Tundra to strefa roślinna związana z zimnym klimatem subpolarnym.
Fauna: lemingi, renifery, woły piżmowe, zające bielaki, gronostaje, lisy polarne, łasice, wilki, myszołowy włochate, sokoły, sowy śnieżne, pardwy, żaby trawne, jaszczurki żyworodne.
Flora: mchy, porosty, krzewinki oraz rośliny kwiatowe.
Dominujący typ gleb - gleby tundrowe.
Wyróżnia się 4 podstawowe typy tundry: tundra arktyczna, tundra mszysto-porostowa, tundra krzewinkowa, lasotundra.
Lato na tym obszarze jest bardzo krótkie i chłodne, a podczas tego okresu trwa dzień polarny. Latem rozwija się roślinność i kwitnie życie.
Na obszarach górskich ponadto występuje tundra górska.
Wymień żywioły kształtujące krajobraz Islandii. Podaj przykłady.
Islandia jest najmłodszym obszarem kontynentu europejskiego. Położona na "gorącym punkcie" Grzbietu Śródatlantyckiego, posiada wiele, w tym czynnych, wulkanów, m.in. Heklę, Katlę, Askję, Grímsvötn, Hvannadalshnúkur (najwyższy szczyt kraju). O aktywności wulkanicznej świadczą także liczne gorące źródła oraz gejzery (samo słowo jest pochodzenia islandzkiego). Kraj w dużym stopniu wykorzystuje tanią energię geotermalną do ogrzewania mieszkań. Zgodnie z nazwą, Islandia to także "kraj lodu" - około 11% powierzchni tego wyżynno-górzystego kraju zajmują lodowce. Największe z nich to: Vatnajökull - 8 300 km², Langjökull - 953 km², Hofsjökull - 925 km², Myrdalsjökull - 596 km² oraz Drangajökull - 160 km².
1