Wykład III 08.03.2011
Stosunek administracyjno-prawny powstaje w wyniku działalności regulowanej przepisami prawa administracyjnego.
Ma on charakter władczy (tzn. jedna ze stron może samodzielnie decydować o treści tego stosunku, np. wydając zgody, zakazy, nakazy). Jest stosunkiem nierównorzędnym (organ administracyjny pełni dominującą rolę).
Nawiązanie stosunku administracyjno-prawnego następuje:
Gdy organy administracyjne nakładają na obywateli obowiązki lub uprawnienia.
Gdy jednostki nieadministracyjne (osoby fizyczne, prawne) domagają się od organów administracyjnych określonych rozstrzygnięć.
Stosunek administracyjno-prawny istnieje tak długo dopóki jeden z podmiotów (osoba fizyczna, prawna z otoczenia administracyjnego) zachowuje się w sposób pożądany przez drugi podmiot zgodnie z prawem.
Stosunek administracyjno-prawny ma charakter obowiązkowy, oznacza to ograniczoną swobodę lub całkowity jej brak przy współokreślaniu treści stosunku.
Stosunek administracyjno-prawny może rozstrzygać konflikty powstające na tle jego treści w oparciu o procedurę administracyjną.
Sądownictwo administracyjne jest dwu szczeblowe. Żeby zmierzyć zakres przewagi między obywatelem a organem wprowadza się, np. odwołania od wyroku do 2 instancji. Jeżeli dochodzi do postępowania sądowego obowiązkiem organu administracyjnego jest uczestnictwo w nim. Z wyrównywaniem szans wiąże się zasada jawności działania administracji.
Działalność administracji uwarunkowana jest od działania systemu kontrolnego.
Elementy stosunku administracyjno- prawnego:
Przedmiot stosunku administracyjno-prawnego: musi być zawsze określony przez prawo administracyjne, z reguły owym przedmiotem są zadania administracji przypisane do konkretnego organu administracyjnego (podział kompetencji).
Podmioty stosunku administracyjno-prawnego: osoby fizyczne i prawne, jednostki organizacyjne o różnej postaci, posiadające osobowość prawną, instytucje organu administracyjnego.
Może dojść do stosunku administracyjno- prawnego w , którym uczestniczą wyłącznie organy administracyjne- wewnętrzny stosunek administracyjny.
Treścią stosunku administracyjno-prawnego: są uprawnienia i obowiązki. Treść tego stosunku polega na działaniu, znoszeniu czy zaniechaniu obowiązków bądź uprawnień, które mają charakter osobisty, tzn. nie mogą być przenoszone na inne osoby.
Sposoby nawiązywania stosunku administracyjno-prawnego:
Z mocy prawa- przepis ogólny, który nakłada na nas jakiś obowiązek.
Z racji wydania indywidualnego aktu prawnego.
Przez zgłoszenie się strony z roszczeniem.
Przez określone prawem zachowanie obywatela lub organu administracyjnego.
Stosunek administracyjno-prawny może powstawać przez działanie faktyczne organów administracyjnych lub organów wykonujących funkcje administracyjne.
Podział stosunku administracyjno-prawnego:
Stosunki materialne: odwołują się do części prawa administracyjnego, która dotyczy praw i obowiązków. St. materialne mogą mieć charakter trwały lub działania jednorazowego.
Stosunki procesowe: trwają przez cały okres postępowania administracyjnego.
Stosunki sporo procesowe- rozpoczyna się kiedy decyzje administracyjne zostają zaskarżone.
Stosunki egzekucyjne: wiążą się z zastosowaniem środków przymusu zmuszających stronę stosunku administracyjno- prawnego do podporządkowania się decyzji organu administracyjnego.
Stosunki nadzoru: opierające się na zależności służbowej między osoba przełożonego a podwładnym.