Obrobka skrawaniem
Skrawaniem przyjęto nazywać rodzaj obróbki, który polega na usuwaniu z przedmiotu
obrabianego warstwy materiał u przy pomocy energii mechanicznej za pomocą narzędzia o ostrzu w kształcie klina, usunięta warstwa materiału przekształcona w wiór, w całej swojej objętości jest odkształcana plastycznie. Celem obróbki skrawaniem jest nadanie przedmiotowi
obrabianemu żądanego kształtu, wymiarów i właściwości warstwy wierzchniej przez usunięcie
materiału.|| Grupy metod obróbki ze względu na sposób kształtowania powierzchni:
punktowe (zarys kształtowany przez naroże narzędzia) , kształtowe (odwzorowanie zarysu
krawędzi skrawającej na powierzchni przedmiotu), obwiedniowe (współdziałanie krawędzi
skrawającej narzędzia i powiązanych ze sobą ruchów narzędzia i przedmiotu).
Wyróżnia się kilka sposobów jej realizacji:
Frezowanie
Toczenie
Wiercenie
Rozwiercanie
Powiercanie
Przecieranie i przepychanie
Struganie i dłutowanie
Frezowanie – rodzaj obróbki, w której ruch obrotowy wykonywany jest przez narzędzie, zaś posuwowy przez przedmiot lub inny przyrząd. Do frezowania niezbędna jest maszyna nazywana frezarką.
Toczenie – rodzaj obróbki, który stosuje się do obrabiania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie brył obrotowych. W czasie toczenia ruch obrotowy wykonuje obrabiany przedmiot, zaś posuwowy narzędzie – nóż tokarski. Do toczenia niezbędna jest maszyna nazywaną tokarką.
Wiercenie – rodzaj obróbki, w wyniku której otrzymuje się otwory najczęściej o przekroju kołowym. Wiercenie możliwe jest wówczas, gdy przedmiot obrabiany zostaje nieruchomy, zaś wiertło – narzędzie niezbędne do skrawania materiału, obraca się lub gdy jest nieruchome a materiał wprowadzany jest w ruch.
Roziercanie – rodzaj obróbki, który polega na skrawaniu powierzchni materiału za pomocą narzędzia wieloostrzowego – rozwiertarki.
Powiercanie – czynność polegająca na powiększaniu średnicy wywierconego otworu.
Przeciąganie – rodzaj obróbki, który skrawa naddatek podczas jednego przejścia narzędzia zwanego przeciągaczem. Przeciąganie stosowane jest do obróbki otworów wielobocznych, wielowypustowych, rowków wypustowych oraz powierzchni kwadratowych.
Przepychanie – jeden ze sposobów wykańczania otworów niewalcowych.
Struganie – rodzaj obróbki, który stosowany jest głównie do skrawania płaszczyzn. Narzędziem niezbędnym podczas strugania są strugarki.
Dłutowanie – rodzaj obróbki, który polega na skrawaniu materiału nożem umocowanym do suwaka wykonującego ruch pionowy lub poziomy. Dłutowanie wykorzystuje się do obróbki kształtów nieobrotowych np. zębatek, krzywek, rowków pod wypusty. Narzędziem używanym podczas dłutowania jest dłutownica.
Odlewnictwo
Odlewnictwo – proces technologiczny wykonywania przedmiotów metalowych poprzez wypełnianie form odlewniczych stopionym metalem.
Ze względu na rodzaj wlewanego do formy metalu dzielimy na:
- odlewnictwo żeliwa,
- odlewnictwo staliwa,
- odlewnictwo metali nieżelaznych ciężkich,
- odlewnictwo metali nieżelaznych lekkich.
Podstaw pojecia w odlewnictwie
Odlew – wyrób metalowy wykonany drogą zalewania form odlewniczych ciekłym metalem.
Forma odlewnicza - zespół elementów, które po złożeniu tworzą gniazdo (wnękę) o kształtach odpowiadających kształtowi odlewu oraz układu wlewowego.
Model – przyrząd do odwzorowania w formie odlewniczej kształtów zewnętrznych odlewu.
Znaki rdzeniowe – elementy modelu nie odtwarzające odlewu – służące do wykonania gniazd rdzennikowych w które wchodzą rdzenniki rdzenia.
Rdzenie – elementy formy odlewniczej odtwarzające kształty wewnętrzne odlewu. Składają się z rdzenia właściwego i rdzennika wchodzącego w gniazda rdzennikowe.
Rdzennica – przyrząd służący do wykonania rdzenia.
Masa formierska i rdzeniowa – mieszanina podstawowych i pomocniczych materiałów formierskich służąca do wykonania form jednorazowych i rdzeni.
Obrobka plastyczna
Metoda obróbki metali polegająca na wywieraniu narzędziem na obrabiany materiał nacisku przekraczającego granicę jego plastyczności. Ma na celu trwałą zmianę kształtu i wymiarów obrabianego przedmiotu. Zawsze uzyskuje się poprawę własności mechanicznych. Proces kształtowania może przebiegać w warunkach: na gorąco, na półgorąco lub na zimno. Klasyfikacja ta zależy od temperatury. Znana jest już o ponad 50 wieków. W obecnych czasach jest jedną z ważniejszych technologi obróbki metali. Narzędziem kształtującym najczęściej jest matryca zamontowana w młotach. Elementy wykonane w tym procesie to głównie odkuwki. Ponadto narzędziem może być kowadła, walce oraz ciągadła.
Wyróżniamy trzy rodzaje obróbki plastycznej w zależności od temperatury: na zimno na ciepło
na gorąco
W przypadku obróbki na zimno zakres temperatury wynosi maksymalnie do 40% wartości temperatury topnienia materiału. Zaletą tego rodzaju jest uzyskanie dużej dokładności wykonanego elementu. Jednak aby odkształcić materiał potrzebna jest duża siła. Podczas obróbki na ciepło temperatura wynosi w granicach od 40% aż do 60% temperatury topnienia. Uzyskujemy średnią dokładność a siły działające na materiał są niższe. Natomiast przy obróbce materiałów na gorąco musimy liczyć się z wysoką temperaturą towarzyszącą podczas obróbki. Wynoszącą nawet 90% wartości temperatury topnienia. W przypadku żelaza wynosi odpowiednio 1539 oC x 0,9 = 1385 oC.
Obróbka skrawaniem