Całościowy program opieki paliatywnej obejmuje następujące elementy:
Opieka domowa. Tradycyjna opieka lekarska i jej finansowanie opierają się na modelu zakładów zamkniętych, podczas gdy opieka paliatywna na założeniu, ze dom jest podstawowym środowiskiem chorych i że w nim powinni oni przebywać i być leczeni. Szpitale i inne instytucje opieki zdrowotnej są postrzegane raczej jako ośrodki udzielające poparcia, Anie jako centra opieki.
Udzielanie konsultacji. Pracownicy służby zdrowia przeszkoleni w opiece paliatywnej udzielają porad chorym hospitalizowanym i ambulatoryjnym. Stwarza to również możliwości edukacyjne dla innych pracowników służby zdrowia.
Opieka dzienna. Chorzy samotni albo niezdolnych do samodzielnego opuszczania domu mogą korzystać dwa do trzech razy w tygodniu z o środków opieki dziennej. Poza tym opieka dzienna łagodzi obciążanie rodzin, które zajmują się ciężko chorymi w domach.
Opieka zamknięta. Opieka paliatywna nad chorymi w specjalistycznych ośrodkach zamkniętych koncentruje się na zwalczaniu bólu i innych objawów fizycznych i psychosocjalnych.
Wsparcie osieroconych rodzin. Niektórzy ludzie potrzebują dodatkowej pomocy, aby mogli sobie poradzić z żalem osierocenia. Pomocy takiej mogą udzielać odpowiedziano przeszkolenia pracownicy lub wolontariusze.
Programy opieki paliatywnej podkreślają, że choroba nie powinna być rozpatrywana jako odosobnione zaburzenie fizjologii, lecz że należy ją rozważać w kategoriach cierpienia, które wywołuje, i w kategoriach gramatycznego wpływu na Zycie rodzin chorych. „Jednostką otoczoną opieką” jest cała rodzina, a nie tylko sam chory. Taki układ ma doniosłe znaczenie; zachęca się rodzinę do interesowania się problemami chorego i oczekuje się od niej aktywnego uczestnictwa w opiece nad chorym.
WSPARCIE EMOCJONALNE W OPIECE PALIATYWNEJ
Istotą opieki paliatywnej jest troskliwe pielęgnowanie, a przede wszystkim znoszenie bólu oraz łagodzenie cierpienia, wspieranie emocjonalne, zaspokajanie wszystkich potrzeb.
Czynniki ważne w opiece paliatywnej:
Kontakt osobisty
Wzbudzanie i podtrzymanie nadziei
Wzbudzanie zaufania do Boga
Ad.1
Nawiązanie kontaktu z pacjentem powinno odbywać się bez uzbrojenia , nieokazywanie pośpiechu i zbytniej aktywności
Personel często kryje się za fasadą skrupulatnego podejścia przedmiotowego
Personel też odczuwa lęk przed zbytnim utożsamianiem się z pacjentem i jego rodziną
„omijanie” pacjenta chorego na nowotwór gdyż pacjent taki nie przynosi satysfakcji zawodowej ani sukcesu terapeutycznego które podbudowałoby nasze poczucie własnej wartości.
Za bardzo skupiamy się na leczeniu somatycznym.
Skoncentruj się na osobie , daj jej swój czas ,uważaj na słowa brzmienie głosu i gestykulację
Daj poznać osobie mówiącej jak ją rozumiesz
Pytaj gdy czegoś nie rozumiesz ale nie wyciągaj informacji których nie chce mówić
Nie oceniaj i nie dawaj dobrych rad
Dostosuj własne zachowanie w zakresie tempa mówienia , siły głosu ,nastroju do rozmówcy
Ad.2
Nadzieja wzmacnia siły życiowej i odpornościowe człowiek. Jej nagła utrata- zabija, poprzedza rychłą śmierć. Chorzy „pogodzeni z losem” oczekują na słowa otuchy, podtrzymania w nich nadziei, mimo złych prognoz i rokowań. Nie wolno wzbudzać „fałszywej nadziei”, ale o dzielenie się oczekiwaniami na przysłowiowy cud.
Ad. 3.
Jest to jeden z istotnych sposobów odzyskiwania nadziei przez chorego, a także spokoju duchowego oraz pogodzenia się z własną sytuacją przez dostrzeżenie sensu przeżywanego bólu i cierpienia.
Pola działalności pedagogicznej w opiece paliatywnej
Pola działalności pedagogicznej
– organizacja czasu wolnego pacjentom
– wsparcie dla pacjenta i jego rodziny
– wsparcie personelu i wolontariuszy
– edukacja pacjenta i jego rodziny
– edukacja pracowników i wolontariuszy
– organizacja środowisk propagujących i wspierających idee opieki paliatywnej
Kategorie metod pracy pedagogicznej
- metody diagnostyki pedagogicznej
- metody organizowania czasu wolnego
- metody stymulacji i wsparcia
- metody edukacji
Techniki, stosowane w opiece paliatywnej
– rozmowa diagnostyczno – terapeutyczna
– rozmowa, której celem jest „zajęcie czasu” choremu
– wspólne z chorym korzystanie z mediów
– przekazywanie potrzebnej mu wiedzy
– uczenie chorego nowych, potrzebnych mu czynności i wyrabianie odpowiednich nawyków
Opieka terminalna
Jest kontynuacją opieki paliatywnej i oznacza opiekę nad chorym w okresie bezpośredniego, bliskiego zagrożenia śmiercią, która nastąpi w ciągu kilku godzin lub co najwyżej dni.
Opieka terminalna to opieka pielęgniarska w tych stanach, w których leczeniem nie można już uzyskać żadnego istotnego wpływu nie tylko na przebieg choroby, ale i na przedłużenie życia. W takich przypadkach opieka właściwa, opieka pielęgniarska ułatwia choremu przeżycie we względnym spokoju ostatnich dni i ochrania go, w miarę możliwości, od cierpień umierania.
Jakie potrzeby ma stary człowiek w ostatnim okresie życia?
Ma potrzeby biologiczne, które wynikają z istoty życia i procesu chorobowego, oraz potrzeby natury psychologicznej. Jedne i drugie powinny być zaspakajane.
W otoczeniu chorego powinien panować ład, porządek i czystość. Łóżko chorego powinno być wygonie ustawione, powinna być stale zapewniona czysta pościel.
Odżywianie chorego w okresie poprzedzającym zgon jest uzależnione od rodzaju schorzenia. Należy jednak choremu dostarczać odpowiednie ilości płynów do picia oraz odpowiednio przygotowanych posiłków.
Pacjent w okresie terminalnym powinien mieć zawsze wykonywaną staranną toaletę. Chory nie powinien odnosić wrażenia, ze jest źle pielęgnowany, ponieważ został przeznaczony na śmierć.
Leczenie chorego powinno zmierzać przede wszystkim do łagodzenia jego cierpień.
Niezwykle ważny jest stosunek pielęgniarki do chorego, jej cierpliwość, wyrozumiałość i dobroć są niezbędne w kontakcie z chorym umierającym.
Ważne jest przygotowanie otoczenia do śmierci chorego.
Po śmierci wokół zmarłego powinna panować odpowiednia atmosfera, okazywany szacunek dla zwłok
Na podstawie tych ogólnych wytycznych powstały trzy różne typy programów:
Opieka domowa- najczęściej współmałżonek sprawuje stała opiekę nad umierająca osobą przy wsparciu i pomocy specjalnie regularnie dochodzących wyszkolonych pielęgniarzy i innego personelu, dostarczającego lekarstw i oferującego wsparcie emocjonalne.
Specjalne placówki, w których niewielka liczba pacjentów w ostatnich stadiach śmiertelnej choroby przebywa w warunkach przypominających otoczenie domowe.
Hospicja przyszpitalne, sprawujące opiekę paliatywną zgodnie z założeniami hospicjum, przy codziennym zaangażowaniu rodziny w pielęgnacje pacjenta, ale w warunkach szpitalnych.