Ćwiczenia Technika mikroskopowania

Wstępne obserwacje mikroskopowe i badania nad morfologią drobnoustrojów wykonujemy używając zwykłego mikroskopu świetlnego. Ze względu na rodzaj mikroskopowania obiektywy można podzielić na tzw. suche i mokre (immersyjne). Preparaty niebarwione, w zawiesinie, np. w kropli wody, przykryte szkiełkiem nakrywkowym, ogląda się za pomocą obiektywów suchych powiększających 10x, 40x, 60x. Preparaty barwione najczęściej obserwujemy obiektywami immersyjnymi, powiększającymi zazwyczaj 100 raz, z zastosowaniem specjalnych olejków. Najlepszym i najczęściej stosowanym olejkiem jest olejek cedrowy o współczynniku załamania światła = 1,55. Specyfika mikrobiologicznych zastosowań mikroskopu polega na tym, że ze względu na małe rozmiary bakterii stosujemy z reguły obiektywy immersyjne o dużym powiększeniu.

Przed przystąpieniem do pracy trzeba sprawdzić czystość mikroskopu, a zwłaszcza czystość jego części optycznych:

1. w razie potrzeby należy przetrzeć suchą ściereczką soczewkę kondensatora, obiektywu i okulary;

2. włączyć mikroskop do zasilania elektrycznego;

3. po uzyskaniu prawidłowego oświetlenia mikroskop jest przygotowany do pracy.

Chcąc uzyskać dobre wyniki obserwacji mikroskopowych, należy przestrzegać następujących zasad:

• ustawić mikroskop 10-15 cm od krawędzi stołu

• przygotowany preparat umieścić na stoliku i docisnąć zaciskami;

• patrząc z boku, za pomocą śruby makrometrycznej zbliżyć maksymalnie stolik z preparatem do soczewki obiektywu.

• patrząc w okular, przy użyciu śruby makrometrycznej, bardzo wolno opuszczać stolik aż do uzyskania zarysu obrazu w polu widzenia;

• śrubą mikrometryczną ustawić jego ostrość.

• przeprowadzić korektę oświetlenia. W przypadku zbyt silnego oświetlenia należy obniżyć położenie zespołu oświetlającego. Regulować kontrast i ostrość obrazu za pomocą przysłony.

• szukać nowych obrazów mikroskopowych przy użyciu śruby do przesuwania preparatu w osi X/Y

Barwione preparaty po przejrzeniu na sucho ogląda się pod obiektywem immersyjnym (100 razy). Podczas obserwacji preparatów z zastosowaniem olejku immersyjnego należy przestrzegać następujących zasad:

• podnieść kondensor niemal do poziomu stolika przedmiotowego;

• nastawić obiektyw powiększający 100 razy;

• umieścić preparat na stoliku przedmiotowym;

• na preparat nałożyć 1-2 krople olejku immersyjnego;

• patrząc z boku (nie przez okular), opuścić tubus śrubą makrometryczną, aż do zanurzenia się w olejku soczewki czołowej obiektywu immersyjnego;

• patrząc przez okular, podnieść bardzo ostrożnie tubus, za pomocą śruby makrometrycznej, do uzyskania zarysu obrazu preparatu;

• śrubą mikrometryczną ustawić potrzebną ostrość obrazu;

• obserwować charakterystyczne elementy preparatu, poruszając szkiełkiem przedmiotowym, za pomocą specjalnych śrubek, w dowolnych kierunkach poziomych (wzdłuż i wszerz);

• przed zdjęciem preparatu ze stolika podnieść tubus;

• po zakończeniu mikroskopowania obiektyw immersyjny natychmiast oczyścić szmatką zwilżoną w benzynie, a następnie drugą szmatką z alkoholem etylowym i przetrzeć irchą do sucha.

ZAWSZE PO ZAKOŃCZENIU MIKROSKOPOWANIA NALEŻY

• usunąć preparat ze stolika, a obiektyw przetrzeć miękką ściereczką

• zostawić mikroskop z obiektywem o najmniejszym powiększeniu w osi optycznej i opuszczonym do samego dołu stolikiem

• mikroskop przykryć pokrowcem