Zaletami metod taksonomicznych są:

• możliwość dokonania kompleksowej oceny efektywności działalności gospodarczej badanego podmiotu na tle innych → umożliwiają ocenę pozycji przedsiębiorstwa w stosunku do innych podmiotów w otoczeniu: możemy badać pozycję przedsiębiorstwa w regionie, sektorze itp.;

• precyzyjniejsze określenie w porównaniu do tradycyjnej analizy wskaźnikowej rozwoju gospodarczego;

• obiektywna klasyfikacja przedsiębiorstw do odpowiedniej grupy rozwojowej z wyodrębnieniem przedsiębiorstw podobnych;

• możliwość objęcia badaniem przedsiębiorstw różnej wielkości;

• mogą być metodami statycznymi lub też dynamicznymi:

• metody statyczne umożliwiają ocenę zmian rozpatrywanych procesów gospodarczych w przestrzeni;

• metody dynamiczne są podstawą do identyfikacji zmian zarówno w przestrzeni jak i w czasie. Metody dynamiczne umożliwiają dodatkowo porównawczą ocenę przedsiębiorstwa w czasie, co ma duże znaczenie szczególnie w prognozowaniu rozwoju badanych obiektów.

Wadą metod taksonomicznych jest: duża pracochłonność, co w znacznej mierze ogranicza ich zastosowanie, gdy analityk nie jest wyposażony w odpowiedni sprzęt z oprogramowaniem.

Inne metody wykorzystywane w analizie ekonomicznej:

• oceny potencjału strategicznego (analizą siła napędowych konkurencji, łańcuch tworzenia wartości, PIMS, SPACE)

• metody matematyki finansowej i rachunku inwestycyjnego

Przyjęcie za cel działalności gospodarczej maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa powoduje zmiany zakresu obowiązków menadżera finansowego - dotyczą one sposobu oceny wyników finansowych, ale też partycypacji (udziału) menadżera finansowego w procesie formułowania strategii. Niezależnie od intensywności realizowanych obowiązków menadżer finansowy winien znać i stosować określone metody analizy ekonomicznej.

Do metod o dużej wartości poznawczej i przydatności praktycznej można zaliczyć:

• analizę struktury branży, a także inne metody w tym

• analizę SWOT

Wprowadzenie jako obowiązującego zarządzania strategicznego spowodowało także wykorzystywanie w szerszym zakresie metod matematyki finansowej i rachunku inwestycyjnego.

Źródła informacji na potrzeby analizy ekonomicznej

Ogół źródeł informacji wykorzystywanych w analizach ekonomicznych można ująć w 4 podstawowe grupy:

1. informacje wtórne ewidencyjne → a w tym głównie sprawozdawczość rzeczowa i finansowa;

2. materiały pierwotne ewidencyjne → a w tym dane pochodzące z dokumentacji i ewidencji;

3. dane pozaewidencyjne → a w tym różnego rodzaju plany, informacje dotyczące warunków prowadzenia działalności, wyniki analiz i kontroli;

4. informacje stanowiące wynik badań bezpośrednich → a więc np. wyniki badań ankietowych lub scenariuszowych.

Informacje wtórne ewidencyjne:

Wykorzystywanie tych informacji zmniejsza pracochłonność prac analitycznych, ale zakres analizy musi być często ograniczony i dostosowywany do zakresu informacji prezentowanych w tychże źródłach. Korzystając z tych danych wtórnych należy ustalić kto i w jakim celu sporządził tą sprawozdawczość i czy była ona przedmiotem weryfikacji. (sprawozdawczość = bilans: handlowy; podatkowy; wewnętrzny).

Materiały pierwotne ewidencyjne:

Z ewidencji pierwotnej czerpiemy informacje tylko wówczas, gdy informacji wtórnej jest brak - w tym wypadku analityk realizując swoje zadania musi najpierw wyprowadzić zestawienia wtórne, co niewątpliwie zwiększa pracochłonność, ale z drugiej strony pozwala mu zagregować dane w układach przez niego uznanych za najbardziej efektywne i z wykorzystaniem zasad, które uznaje za najwłaściwsze.

Dane pozaewidencyjne:

Informacje pozaewidencyjne mają charakter uzupełniający - niemniej ich brak może być powodem niewłaściwej jakości wyników analiz ekonomicznych.

Informacje stanowiące wynik badań bezpośrednich

Ostatnio dużą wagę przywiązuje się do kapitału ludzkiego a jego zadowolenie bada się w sposób bezpośredni, np. poprzez ankiety, kwestionariusze.

Z wymienionych źródeł informacji najczęściej wykorzystywanym przez wszystkie podmioty jest sprawozdawczość finansowa, która zgodnie z obowiązującymi obecnie rozwiązaniami obejmuje takie elementy jak:

• bilans (ujęcie statyczne)

• rachunek zysków i strat, który może być sporządzany w wersji porównawczej lub kalkulacyjnej, ale zawsze w układzie drabinkowym, to znaczy że poszczególnym rodzajom przychodów przeciwstawia się koszty ich uzyskania i przedstawia je w sposób narastający;

• informacja dodatkowa, która składa się z wprowadzenia do sprawozdania finansowego oraz dodatkowych informacji i objaśnień

• w dużych przedsiębiorstwach sporządza się dodatkowo zestawienie zmian w kapitale/funduszu własnym oraz

• rachunek przepływów pieniężnych, który może być sporządzany dwoma metodami: bezpośrednią i pośrednią.

• Do rocznego sprawozdania jednostko dołącza się: „Sprawozdanie z działalności jednostki”

Obowiązujące obecnie rozwiązania w zakresie sprawozdawczości nie są już wystarczające dla inwestorów, ponieważ reprezentowane tam dane:

• dotyczą przeszłości

• nie uwzględniają ważnych czynników tworzenia wartości,

• nie uwzględniają wartości niematerialnych takich jak: marka, kapitał ludzki, który jest teraz źródłem przewagi konkurencyjnej,

• udostępniane w tradycyjnej formie - tradycyjnymi kanałami - nie są przyjazne inwestorom

Stąd też coraz częściej mówi się o potrzebie rozszerzenia zakresu sprawozdawczości, a firma Price Whater Coopers (PC) wypracowała model Value Reporting, który bazuje na 4 filarach w wyrażeniu łącznym przedstawiających obraz perspektyw spółki. Filary te to:

1. rynek → a więc zewnętrzne otoczenie przedsiębiorstwa, wskaźniki dynamiki wzrostu rynku i udziału w rynku,

2. strategia → a więc przedstawienie strategii i stanu jej implementacji w kontekście otoczenia zewnętrznego oraz modelu prowadzonej działalności na bazie ważnych generatorów wartości

3. cele finansowe i wyniki finansowe - dla przedsiębiorstwa z segmentów jego działalności, udziałów w tworzeniu wartości przez segmenty, zarządzanie ryzykiem

4. generatory wartości → o charakterze niematerialnym, np. marka, kapitał ludzki, menadżer

Value Reporting otwiera przedsiębiorstwu nowe możliwości i szanse wzmocnienia swojej pozycji konkurencyjnej bo:

• tworzy nowe relacje z inwestorami przez większą przejrzystość i wiarygodność

• usprawnienie komunikacji z analitykami

• umożliwia pielęgnację kursu akcji i ogranicza jego wahania

• wiąże długoterminowych akcjonariuszy

• stwarza większe pole działania dla menadżerów przy wprowadzaniu długoterminowych strategii przez krótkoterminowe wyniki spółki

• godziwe warunki w dostępie do kapitału i dla kosztu obliczania kapitału własnego

• przewaga konkurencyjna w zakresie kapitału ludzkiego

• wzrost zaufania wszystkich interesariuszy i kierownictwa

• bieżące wykorzystanie informacji o czynnikach przyszłych wyników takich jak inwestycyjność, zadowolenie klientów dla strategicznego planowania

• wzrost efektywności dzięki ujednoliceniu komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej

Przedstawione korzyści dotyczyły firm notowanych na giełdzie. Jakie korzyści mogą odnieść przedsiębiorstwa, które nie są notowane na giełdzie? Value Reporting ma też wartość poznawczą dla przedsiębiorstw nie notowanych na giełdzie. Zgodnie bowiem z porozumieniem dotyczącym kapitału własnego, czyli tzw. Bazylejską Umową Kapitałową, firmy te mogą uzyskać wyższy rating, który służy szacowaniu ryzyka kredytowego, ale też może być prezentacją określonego wizerunku firmy dla pozostałych interesariuszy w kontaktach gospodarczych.

11

Analiza ekonomiczna Wykład 5 (20.04.2005r.)

---