Czy montaż ścianki działowej na poddaszu wymaga ekpertyzy dotyczącej stanu technicznego?
2007-07-23
Informacja o autorze:
Autor współpracuje z Serwisem Budowlanym
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Budowlany
Właściciel wykonał na poddaszu ściankę działową, której montaż nie wymaga pozwolenia ani zgłoszenia. Czy w związku z tym organ nadzoru budowlanego powinien przeprowadzić postępowanie i nakazać sporządzenie ekspertyzy co do stanu technicznego tejże ścianki?
Odpowiedź: Nałożenie przez organ nadzoru budowlanego obowiązku sporządzenia ekspertyzy co do stanu technicznego na podstawie ogólnej regulacji art. 81c prawa budowlanego jest możliwe jedynie wówczas, gdy organ ten prowadzi stosowne postępowanie, w tym między innymi określone w art. 50 i art. 51 postępowanie naprawcze. Postępowanie to jednak może być prowadzone tylko wówczas, gdy zachodzą ku temu podstawy określone w art. 50 prawa budowlanego. Jeżeli zatem prace budowlane nie wymagają prowadzenia postępowania naprawczego organ nie jest władny uruchamiać jego biegu.
Uzasadnienie: Regulacja art. 50 Prawa budowlanego odnosi się do takich robót budowlanych, które wymagają pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, ale które nie są budowami w rozumieniu art. 3 pkt 6 prawa budowlanego [por. uchwała NSA z dnia 20 października 1997 r., OPS 3/97, ONSA 1998, nr 1, poz. 3], ale także do robót budowlanych, które co prawda są budowami i zostały zgłoszone, jednak ich zgłoszenie zostało dokonane wadliwie oraz do robót w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska lub w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
W konsekwencji postępowanie naprawcze, o którym mowa w art. 50 i art. 51 prawa budowlanego można prowadzić jedynie wówczas, gdy spełniona jest którakolwiek z przesłanek wskazanych w art. 50 ust. 1. Jeżeli zamierzenie, nie stanowi budowy nie ma oczywiście podstaw do stosowania art. 48 prawa budowlanego. W tej kwestii wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 kwietnia 2004 r. IV SA 1537/03 LEX nr 164470, w którym podniesiono, że przepis art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118) dotyczy jedynie sytuacji, gdy bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia wybudowano obiekt budowlany lub jego cześć. Natomiast wewnętrzna ścianka działowa nie stanowi sama w sobie obiektu budowlanego ani też jego części. Przeciwne rozumienie prowadziłoby do wniosku, że każdy element składowy budynku (np. pełniący funkcję dekoracyjną filar) stanowi jego część w rozumieniu przepisu art. 48.
Z kolei, jeżeli zamierzenie nie wymagało ani budowy ani zgłoszenia, oraz co istotne nie mieściło się w katalogu innych niż robót budowlanych, a ponadto nie zaistniały pozostałe przesłanki (art. 50 ust. 1 pkt 2-4 prawa budowlanego), nie ma podstaw do stosowania trybu naprawczego, o którym mowa w art. 50 i 51 prawa budowlanego.
Jeśli chodzi natomiast o istotę normy uprawniającej właściwe organy administracji publicznej do stosowania instrumentów prawnych unormowanych w art. 81c ust. 2 prawa budowlanego - w tym obowiązku dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz, w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do robót budowlanych zwrócić należy uwagę na następujące kwestie. Umiejscowienie przepisu art. 81c prawa budowlanego w rozdziale zawierającym regulacje ustrojowe, obejmujące kompetencje właściwych organów, pozwala stwierdzić, że powołane przepisy mają charakter ogólny i znajdują zastosowanie w każdym przypadku, w którym na mocy przepisu szczególnego organ nadzoru budowlanego żąda dostarczenia dokumentów o charakterze wskazanym w art. 81c ust. 3 prawa budowlanego. Należy nawiązać w tym miejscu do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2000 r. (II SA/Gd 2016/98), w uzasadnieniu którego stwierdzono, że przepis art. 81c ust. 2 ma charakter ogólny i procesowy i powinien być stosowany w związku z odpowiednimi przepisami szczególnymi ustawy Prawo budowlane. Ponadto w ocenie sądów administracyjnych nałożenie przez organ nadzoru budowlanego na właściciela lub zarządcę nieruchomości obowiązku wykonania ekspertyzy, stosownie do ww. przepisu Prawa budowlanego, powinno nastąpić jednakże w drodze postanowienia, nie zaś decyzji. Zgodnie z art. 123 Kodeksu postępowania administracyjnego, w toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia. Dotyczą one bowiem poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy. Niewątpliwie obowiązek przedłożenia ekspertyzy technicznej ma charakter dowodowy. Przepis art. 82 ust. 3 nie stanowi jednak samodzielnej podstawy prawnej proceduralnej aktywności organu nadzoru budowlanego. Uprawnienia wynikające z art. 81c prawa budowlanego mają na celu umożliwienie organowi nadzoru budowlanego prawidłowego przeprowadzenia pozostającego w jego właściwości postępowania wyjaśniającego i jak zauważono na wstępie przepis ten ma charakter ogólny i powinien być stosowany w związku z odpowiednimi przepisami szczególnymi powyższej ustawy. Jest oczywiście prawidłowym, aby w toku postępowania naprawczego prowadzonego przez organ nadzoru budowlanego w trybie art. 51 prawa budowlanego wezwać inwestora do przedłożenia stosownej ekspertyzy. Postępowanie takie, jak zauważono powyżej może być prowadzone jedynie wówczas, gdy są ku temu prawnie uzasadnione podstawy. Jeżeli organ nadzoru budowlanego postępowanie naprawcze prowadzi i jest ono prawidłowe, nie ma przeszkód, aby stosowny obowiązek na inwestora nałożyć.
Z punktu widzenia analizy przedmiotowego stanu faktycznego oraz względu na ostrożność procesową rozważenia wymaga, czy budowa ścianki działowej na poddaszu nie stanowi przebudowy obiektu budowlanego w rozumieniu, jakie pojęciu przebudowa nadaje art. 3 pkt 7a prawa budowlanego. Przebudową jest bowiem wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji. Jeżeli bowiem przedmiotowe zamierzenie ma doprowadzić w konsekwencji przykładowo do wyodrębnienia kolejnego lokalu mieszkalnego, należy rozważyć, czy nie następuje w tym zakresie zmiana parametrów użytkowych obiektu, oczywiście innych niż wskazane powyżej parametry, co uzasadniałoby że mamy do czynienia z przebudową lokalu, która jednak reglamentacji prawno budowlanej ewidentnie podlega.
Jak zauważono na wstępie, wstrzymanie robót budowlanych nie może nastąpić na podstawie przyczyn innych niż wskazane w art. 50 ust. 1 prawa budowlanego, chociażby miały charakter istotny. Przebudowa to typ robót budowlanych innych niż budowa obiektu, a zatem ewentualne postępowanie naprawcze powinno być prowadzone w trybie tej właśnie regulacji. Wówczas oczywiście żądanie ekspertyzy technicznej będzie w pełni uzasadnione.