Koło zębate - element czynny przekładni zębatej oraz element innych mechanizmów takich jak sprzęgło zębate, pompa zębata i innych.

W skład koła zębatego wchodzą:

• wieniec zębaty,

• piasta,

• łącznik, łączący piastę i wieniec.

Parametry koła zębatego

• Parametry koła zębatego i zębów Ząb koła zębatego

z – liczba zębów 

d – średnica podziałowa 

• średnica okręgu na którym szerokość wrębu jest równa grubości zęba

– średnica wierzchołkowa 

• średnica okręgu przechodzącego przez wierzchołki zębów

– średnica stóp 

• średnica okręgu przechodzącego przez dna wrębów

– średnica koła zasadniczego 

• czyli wyobrażalnego koła z którego rozwijane są zarysy ewolwentowe boków zębów

p – podziałka obwodowa 

• odległość jednoimiennych boków zębów mierzona na łuku koła podziałowego

- podziałka zasadnicza 

• podziałka mierzona wzdłuż łuku koła zasadniczego

m – moduł zęba 

• parametr charakteryzujący wielkość zębów koła zębatego. Moduły kół współpracujących muszą być takie same. Moduł zęba jest wielkością znormalizowaną przez Polską Normę PN/M-88502.

h – wysokość zęba

• suma wysokości głowy i stopy zęba

– wysokość głowy zęba

– wysokość stopy zęba

y – współczynnik wysokości zęba

• wysokość głowy zęba wyrażona w krotności modułu

y = 1 zęby normalne stosowane w większości przekładni zębatych

y < 1 zęby niskie stosuje się w przekładniach zębatych stożkowych o zębach łukowych, w których koło małe ma niewielką liczbę zębów (od 5 do 10), w przekładniach ślimakowych, w sprzęgłach zębatych, w ewolwentowych połączeniach wielowypustowych

y > 1 zęby wysokie stosowane w pompach zębatych.

x – współczynnik korekcji

przesunięcie zarysu odniesienia przy wykonywaniu koła zębatego wyrażone w krotności modułu

x = 0 koło niekorygowane

x > 0 odsunięcie zarysu odniesienia np. dla uniknięcia podcinania zębów

x < 0 dosunięcie zarysu odniesienia

c – luz wierzchołkowy  zwykle 0,2 modułu

Kształt linii zęba

• zęby proste

• zęby śrubowe

• zęby daszkowe

• zęby łukowe (w przekładniach stożkowych)

Obróbka uzębień

Występuje wiele metod kształtowania uzębień kół zębatych wykonanych z metalu:

• kształtowe

  • frezowanie frezem modułowym krążkowym

  • frezowanie frezem palcowym

  • dłutowanie

  • struganie

  • przeciąganie

• kopiowe

  • struganie wg kopiału

• obwiedniowe

  • dłutowanie metodą Maaga

  • dłutowanie metodą Fellowsa

  • struganie metodą Sunderlanda

  • frezowanie obwiedniowe frezem ślimakowym walcowym lub globoidalnym

  • frezowanie frezem ślimakowym stożkowym

  • frezowanie głowicą frezową z zębami ustawionymi wg okręgu

  • frezowanie głowicą frezową z zębami ustawionymi wg spirali (spiral) Archimedesa

Koła zębate z tworzyw sztucznych wykonywane są głównie metodą wtryskiwania.

wszystkie parametry, proces technologiczny, jego powstawanie, rodzaje noży tokarskich, nakiełki, kły, koniki, szczęki miękkie i twarde, jak to się mocuje, metody pomiaru, budowa suwmiarki, z jaką dokładnością ona mierzy)

Pyta o budowę suwmiarki, noże tokarskie (rodzaje). Druga wykonywana operacja, po piłowaniu to obróbka skrawaniem (w książce jest napisane jak się nazwa ta jakże niezwykła maszyna). Potem trzeba założyć szczęki (każda jest ponumerowana i numerkami montujemy do wrzeciona(chyba tak to się nazywa) Potem jak już obrobimy koło to robimy nakiełki a na koniec wiercimy wiertłem 20stką. Trzeba samemu to zamontowac do konika za pomoca zjebanej korbki która wuj wie jak obsłużyć, ale jak się wsadzi dane urządzenie to trzeba ją mocno przekręcić wtedy się zamocuje ten syf (chyba). Oprócz tego trzeba się uzbroić w stalowe nerwy i wyłożyć laskę na Mileja i udawać że oprócz tego, że jest smieszny to na dodatek jest fajny. Trzeba robić zdjęcia DOSŁOWNIE WSZYSTKIEGO i zapisywac czasy wykonanawcze, pomocnicze itp. (zróbcie sobie najlepiej jakaś tabelkę przed tym ćwiczeniem) Chyba najlepiej sie przygotwać do tego z książki (chyba jedynej jaką przeczytał Krystian w swoim zyciu, ale nie pamiętam nazwy), bo generalnie pyta się o cały proces tworzenia super KOŁA ZĘBATEGO. A i jak piłujecie to tworzywo sztuczne z którego robicie koło to weźcie jak najmniejszy naddatek, bo szybciej będzie się obrabiać ten materiał. To chyba wszystko... a i dokładność mierzenia suwmiarki. frezarka obwiedniowa dyferencjałowa

Nóż tokarski składa się z dwu zasadniczych części: trzonka (chwytu) i części roboczej.

Część chwytająca służy do ustawienia położenia narzędzia względem obrabiarki i jego zamocowania w imaku tokarki. Natomiast część robocza narzędzia obejmuje elementy konstrukcyjne, związane bezpośrednio z pracą narzędzia.

Poszczególne elementy części noża to:

• powierzchnia natarcia,

• powierzchnia przyłożenia,

• główna powierzchnia przyłożenia,

• pomocnicza powierzchnia przyłożenia.

Ostrze - jest to część narzędzia ograniczona powierzchniami natarcia i przyłożenia.

Krawędź skrawająca - stanowi linię przecięcia powierzchni natarcia i przyłożenia. Rozróżnia się skrawającą krawędź główną i pomocniczą.

Naroże - jest to punkt ostrza narzędzia w miejscu przecięcia się krawędzi skrawającej głównej z pomocniczą.

Rodzaje noży tokarskich:

• Noże zdzieraki i wykańczaki - Noże zdzieraki służą do obróbki zgrubnej i odznaczają się masywną budową. Mogą być proste lub wygięte oraz lewe i prawe. Noże wykańczaki są stosowane do obróbki dokładnej i wykańczającej. Zdejmują one cienką warstwę materiału i nie są tak masywne jak zdzieraki.

• Noże odsadzone - mogą być lewe, prawe i obustronne. W nożach lewych i prawych część robocza jest przesunięta w kierunku kciuka lub prawej ręki. Natomiast w nożu odsadzonym obustronnie część robocza jest węższa od chwytu (trzonka) i względem niego jest odsadzona symetrycznie.

• Noże oprawkowe - noże te charakteryzują się małymi wymiarami chwytów. Są mocowane w oprawce nożowej i dopiero wtedy w suporcie.

• Noże zwykłe i kształtowe - w nożach kształtowych zarys krawędzi jest taki jaki ma być zarys części wykańczanej tym nożem. Nóż wykonuje ruch prostopadły do osi obrabianego przedmiotu.

• Noże jednolite - zgrzewane oporowo lub z nakładanymi płytkami są wykonywane z węglowej stali narzędziowej lub ze stali węglowej albo stopowej.

Nakiełek to baza obróbkowa w postaci otworu nieprzelotowego z podcięciem stożkowym bądź łukowym. Stosuje się je do mocowania obracającego się obrabianego przedmiotu na kle.

Wyróżnia się nakiełki

• nakiełki zwykłe (Odmiana A wg PN-EN ISO 6411) - stosowane w przedmiotach, od których nie wymaga się dużej dokładności oraz tam gdzie zostaną one usunięte podczas obróbki.

• nakiełki chronione (Odmiana B wg PN-EN ISO 6411) - powszechnie stosowane do przedmiotów klasy wał, sfazowanie pod kątem 120° chroni powierzchnie pracujące przed wypłynięciem materiału.

• nakiełki łukowe (odmiana R wg PN-EN ISO 6411) - stosowane bardzo rzadko w przypadku materiałów trudnoobrabialnych

Występują ponadto nakiełki nieznormalizowane o zwiększonym kącie rozwarcia (75°, a nawet 90°) stosowane w przypadku wałów ciężkich i z otworem gwintowanym.

Nakiełki można wykonywać na nakiełczarkach z a pomocą nawiertaków oraz na nakiełczarko-frezarkach. W produkcji małoseryjnej i jednostkowej, przy braku dostępu do wymienionych maszyn, nakiełki można wykonywać na tokarkach, wiertarkach i wiertarko-frezarkach przy pomocy specjalnego oprzyrządowania.

miękkie szczęki do tokarki używa sie przeważnie do toczenia elementów z surowych pół fabrykatów ale też do toczenia wszystkiego co jest miękkie budowa jest taka sama jak twardych poza tym szczęki miękkie można przetaczać na tokarkach.