farmakologia zagadnienia ifinicje

  1. Co to jest biotransformacja?

Biotransformacja – (metabolizm) leków określa się modyfikację chemiczne jakim lek podlega w organizmie. Najczęściej prowadzi to do zmniejszenia lub utraty aktywności biologicznej, głównym miejscem biotransformacji jest wątroba ok. 2/3 leków krążących we krwi ulega przemianom.

  1. Co to jest neuroprzekaźnik?

Neuroprzekaźnik – (transmiter) każda substancja chemiczna wydzielana przez neuron która pozwala przemieścić informację szczelinę sympatyczną. Neuroprzekaźnik aktywuje bądź hamuje biochemiczne mechanizmy odpowiedzialne za wywołanie określonych efektów. Odbywa się to przez wpływ na kanały jonowe w efekcie dochodzi do zmian potencjału określonych mianem depolaryzacji. Neuroprzekaźnik – transmiter wydzielany przez neurony pozwala przenieść informację przez szczelinę sympatyczną.

Neuroprzekaźnik, neurotransmiter to rodzaj cząsteczek chemicznych przenoszących sygnały pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi) poprzez synapsy w układzie nerwowym. Najbardziej rozpowszechnionymi neuroprzekaźnikami są: acetylocholina, noradrenalina, dopamina i serotonina.
Służy do zamiany sygnału elektrycznego na sygnał chemiczny w synapsie.
W klasycznym przypadku synapsy przyłączenie pęcherzyków zawierających neuroprzekaźnik do błony presynaptycznej powoduje egzocytozę zawartości pęcherzyka - zamiana sygnału elektrycznego na chemiczny. Na błonie postsynaptycznej występują receptory danego neurotransmitera, do których przyłącza się on po pojawieniu się w szczelinie synaptycznej. Przyłączenie neurotransmitera do błony postsynaptycznej powoduje jej depolaryzację, czyli zamianę sygnału z chemicznego na elektryczny i następnie propagację depolaryzacji wzdłuż błony aksonu.

  1. Pojęcia? ??????????

Dystrybucja – (rozmieszczenie) przenikanie leków i ich metabolitów przez błony biologiczne na zasadzie transportu biernego i aktywnego. O przebiegu dystrybucji decyduje: szybkość przepływu krwi przez tkanki i narządy, szybkość transportu przez określone błony biologiczne, wiązanie z białkami krwi i tkanek.

Redystrybucja leków – wycofanie leków z kompartymentów do których przeniknął on w pierwszej kolejności i wyrównywaniu stężeń w stosunku do kompartymentów w których przenika powoli.

Dyfuzja bierna – sposób transportu leków polegający na przenikaniu przez błonę biologiczną zgodnie z gradientem stężeń, od stężenia wyższego do niższego, proces ten nie zużytkowuje energii. O jego szybkości decyduje wielkość cząsteczki przenikającej substancji.

Dyfuzja ułatwiona – inna forma dyfuzji biernej, odbywa się na zasadzie różnicy gradientów stężeń jednak z wykorzystaniem przenośników błonowych, nie wymaga nakładu energii.

Transport czynny – przebiega wbrew gradientowi stężeń, wymaga zużytkowania energii zmagazynowanej w jonobenergetycznych związków fosforanowych (ATP)

  1. Wszystko o receptorze

Receptory – to struktura białkowa znajdująca się w błonie komórkowej (receptor błonowy), cytoplazmie (receptor cytoplazmatyczny) lub w jądrze komórki (receptor jądrowy). Posiada zdolność odbierania specyficznego sygnału chemicznego którego nośnikiem jest właściwy przekaźnik (np. hormon)

Klasyfikacja receptorów

Wyróżniamy 5 typów receptorów:

  1. Receptory jonotropowe – związane z kanałem, to grupa receptorów błonowych związanych w sposób bezpośredni z kanałem jonowym oraz takich, na które działają szybkie neuroprzekaźniki.

  2. Receptory sprzężone z białkiem G inaczej receptory metabotropowe. Jest to typ receptorów błonowych które związane są z wew kom systemem eżektorowym przez białko G

  3. Receptory związane z kinazą to receptory błonowe. Należą do nich receptory dla insuliny

  4. Receptory regulujące transkrypcję genów inaczej receptory jądrowe. Część z tych receptorów zlokalizowana jest w cytologu.

  5. Receptory egzocytarne – rola ich polega na wiązaniu sie z ligandem „zamknięciu” go w sobie, utworzeniu pęcherzyka którego zawartość ulega wylaniu do światła komórki.

HORMONY?

HORMONY

- wzrostu – osiąga najwyższe stężenie we krwi podczas godzin nocnych

- steroidy nadnerczowe – wykazują niskie stężenie w nocy

Leki znieczulająco miejscowo (np. lidokaina) działają ok. 3 – krotnie silniej i dłużej po południu niż rano. Działanie nasenne barbituranów, zwłaszcza szybko rozkuł.

Gruczoły endokrynne – funkcja w regulowaniu kierunku i natężenia przemian metabolicznych.

Układ hormonalny jest ściśle związany anatomicznie i czynnościowo z układem nerwowym. Podlega też regulacji przez liczne układy sprzężeń zwrotnych.

W układzie wydzielania wew. ważną rolę pełni podwzgórze , przysadka mózgowa, tarczyca, trzustka, nadnercza i gruczoły płciowe.

Wytworzona gonadoliberyna ulega szybko rozkładowi w ustroju. Stosuje się w różnicowaniu niepłodności, w leczeniu przedwczesnego dojrzewania pł., andometriozy i hormonozależnego raka.

- somatotropinę

- tyreotropinę

- gonadotropiny

- kortykotropinę

- laktotropinę (prolaktynę)

Jest hormonem pulsacyjnym. Uwalniany w 6 – 8 nieregularnych dziennych wyrzutach.

Wydzielanie nasila się w następstwie:

- niedocukrzenia

- wysiłku

- stresu

- podniecenia emocjonalnego

- posiłku bogatego…….

- wzrost na wysokość i równomierny ogólny wzros

- zatrzymanie azotu protoplazmatycznego

- zwiększenia transportu aminokwasów i zmniejszenie poziomu mocznika w osoczu

- wpływ diabetogenny na gospodarkę węglowodanową i tłuszczową. ( pobudza wydzielanie glikogenu w trzustce, zwiększenie stężenia cukru antagonista do insuliny)

- przyspiesza przemianę tłuszczu

AKROMEGALIA

- wzmaga czynność wydzielniczą gruczołów sutkowych

- hamuje wytwarzanie działania estradiolu

- stosowana w niedoczynności gruczołu sutkowego w nadmiernym krwawieniu macicznym, zab. miesiączkowania , grożącemu poronieniu,

- wazopresyna – wzmaga wchłanianie zwrotne w kanalikach, kurczy wszystkie mm. gładkie z wyjątkiem oskrzeli, które rozszerza

- stosowana w krwawieniu miesiączkowym i hypotomi poporodowej

- może powodować blednięcie twarzy i całego ciała, bóle głowy.

- kurczy mm. gładkie macicy

- wykorzystywana w gabinecie ginekologicznym

- zwiększają skurcze w czasie porodu

- stosowana w akcjach porodowych , krwotokach, poronieniu niezupełnym.

- tyroksyna i trójjodotyronina

Zawierają jod, wpływają na przemianę materii.

- kalcytonina – h. peptydowy, bierze udział z parahormonem i Wit. D w gospodarce wapniowo – fosforowej.

- tyroksyna – zwiększa szybkość kataboliczną procesu przemiany materii

- przyspiesza utlenianie, zwiększa rozpad białek, węglowodanów i tłuszczu

- wzrost temp. Ciała

- wzmaga napięcie ukł. współczulnego

- podwyższa ciśnienie krwi

- przyspiesza czynność serca

- zwiększa odporność na trucizny

- hamuje wzrost młodych zwierząt i przyspiesza wydzielanie….

- insulina – wydzielanie przez kom. beta i glukagon, wydzielane przez kom. alfa

- hamuje rozp. Glukagenu w wątrobie na glukozę ułatwiając jej transport do wnętrza kom. bierze udział w spalaniu kw. mlekowego

- obniża stężenie cukru we krwi

- działa hipoglikemicznie

- zmniejsza stężenie glukozy

- wzmaga spalanie glukozy

- adrenalina – rola h. emocjonalnego

- przemiany węglowodanowej

- wzrost ciśnienia krwi

- w dużych dawkach zwęża tętniczki , naczynia włosowate i drobne żyły

- działa na mm. sercowy

- tamuje krwawienia

- pobudza układ bodźco – przewodzący

- wzmaga siłę skurczu serca

- mineralokortykosteroidy – działa na gospodarkę mineralną

- Glikokortykosteroidy – działanie na gospodarkę węglowodanową i białkową

- adrenokortykosteroidy – działanie h. płciowych

- mineralokortykosteroidy – aldosteron i dezoksykosteron Reg. Gospodarkę sodową i potasową.

- rola w przemianie węglowodanowej i białkowej

- wpływ na przemianę tłuszczową:

Działanie przeciwzapalne , przeciwalergiczne, przeciwgośćcowe

Hamują powstawanie substancji histaminowej w ognisku zapalnym i hamuje działanie hialunoroidazy.

- nawroty choroby wrzodowej

- osteoporoza

- zatrzymanie Na/ obrzęki

- nadciśnienie

- zaburzenie proc. Regeneracji

- zmniejszenie odporności

- zab. psych.

- zab. płciowe

- działanie diabetogenne

- cukrzyca steroidowa

- androgeny – wydzielane przez kom. śródmiąższowe jądra.

  1. Farmakologia przeciwuczuleniowa?

Środki przeciwhistaminowe – (antyhistaminowe) (H-) nie reagują chemicznie z histaminą i nie inaktywują jej, nie hamują tworzenia się przeciwciał ani reakcji alergenu z przeciwciałem. Są to leki stosowane w leczeniu alergicznym nieżytu nosa, kataru siennego, alergicznym zapaleniu skóry, spojówek, świądu, pokrzywki i w innych chorobach alergicznych. Redukują skutki działania histaminy. Do środków przeciwhistaminowych należą: elastyna, normastemizol, feksofenadyna, deskarboetoksylotydyna (DCL)

  1. Czynniki wpływające na działanie leku i trucizn?

Wiek chorego – u noworodków i dzieci leki szybciej przechodzą przez bariery biologiczne; dzieci reagują szybciej na działanie terapeutyczne leków i są bardziej podatne na ich szkodliwe działanie; osoby starsze są także bardziej wrażliwe na lecznicze i szkodliwe działanie leków; u osób starszych unika się więc stosowania leków bardzo silnie działających, toksycznych , a także dużych dawek leków.

Płeć – badania potwierdzają, że organizm kobiety jest bardziej podatny na szkodliwe działanie leków; wynika to z faktu, że testosteron (hormon męski) aktywuje enzymy wątrobowe i przyspiesza metabolizm leków.

Czynniki genetyczne – często reakcje na dany lek są uwarunkowane genetycznie.

Masa ciała – przeciętne dawki lecznicze danego leku obliczone są dla mężczyzny w wieku 20-40 lat, o wadze ok. 70 kg, bez chorób towarzyszących; u osób otyłych leki mogą działać słabiej, a u osób z niedoborem wagi - mogą działać silniej i częściej wywoływać działania niepożądane.

Ciąża – w czasie ciąży zmieniają się reakcje organizmu kobiety na wiele leków; prawie wszystkie leki zażywane przez kobietę w ciąży przenikają wraz z krwią do płodu; niektóre leki mogą uszkadzać płód, zaburzać prawidłowy rozwój płodu, a nawet spowodować jego obumarcie; szczególnie ważne jest zachowanie ostrożności w pierwszych trzech miesiącach ciąży; każde zażycie przez ciężarną jakiegokolwiek leku (nawet tego dostępnego bez recepty) musi być zawsze skonsultowane z lekarzem; u ciężarnych leki stosowane są tylko i wyłącznie wtedy, gdy choroba stanowi dla kobiety i jej dziecka większe niebezpieczeństwo niż ryzyko zastosowania leku.

Okres laktacji i karmienia piersią – większość leków zażywanych przez karmiącą matkę przenika do pokarmu i może mieć szkodliwy wpływ na niemowlę; także w tym przypadku konieczna jest każdorazowa konsultacja lekarza.

Czynniki środowiskowe – efekt działania leku może zmienić temperatura, ciśnienie atmosferyczne, ruch powietrza, stopień jonizacji; również palenie tytoniu osłabia działanie wielu leków; reaktywność danego organizmu na leki mogą także zmieniać zanieczyszczenia przemysłowe.

Choroba – stan zdrowia organizmu wpływa bezpośrednio na działanie danego leku (np. choroby żołądka i jelit zmieniają stopień wchłaniania leku, choroby nerek i wątroby powodują silniejsze działanie leków i mogą wywoływać ich toksyczność, choroby układu krążenia zaburzają działanie leków wpływających na inne narządy wewnętrzne).

Dawkowanie leków – zawsze jest indywidualne; zależy od wielości czynników i stopnia oraz dynamizmu przebiegu choroby; w celu dokładnego określenia dawki , oblicza się ją na kg masy ciała lub na m2 powierzchni ciała.

Drogi podania leków przez przewód pokarmowy :
a) doustna - pee os (p.o)
b) podjęzykowa - sub linquam (s.l)
c) doodbytnicza - per rectum (p.r)

Trucizna wchłania się przez:

  1. CZYM CHARAKTERYZUJE SIĘ POBUDZENIE UKŁADU WSPÓŁCZULNEGO I PRZYWSPÓŁCZULNEGO?

Autonomiczny układ nerwowy dzieli się autonomicznie i czynnościowo.

Przewaga jednego układu wywołuje zmiany czynności narządów wew określonych jako sympatykotonia lub parasympatykotonia. Następstwem aktywności części współczulnej układu autonomicznego jest m.in.

Objawy pobudzenia układu przywspółczulnego są na ogół przeciwstawne do przedstawionych wyżej objawów sypatykotomii. Włókna nerwowe układu autonomicznego biegnące z OUN do zwojów nerwowych są włóknami przedzwojowymi. Włókna biegnące od zwojów nerwowych do narządów efektorowych są włóknami pozazwojowymi.

Stan pobudzenia powstający w ośrodkach układu autonomicznego wyzwala impuls nerwowy który za pośrednictwem nerwów autonomicznych dochodzi do zakażeń znajdujących się w narządach wewnętrznych. W zakończeniach tych wyzwolone są specyficzne substancje chemiczne zwane neuroprzekaźnikami.

Działając na swoiste farmakoreceptory w narządach wykonawczych wywołuje określone właściwe dla danego efektora reakcje.

LEKI Autonomicznego układu

  1. Pobudzające układ współczulny to sympatykotoniki, sympatykominetyki, adrenominetyki, np. adrenalina, efedryna.

  2. Leki hamujące układ współczulny to sympatolityki, adrenalityki np. izoprenalina

  3. Leki pobudzające układ przywspółczulny parasympatykoniki, parasympatykominetyki, leki cholinorginne.

  4. Leki hamujące układ przywspółczulny parasympatykolityki, leki cholino lityczne np. atropina

  1. Wszystko o jonoforezie?

Jonoforeza

Leki stosowane w jonoforezie

2% r-r chlorku sodu (-)

Działanie zmiękczające, przeciwbakteryjne, na blizny

2% r-r jodku potasu (-)

Działanie zmiękczające,przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, na blizny, zrosty, zaćmę, zapalenie krtani

Hialuronidaza (+)

0,5-1% r-r w 1% r-rze Nowokainy działanie rozluźniające, zmiękczające tk. Łączną, zwiększa dyfuzję w tkance, stos. Na blizny, obrzęki, po skręceniach stawów

2-5% r-r kwasu octowego (+)

Działanie rozpuszczania złogów wapnia, warstwy rogowej naskórka, zapalenia okołostawowe, nadmierne rogowacenie rąk i stóp

2% r-r chlorku wapnia (+)

Działanie przeciwzapalne, odczulające, resorbcyjne, uszczelniające naczynia, przyśpiesza regenerację tk. Nerwowej. Stany zapalne, porazenia n.twarzowego, nerwica wegetatywna, zespół Sudecka

2% r-r siarczanu manganu (+)

Działanie przeciwskurczowe, przeciwbólowe, rozszerzające naczynia krwionośne,przy kurczu łydek, drętwieniu rąk, zawroty głowy, odmrożenia

Siarka (-) żel, wody mineralne

Działanie keratolityczne, keratoplastyczne (odnowa,regeneracja naskórka), dział.rozszezające naczynia krwionośne.wskaz: RZS, choroby zwyrodnieniowe, choroba niedokrwienna kończyn, łuszczyca , trądzik.

2% r-r sody oczyszczonej (+)

Działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze, zmiękczające, łojotok, tradzik.

Witamina C (+)

Uszczelnia naczynia krwionośne zmniejsza melanogenezę, bierze udział w produkcji kolagenu, wskaz: przebarwienia skóry, tradzik rózowaty, profilaktyka procesów starzenia skóry.

Biostymina (+)

Działanie wzmacniające, pobudzające przemianę materii, paradontoza, postępujące wady wzroku, niezyt błon sluzowych nosa, profilaktyka starzenia skóry

Borowina (-) papka, pasta, plastry

Działanie ściągające, przeciwzapalne, ch. Reynauda, zmiany zwyrodnieniowe w stawach, przewlekły niezyt krtani, stany zapalne pochwy, czyraki, skóra zwiotczała

Kofeina (-)

Działanie przeciwobrzękowe, stymulacja krążenia miejscowego, cellulit, obrzęki

  1. Leki przeciwzapalne przeciwreumatyczne przeciwbólowe?

- 1-2% r-r salicylanu sodu (-)

- Naproxen (-)

- Voltaren (-)

- HydroCortisonum (-)

- Ibuprofen (-)

- Forapin maść (+)

- Dolo Visano S maść (-)

- Mobilat (-)

- Indometacin w postaci 1% Ammuno Gel (-)

Leki rozszerzające naczynia

- r-r chlorowodorku histaminy w stęż. 1:10000 lub 1% maści (+)

-0,2- 0,5 r-r acetylocholiny (+)

- 1% r-r Pridazolu (+)

- Forapin maść (+)

Leki miejscowo znieczulające

- 1% r-r lidokainy z dodatkiem 0,0025% Epinefryny (+)

-Novocaine (+)

-Xylocaine (+)

Leki rozmiękczające tkankę bliznowatą

- 1%jodek potasu (-)

-Hialuronidaza (+)

-Contratubex comp. (+)

Leki hamujące krzepnięcie krwi

-heparyna (-)

-hirudyna np.: Exhirudin maść (-)

Leki stosowane w chorobach oczu

- acetylocholina 0,1% (+)

-wit. C 5%

- adrenalina 0.01 (+)

- aloes z ampułki (-)

-penicylina 5000-10000j/1ml H2O (-)

  1. Interakcja

Interakcje (współdziałanie) - procesy wzajemnego oddziaływania na siebie dwóch, lub więcej, substancji wprowadzonych do organizmu. O interakcjach mówi się przede wszystkim w odniesieniu do leków. Leki mogą wchodzić w interakcje ze sobą nawzajem (jeśli podamy więcej niż jeden lek jednocześnie), z pożywieniem i innymi substancjami obecnymi w organizmie. Skutkiem interakcji może być wzmocnienie, osłabienie lub zmiana charakteru działania farmakologicznego leków.

Interakcjami są również zafałszowania wyników niektórych badań diagnostycznych w wyniku zastosowania leku zmieniającego działanie środka diagnostycznego.

RODZAJE NASTEPSTW INTERAKCJI

Dwa, najczęściej spotykane rodzaje

następstw interakcji leków to:

a)osłabienia działania farmakologicznego i związana z tym utrata skuteczności leczniczej

b) zwiększenie siły działania farmakologicznego lub działań niepożądanych i związana z tym zwiększona toksyczność leku

Interakcje leków mogą zachodzić na różnych etapach. Wyróżnia się interakcje w fazie farmaceutycznej, farmakokinetycznej i farmakodynamicznej.

Interakcje w fazie farmaceutycznej [edytuj]

Są to interakcje zachodzące in vitro, przed podaniem leku pacjentowi. Obejmują fizyczno-chemiczne oddziaływanie leków względem siebie, wynikają zatem z przewidywalnych reakcji chemicznych.

Przyczyny interakcji w fazie farmaceutycznej:

Przykładem interakcji w fazie farmaceutycznej jest wytrącanie się osadu po zmieszaniu w jednym naczyniu roztworu fenobarbitalu z roztworem chlorowodorku papaweryny.

Interakcje w fazie farmakokinetycznej

Interakcje te zachodzą w układzie LADME, a zatem na etapie:

Proces przenikania do narządu i tkanek regulowane są barierami błonowymi.

  1. bariera krew – mózg

  2. krew – płyn , mózg – rdzeń

  3. płyn – mózg, rdzeń mózg

  4. krew – ciecz oka

  5. krew łożysko

Przenikanie cieczy przez bariery naczynia – mózg zachodzi na oparciu o ogólne zasady fizykochemiczne dotyczące błon komórkowych.

Związki małocząsteczkowe niezwiązane z białkami , niezjonizowane i rozpuszczalne w tłuszczach posiadają zdolność łatwiejszego pokonywania bariery krew - mózg niż związki wielkocząsteczkowe, związane z białkiem zjonizowanym i rozpuszczalnym w wodzie.

W procesie przenikania przez barierę krew - mózg lek przekracza błonę kom. śródbłonka od strony światła naczynia krwionośnego i przenika przez komórkę oraz przekracza błonę od strony komórkowej

Niektóre leki aby przekroczyć barierę krew – mózg wymagają układu transportującego. Znaczny wzrost przepuszczalności bariery krew – mózg obserwuje się w stanach zapalnych opon mózgowych.

BARIERA KREW - CIECZ OKA

Utrudnia wnikanie związków zjonizowanych , związanych z białkami rozpuszczanymi w wodzie

BARIERA KREW – ŁOŻYSKO

Łatwo przepuszczalna . Potwierdza to obecność w organizmie płodu niemal każdego leku podanego kobiecie ciężarnej. Mogą przenikać także elementy morfotyczne krwi, mikrocząsteczki.

REDYSTRYBUCJA LEKÓW


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
farmakognozja zagadnienia (1)
Zagadnienia do I kolokwium - poprawka, medycyna UMed Łódź, 3 rok, farmakologia, kolokwium 1
Dodatkowe zagadnienia na egzamin teoretyczny z Farmakologii, med, Med2, Med2, Farmakologia (pajro)
FARMAKOLOGIA, Pytania i zagadnienia które pamietam z egzaminu z farmy
Farmakologia - testy i zagadanienia, Zagadnienia na egzamin, Zagadnienia na egzamin
Farmakologia tekst, Farmakologia - pytania egzaminacyjne, Proponowane zagadnienia z farmakologii
Farmakologia Podstawowe Zagadnienia
WYKAZ ZAGADNIEŃ DO III KOLOKWIUM, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Od Ani, Farmakognozja, kolokw
wykaz zagadnien do iv kolokwium 2011 2012, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Farmakognozja, Do ko
Niektóre zagadnienia związane z farmakologią, Farmakologia
farmakologia w RM, Gaszyński Intensywna terapia i wybrane zagadnienia medycyny ratunkowej Repetytori
wykaz zagadnien do iii kolokwium 2012, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Farmakognozja, Do kolokw
Pytania i zagadnienia do kolokwium I Rat. Med. ST - 2012, Farmakologia
ZIOLOLECZNICTWO - ZAGADNIENIA NA EGZAMIN, Farmacja, Farmakognozja
Wykłady z farmakologii z AM w łodzi, Gaszyński Intensywna terapia i wybrane zagadnienia medycyny rat
WYKAZ ZAGADNIEŃ DO IV KOLOKWIUM, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Od Ani, Farmakognozja, kolokwi

więcej podobnych podstron