Podstawowe techniki druku: druk wypukły, płaski i wklęsły (staloryt), które różnią się między sobą wzajemnym położeniem elementów drukujących i niedrukujących formy. TYPOGRAFIA.                Typografia jest to potoczne określenie techniki drukowania wypukłego, gdzie farba drukarska naniesiona na elementy drukujące (wypukłe) jest następnie przenoszona przez bezpośredni docisk matrycy do papieru. Linie z których powstał rysunek mają brzegi postrzępione i ciemniejsze od partii środkowej. Powodem tego jest wyciśnięcie farby na zewnątrz elementu drukującego. Typowym przykładem druku wypukłego jest drzeworyt. W latach dwudziestych XX wieku w Polsce technika druku typograficznego była słabo rozwinięta. Były to początki organizacji państwowych zakładów, dlatego pierwsze druki banknotów techniką typograficzną nie były najlepszej jakości. Przykładem "usterkowego" druku typograficznego jest banknot o nominale 250.000mkp z datą emisji 25 kwietnia 1923. Obecnie typografii prawie się nie używa do druku banknotów pomimo ogromnego postępu w tej dziedzinie.  DRUK PŁASKI                Elementy drukujące znajdują się w jednej płaszczyźnie z elementami niedrukującymi. Odbitki drukarskie uzyskuje się dzięki temu, że elementy drukujące przyjmują farbę drukarską, a elementy niedrukujące nie przyjmują jej. Odbitki drukarskie można otrzymać metodą drukowania bezpośredniego - litografia, lub pośredniego - offset.                Litografia - na wypolerowaną powierzchnię kamienia litograficznego (płyta z piaskowca) nanosi się rysunek kredką litograficzną, tłustą farbą, odpowiednim tuszem lub metodą emulsji fotograficznej. Następnie zakwasza się kamień słabym roztworem kwasu azotowego połączonego z gumą arabską i powleka farbą drukarską. Farba przylega do miejsc zarysowanych, nie zatrzymując się na uodpornionej na nią kwasem powierzchni kamienia. Odbitki wykonuje się na papierze pod prasą. Litografię początkowo używano jako technikę reprodukcyjną, między innymi również do drukowania banknotów, lecz była ona mało wydajna. Przykładem druku litograficznego są banknoty Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej drukowane przez prywatne drukarnie i państwowe zakłady graficzne w latach 1919 - 1920. Banknoty o nominałach 100, 500, 1000 i 5000 złotych z datą emisji 28 lutego 1919 były również drukowane techniką litograficzną przez firmę Waterlow& Sons Limited w Londynie. Drukarnia ta drukowała ponadto techniką algrafii,  używając do tego specjalnych płyt aluminiowych odpowiednio szlifowanych i ziarnowanych. Obecnie litografię i algrafię stosuje się jedynie w grafice artystycznej.                Offset - jest to technika drukowania płaskiego pośredniego, w której farba drukarska przenoszona jest z formy drukarskiej na materiał (np.: papier) za pośrednictwem cylindra, pokrytego warstwą gumy. Odbitka powstała na cylindrze pośrednim zostaje następnie przeniesiona (odciśnięta) na zadrukowywany materiał. jest to bardzo dokładna i wydajna technika druku. Na nowoczesnych maszynach do druku offsetowego można drukować jednocześnie w kilku kolorach z obu stron arkusza. Aktualnie offset w połączeniu z wklęsłodrukiem stanowi podstawową technikę druku banknotów.  WKLĘSŁODRUK (staloryt)                Jest to technika w której wgłębne elementy drukujące formy cylindrycznej (lub płaskiej - heliograwiura) znajdują się poniżej elementów niedrukujących. Proces drukowania polega na nałożeniu farby drukarskiej na powierzchnię cylindra, a następnie usunięcia jej nadmiaru za pomocą rakla, usuwającego farbę z wyższych (niedrukujących) elementów formy. Farba pozostaje tylko w niższych (drukujących) elementach formy tzw. rowkach, skąd przez silny docisk cylindra drukowego zostaje przeniesiona na papier. W celu uzyskania wielu dobrej jakości odbitek z jednej formy drukującej (matrycy) forma ta musi być wykonana z hartowanej stali - stąd nazwa staloryt.                Rozróżniamy dwie techniki druku wklęsłego. Przy wklęsłodruku tzw. "mokrym", papier w procesie drukowania zostaje nawilżony, przez co staje się bardziej miękki i przez docisk głębiej wnika we wgłębne elementy drukujące formy cylindra. Po wysuszeniu niestety kurczy się, zmniejszając jednocześnie rysunek. Zdarza się, że banknoty o identycznym rysunku drukowane "na mokro" mają różne wymiary, jest to spowodowane użyciem do druku papieru o różnej kurczliwości. Aby temu zapobiec opracowano technikę tzw. "suchego" wklęsłodruku (na suchym papierze), który jest bardziej wydajny, gdyż odpada proces nawilżania papieru i suszenie gotowych odbitek, a wydrukowany rysunek zachowuje identyczny wymiar - taki, jaki ma rysunek formy cylindra.                Typowym przykładem różnic w wymiarach rysunku banknotów, wynikłych z różnych technik druku wklęsłego, są banknoty o nominałach: 20, 50, 100 i 500 złotych z datą emisji 1948.                Wklęsłodruk (staloryt) jest w zasadzie stosowany do druku rysunku głównego na awersie banknotu i jest stosunkowo łatwo wyczuwalny opuszkami palców w formie wypukłości. Typografia Druk Płaski Druk Wklęsły  Drukowanie, proces wielokrotnego sporządzania na danym podłożu (papierze, tekturze, folii metalowej lub z tworzywa sztucznego) odbitek tekstu i ilustracji wykonywany przy użyciu maszyn drukarskich z formy drukarskiej powleczonej farbami drukarskimi. Najwcześniejsza metoda drukowania polegała na odbijaniu tekstu i ilustracji wyciętych - analogicznie jak drzeworyt - w drewnianej płycie (tzw. książka blokowa). Techniką tą drukowano teksty w Chinach i Japonii w VIII-IX w. Około 1450 niemiecki drukarz J. Gutenberg do drukowania użył wypukłych czcionek wielokrotnego użytku, z których ręcznie zestawiał tekst tworząc tzw. skład i odbijał go za pomocą prasy przykładając bezpośrednio do kart papieru. Pomysł ten zdominował techniki drukowania do XIX w. włącznie i nadal jest stosowany w technikach drukowania wypukłego. W zależności od tego, które fragmenty formy drukarskiej są elementami drukującymi (tj. w zależności od wzajemnego położenia drukujących i niedrukujących części czcionek) wyróżnia się trzy podstawowe techniki: drukowanie wypukłe, drukowanie płaskie i drukowanie wklęsłe. Odrębną techniką drukowania jest sitodruk, w którym formą drukarską jest napięta na ramę gęsta siatka, a elementami drukującymi są oczka przepuszczające farbę. W technice drukowania wypukłego elementem przyjmującym farbę i drukującym są wypukłe (tj. wystające ponad poziom formy drukarskiej) części czcionek, klisz, stereotypów itp., natomiast partie niedrukujące leżą poniżej nich. Techniki drukowania wypukłego są obecnie w poligrafii szeroko wykorzystywane, a do najbardziej rozpowszechnionych należą fleksografia, typografia i typooffset. Z artystycznych technik graficznych należą tu np. drzeworyt, gipsoryt, linoryt i metaloryt. W technice drukowania płaskiego elementy drukujące znajdują się w zasadzie na tej samej płaszczyźnie, co nie drukująca powierzchnia formy drukarskiej. W technice tej wykorzystuje się zjawisko przyjmowania farby przez natłuszczone specjalnym preparatem fragmenty powierzchni formy i odpychania farby przez fragmenty nienatłuszczone. Powierzchnią taką jest z reguły cynkowa lub aluminiowa blacha, a także płyta kamienna. Do technik drukowania płaskiego zalicza się światłodruk (zw. heliotypią lub fototypią) i często stosowany offset, a w grafice algrafię, cynkografię i litografię. W technice drukowania wklęsłego miejsca drukujące znajdują się na formie drukarskiej poniżej poziomu miejsc niedrukujących. Elementami drukującymi są tu powstałe mechanicznie lub przez wytrawienie zagłębienia na metalowym cylindrze lub płaskiej płycie. W zagłębieniach tych zatrzymuje się farba (jej nadmiar jest zgarniany z powierzchni cylindra lub płyty specjalnym nożem), która następnie zostaje przeniesiona na podłoże. Technikami drukowania wklęsłego są (wyszła już z użycia) heliograwiura i powszechna obecnie rotograwiura. Należy tu także wiele artystycznych technik graficznych, np. akwaforta, akwatinta, ceratoryt, fluoroforta, mezzotinta, miedzioryt, miękki werniks, staloryt, suchoryt i in. Szereg podziałów drukowania idzie za klasyfikacją maszyn drukarskich. I tak wyróżnia się rodzaje drukowania: w zależności od postaci papieru (lub innego rodzaju podłoża) drukowania arkuszowe (wykonywane na pociętych arkuszach) i drukowania zwojowe (gdzie podłożem jest odwijana z rolki wstęga papieru); drukowania jednostronne (na jednej stronie podłoża) i dwustronne (na obu jego stronach). Biorąc pod uwagę kształt formy drukarskiej wyróżnia się drukowanie płaskie (wykonywane przy pomocy płaskiej formy drukarskiej) i drukowanie rotacyjne (w którym giętka polimerowa lub metalowa forma drukarska jest półokrągła lub cylindryczna, np. klisza fotopolimerowa, płyta offsetowa lub cylinder rotograwiurowy). Ze względu na sposób przenoszenia obrazu wyróżnia się drukowanie bezpośrednie (gdzie odbitka jest wykonana bezpośrednio przez formę stykającą się z podłożem) i drukowanie pośrednie, w którym odbitkę uzyskuje się dzięki pomocniczej formie pośredniej (np. tzw. cylinder pośredni w technice offsetu), na którą jest przenoszony obraz z formy-matki. Rozróżnia się drukowanie jednokolorowe (wykonywane z formy drukarskiej pokrytej jednym kolorem), drukowanie wielokolorowe (uzyskiwane przy pomocy wielu form, z których każda przenosi inną barwę) oraz drukowanie wielobarwne (wykorzystujące zjawisko uzyskiwania wszystkich barw pochodnych przez nałożenie na siebie w druku trzech barw podstawowych, uzupełnionych jeszcze o czarną barwę w celu osiągnięcia większej plastyki). W technice drukowania wielobarwnego reprodukowany obraz rozkłada się - metodą fotomechaniczną lub elektroniczną (przy użyciu filtrów optycznych o barwach dopełniających) - zazwyczaj na trzy barwy podstawowe (żółtą, czerwoną i niebieską), otrzymując negatywowe wyciągi poszczególnych barw. Np. dla wykonania wyciągu barwy czerwonej stosuje się filtr zielony, dla barwy niebieskiej - pomarańczowy, żółtej - niebieski. Filtry te przepuszczają barwę sobie tylko właściwą (np. filtr niebieski przepuszcza tylko barwę niebieską) i zatrzymują pozostałe barwy, przez co np. w przypadku filtru niebieskiego miejsca na negatywie odpowiadające barwie żółtej będą w jakimś stopniu przezroczyste (barwa żółta zostanie “wytłumiona”). Następnie z wyciągów tych wykonuje się oddzielne dla każdej barwy formy drukarskie i drukuje na podłożu, z reguły w kolejności: żółta, czerwona, niebieska, czarna. Dla niektórych technik drukowania wyciągi są nadto rastrowane (raster). Technika drukowania wielobarwnego z kilku form była znana już w XV-XVI w. Nowoczesna, oparta na fotograficznych wyciągach barwnych technika drukowania wielobarwnego opiera się na teorii barw angielskiego fizyka J.C. Maxwella. Odbitki wielobarwne można uzyskiwać za pomocą różnych technik, np. offsetu, rotograwiury, sitodruku, typografii, typooffsetu itp. Zobacz również: Drukarstwo Inne na ten temat: Drukarska forma, Drukarskie maszyny, Farby drukarskie, Poligrafia, Europa, Podłoże drukowe, Drukowanie sitowe, więcej » Zbliżamy się do ważnego etapu produkcji materiału drukowanego – samego drukowania. Przygotowanie reprodukcji i filmu jest już zakończone, barwna odbitka próbna jest skorygowana i zatwierdzona, a więc nadszedł czas na impozycję – tzn. ułożenie stron w taki sposób, by zostały wydrukowane we właściwej kolejności – oraz wykonanie filmu i formy drukowej, względnie bezpośrednie wykonanie formy techniką Computer-to-Plate (CTP) lub bezpośrednie drukowanie na cyfrowej maszynie drukującej. Poniżej przedstawiono niektóre często stosowane metody drukowania, a także wskazano najważniejsze czynniki, które należy uwzględnić przy drukowaniu na papierze niepowlekanym.
Druk cyfrowy jest ogólnym określeniem dla całej grupy nowych metod drukowania, jakie pojawiły się na początku lat 90. Co roku pojawiają się nowe maszyny i nowe technologie drukowania cyfrowego. W przeszłości – i w pewnym zakresie również obecnie – druk cyfrowy był stosowany głównie do małych nakładów, jednakże wraz z rozwojem technologii i jakości zwiększyły się także możliwości w tym zakresie. Aspektem wspólnym dla wszystkich metod druku cyfrowego jest fakt, że cały proces od komputera do papieru odbywa się bez przerywania cyfrowego przepływu danych: tekstu i grafiki. Mówiąc krótko, do przeniesienia koloru na papier nie są potrzebne żadne nośniki pośrednie, takie jak filmy czy formy drukowe. Ponadto, informacje są przenoszone na nowo dla każdego indywidualnego wydruku, co oznacza, że partie tekstu i grafiki mogą być za każdym razem wymieniane bez spowalniania tempa drukowania. Zmieniane informacje noszą nazwę zmiennych danych, a ich prawidłowe zastosowanie w ogromnym stopniu zwiększa wartość drukowanych materiałów. Poniżej opisujemy dwa główne typy drukowania cyfrowego – drukowanie z wykorzystaniem tonera w druku kserograficznym i laserowym oraz drukowanie z wykorzystaniem atramentu w druku atramentowym – wyjaśniając przy tym kwestie, które mają szczególne znaczenie dla zadruku papieru niepowlekanego. Inną prezentowaną tu techniką jest stosowanie druków personalizowanych, stanowiących połączenie druku cyfrowego i tradycyjnego.
Rotograwiura, podobnie jak fleksografia, jest rotacyjną metodą drukowania zwojowego. Różnica polega na tym, że rotograwiura jest skomplikowaną, a więc kosztowną metodą, która opłaca się tylko przy naprawdę wysokich nakładach. Złożoność metody i koszt produkcji cylindra drukującego są powodem wysokiego poziomu kosztów inwestycji początkowej. W rotograwiurze stosuje się wytrawianie lub grawerowanie dużych cylindrów w taki sposób, by powstały kałamarzyki o różnej głębokości i wielkości. Podczas drukowania kałamarzyki te napełniają się farbą, która jest następnie przenoszona na papier prowadzony między cylindrem drukującym a cylindrem dociskowym. i Rotograwiura pozwala uzyskać bardzo wysoką jakość druku nawet na papierze o niskiej gramaturze, jednakże stawia wysokie wymagania w odniesieniu do takich właściwości papieru, jak gładkość, powierzchnia i chłonność farby. Papier niepowlekany rzadko zachowuje się dobrze przy drukowaniu rotograwiurowym i generalnie zalecane jest tu stosowanie papieru powlekanego.
Prawdopodobnie wszystkim znane są takie dokumenty, jak wyciągi bankowe, faktury, itp., które zawierają „zmienne dane”, tzn. tekst i cyfry, które zmieniają się za każdym razem. Dokumenty te są zazwyczaj drukowane na jednokolorowych maszynach cyfrowych, gdzie czarny tekst i cyfry są drukowane na arkuszach lub zwojach, które zostały wcześniej zadrukowane w kolorze – zazwyczaj nadrukowany jest logotyp lub podobne elementy – na tradycyjnej maszynie drukującej. Taka jest metoda produkcji druków personalizowanych. i Przy zadrukowywaniu druków personalizowanych niezwykle istotny jest wybór odpowiedniego papieru niepowlekanego, nadającego się do obu wymienionych powyżej metod drukowania. Również stosowana farba musi być odpowiednia do obu metod. Podobnie jak w przypadku wielu innych technik cyfrowych, ważna jest wilgotność papieru. Technologia offsetowa wymaga dodania do papieru roztworu zwilżającego i farby, co prowadzi do wzrostu jego wilgotności. Dlatego, jeżeli pierwotna wilgotność papieru – przed dodaniem roztworu zwilżającego – jest wysoka, mogą się pojawić problemy na następnym etapie, tzn. na etapie drukowania cyfrowego – personalizacji. W związku z tym zalecane jest, aby ilość roztworu zwilżającego na etapie drukowania offsetowego była ograniczona do minimum, nawet jeżeli papier jest specjalnie przystosowany do drukowania druków gotowych.
Druk atramentowy polega na natryskiwaniu na papier ciekłej farby (atramentu) w postaci kropelek, które tworzą punkty w taki sam sposób, jak przy drukowaniu offsetowym. Istnieją dwa główne typy druku atramentowego: technologia ciągłego strumienia kropelek – krople tworzone są przy zastosowaniu wysokiego ciśnienia, a do sterowania kroplami służą ładunki elektryczne oraz technologia pojedynczej kropli, polegająca na pokrywaniu powierzchni strumieniem pojedynczych kropelek dokładnie w miejscach ich przeznaczenia. Druga metoda jest najczęściej spotykana w drukarkach biurowych i drukarkach tekstowych, natomiast metoda strumienia ciągłego nadaje się lepiej do szybszej i bardziej zaawansowanej produkcji. Technologia atramentowa rozwija się w szybkim tempie i na rynku dostępnych jest obecnie wiele różnego rodzaju urządzeń pracujących w tej technologii, począwszy od niedrogich drukarek domowych, a skończywszy na bardzo wysokiej jakości drukarkach wielkoformatowych i maszynach drukujących o bardzo dużej wydajności. Co więcej, nie wydaje się, by rozwój ten miał się zatrzymać. i Większość rodzajów papieru niepowlekanego zaklejanych powierzchniowo nadaje się do różnych metod drukowania atramentowego. Z uwagi na fakt, że atrament jest płynny i stosunkowo rzadki, musi on zostać wchłonięty i utrwalony na papierze w odpowiedni sposób. Normalny papier niepowlekany charakteryzuje się dość wysoką chłonnością, lecz ponieważ krople rozpływają się, zachodzi mniej więcej takie samo zjawisko, jak przyrost punktu rastrowego w druku offsetowym. Zatem abyśmy mogli uzyskać naprawdę dobry rezultat, powierzchnia papieru powinna być w pewien sposób wykończona, tak by mogła szybko wchłonąć i utrwalić farbę.
Metody cyfrowe oparte na kserografii są często wykorzystywane w drukarkach laserowych i fotokopiarkach. Polegają one na zastosowaniu suchego tonera, tzn. barwnego proszku. Liczba kolorów w maszynach jest różna, niektóre korzystają tylko z czerni (określane w branży jako jednokolorowe), a inne wykorzystują kilka kolorów. Proces kserograficzny zaczyna się od wytworzenia w tonerze ładunków elektrycznych. Podczas drukowania obrazu w miejscach, które mają być zadrukowane, jest wytwarzany ładunek elektryczny o potencjale przeciwnym do potencjału tonera, w wyniku czego cząsteczki proszku są przyciągane elektrostatycznie i przywierają do naładowanych powierzchni papieru. Gdy proszek znajdzie się w odpowiednich miejscach, zostaje utrwalony na papierze – zazwyczaj poprzez działanie podwyższonej temperatury, co powoduje jego stopienie się na powierzchni papieru. Toner utrzymuje się na powierzchni papieru, a nie jest przez niego wchłaniany, co jest wyczuwalne, gdy przeciągniemy palcem po powierzchni. Z uwagi na fakt, że temperatura jest głównym czynnikiem tego procesu, wilgotność papieru odgrywa bardzo ważną rolę. Zbyt duża ilość wilgoci powoduje, że podczas utrwalania z papieru wydziela się woda, co prowadzi do jego wyginania się i zwijania. Zbyt suchy papier może natomiast stwarzać problemy z ładunkami elektrostatycznymi. Bardzo ważna jest również przewodność papieru. Jeżeli jest ona nieodpowiednia, toner nie będzie do niego przywierać. Na przewodność wpływa w pewnym stopniu również wilgotność papieru. Należy pamiętać o tym, że istnieją znaczne różnice temperatury drukowania pomiędzy poszczególnymi typami i markami maszyn drukujących, a także o tym, że w niektórych maszynach temperatura podnosi się w bezpośrednim kontakcie z papierem, a w innych nie. Oznacza to, że skutki nieodpowiedniego poziomu wilgotności mogą być różne, w zależności od wykorzystywanej maszyny. i Aby zachować właściwy poziom wilgotności – tzn. poziom uzyskany w wyniku klimatyzacji papieru w fabryce lub w magazynie dostawcy – bardzo ważne jest ponowne szczelne zamykanie opakowania i utrzymywanie kontrolowanego poziomu wilgotności w hali maszyn drukujących. Należy również sprawdzić, czy wilgotność papieru jest odpowiednia dla wykorzystywanego typu maszyny. Warto też pamiętać o tym, że termiczne drukowanie cyfrowe wysusza nieco papier, co trzeba uwzględnić przed rozpoczęciem operacji wykańczających. Metody cyfrowe oparte na suchym tonerze są idealne dla papieru niepowlekanego, ponieważ toner nie jest wchłaniany przez papier i przyrost punktu rastrowego nie stanowi problemu. Możliwe jest również drukowanie z zastosowaniem większego stopnia pokrycia powierzchni, co pozwala uzyskać lepszą reprodukcję obrazu. Nie jest jednak wskazane stosowanie papieru niepowlekanego o zbyt dużej chropowatości, szczególnie w przypadku druku kolorowego, ponieważ przy istniejącej obecnie technologii trudno jest uzyskać równomierną warstwę tonera na zbyt chropowatej powierzchni. Istnieją również metody drukowania cyfrowego wykorzystujące toner ciekły. Proces ten przebiega jednak bardzo podobnie do procesu opartego na suchym tonerze – ciekły toner jest również przenoszony za pomocą ładunków elektrycznych, najpierw na gumowy obciąg, a następnie na papier.
Offset jest dominującą obecnie techniką drukowania. Metoda ta posiada wiele odmian, jednakże niezależnie od odmiany offset w każdym przypadku jest oparty na litografii. Technika ta bazuje z kolei na opozycji lub mówiąc inaczej na wzajemnym oddziaływaniu wody i farby drukowej. Z tego powodu metoda ta jest również czasami określana mianem offsetu mokrego lub wodnego. Proces ten przebiega zasadniczo w następujący sposób: farba jest przenoszona na papier za pośrednictwem obciągu gumowego, który odbiera ją z formy drukowej. Płyta stanowiąca formę drukową jest najpierw naświetlana po to, by niektóre jej obszary nie przyjmowały wody, a przyjmowały farbę (elementy hydrofobowe/oleofilowe), natomiast inne zachowywały się odwrotnie, tzn. przyjmowały wodę, a nie przyjmowały farby (elementy hydrofilowe/oleofobowe). Dlatego też roztwór zwilżający odgrywa kluczową rolę przy drukowaniu offsetowym. Dzięki niemu farba jest przenoszona tylko na drukujące powierzchnie formy, w wyniku czego drukowanie przebiega bez problemów. Aby drukowanie odbywało się prawidłowo, roztwór zwilżający musi charakteryzować niskie napięcie powierzchniowe, dzięki czemu dobrze pokrywa on elementy niedrukujące. W tym celu dodawane są do roztworu różne substancje chemiczne, często alkohol. Substancje te regulują między innymi wartość współczynnika pH i twardość roztworu. Metodą alternatywną jest suchy (bezwodny) offset, gdzie roztwór zwilżający jest zastąpiony określonym materiałem chemicznym na powierzchni płyty drukowej. Obejrzyj przykłady w naszej Galerii! i Jak wspomniano wcześniej, poszczególne etapy procesu drukowania powodują przyrost punktu rastrowego, zjawisko nasilające się bardziej na papierze niepowlekanym niż na papierze powlekanym. Z tego powodu przyrost punktu rastrowego musi być uwzględniony przy przygotowywaniu reprodukcji i filmu, ponieważ błędów popełnionych na tym etapie często nie można skorygować w drukarni. Możliwa jest jednak pewna korekta w przypadku zastosowania nadmiernej kompensacji na etapie reprodukcji. W tym celu należy zwiększyć docisk i ilość farby na maszynie drukującej. Chodzi tu o docisk pomiędzy cylindrem pośrednim (gumowym) a cylindrem dociskowym (drukowym), między którymi przechodzi papier. Zmniejszenie odległości między tymi dwoma cylindrami zwiększa docisk, który wtłacza farbę w papier i jego nieregularną powierzchnię. Drukowanie offsetowe Na górnym cylindrze znajduje się płyta, która przyjmuje roztwór zwilżający i farbę drukową. Farba jest przenoszona na obciąg gumowy na środkowym cylindrze, który z kolei przenosi ją na papier. U dołu znajduje się cylinder dociskowy. Farba drukowa stanowi zawsze istotny czynnik. We wszystkich metodach druku czterokolorowego stosowane są podstawowe kolory drukarskie – CMYK. Są one transparentne (przezroczyste) i składają się na system określany w branży poligraficznej jako system kolorów subtraktywnych – drukowane warstwa na warstwie w połączeniu odtwarzają różne odcienie obrazu. Farby są oczywiście dostosowane do poszczególnych technik drukowania, lecz mimo to należy je zawsze sprawdzić, aby upewnić się, czy są one odpowiednie do drukowania na papierze niepowlekanym i czy się dobrze na nim utrwalają. Przedstawiliśmy zatem podstawy offsetu, lecz musimy jeszcze opisać dwa różne rodzaje drukowania offsetowego: offset arkuszowy i offset zwojowy.

	Offset arkuszowy
Offset arkuszowy i offset zwojowy to dwie najczęściej stosowane techniki drukowania. Offset arkuszowy jest wykorzystywany do wszystkich rodzajów papieru używanych obecnie w branży poligraficznej. Drukowanie arkuszowe może być stosowane zarówno do małych, jak i dużych nakładów, i zawsze pozwala uzyskać wysoką jakość. Dlatego też jest często wykorzystywane przy produkcji różnego rodzaju druków reklamowych, plakatów i książek, szczególnie ze względu na fakt, że umożliwia stosowanie zaawansowanych technik obróbki końcowej. Mówiąc krótko i w dużym uproszczeniu: offset arkuszowy polega na umieszczeniu palety arkuszy papieru w jednym końcu maszyny drukującej, wprowadzeniu ich do maszyny i odebraniu zadrukowanych arkuszy na jej drugim końcu. Oczywiście w trakcie tego procesu mają miejsce najróżniejsze operacje. Ssawki podające pobierają po jednym arkuszu i kolejno podają arkusze do maszyny. Następnie arkusze przechodzą przez jeden lub kilka zespołów drukujących, gdzie zostają pokryte farbą. Liczba zespołów drukujących może być różna, przy drukowaniu czterokolorowym jest ich oczywiście cztery. Często występuje jeszcze jeden zespół drukujący, wykorzystywany do nakładania dodatkowego koloru lub lakieru. Maszyna nosi wtedy nazwę maszyny pięciokolorowej. Arkusze są zazwyczaj zadrukowywane najpierw z jednej strony, chociaż niektóre maszyny wielokolorowe potrafią drukować równocześnie po obu stronach. Zespoły drukujące nastawia się, określając, jaka ilość farby powinna być przenoszona na formę drukową. Reguluje się również docisk dwóch cylindrów, między którymi przechodzi papier.  i Jak już wspomniano, drukując na papierze niepowlekanym należy zawsze stosować dużą ilość farby. Ponadto należy zwiększyć docisk, tak aby farba rzeczywiście weszła w nieco nierówną powierzchnię papieru. Jednakże proces ten zakłada, że reprodukcja i filmy zostały przygotowane prawidłowo, gdyż w przeciwnym razie zachodzi ryzyko przetłoczenia, a co za tym idzie, powiększenia punktów. Jak wiemy, skutkiem tego może być odbijanie się obrazu z sąsiedniego arkusza, rozmazywanie się farby, słaby kontrast w ciemnych obszarach i tak dalej. Z drugiej strony, zbyt mała ilość farby powoduje powstanie płaskiego i bezbarwnego obrazu. Warto więc powtórzyć, że najlepiej jest dokonać większej kompensacji przyrostu punktu rastrowego na etapie reprodukcji i zwiększyć docisk oraz ilość farby w maszynie. Należy również pamiętać o tym, że farba w maszynie arkuszowej musi być przystosowana do drukowania na papierze niepowlekanym. Najlepiej stosować farby roślinne, które utrwalają się przez utlenianie, tzn. wysychają pod wpływem tlenu zawartego w powietrzu. Warto też wspomnieć, że czas schnięcia farb na papierze niepowlekanym może być nieco dłuższy niż na papierze powlekanym. Arkusze opuszczające kolejno maszynę drukującą muszą wyschnąć, a ponieważ czas schnięcia może wynosić nawet do 24 godzin lub więcej, w celu uniknięcia odciskania się obrazu z sąsiedniego arkusza na papier należy nanieść proszek do napylania, gwarantujący, że arkusze nie będą się z sobą stykać. Powoduje to również powstanie między arkuszami warstewki powietrza, który pomaga farbie wyschnąć. Ważne jest, aby zastosować proszek gruboziarnisty, gdyż w przeciwnym razie jego drobne cząstki mogą utkwić w chropowatej strukturze papieru niepowlekanego, co z kolei eliminuje warstwę powietrza i może również potencjalnie powodować powstanie matowego obrazu. Przy przenoszeniu arkuszy na palety do wyschnięcia zachodzi ryzyko odciskania się farby z sąsiedniego arkusza, jeżeli stos arkuszy jest zbyt wysoki. Dlatego ważne jest utrzymywanie jak najmniejszej wysokości stosów aż do całkowitego wyschnięcia farby.
	Druk fleksograficzny
Metoda drukowania fleksograficznego opiera się na podobnej zasadzie, co pieczątka, tzn. występują tu obszary wypukłe, będące elementami drukującymi oraz obszary wklęsłe, które są elementami niedrukującymi. Stosuje się tu formy drukowe o zmiennej wielkości elementów drukujących, wykonane z tworzywa sztucznego lub z gumy i umieszczone na cylindrze. Fleksografia jest metodą druku wypukłego. i Metoda fleksograficzna jest stosowana do drukowania zwojowego i umożliwia drukowanie z bardzo dużą szybkością. Tą metodą można drukować na większości materiałów i dlatego jest ona często wykorzystywana przy produkcji opakowań. Również fleksografia jest doskonałą metodą zadruku papieru niepowlekanego.
	Offset zwojowy
Metodą najczęściej stosowaną do drukowania dużych nakładów, na przykład broszur, gazet i tygodników, jest offset zwojowy. Drukowanie „ze zwoju” nie daje równie wysokiej jakości druku jak offset arkuszowy, więc przy tym rodzaju offsetu często stosuje się papier o niższej gramaturze. Ponadto offset zwojowy nie daje zbyt dużych możliwości zastosowania zaawansowanych technik obróbki końcowej. Główną zaletą tej metody jest to, że koszt jednostkowy przy dużych nakładach jest o wiele niższy niż w przypadku drukowania arkuszowego. W offsecie zwojowym na maszynie drukującej umieszczany jest duży zwój papieru w postaci długiej wstęgi, która przechodzi przez całą długość maszyny z bardzo dużą szybkością. Istnieją dwa główne typy zwojowych maszyn offsetowych: maszyny z utrwalaniem termicznym (heat-set) i maszyny z utrwalaniem zimnym (cold-set). Wspólną ich cechą jest to, że zarówno zadruk, jak i czynności wykańczające, takie jak złamywanie, cięcie i szycie, prowadzone są bezpośrednio na maszynie. i Szybkość procesu stawia bardzo wysokie wymagania względem czasu schnięcia, tak aby nie dochodziło do odciskania farby z sąsiedniej powierzchni. Dlatego maszyna z utrwalaniem termicznym wykorzystuje do suszenia farby tunel suszący lub promieniowanie ultrafioletowe. Uzyskuje się produkty wysokiej jakości i nie ma problemu z drukowaniem na papierze niepowlekanym. Metoda utrwalania na zimno wykorzystuje inny proces schnięcia – przez absorpcję. Stosuje się przy tym farby szybkoschnące i bardzo ważne jest, by sprawdzić czy wybrany papier jest zgodny z zastosowaną farbą i czy umożliwia jej szybkie utrwalenie. W offsecie zwojowym zazwyczaj zadrukowywane są obie strony wstęgi papieru. W metodzie tej obciąg gumowy przeciwległego zespołu drukującego jest wykorzystywany do uzyskania docisku. i Podobnie jak w przypadku drukowania arkuszowego ilość farby przy drukowaniu na papierze niepowlekanym powinna zostać zwiększona. Jednakże w offsecie zwojowym nie można zwiększyć docisku tak jak w offsecie arkuszowym, więc farba nie może być wtłoczona w papier tak jak to się dzieje w przypadku drukowania arkuszowego.

Techniki druku

Druk offsetowy, to przemysłowa technologia druku najbardziej rozpowszechniona, wykorzystująca formy drukowe do przenoszenia obrazu na papier. Woffsecie drukuje się z farb triadowych (CMYK) niekiedy wzbogaconych przez farby PMS (kolory nie do uzyskania poprzez mieszanie cyanu, magenty, yellow i black np. złoty srebrny, reflexblue, orange itd.)

Druk cyfrowy odmiana druku w której nie występują formy drukowe, ale obraz jest drukowany bezpośrednio z danych komputerowych, najczęściej spotykaną technologią druku cyfrowego jest elektrofotografia i druk atramentowy. Pierwsza z nich, używana w pracy przez nas, wykorzystuje tonery. Druk cyfrowy ze względu na koszt odbitki jest konkurencyjny z offsetem przy niskich nakładach. W kalkulatorach zostało przyjęte 200 arkuszy drukarskich (320x450 mm) jako graniczny nakład od którego drukujemy technologią offsetu.

Sitodruk, to najstarsza z technik druku, nazwa odnosi się do formy drukowej - sita (prostokątnej ramy obciągniętej siatką), które pokrywa emulsja światłoczuła. Wywołanie jej w odpowiednich miejscach tworzy szablon, który przepuszcza farbę. Sitodruk jest wykorzystywany do drukowania jedno- i wielobarwnego, również wielkoformatowego, na papierze, tekturze, foliach i płytach z tworzyw sztucznych, metalach. charakteryzuje się trwałym, odpornym drukiem. Raczej nie drukuje się tą technologią zdjęć, przejść tonalnych. Zobacz też artykuł: Sitodruk – specyficzne ograniczenia.

Techniki druku

We współczesnej poligrafii można wyróżnić dwie podstawowe formy drukowania:

 Drukowanie mechaniczne –analogowe

Drukowanie elektroniczne – cyfrowe

 Obie formy są szeroko rozpowszechnione  i w zależności od pożądanego efektu końcowego można wybierać  dowolną technikę

DRUKOWANIE MECHANICZE  to cztery różne techniki:
drukowanie płaskie
drukowanie wklęsłe
drukowanie wypukłe
 sitodruk
Wszystkie techniki łączy konieczność wykonania form drukowych, za pomocą których przenoszona jest farba drukarska na podłoże.

Przykładem drukowania płaskiego jest druk offsetowy.  Drukowanie w tej technice polega na przenoszeniu farby z formy drukowej na podłoże dzięki właściwościom fizyczno-chemicznym elementów drukujących i niedrukujących formy drukowej.  Elementy niedrukujące posiadają niską adhezję wobec czego nie przenoszą farby.  Farba drukarska przenoszona jest na podłoże z elementów drukujących za pomocą cylindra offsetowego.  W przypadku tej techniki uzyskać można  najmniejszą grubość warstwy farby na papierze.

Wśród maszyn offsetowych wyróżnić można maszyny arkuszowe i zwojowe.

Druk offsetowy jest obecnie najpopularniejszy ze względu na jego  najbardziej wszechstronne wykorzystanie.

 W technice druku wklęsłego forma drukowa posiada elementy drukujące umieszczone  poniżej elementów niedrukujących. Farba drukowa jest nakładana na formę drukową po czym za pomocą specjalnego noża – rakla - jest ona zbierana z elementów niedrukujących a następnie jest przenoszona  bezpośrednio na podłoże. Wśród technik druku wklęsłego można wyróżnić :   

 rotograwiurę (kosztowna technika , wykorzystywana głównie do prac wysokonakładowych, druku barwnych ilustracji, wyrobów dekoracyjnych),

 starodruk (technika stosowana przy produkcji papierów wartościowych, banknotów),

 tampodruk (wykorzystywany do nadruku na powierzchniach nieregularnych , np. długopisów, zabawek)

 W druku wypukłym elementy drukujące w formie drukowej są umiejscowione powyżej elementów niedrukujących. Farba drukarska jest nakładana wyłącznie na elementy drukujące po czym przenoszona jest na podłoże. W druku wypukłym wyróżnia się :

 typografię – technika głównie stosowana  w latach 60-tych;  obecnie zdecydowanie mniej popularna

fleksografia – technika wykorzystywana głównie do zadruku opakowań

 Sitodruk, to forma druku w której wykorzystywana jest forma drukarska w postaci siatki z oczkami, z których część oczek jest zakryta (miejsca niedrukujące).  Przez oczka niezakryte farba jest przeciskana za pomocą rakla i przenoszona na podłoże.  Sitodruk jest metodą bardzo prostą, w zasadzie bez ograniczeń formatowych.  Głównie stosowany jest w przypadku druku niskich nakładów.

 Maszyna do druku offsetowego (firmy HEIDELBERG) umożliwia druk pełnoformatowy w najwyższej jakości;
idealna do druku etykiet, opakowań i innych prac wysokonakładowych.

www.drukuj.net szybkidruk.net technikdruku.pl

1	Techniki druku
2	Jak uzyskać zdjęcie o rozdzielczości nadającej się do druku?
3	W jaki sposób stworzyć dobrą ulotkę
4	Modele Kolorów RGB i CMYK
5	Papier
6	Marginesy
7	Spady - co to takiego?
8	Tekst umieszczony na zdjęciach
9	Kolorowy tekst i tło
10	Czy wydrukowana praca będzie wyglądała tak samo jak na ekranie komputera?
11	Czy powinieneś nam wysłać użyte przez Ciebie w pracy fonty?
12	Zdjęcia
13	Sitodruk – specyficzne ograniczenia
14	PDF
15	Pliki otwarte (czyli pliki zapisane w programach CorelDraw itp.)
16	Pliki postsriptowe do druku cyfrowego
17	Wymiary publikacji do sitodruku
18	Wymiary publikacji do druku cyfrowego:
19	Wymiary publikacji do druku offsetowego
20	Jaki format plików najlepiej nadaje się do druku?
21	Rozdzielczość - kilka zasad do zapamiętania
22	Ważne uwagi o RGB i CMYK