fazy i skład. w stalach: a) podeutekt., b) eutektoidalnych, c) nadeutekt a) strukt. przy temp. otoczenia składa się z dwóch skład. strukt. ferrytu i perlitu; zawierające do 0,8% C; b) o strukt. perlitycznej; zawartość C jest zbliżona ok. 0,8%; c) zawierające skład. strukt.: perlit i cementyt wtórny; zawartość C 0,8-2,1%. Przemiana perlityczna przemiana austenitu w perlit zachodząca w wyniku powolnego chłodzenia stali (poniżej 727 °C) nagrzanej do temp. austenitu to przemiana dyfuzyjna, związana z przegrupowaniem atomów C, zachodząca przez zarodkowanie i wzrost zarodków; zarodkowanie heterogeniczne na cząstkach cementytu, płytkach ferrytu, a w austenicie na granicach jego ziaren; kolejno tworzenie płytek cementytu i ferrytu. Przemiana martenzytyczna ma charakter bezdyfuzyjny. Z tego powodu warunkiem jej wystąpienia jest bardzo duże przechłodzenie austenitu i wynikająca stąd duża szybkość chłodzenia. Jednorodną strukt. martenzytyczną uzyskuje się przy szybkościach chłodzenia równych lub większych od krytycznej. Przemiana bainityczna zachodzi w stalach węglowych poniżej temp. najmniejszej trwałości austenitu; wzrost płytek bainitu jest powolny i ciągły, co świadczy o dyfuzyjnym charak. przemiany; twardość bainitu jest większa od perlitu, a mniejsza od martenzytu. Ferryt roztwór stały C w Fe alfa. Rozpuszczalność C w Fe alfa przy temp. Eutektoidalnej wynosi 0,025% zaś przy temp. Nat. 0,008%. Ferryt ma niską wytrzymałość i twardość, dużą plastyczność i udarność. Cementyt jest węglikiem żelaza Fe3C, zawiera 6,67%C i krystalizuje w uk. rombowym. Jest twardy o dużej kruchości. W stalach nadeutektoidalnych występuje jako oddzielny składnik strukt., w postaci siatki na granicach ziaren perlitu. Wyróżniamy: pierwotny powstaly z fazy ciekłej, wtórny z austenitu w fazie stałej i trzeciorzędowy wydzielony wzdłuż linii PQ. Perlit jest eutektoidalną mieszaniną ferrytu i cementytu, zawierającą 0,8% C. Powstaje z rozkładu austenitu przy temp. 727*C. W stalach wolno chłodzonyc posiada budowę pasemkową, tj. zbudowany jest z na przemian ułożonych płytek ferrytu i cementytu. Cienkie płytki kruchego cementytu w miękkim i plastycznym ferrycie nadają perlitowi większą twardość i wytrzymałość przy gorszych własnościach plastycznych, bez objawów kruchości. Austenit roztwór stałym C w żelazie Fe gamma i strukt. A1. W stalach zwykłych poniżej A1 austenit jest nietrwały – ulega eutektoidalnemu rozpadowi na mieszaninę ferrytu i cementytu. Ilość C wynosi od 0,8% w temp. 727*C do 2,1% w temp. 1148*C. Jest to faza stosunkowo twarda, o znacznej wytrzym., bardzo ciągliwa (o złej skrawalności).
Konstantan (miedzionikiel) stop miedzi 60% i niklu 40%. Zastosowania: produkcja monet, blachy do platerowania. Stopy aluminium:a)odlewcze – wieloskładnikowe stopy o większej zawartości pierwiastków stopowych (5-25%), np. z krzemem, miedzią, krzemem i miedzią, krzemem i magnezem itp. (dobra lejność, mały skurcz).b)przeróbki plastycznej – zawierają na ogół mniejsze ilości dodatków stopowych, gł miedź (do ok. 5%) Mg (do 6%) Mn (do 1,5%) rzadziej krzem, cynk, nikiel, chrom i tytan. Siluminy stopy aluminium i krzemu, oraz z innymi (o mniejszym udziale procentowym) dodatkami takimi jak miedź, magnez, mangan i nikiel, odporny na korozję, o dobrej lejności, małym skurczu i małą skłonnością do pękania, popularny w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym. Durale to ogólna nazwa stopów metali, zawierających głównie aluminium oraz dodatki stopowe, przeznaczonych do przeróbki plastycznej. Zastosowanie: szerokie zastosowanie w budowie konstrukcji lekkich. Mosiądz -stop miedzi i cynku, zawierający od 10% do 45% cynku. a) Jednofazowe(α) – plastyczność przy temperaturze pokojowej. Twardość i wytrzymałość rośnie wraz ze wzrostem cynku, ale plastyczność maleje. b)Dwufazowe(α+β/β) – obrabia się plastycznie na gorąco. Stosuje się je do odlewania. Brązy 1)cynowe – zawierające praktycznie do 20% cyny (sprężyste, trudnościeralne). a)jednofazowe – mogą być odlewanie lub przerabiane plastycznie b) dwufazowe – przeznaczone do odlewania, można je hartować.2)bezcynowe – zawierają inne pierwiastki stopowe z wyjątkiem cyny i cynku. 3) wieloskładnikowe – stosuje się je do odlewania. Stopy magnezu (mała gęstość, dobra wytrzymałość). 1) odlewnicze -silnie obciążone odlewy, skomplikowane odlewy odporne na zmęczenie.a) dwuskładnikowe –niska wytrzymałość na rozciąganie i stosowane sa na odlewy proste. b) wieloskładnikowe – wykonuje się z nich odlewy części lotniczych i samochodowych. 2) przeróbki plastycznej - spawalny, zgrzewalny, odkuwki, pręty, rury, blachy, kształtki, zbiornik na olej. Stopy łożyskowe: a) cynkowe - zawierające 80-90% cyny, 4-13% antymonu i 3-6% miedzi. b) ołowiowe - zawierające orientacyjnie 5-20% cyny, 60-85% ołowiu, 5-17% antymonu i do 3% miedzi oraz domieszki niklu, arsenu i kadmu. Babity a) cynowe – zawierają 7,5-11%Sb i 3-6% Cu. Odznaczają się dobrymi własnościami mechanicznymi, mają drobnoziarnistą i jednorodną strukturę. b) ołowiowe 5-15%Sn, 5-15%Sb i 1-3%Cu. Plastyczną osnową stopu jest eutektyka potrójna Pb-Sn-Sb, a składnikami twardymi wydzielenia faz iglastej Cu2Sb i sześciennej SnSb.