Wybrane testy okolicy stawu kolanowego

Badanie ruchomości rzepki

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji siedzącej lub leżącej tyłem.

• Badana kończyna w lekkim zgięciu (ok. 10º)

• Całkowite rozluźnienie mięśnia czworogłowego uda (w celu utrzymania wymaganej pozycji stawu stosujemy podkładkę w dole podkolanowym).

Sposób wykonania:

Badający ręką wykonuje ruchy rzepki:

• Zgodnie z osią długą kończyny (ryc.1)

• Poprzecznie (ryc.2)

• Następnie uciska rzepkę w kierunku kości udowej (ryc.3)

Obecność wysięku w stawie kolanowym powoduje:

^ „balotowanie” rzepki

^ „zatapianie” w płynie wysiękowym.

Ryc.1 Ryc.2

Ryc.3

Badanie niestabilności stawu

1.Badanie niestabilności przyśrodkowej

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji siedzącej lub leżącej tyłem,

• Kończyna badana wyprostowana w stawie kolanowym.

Sposób wykonania:

Badający ręką chwyta:

• Jedną ręką udo badanego powyżej stawu kolanowego po stronie bocznej (stabilizując je w tej pozycji),

• Drugą- podudzie nad kostką przyśrodkową (ryc.3),

• Wykonuje próbę ruchu podudzia na zewnątrz (w kierunku bocznym),

• Ruch taki możliwy- próba dodatnia = niestabilność przyśrodkowa stawu = uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego (ryc.4).

Ryc.3 Ryc.4

2.Badanie niestabilności bocznej.

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji siedzącej lub leżącej tyłem,

• Kończyna badana wyprostowana w stawie kolanowym.

Sposób wykonania:

Badający:

• Jedną ręką stabilizuje udo po stronie wewnętrznej (przyśrodkowej),

• Drugą ręką chwyta podudzie powyżej kostki bocznej,

• Wykonuje próbę ruchu podudzia w kierunku przyśrodkowym (ryc.5),

• Ruch taki możliwy- próba dodatnia = niestabilność boczna stawu = uszkodzenie więzadła pobocznego strzałkowego.

Ryc.5

3.Badanie niestabilności przedniej.

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji leżącej tyłem,

• Badana kończyna ugięta w stawie biodrowym i kolanowym,

• Stopa oparta o podłoże.

Sposób wykonania:

Badający chwyta:

• Oburącz podudzie poniżej stawu kolanowego

• Stara się wykonać ruch przesunięcia ku przodowi (ryc.6)- możliwość ruchu = dodatni wynik testu = niestabilność przednia stawu = uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego.

4.Badanie niestabilności tylnej.

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji leżącej tyłem,

• Badana kończyna ugięta w stawie biodrowym i kolanowym,

• Stopa oparta o podłoże.

Sposób wykonania:

Badający chwyta:

• Górną nasadę podudzia (jak w badaniu poprzednim ryc.7),

• Stara się wykonać ruch przesunięcia ku tyłowi,

• Możliwość wykonania ruchu = dodatni wynik testu = uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego,

• Objawy niestabilności przednio-tylnej stawu kolanowego potocznie nazywane są ruchami „szufladkowymi”.

Ryc.6 Ryc.7

Testy łąkotkowe

1.Test Apleya (elongacyjno-kompresyjny z rotacją)

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji leżącej przodem,

• Staw kolanowy badanej kończyn zgięty do kąta 90º,

• Udo ustabilizowane (pasem lub przez drugą osobę).

Sposób wykonania:

Badający chwyta:

• Oburącz stopę badanego (za śródstopie i piętę)

• Wykonuje ruch podudzia ku górze z następową rotacją wewnętrzną i zewnetrzną (ryc.8),

• Następnie ruchy rotacyjne podudzia powtarza się dociskając powierzchnie stawowe (w czasie kompresji ryc.9),

• Ból podczas rotacji zewnętrznej = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,

• Ból podczas rotacji wewnętrznej = uszkodzenie łąkotki bocznej.

Ryc.8 Ryc.9

2.Test Böhlera (uciskowy).

Pozycja wyjściowa:

• Badany leżący tyłem bądź siedzący,

• Podudzie wysunięte poza podłoże,

• Udo ustabilizowane do podłoża.

Sposób wykonania:

Badający:

• Próbuje wykonać ruchy boczne podudziem (tak jak przy badaniu stabilności stawu kolanowego),

• Powodując zwężenie szpary stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej lub bocznej,

• W przypadku badania łąkotki przyśrodkowej - bierny ruch przywodzenia podudzia (ryc.10),

• Ból w okolicy przyśrodkowej podczas tego ruchu = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,

• Badanie łąkotki bocznej- ruch odwodzenia podudzia (ryc.11)

• Ból po stronie bocznej stawu kolanowego = uszkodzenie łąkotki bocznej.

Ryc.10 Ryc.11

3.Test Steinmanna (rotacyjny)

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji leżącej- tyłem lub siedzącej,

• Podudzie strony badanej zwieszone poza podłoże,

• Staw kolanowy zgięty do kąta 90º.

Sposób wykonania:

Badający chwyta:

• Jedną ręką górną nasadę podudzia,

• Drugą- stopę od strony podeszwowej,

• Wykonuje ruchy rotacyjne na zewnątrz i do wewnątrz (przy rozluźnionych mięśniach (ryc.12),

• Ból po stronie przyśrodkowej (podczas rotacji zewnętrznej) = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,

• Ból po stronie bocznej ( podczas rotacji wewnętrznej) = uszkodzenie łąkotki bocznej.

MODYFIKACJA TESTU STEINMANNA.

Pozycja wyjściowa:

• Pozycja stojąca jednonóż (na kończynie badanej),

• Ustabilizowana stopa i podudzie (ryc.13).

Sposób wykonania:

• Badany wykonuje rotacje całym ciałem,

• Wystąpienie bólu w okolicy przyśrodkowej, bądź bocznej = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej lub bocznej.

Ryc.12 Ryc.13

Badanie odruchu kolanowego

Cel badania: sprawdzenie przewodnictwa nerwu udowego.

Pozycja wyjściowa:

• Badany w pozycji siedzącej,

• Badana kończyna dolna założona na drugą,

• Stopa drugiej kończyny znajduje się na podłożu,

• Staw kolanowy zgięty,

• Mięśnie rozluźnione.

• Lub pozycja siedząca ze zwieszonymi kończynami dolnymi (stawy kolanowe zgięte do 90º).

Sposób wykonania:

Badający:

• Uderza w ścięgno mięśnia czworogłowego uda poniżej rzepki (ryc.14),

• Reakcja prawidłowa = szybki odruch wyprostny w niewielkim zakresie,

• Sprawdzenie odruchów kolanowych wykonuje się oddzielnie dla każdej kończyny.

Ryc.14

---