Pojęcie własności intelektualnej - odnosi się do wszelkich wytworów ludzkiego umysłu, jak i praw do korzystania z nich. Pozwala na zapewnienie sobie wyłączności właśnie w zakresie niematerialnych składników przedsiębiorstwa. Obejmuje dość szeroki zakres tematyczny. Najczęściej wskazuje się na: 1. patenty, 2. prawa ochronne obejmujące wzory przemysłowe, znaki towarowe (własność przemysłowa), 3. prawa autorskie i prawa pokrewne. Dobro niematerialne (intelektualne) - to dobra występujące w obrocie cywilnoprawnym, nieposiadające postaci materialnej. Stanowią one wynik twórczości artystycznej, naukowej i wynalazczej. Za dobra niematerialne uznaje się: * dobra osobiste, * przedmioty własności intelektualnej, * pieniądze, * papiery wartościowe, * różne postacie energii. Dobra materialne – ich wartość można oszacować w pieniądzu (np. samochód), Prawo własności intelektualnej - odnosi się do wszelkich wytworów ludzkiego umysłu jak i praw do korzystania z nich. Dotyczy głównie wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, znaków towarowych, odkryć naukowych, dzieł literackich, muzycznych i plastycznych, technologii i programów komputerowych. Prawa wyłączne do własności intelektualnej powstają: * pośrednio na mocy decyzji urzędów patentowych wydawanych w oparciu o normy prawne * bezpośrednio na mocy ustaw krajowych, konwencji i porozumień międzynarodowych * dla ochrony przed nieuczciwa konkurencja * dla nazw handlowych i firmowych Dobra niematerialne – ochrona samodzielna np. CocaCola. Uznaje się: • dobra osobiste, • przedmioty własności intelektualnej, • pieniądze, • papiery wartościowe, • różne postacie energii. Własność przemysłowa stanowi część własności intelektualnej, obejmującą ochronę: - wynalazków, - wzorów użytkowych, - wzorów przemysłowych, - technologii i sekretów przemysłowych, - znaków towarowych i usługowych, - nazw handlowych, - oznaczeń i nazw pochodzenia - topografii układów scalonych - projektów racjonalizatorskich - nowych odmian roślin Akty prawne dotyczące WI Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi prawo własności intelektualnej w Polsce są ustawy: • O prawach autorskich i prawach pokrewnych, • Prawo własności przemysłowej, • O ochronie baz danych, • O zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Oraz: • Kodeks Cywilny • Ratyfikowane umowy międzynarodowe • Dyrektywy UE Patent –dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia. Wynalazek - to w powszechnym rozumieniu nowy pomysł lub rozwiązanie w dowolnym obszarze aktywności człowieka: a) musi być nowy- Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest częścią stanu techniki światowej, czyli: jeśli przed datą zgłoszenia, nie został udostępniony do wiadomości publicznej, w szczególności przez: publikację, jawne stosowanie lub wystawienie na wystawie publicznej b) musi posiadać poziom wynalazczy- wynalazek nie wynika w sposób oczywisty ze znanego stanu techniki c) musi nadawać sie do przemysłowego stosowania -wynalazek umożliwia uzyskanie określonego wytworu lub wskazuje sposób możliwy do zastosowania w działalności przemysłowej (także w rolnictwie), gotowość do urzeczywistnienia rozwiązania w sposób powtarzalny Espacenet – wyszukiwarka patentów Dokumentacja zgłoszeniowa * podanie * opis * zastrzeżenie * skrót * rysunki * dowód pierwszeństwa * poświadczenie instytucji depozytowej * oświadczenie zgłaszającego Etapy w postępowaniu * data zgłoszenia * klasyfikacja * badanie formalnoprawne * badanie prawa * ogłoszenie o patencie * badania merytoryczne * wydanie dokumentu patentowego Za wynalazki nie uważa się: * odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych * wytworów o charakterze jedynie estetycznym * planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier * wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wskazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki * programów do maszyn cyfrowych Patentów nie udziela się na: * wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami (moralność, religijność) * odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli * sposoby leczenia ludzi i zwierząt	Do zadań Urzędu Patentowego należy w szczególności: • przyjmowanie i badanie zgłoszeń dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych, dokonanych w celu uzyskania ochrony; • orzekanie w sprawach udzielania patentów i dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, a także praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych; • rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym; • prowadzenie rejestru patentowego oraz rejestrów: wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych; • wydawanie organu urzędowego pod nazwą Wiadomości Urzędu Patentowego; • wydawanie Biuletynu Urzędu Patentowego; • udział w pracach organów międzynarodowych z tytułu zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych w sprawach z zakresu własności przemysłowej, w szczególności Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej; • prowadzenie centralnego zbioru polskich i zagranicznych opisów patentowych. Patent europejski - to patent przyznawany przez Europejski Urząd Patentowy na mocy Konwencji o udzielaniu patentów europejskich. Udzielany jest na terenie państw które należę do Europejskiej Organizacji Patentowej. Wzór użytkowy - to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotów o trwałej postaci. Prawo ochronne na wzór użytkowy nie może zostać udzielone na rozwiązania nieokreślone przestrzennie, w szczególności takie jak: - sposoby (określone następującymi po sobie czynnościami np. sposób wytwarzania produktu), - układy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne bądź algorytmy (charakteryzowane przez strukturę połączeń elementów lub bloków), - wytwory bezpostaciowe, jak np. substancja płynna, maść, środek farmaceutyczny, lek, itp., - zastosowania (nowe zastosowanie substancji, lub użycie takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie). Znak towarowy – prawnie chroniony, niepowtarzalny element produktu, skutecznie odróżniający go od produktów konkurencyjnych. Znakiem towarowym może być w szczególności nazwa, fraza, symbol, logo, projekt, obraz, kształt produktu, motyw, melodia użyty przez przedsiębiorcę w obrocie gospodarczym w celu uzyskania jednoznacznej identyfikacji swoich towarów lub usług wśród konsumentów. Do czego służy znak towarowy -poprawia łączność z konsumentami -reklamuje towar, marke -pełni funkcję jakościową oraz informującą -pozwala na szybkie ustalenie źródeł pochodzenia -pozwala odróżnić towar spośród podobnych Co może być znakiem towarowym - wyraz, zdanie, slogan - znaki słowno-graficzne - znak graficzny, rysunki - forma towaru, opakowanie - kompozycje kolorystyczne Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, na którą składają się cechy linii, konturów, kształtów, kolorystyka, struktura lub materiał wytworu oraz jego ornamentacja. Wzory przemysłowe dotyczą ozdobnych lub estetycznych elementów towaru. Wzorem przemysłowym jest forma, wygląd produktu spełniający określone kryteria, a nie sam produkt. Wzorem przemysłowym mogą być, np.: meble, biżuteria, sprzęty gospodarstwa domowego, kroje ubrań, wystroje wnętrz, wzory stron internetowych, zabawki. Co daje ochrona wzorów przemysłowych - gwarantuje skuteczną ochronę opisanej zewnętrznej postaci wytworu. Wyłączna ochrona zapewnia natomiast bezpieczeństwo produkcji, a następnie wypromowania produktu i jego dystrybucji. Pozwala także w skuteczniejszy sposób walczyć z naśladownictwem wzoru przez konkurencję. Produkt bezpieczny –produkt, który w warunkach jego użytkowania, w zależności od rodzaju produktu sposób działania i wszelkie jego użytkowanie nie stwarza zagrożenia dla konsumenta Podróbką –produkt, który został nielegalnie oznaczony zarejestrowanym przez inną firmę znakiem towarowym. Zewnętrzny wygląd produktu nie różni się od oryginału. Przy ocenie podróbek uwzględnia się: -cechy produktu -Oddziaływanie na inne produkty -Wygląd produktu, jego opakowanie - kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu. Metody walki z podróbkami produktów i marek są: -rejestracja znaku towarowego -stosowanie elementów trudnych do podrobienia -promocja o charakterze informacyjnym -autoryzacja oficjalnych punktów sprzedaży -kontrola autentyczności produktów -szkolenia dla pracowników urzędów celnych -fora internetowe Konsekwencje prawne Ustawa z dnia 30 czerwca 2000r.Prawo Własności przemysłowej Art. 305. Nielegalne używanie znaku towarowego 1. Kto, w celu wprowadzenia do obrotu, oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma prawa używać lub dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 podlega grzywnie. 3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.