WYMAGANIA OGÓLNE BHP NA STANOWISKU

LAKIENIK

W celu eliminacji zagrożeń pracy lakiernika należy odpowiednio przystosować pomieszczenie i stanowisko pracy.

Pomieszczenia pracy, w zależności od czasu przebywania w nich pracowników, dzielą się na:

* pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt pracowników (powyżej 4 godziny przebywania);
* pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt pracowników (od 2 do 4 godzin na dobę);
* pomieszczenia nie przeznaczone na pobyt pracowników (praca dorywcza wykonywana do 2 godzin dziennie);

Pomieszczenie, w którym znajduje się stanowisko pracy lakiernika, powinno mieć minimum 3,3 m wysokości. Podłoga musi być równa, niepaląca i bez progów między pomieszczeniami, kubatura minimum 13 m³ wolnej powierzchni na jednego pracownika. Powierzchnia robocza powinna mieć minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi.

Bardzo ważną kwestią jest właściwe oświetlenie pomieszczenia. Poleca się naturalne, dzienne światło wpadające do pomieszczenie przez świetliki. Możliwe jest zastosowanie światła sztucznego - elektrycznego, w zależności od rodzaju pracy:

* szpachlowanie, lakierowanie - minimum 300 lx (luksów);
* lakierowanie, polerowanie - minimum 500 lx;
* na stanowiskach, gdzie kontroluje się jakość powłok lakierniczych - minimum 750 lx,

Lampy powinny być w oprawach przeciwwybuchowych lub w inny sposób zabezpieczone przed możliwością spowodowania wybuchu.

Wentylacja musi zapewniać odpowiednią ilość wymian powietrza w ciągu godziny. Kierunek zasysania powietrza powinien być zgodny z kierunkiem grawitacyjnego spływu zanieczyszczeń. W przypadku emisji do pomieszczenia nadmiernej ilości pyłów, gazów, par, dymów, jak również cuchnących lub drażniących wyziewów - należy stosować mechaniczną wentylację miejscową (odciągi).

W zależności od ciężkości prac pomieszczenie pracy, w którym znajduje się stanowisko pracy lakiernika, powinno mieć temperaturę w granicach 15-18oC. W lakierniach (malarniach) należy stosować ogrzewanie centralne lub wodne. Przy ogrzewaniu nawiewnym gorącym powietrzem nie wolno stosować recyrkulacji powietrza (powoduje wzrost stężeń par, szczególnie w przypadku skażeń toksycznych i wybuchowych).

Stanowisko pracy

Przez stanowisko pracy rozumie się przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Stanowisko pracy powinno spełniać podstawowe wymogi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Organizacja stanowiska pracy

Prawidłowa i racjonalna organizacja stanowiska pracy wpływa na zwiększenie wydajności przy jednoczesnym zmniejszeniu zagrożenia pracownika dzięki zastosowaniu odpowiedniej ochrony przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi (hałas, wibracja, zapylenie, oświetlenie, mikroklimat, duże i zbędne obciążenie pracownika). Stanowisko pracy powinno w przypadkach koniecznych mieć oprzyrządowanie pomocnicze (urządzenia podnoszące, transportowe, narzędzia specjalne itp.). Rozmieszczenie wyposażenia powinno zapewniać bezpieczne wykonywanie czynności roboczych.

Na prawidłową organizację stanowiska pracy ma wpływ:

* prawidłowe rozmieszczenie maszyn i urządzeń na stanowisku pracy;
* usytuowanie i sposób rozmieszczenia narzędzi z uwzględnieniem kolejności ich stosowania i w zasięgu rąk pracownika;

* ułożenie narzędzi oraz materiałów;
* kolejność i metody wykonywania czynności;
* rytmika i czas pracy;
* sposób przestrzennego powiązania z innymi stanowiskami;
* warunki środowiska oddziałujące na środowisko pracy.

Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych

O rozpoczęciu, wznowieniu działalności oraz o każdorazowej zmianie technologii pracodawca zawiadamia właściwego inspektora sanitarnego, który określa decyzją rodzaj badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Częstotliwość pomiarów jest zależna od wielkości zagrożenia i wynosi:
* co pół roku, jeżeli krotność NDS, NDN jest większa od 1;
* co rok, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się w przedziale między 0,5-1;
* co dwa lata, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się przedziale 0-0,5.

Instalacja i urządzenia elektryczne

Instalacja elektryczna powinna być sprawna. W miejscu gdzie wykonuje się prace malarskie zastosowany osprzęt i instalacje powinny być w wykonaniu przeciwwybuchowym lub zabezpieczony w inny sposób przed możliwością powstania wybuchu. Powinny być przeprowadzane okresowo: oględziny i przeglądy osprzętu i instalacji oraz pomiary zastosowanych ochron przeciwporażeniowych przez uprawnionych elektryków zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową - jednak nie rzadziej niż co 5 lat, jeżeli czasokres badań nie został określony.

Poniżej omówiono podstawowe zagrożenia na stanowisku lakiernika

Czynniki niebezpieczne

zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi
- ruchome elementy maszyn, (patrz: zapobieganie zagrożeniom mechanicznym);

zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi
- przy oczyszczaniu i wykańczaniu powierzchni lakierowanych;

zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi
- przeszkody na drogach komunikacyjnych;
- nierówna posadzka, (patrz: buty z podeszwą antypoślizgową);
- zagrożenia upadkiem z wysokości przy pracach na niezabezpieczonych przed upadkiem z wysokości podestach itp., (patrz: prace na wysokościach);

zagrożenia związane z właściwościami fizycznymi materiału
- ciężar, ostre krawędzie, śliskie powierzchnie itp.,
- możliwość upadku ciężkich elementów na pracownika, (patrz: hełmy lekkie);

zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym
- nieodpowiednia instalacja elektryczna,
- stosowanie niesprawnych i nieskutecznych ochron przeciwporażeniowych,
- niestosowanie oświetlenia miejscowego o napięciu bezpiecznym,

zagrożenie poparzeniem
- gorące powierzchnie urządzeń wytwarzających ciepłe powietrze w suszarni,

zagrożenie pożarem lub/i wybuchem
- zwarcie instalacji elektrycznej,
- powstanie mieszaniny wybuchowej, np. oparów z powietrzem w czasie prowadzenia niektórych procesów malarskich,

- zagrożenie pożarem lub wybuchem przy stosowaniu otwartego ognia przy pracach lakierniczych,

zatrucie oparami rozpuszczalników i rozcieńczalników, aerozolami, pyłami (patrz: ochrona dróg oddechowych)

 Podstawowe wymagania bezpieczeństwa pracy na stanowisku lakiernika samochodowego

fot. Thinkstock

Prace lakiernicze należą do prac szczególnie niebezpiecznych w rozumieniu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

Wyroby lakierowe, rozpuszczalniki i środki odtłuszczające powinny posiadać kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego. Pomieszczenia, w których odbywa się natryskiwanie lub napylanie powierzchni powinny spełniać wymagania techniczno-budowlane, takie jak dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem. Tam, gdzie występują mieszaniny wybuchowe palnych par lub pyłów podłogi powinny być wykonane z materiału niepowodującego iskrzenia mechanicznego lub wyładowań elektrostatycznych.

Natryskiwanie wyrobami lakierowymi może być wykonywane na otwartej przestrzeni, w komorach malarskich lub w pomieszczeniach wyposażonych w wentylację odciągową. Podczas natryskiwania lub napylania niedopuszczalne jest m.in. gromadzenie na stanowisku pracy opróżnionych naczyń i materiałów, używanie grzejników z otwartą spiralną grzejną lub otwartym ogniem, stosowanie narzędzi iskrzących.