Porady strzeleckie - jak strzelać z wiatrówki, konserwacja, dobór śrutu, montaż lunety

Wiatrówkowe BHP - bezpieczne strzelanie z wiatrówki

Jak każde hobby, tak i strzelectwo pneumatyczne niesie ze sobą pewne ryzyko.Jest ono związane ze sposobem posługiwania się wiatrówką, rzadziej ze złą wolą strzelca. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia „okoliczności” należy pamiętać o kilku ważnych sprawach:

• wiatrówka nie jest zabawką, nieostrożne obchodzenie się z nią może spowodować poważne obrażenia,

• wiatrówkę zawsze należy traktować tak, jakby była nabita i naciągnięta. Nigdy nie celuj do ludzi ani zwierząt,

• nie pozostawiaj wiatrówki bez nadzoru, zwłaszcza gdy jest naciągnięta i załadowana,

• nie polegaj jedynie na mechanicznych zabezpieczeniach – żadne przyrządy nie zastąpią zdrowego rozsądku,

• zawsze noś okulary ochronne,

• przed strzałem upewnij się, co znajduje się za celem, a także czy w chwili strzału w jego linii nie znajdzie się człowiek, zwierzę lub przedmiot, do którego nie zamierzasz strzelać,

• nigdy nie strzelaj w kierunku powierzchni, o których wiesz, że mogą spowodować rykoszetowanie,

• korzystając z wiatrówki kieruj się zdrowym rozsądkiem i nie lekceważ żadnej z okoliczności, które mogą przyczynić się do powstania przykrej sytuacji. Przewiduj! Nie ryzykuj

• bądź świadomy, że Twoje zachowanie może być obserwowane przez innych, być może nie podzielających Twojego entuzjazmu dla wiatrówek. Złe praktyki przyczyniają się do złego rozgłosu. Nie narażaj swojej przyszłej rozrywki na szwank poprzez nieodpowiednie używanie tej wiatrówki.

Konserwacja wiatrówki

Konserwacja wiatrówki obejmuje kilka czynności, które pozwolą długo cieszyć się produktem. Oto najważniejsze z nich:

• regularnie należy przeczyścić wnętrze lufy. Można w tym celu użyć wyciorów pokrytych w znacznej części włosiem lub mosiężnych. Nie należy w tym przypadku używać metalowych wyciorów, gdyż można zniszczyć przewód lufy.
  Wycior do swojej wiatrówki znajdziesz tutaj.

• co kilka tysięcy strzałów powinno się dokonać smarowania komory sprężania. Czynność tę wykonuje się, gdy wiatrówka jest naciągnięta i zabezpieczona, ustawiona skośnie lufą do góry. Pozwoli to na równomierne dotarcie oleju do wszystkich krawędzi tłoka. Następnie należy rozprowadzić olej wzdłuż cylindra przesuwając kilkakrotnie tłok dźwignią naciągu. Pierwszego strzału należy dokonać po upływie kilku godzin. Ważne jest, aby nie użyć zbyt dużo smaru, ponieważ może to spowodować nieprawidłowe działanie wiatrówki.

• powinno się także zadbać o konserwację powierzchnię zewnętrzną broni - elementów metalowych oraz drewnianych. Możemy używać do tego specjalnych smarów zabezpieczających i antykorozyjnych.

• wiatrówkę należy przechowywać w suchym miejscu, najlepiej w specjalnym pokrowcu lub walizeczce. W żadnym wypadku nie należy pozostawiać wiatrówki sprężynowej z naciągniętą sprężyną, gdyż może to spowodować utratę jej sprężystości i w efekcie spadek mocy wiatrówki,

• w przypadku wiatrówek na CO zalecane jest nanoszenie smaru silikonowego na nabój CO2 w miejscu w, w którym jest ona przebijany przez igłę zaworu.
  
  Smary do konserwacji i pielęgnacji swojej wiatrówki znajdziesz tutaj.

Należy także pamiętać o kilku ważnych dla bezpieczeństwa użytkowania zasadach:

• każde urządzenie ulega naturalnemu zużyciu, którego okres jest tym krótszy, im intensywniejsza jest eksploatacja,

• dbałość i troska o sprzęt świadczą o tzw. kulturze strzeleckiej, a konserwacja i pielęgnacja sprzętu powinna zająć tyle czasu, co strzelanie. Twoja wiatrówka odwdzięczy Ci się, zachowując sprawność przez długi okres i będąc źródłem radości nawet dla następnych pokoleń,

dobieraj akcesoria do broni w sposób przemyślany: jeśli kupujesz wiatrówkę długą PCP, to raczej nie potrzebujesz celownika kolimatorowego, gdyż strzelając na dalekie dystanse potrzebny Ci będzie raczej celownik optyczny. Do takiego karabinu zbędna Ci będzie latarka, zaopatrz się jednak w dwójnóg.

• nie należy zmieniać konstrukcji wiatrówki ani poddawać jej znaczącym przeróbkom celem zmienienia osiągów – takie przeróbki mogą spowodować uszkodzenie wiatrówki lub spowodować uszczerbek na zdrowiu; możliwa jest również sytuacja, że przerobiona wiatrówka będzie miała energię powyżej 17 J, co kwalifikuję ja do rejestracji,

• zapamiętaj kaliber Twojej wiatrówki a także listę rodzajów śrutów, jakie możesz wykorzystywać.

• należy bezwzględnie pamiętać o tym, aby nigdy nie przechowywać naboju CO2 załączonego dłużej niż przez 24 godziny, gdyż może to spowodować pękanie lub rozrywanie uszczelek.

Dobór i typy śrutu

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie "Jaki jest najlepszy rodzaj śrutu?". Najważniejszym kryterium, którym należy się kierować wybierając śrut jest jego celność. Jedyną metodą znalezienia odpowiedzi na to pytanie jest testowanie jak największej liczby różnych śrutów i dobór najlepszego dla posiadanego modelu broni.

1. Masa śrutu

Istnieją pewne generalne zasady doboru śrutu dla danej broni. Oprócz kalibru, podstawowym parametrem śrutu jest masa podawana w jednostkach grain (1gr = 0,06479g). W kalibrze 4,5 mm za śrut lekki uważamy śrut o masie do 6 gr, śrut średnio-ciężki 6-9 gr, natomiast powyżej 9gr - śrut ciężki.

Zastosowanie lekkiego śrutu spowoduje, że w czasie strzału przyspieszy on gwałtowniej osiągając większą prędkość wylotową. Tym samym czas przebywania śrutu w lufie będzie krótki, co zredukuje niekorzystny wpływ niestabilności i drgań broni w czasie strzału. Ponadto większa prędkość wylotowa powoduje, że czas lotu do celu jest krótszy. W efekcie otrzymujemy korzystną płaską trajektorię lotu. Wydaje się więc, że śrut powinien być jak najlżejszy.

Niestety w rzeczywistość zastosowanie lekkiego śrutu w mocnych karabinkach spowoduje, że śrut za szybko opuści lufę nie osiągając maksymalnej prędkości (w efekcie energia będzie mniejsza), nie zostanie więc przekazana cała energia (możliwa do przekazania) zgromadzona w sprężynie. Może to spowodować uszkodzenie sprężyny lub w najlepszym wypadku szybsze zużycie (efekt podobny jak przy strzelaniu "na sucho", śrut nie będzie stanowił wystarczającego "oporu" dla sprężyny). Dlatego w karabinkach o większej prędkości wylotowej należy stosować śrut średnio-ciężki lub ciężki.

Należy tutaj wspomnieć o niebezpieczeństwie stosowania zbyt ciężkiego śrutu w słabszych karabinkach sprężynowych. Strzelanie ciężkim śrutem ze słabej wiatrówki spowoduje, że sprężyna nie będzie miała wystarczającej energii, aby rozpędzić i wystrzelić ciężki śrut z odpowiednią prędkością. Postępowanie takie może prowadzić do uszkodzenia sprężyny.

2. Kształt śrutu

Jednym z kryteriów doboru śrutu jest także kształt. Rozróżniamy cztery podstawowe typy śrutów:
płaski (match),
ostry (pointed),
zaokrąglony (round nose i domed),
półokrągły z wklęsłym czołem (hollowpoint).

Śrut płaski jest stosowany do strzelania sportowego ponieważ wycina okrągły otwór w tarczy. Płaski śrut niestety szybko traci prędkość i tym samym nie jest najlepszy do strzelania na dłuższych dystansach (>25m). W wiatrówkach gładkolufowych brak rotacji pocisku powoduje, że drobne błędy (głównie nierówności przodu pocisku) w wykonaniu powodują znaczny rozrzut. Dlatego do wiatrówek z lufą gładką polecamy srut kulisty typu BB.

Śrut ostry, zaokrąglony i hollowpoint można stosować do strzelania na większych dystansach. Przestrzeliny nie są tak wyraźne jak w przypadku śrutów płaskich, jednak śrut tego typu spisuje się nieźle na dłuższych dystansach(>30m). Śruty te mają mniejszy współczynnik oporu powietrza, dzięki czemu wolniej tracą energię w czasie lotu.

Przy okazji śrutu warto wspomnieć o ciekawym produkcie - Smar Napier Pellet Lube. To środek do śrutu, który wykazuje nie tylko lepsze właściwości lotne, ale również zmniejszające opór przy przejściu przez lufę, którą dodatkowo zabezpiecza przed korozją. Kilka kropel na opakowanie śrutu gwarantuje zarówno poprawę balistyki śrutu, jak i chroni wnętrze lufy. 10 ml pojemnik starcza na wiele tysięcy strzałów.

Najodpowiedniejszy śrut do swojej wiatrówki najdziesz TUTAJ.

Jak zamontować lunetę na wiatrówce

Do zamontowania lunety wymagany jest drugi element - montaż. Niektóre lunety posiadają montaż w komplecie, ale większość ich nie ma. Najczęściej spotykanym rodzajem są montaże, które służą do zamontowania lunety na standardowej szynie celowniczej typu jaskółczy ogon o szerokości 11mm. Obecnie występuje kilka odmian konstrukcyjnych:
- montaż dwuczęściowy - składa się z dwóch pierścieni dzielonych w płaszczyźnie poziomej. Każdy pierścień jest osobno przykręcany do szyny - są to montaże najtańsze i najpopularniejsze,
- montaż jednoczęściowy - dolne połówki pierścieni oraz podstawa przykręcana do szyny stanowią integralną całość (wykonane są z tego samego kawałka metalu).

Montowanie lunety na wiatrówce
Montaż celownika najlepiej zlecić wykwalifikowanemu rusznikarzowi (pozwoli to uniknąć błędów). W przypadku samodzielnego montażu należy postępować wg schematu poniżej.

1. W pierwszej kolejności należy rozładować wiatrówkę. Do prawidłowego montażu będzie potrzebna: czysta szmatka bawełniana, oliwka do broni, montaż lunety, luneta i klucze imbusowe (zazwyczaj znajdują się razem w komplecie z montażem). Przed przystąpieniem do dalszych czynności należy wytrzeć szmatką bardzo dokładnie szynę, na której będzie mocowany celownik, a szczególnie frezy. Pozostawienie tam oliwki może utrudnić zaciśnięcie celownika odpowiednio mocno.

2. Na samym początku należy rozkręcić montaż (górne części uchwytu do mocowania lunety na razie odkładamy), poluzować spinające go śruby i założyć montaż na nafrezowaną szynę. W przypadku montażu jednoczęściowego wystarczy jego mocne dokręcenie do broni, ale oczywiście tak, aby nie zerwać gwintu. W przypadku montażu dwuczęściowego najpierw przykręcamy tylni moduł, a następnie przednią część, zachowując odstęp 10 do 12 cm między uchwytami (w zależności od wielkości celownika).

3. Aby ustawić ostrość celownika należy popatrzeć z bliska przez celownik (oko powinno znajdować się w odległości od 5 do 10 cm w zależności od celownika) na białą powierzchnię i kręcić okularem do momentu uzyskania ostrego krzyża.

4. Następnie kładziemy lunetę na montaż (część z napisem określającym parametry celownika /np. 4x20/ powinna znajdować się bliżej oka), zakładamy górne elementy i lekko je skręcamy (na tyle lekko, żeby można było swobodnie nim poruszać i obracać nie rysując powierzchni tubusa). Aby zapobiec porysowaniu tubusa można okleić go taśmą izolacyjną lub samowulkanizującą. Śruby do regulacji ustawień krzyża powinny znajdować się pomiędzy uchwytami.

5. Należy zwrócić uwagę na to, aby ramiona krzyża znajdowały się w odpowiedniej pozycji. Wystarczy wycelować w odległy pionowy cel - linię (np. budynek lub słup) i obracać celownikiem tak, aż złapie się krzyżem pion. Ważne jest, aby wiatrówka znajdowała się w poziomie tzn. łoże było ułożone równolegle do podłoża.

6. Kiedy wszystko zostało ustawione dokręcamy równomiernie śruby. Zakładamy górne części obejmy i dokręcamy mocno, ale tak aby nie uszkodzić gwintów.

Ustawienie celności
Przed "wyzerowaniem" lunety należy sprawdzić czy w lufie nie znajduje się śrut. Aby móc dokonać regulacji należy ściągnąć osłonki znajdujące się mniej więcej w połowie długości lunety. W przypadku lunety z zoomem, wystarczy na razie minimalne powiększenie i ustawienie ostrości na 15 metrów (jeśli celownik posiada regulację obiektywu tzn. jest ze zmienną paralaksą).

Po kilkukrotnym wystrzeleniu do celu (najlepiej o dużej powierzchni) należy sprawdzić wyniki, a następnie zmierzyć odległość skupienia strzałów od punktu, w który usiłowało się trafić. W większości przypadków obowiązują proste zasady:

• trafienie za wysoko - pokrętło górne przekręcamy w kierunku "DOWN" (obniża się punkt trafienia),

• trafienie za nisko - pokrętło górne przekręcamy w kierunku "UP" (podnosi się punkt trafienia),

• trafienie po prawo - pokrętło boczne przekręcamy w kierunku "LEFT" (przesuwa się punkt trafienia w lewo),

• trafienie po lewo - pokrętło boczne przekręcamy w kierunku "RIGHT" (przesuwa się punkt trafienia w prawo).

Lunety renomowanych firm wyposażone są w pokrętła typu finger friendly - czyli takie, którymi można dokonywać korekt w ustawieniu bez żadnych narzędzi. Krzyż należy przesuwać do żądanej pozycji, pamiętając że każde kliknięcie powoduje przesunięcie miejsca trafienia śrutu o wartość podaną na śrubie - jest to wartość indywidualna dla każdej lunetki (podana została na śrubach do regulacji ustawień krzyża - najczęściej jest to 1/4" na 100 yard'ach , 100 yard'ów ~ 91.4 m).
Niektóre z lunet zostały wyposażone w podświetlany krzyż (zazwyczaj istnieje możliwość regulacji natężenia w kilku stopniach). Potencjometr znajduje się w przedniej części lunety. Zasilane są bateriami litowymi 3V (typ CR 2032 ). Baterie należy wkładać "+" do góry.

Nastawienie ostrości
Nastawienie ostrości obrazu następuje poprzez obrót pierścienia na okularze. Opcja ta dostępna jest w niektórych modelach. W egzemplarzach wyposażonych w zmienną paralaksę istnieje możliwość wyregulowania ostrości ze względu na odległość w jakiej znajduje się cel.