METODY TECHNIKI POSTĘPOWANIA ASEPTYCZNEGO I ANTYSEPTYCZNEGO. POSTĘPOWANIE Z MATERIAŁEM SKAŻONYM
Aseptyka – polega na niedopuszczeniu do zakażenia drobnoustrojami środowiska : sprzętu, materiałów i pacjentów poprzez posługiwanie się materiałem i narzędziami wyjałowionymi (pozbawione bakterii, wirusów i grzybów); posługiwanie się jałowym sprzętem.
Antyseptyka- postępowanie zapobiegające zakażeniom przez zniszczenie lub zahamowanie rozwoju drobnoustrojów za pomocą środków chemicznych (woda utleniona, riwanol, jodyna, spirytus).
Dezynfekcja – polega na zmniejszaniu flory bakteryjnej, patogennej na skórze rąk, z pola operacyjnego, narzędzi przy użyciu środków dezynfekcyjnych.
Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe.
Im bardziej zanieczyszczony obiekt tym proces dezynfekcji powinien być dłuższy.
Metody dezynfekcji :
Fizyczne:
para wodna
promieniowanie
Chemiczne:
czwartorzędowe sole aminowe
alkohole np. etylowy
aldehydy np. formaldehyd, związki fenolowe, chlorheksydyna, związki metali ciężkich np. srebra, miedzi, rtęci, kwasy i zasady
Sterylizacja – proces polegający na zniszczeniu wszystkich form mikroorganizmów zarówno wegetatywnych jak i przetrwalnikowych i zarodnikowych.
Sterylizacji można dokonać mechanicznie, fizycznie bądź chemicznie.
Prawidłowo wysterylizowany materiał jest jałowy – nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów i przetrwalników.
Metody sterylizacji:
sterylizacja suchym i gorącym powietrzem
parą wodną pod zwiększonym ciśnieniem,
parą wodną o niskiej temp. (48-75 °) z aldehydem mrówkowym
sterylizacja tlenkiem etylenu
sterylizacja plazmowa
sterylizacja promieniowaniem UV jonizującym
Autoklaw- urządzenie do sterylizacji.
Rodzaje mycia rąk:
codzienne (zwykłe) usuwa część drobnoustrojów
higieniczne mycie i dezynfekcja rąk (mycie z zastosowaniem roztworu antyseptycznego albo dezynfekcja rąk alkoholem) eliminuje drobnoustroje przejściowe
chirurgiczne mycie rąk – eliminuje drobnoustroje przejściowe i stałe
Rodzaje bakterii na powierzchni skóry:
na powierzchni skóry (przejściowe)
gronkowiec złocisty
pałeczki okrężnicy
w głębi skóry (stałe)
maczugowce skórne
gronkowce koagulazoujemne
Kontaminacja zanieczyszczenie
Dekontaminacja oczyszczenie
Przygotowanie narzedzi do sterylizacji:
dezynfekcja
mycie (w letniej wodzie, używając szczotki)
suszenie
zabezpieczenie
pakowanie
Zasady przy dezynfekcji i myciu narzędzi:
odzież ochronna (rękawice, fartuch)
środki do dezynfekcji max. 12 h
oznaczamy pojemnik
narzędzi zanurzamy w całości
przestrzegamy czasu
po dezynfekcji roztwór wylewamy
Postępowanie z materiałem skażonym:
zielony = jałowy
biały, niebieski = czysty
czerwony = skażony (rękawiczki, gaziki)
plastikowe pojemniki = igły (zapełniamy je ¾ lub 2/3)
pudełka = strzykawki
Pakowanie narzędzi do sterylizacji:
włóknina – sterylizacja parowa, radiacja. Nie przepuszcza wody i alkoholu, nie pozostawia włókien, dobrze przenika parę wodną
papier krepowy – do opakowania narzędzi i sterylizacji parowej i gazowej
rękawy foliowo – papierowe – sterylizacja parą wodną i tlenkiem etylenu – jednorazowe.