Ćwiczenie 1
Wywiad
Badanie kliniczne skóry
Specyfika zmian skórnych koni
Badania dodatkowe w diagnostyce chorób koni
Opis zwierzęcia: Wiek, Płeć, Rasa, Użytkowość, Wcześniej przebyte choroby
Wywiad
Kiedy był początek choroby
Czy występuje świąd, a jeśli tak to o jakim nasileniu?
Czy jest sezonowe pojawianie się objawów (zima? lato?)
Gdzie były pierwsze zmiany i jak się rozszerzały
Sezonowość
Jeśli objawy latem można podejrzewać:
Atopię (rośliny)
Nadwrażliwość na ukąszenia owadów
Uczulenie na światło
Rośliny toksyczne
Zima
Atopia (roztocza)
pasożyty
Wcześniej podjęte leczenie
• Czy po jego stosowaniu była poprawa czy wręcz przeciwnie?
• Jakie leki były stosowane?
• Jakie dawki, jak droga podania, częstość?
Ocena środowiska
• Inne zwierzęta (konie inne gatunki)
• Ludzie
• Czy zwierzęta były transportowane?
Żywienie
• Czy jest właściwe?
• Może być również przyczyną choroby: alergia pokarmowa (rzadko) lub może być przyczyną uczulenia na światło słoneczne
Badanie kliniczne
• Ocena stanu ogólnego (węzły chłonne, błony śluzowe)
Badanie dermatologiczne
Czytanie skóry!!!!!
• Rozmieszczenie i charakter wykwitów
• Badanie połączenia skóry i błon śluzowych
• Wytwory skóry
Co jest główna przyczyną konsultacji?
Wyłysienia
Grudki/krosty
Strupy/wrzody
Guzy
Zmiany pigmentacji
Świąd
Wykwity obejrzeć pod lupą( krosta podrogowa czy przymieszkowa?)
Rozmieszczenie zmian
• Skóra niepigmentowana – uczulenie na światło słoneczne
• Grzbiet – pasożyty, alergia kontaktowa, dermatofiloza
• Dystalne odcinki kończyn - PDS
Rozpoznanie różnicowe
• Ustalenie najbardziej prawdopodobnych jednostek chorobowych
• Czy za wszystkie objawy kliniczne odpowiedzialna jest tylko jedna jednostka chorobowa ? mix chorobowy
Podejrzenia przy poszczególnych dominujących objawach:
świąd
Choroby pasożytnicze
Choroby alergiczne
Dermatofitoza
wyłysienia
Dermatofitoza
Ropne zapalenia skóry (dermatofiloza)
Reakcje polekowe
Alopecia areata (łysienie plackowate)
Wykwity skórne to... „słowa, które czytane ze skóry” tworzą rozpoznanie
Wykwity pierwotne (efflorescentiae primariae)
Plamka (macula)
Grudka (papula)
Guzek (tuberculum)
Guz (tuber, nodus)
Bąbel (urtica)
Pęcherzyk (vesicula)
Pęcherz (bulla)
Krosta (pustula)
Zaskórnik (comedone)
Wykwity wtórne (efflorescentiae secundariae)
Otarcie (excoriatio)
Nadżerka (erosio)
Rozpadlina (rhagas)
Szczelina (fissura)
Strup (crusta)
Wrzód (ulcus)
Łuska (squama)
Blizna (cicatrix)
Dlaczego robić badania dodatkowe?
Metoda; Wskazania; Uwagi
Lampa Wooda; Microsporum spp.; Szkło powiększające. Wyniki mogą być fałszywie dodatnie lub ujemne
Szczotkowanie sierści; Ektopasożyty
Test z taśmą samoprzylepną; Ektopasożyty, drożdże, bakterie, cytologia; Barwniki
Badanie mikroskopowe włosów; Cykl rozwojowy, morfologia, dermatofity, ektopasożyty; Materiał pobrać w całości
Zeskrobina; Ektopasożyty, dermatofity; Powierzchownie i głęboko (do krwi)
Preparaty odciskowe; Cytologia, mikrobiologia; Barwienie met. DiffQuick lub Gramma
Badania mikrobiologiczne; Identyfikacja mikroflory; Czas
Biopsja skóry; Histopatologia, immunofluorescencja; Tylko zmiany pierwotne, czas
Krew; Serologia, hormony; Wskazania indywidualne
Interpretacja obrazów cytologicznych- kom. zapalne
Czas trwania zapalenia
Ostre: >70% neutrofile
Podostre: 50% makrofagi i 50% neutrofile
Przewlekłe: >50% makrofagi
Schorzenia alergiczne- >10% eozynofile
Ropne zapalenia skóry>80% netrofile fagocytujące lub zdegenerowane (wakuolizacja)
Interpretacja obrazów cytologicznych - komórki zapalne i nowotworowe- Mieszanina komórek zapalnych i nowotworowych (komórki naskórka lub śródbłonka naczyniowego olbrzymie z jądrem i jąderkami) świadczy o możliwości wystąpienia wtórnych procesów zapalnych, ale nie wyklucza nowotworzenia.
Interpretacja obrazów cytologicznych - komórki nowotworowe
- Anizocytoza lub makrocytoza komórek
- Pleomorfizm
- Makrokarioza (stosunek 1:2 lub 1:1)
- Multinukleoza
- Makronukleoza lub anizonukleoza jąderek
- Zaburzenia mitozy
Biopsja
Zmiany rozrostowe (guzy)
- Brak postępów w dotychczasowym leczeniu
- Podejrzenie choroby autoimmunologicznej
- Niegojące się owrzodzenia
- Podejrzenie chorób o wykluczającym się sposobie leczenia (immunosupresja-antybiotyk)
- Choroby genetyczne
- Brak rozpoznania po wykonaniu badania cytologicznego
Istotne dane
Prowadzone leczenie (miejscowe, ogólne)
Dobór miejsca pobrania (obrzeże czy centrum, zmiany pierwotne)
Leczenie powikłań ( zmiany pourazowe, wykwity wtórne)
Przygotowanie pola
Znieczulenie
Ilość wycinków
Utrwalanie
Transport
Pismo przewodnie (podejrzenie grzybicy, leki)
Diagnostyka alergologiczna
Testy in vivo – śródskórne
Testy in vitro – oznaczanie poziomów przeciwciał
Dieta eliminacyjna – co najmniej 3-4 tygodnie
Badanie hodowlane
- Bardzo istotne w przypadku podejrzenia grzybic (podłoże Sabourauda lub DTM)
- W przypadku podejrzenia dermatofilozy niezbędna specjalna hodowla w CO2