TEST I Z SOCJOLOGII
1. Internalizacja to:
a) umiędzynarodowienie idei wolnościowych
b) przyswojenie norm i zachowań się według nich
c) zaspokojenie ogólnych potrzeb członków zbiorowości
2. Warunkiem skuteczności działania instytucji jest:
a) wyraźnie określony cel i zakres
b) całościowy stopień
c) depersonalizacja
3. Podaj definicje roli społecznej
zachowanie spolecznei oczekiwane bedace wynikiem doświadczeń
uspołecznienia jak i wyobrażeniami.
4. Twórcą normatywnej definicji instytucji jest:
a)Malinowsky
b) Szczepański
c) Bown
5. Wyżej w hierarchii podziałów od pojęcia zbiorowości społecznej stoi:
a) kategoria
b) zbiór społeczny
c) grupa społeczna
6. Podaj definicje grupy społecznej
• Jan Szczepański: Pewna ilość osób (przynajmniej 3*) powiązana
systemem stosunków uregulowanych instytucjonalnie, posiadająca pewne
wspólne wartości i oddzielona od innych zbiorowości wyraźną zasadą
odrębności.
7. Błędne założenia w socjologii potocznej to:
a) znamy rzeczywistość bo w niej żyjemy
b) pragmatyzm (?)
c) rozpatrujemy fakty w oderwaniu od rzeczywistości
8. Teorię funkcjonalną mówiącą, iż „formą życia społecznego jest
system” głosił:
a) Spencer
b) Kant
c) Birdhaim
9. Podaj dwa mechanizmy kontroli społecznej:
psycho-spoleczne i materialno-spoleczne
1. internalizacja norm i wartości, tzn. poznanie, przyswajanie i
uznanie za własne. Kontrola społeczna ma zatem charakter wewnętrzny –
kontrola społeczna działa na poziomie przymusu moralnego. Ten
mechanizm jest najczęściej związany z moralnością człowieka,
2 stosowanie przez rozmaite instytucje społeczne określonego
przymusu, czyli ten mechanizm ma charakter zewnętrzny w stosunku do
jednostki. Zatem jest to tzw. mechanizm materialno-społeczny.
Przejawia się tym, że człowiek chcąc uzyskać akceptację społeczną
zachowuje się tak jak grupa. Ma to na celu również zapewnienie
bezpieczeństwa. Zachowujemy się konformistycznie żeby zaspokoić te
pragnienia, które tworzą aspekt społecznie zaakceptowanego zachowania.
10. Podaj różnicę między zwyczajem, a obyczajem
• Naruszenie zwyczaju nie pociąga za soba sankicji . Za naruszenie
norm zwyczajowych nie potępia się jednostki Nieprzestrzeganie obyczaju
nie jest w zasadzie ścigane prawem, ale jest napiętnowane przez opinię
publiczną. Obyczaje są to wzory zachowań związane z wartościami
znaczącymi dla przebiegu życia grupowego – naruszenie tych wzorów
zapobiega spójności grupy.
11. Sankcje satyryczne;
a) to system kar i nagród przewidzianych przez kodeks
b) stosowane są gdy zachowanie jest moralne lub niemoralne
c) polegają na lekceważeniu człowieka
12. Wymień 4 stadia procesu przystosowania
reorientacja psychologiczna - wyuczenie nowych wzorców i
stosowanie ich w sytuacjach koniecznych;
1. tolerancja - stosowanie odmiennych wzorów przez obie strony
(tolerancja staje się konieczna);
2. akomodacja - tolerancja wzbogacona wzajemnymi ustępstwami i
przyjęciem za własne podstawowych wartości istniejących w nowej
sytuacji; pozbycie się dwoistości;
asymilacja - całkowite przystosowanie; odrzucenie
dotychczasowych wartości i wzorów oraz przyjęcie nowych.13.
13 Reorientacja psychologiczna to:
a) tolerancja plus wzajemne ustępstwa
b) przejecie wzorów ale brak identyfikacji
c)depersonalizacja urzędów
14. Według Znanieckiego zboczeniec to:
a) człowiek bojący się opinii innych
b) osoba która nie pracuje fizycznie
c) człowiek odstający od normy
15. Typ Polaka katolika stworzył:
a) Dąbrowski
b) Osowski
c) Chałasiński
16. na czym polega dezintegracja pozytywna:
Zwiazana jest z teoria zdrowia psychicznego Dąbrowskiego
(zdrowie-proces a nie-stan) Dezintegracja pozytywna to
teoria zdrowia psychicznego sformułowana przez Kazimierza
Dąbrowskiego. Według jego definicji zdrowie psychiczne to dynamiczny
proces, a nie stan. W pojęciu tym uwzględniał osiąganie
wielopoziomowego dobrostanu, tak osobistego, społecznego jak i
duchowego.
17. Funkcja struktur meco (?) jest:
a) obiektywacja życia społecznego
b)zaspokajanie własnych potrzeb
c) depersonalizacja urzędów
18. Podaj funkcje zewnętrzne państwa:
1. zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu czyli stworzenie siły
militarnej oraz działania dyplomatyczne zmierzające do tworzenia
porozumień z innymi krajami na rzecz zapewnienia pokoju.
2 Pełnienie przedstawicielstwa społeczeństwa wobec innych
społeczeństw. Organy przedstawicielskie reprezentują interesy danego
państwa w innych krajach oraz sprawują opiekę nad obywatelami swojego
kraju znajdujących się na terytorium innego państwa.
19) Podaj funkcje wewnętrzne państwa:
1. Zapewnienie ładu i porządku w obrębie społeczeństwa.
Ustanowienie porządku prawnego, aktualizowanie prawa.
Sprawowanie zwierzchniego nad działalnością różnych grup społecznych i
instytucji, wspomaganie ich w różnych dziedzinach, rozstrzyganie
sporów i konfliktów.
20. Liberalną koncepcję państwa stworzyli:
a) Marks i Engels
b) Rousseau i Hobbes
c) Arystoteles i Platon
21. Podaj fazy kształtowania się państwa:
faza wodzów militarnych
Polegała na tworzeniu w danym społeczeństwie plemiennym lub w ramach
kilku sąsiednich plemion stanowiska i powoływaniu na nią osoby do
spełniania określonego zadania, najczęściej wodza militarnego w
związku z konfliktami terytorialnymi.
1. okres państwa patrymonialnego
Był to okres wytworzenia się stałych instytucji władzy
administracyjnej i politycznych w postaci książąt feudalnych, władzy
królewskiej, posługującej się dworem czyli zespołem urzędów. Cechą tej
fazy było traktowanie państwa jako własności monarchy.
2. faza państwa nowożytnego
Cechą państwa nowożytnego jest separacja administracji publicznej od
aparatu administracji panującego i dworu. Własność prywatna księcia,
króla, władcy politycznego oddziela się od własności publicznej.
Władza państwowa ulega centralizacji, staje się władzą biurokratyczną.
22. Socjologia – koncepcja naturalistyczna mówi, że;
a) człowiek to podmiot działań i zachowań
b) człowiek jest istotą społeczną
c) uważa jednostkę za przedstawiciela gatunku
23. Wymień czynniki socjogenne:
Jazn subiektywna i odzwierciedlona, role społeczne,kulturowy ideal osobowosci
24. Co to jest jaźń obiektywna:
najprawdziwsza, suma wiedzy doświadczeń, rozwoju jednostki –
spojrzenie na siebie
25. Teorie źródeł władzy stworzył:
a) Weber
26. Więź zrzeszeniowa polega na tym ze przynależność:
a) nie zależy od nas
b) zależy wyłącznie od człowieka
b) jest w pewniej mierze narzucona
27. procesy asocjatywne to:
a) procesy zbliżające ludzi
b) procesy zrównywania
c) procesy oddalające
28. „Człowiek jest jak każdy inny”„wszyscy czyli nikt” – to określenia
charakterystyczne dla:
a) społeczeństwa tradycyjnego
b) społeczeństwa totalitarnego
c) społeczeństwa mas
29. Wymień 4 podstawowe funkcje działania instytucji społecznej:
1. zapewniają ciągłość życia społecznego,
2. integrują ludzkie działania, ponieważ umacniają spójność grupy,
3. stanowią podstawowe źródło zaspokajania potrzeb,
regulują ludzkimi zachowaniami w sposób uporządkowany
30. Podaj definicje roli społecznej:
zachowanie społecznie oczekiwane, będące wynikiem zarówno doświadczeń
w procesie uspołeczniania jak i wyobrażeniami. Pojęcie to jest
związane z pojęciem pozycji w grupie.
31. Grupa wtórna to taka:
a)w której ludzie wchodzą w stosunki bezpośrednie
b) w której uczestnicy są tylko fragmentem zbiorowości
c) której członkowstwa nie posiadany , ale chcemy do niej należeć
32. Grupa nieformalna:
a) oparta jest na literze prawa ale nie posiada określonego celu
b) oparta jest o normy zwyczajowe
c) to na przykład rodzina
33. Metody badawcze bezpośrednie – standaryzowane to :
a) rozmowa – swobodny wywiad
b) w większości na podstawie ankiet
c) rozmowa w oparciu o pewien kwestionariusz
34. Podstawą naukowości socjologii jest:
a) zbieranie wszystkich informacji dla lepszego poznania rzeczywistości.
b) gromadzenie i opracowanie danych
c) metoda badań
35. O mylnych założeniach socjologii potocznej pisał:
a) Thomas
b) Webber
c) Góral
36. Aspekt pragmatywny dotyczy:
a) gotowości do oceniania
b) celu
c) badania faktów
37. Podaj definicje „teorii szczegółowej”:
………………………………………………………………………………………………..
38. Wymień cechy teorii naukowej:
……………………………………………………………………………………………….
39. Problemem teorii socjologii najmował się:
a) Sztompka
b) Znaniecki
c) Adamiecki
40. Podaj 4 kierunki socjologii współczesnej:
Test II
1.Górnicy to ...:
a. klasa społeczna
b. warstwa społ.
c. grupa społ.
2. Na czym polega klientelizm ekonomiczno-polityczny? (opisowe)
układ nieformalnych zależności w ramach których wpływowy decydent
roztacza opiekę nad osobą (lub grupą społeczną) – (klientela) w zamian
za poparcie polityczne. Zjawisko klientelizmu jest powszechnie
uznawane za formę patologii społecznej, ponieważ narusza formalne i
oficjalne reguły gry politycznej i ekonomicznej.
3.Rodzaje wpływu społ. na środki sprawcze:
atrakcyjność- identyfikacja
wiarygodność- internalizacja
władza- uleganie
4.Cechy organizacji formalnych (opisowe)
Organizacja formalna charakteryzuje się tym, że ma charakter
bezosobowy i racjonalny. Głównym celem organizacji jest optymalizacja
działań. Organizacja ma konkretny wymiar i wiąże się z bardzo
precyzyjnym określeniem działania
5. Przyczyny konfliktów w organizacjach (opisowe)
1. W miejscu pracy/w organizacji
a) Obiektywne – należą do nich realne sprzeczności, które tkwią
wewnątrz organizacji, sprzyjają występowaniu sytuacji konfliktowych
(np.: sposób organizacji pracy – system wynagrodzeń).
Subiektywne – należą do nich psychospołeczne właściwości pracowników
(np.: morale, kwalifikacje, umiejętności, współżycia w grupie).
6. Metody tradycyjne rozwiązywania konfliktów (opisowe)
1. Tradycyjne
a) Unikanie – jest najczęściej stosowane. Polega na tym, że przełożony
uznaje, iż konfliktu nie ma. Odbywa się to z kilku powodów. Przełożeni
nie mają wiedzy, nie chcą zająć stanowiska w danej sprawie.
b) Eliminowanie – jest dość powszechnie stosowana. Kierownicy chcąc
sprawę rozwiązać zwalniają uciążliwego pracownika, lub stwarzają taką
atmosferę, że ten pracownik zwalnia się sam. Czasami jest to jedynym
wyjściem z sytuacji, gdy mamy do czynienia z pracownikiem bardzo
konfliktowym.
c) Wymuszanie – występuje wtedy, gdy strony zaangażowane w konflikt
mają nierówne położenie (np.: konflikt pomiędzy przełożonym i
podwładnym).
d) Kompromis – wydaje się, że jest najlepszym ze sposobów
rozwiązywania konfliktów. Niesie on ze sobą pewne niebezpieczeństwo.
Im dłużej trwa konflikt, tym pracownicy bardziej przywiązują się do
swoich roszczeń. Kompromis zakłada, że strony osiągnęły porozumienie,
którego konsekwencją jest rezygnacja z części roszczeń. Każda ze stron
dostaje mniej, niż chciała. Jest dobrym rozwiązaniem, gdy mamy do
czynienia z konfliktem o zasoby.
Restrukturyzacja – polega na tym, że kierownik podejmuje decyzje o
zmianie organizacyjnych działań.
7.Czy konfrontacja należy do tradycyjnych metod rozwiązywania
konfliktów (prawda/fałsz)
8. Co to jest konglomerat pozycji (opisowe)
Zbior pozycji społecznych które jednoczesnie przyjmuje dana osoba
9. Czy zachowanie się niezgodnie z obyczajem wpływa na spójność grupy?
(prawda/fałsz)
10. 3 przykłady przemieszczenia celów (opisowe)
11. Cechy grupy (test -a,b,c)
1. Grupa może być opisana poprzez członków i ich cechy.
2. Zadania grupy i funkcje jej członków, środki służące do realizacji
celów grupowych i mechanizmy psycho-społeczne wytwarzane dla
realizacji tych zadań.
3. Elementy utrzymujące spójność wewnętrzną grupy (różnego rodzaju
instytucje, elementy kontroli społecznej, elementy wzajemności).
4. Środki i instytucje regulujące styczności, wzajemne oddziaływania i
stosunki z innymi członkami grup.
Symbole, ale także wartości stanowiące podstawę trwania i integracji.
12. Rodzaje grup (3 wymienić – opisowe)
• kryterium ilościowe:
– grupy małe (stosunki mają charakter osobisty, nie ma żadnych
elementów, które wskazywałyby na istnienie podgrup),
– grupy duże (nie istnieje możliwość bezpośrednich relacji między
członkami grupy, grupy mają wewnętrznie złożone struktury – można
wyodrębnić podgrupy),
• charakter więzi:
– grupy pierwotne (te, w których więź ma charakter osobisty, bezpośredni),
– grupy wtórne (te, w których więź ma charakter rzeczowy – ludzie
wchodzą ze sobą w określone interakcje ponieważ mają wspólny interes),
• sposób powołania grupy do życia:
– grupy nieformalne (takie, które powstają w sposób spontaniczny,
wynikają z naturalnych potrzeb ich członków),
grupy nieformalne (powstają, żeby zaspokajać konkretne działania,
oczekiwania członków grupy; są powoływane przez decyzje
instytucjonalne).
13. Matka to jest równocześnie status i rola społ.? (prawda/fałsz)
14. Czy autorytarny styl sprawowania władzy polega na niepodejmowaniu
wysiłków przez przywódcę (prawda/fałsz)
15. Wybierz prawdziwą definicje instytucji: (test a,b,c)
1. instytucjami są pewne grupy ludzi wybrane przez społeczeństwo do
wypełniania funkcji publicznych, np.: samorządy, rady miejskie,
parlament,
2. za instytucje uważa się środki materialno-techniczne służące
jakiejś grupie do wypełniania funkcji publicznych, czyli są to dobra
materialne i środki, które umożliwiają wykonanie jakiś zadań, np.:
budżet uniwersytetu, obiekty uniwersytetu,
3. instytucjami społecznymi są uporządkowane zespoły czynności, które
przebiegają w określony sposób i są wykonywane przez członków tej
grupy w imieniu tej grupy, np.: rodzina,
instytucje jako istotne role społeczne, szczególnie ważne dla
funkcjonowania całej zbiorowości, np.: dla uniwersytetu rola dziekana,
rektora, dla parlamentu rola marszałka.
16. Czy elementy materialne są niezbędne do istnienia grupy (prawda/fałsz)
17. Jeżeli osoba się upija pod wpływem nacisków grupy to jest to:
a. konformizm
b. nonkonformizm
c. oportunizm
d. dewiacja
18. Czy robienie prywatnych zakupów szefowi jest władzą prawomocną? nie
19. Czy udzielamy legitymizacji władzy oczekując spełnienia
określonych interesów? (prawda/fałsz)
20. Czy łączność psychiczna jest koniecznym elementem więzi? (prawda/fałsz)
22. Czy kary i nagrody to :
a. sankcje
23. Czy ocenianie czy zachowanie było moralne jest sankcją etyczną?
(prawda/fałsz)
24. Sankcje to: (test – a,b,c,d)
Reakcje grupy na zachowanie jednostki w sytuacjach społecznie waznych
25. Czy atrakcyjność osoby wpływa na uleganie? (prawda/fałsz)
26. Przyczyny mobbingu?: (test a,b,c)
1. charakter społeczny:
• bezrobocie,
• stałe zagrożenie utratą pracy, kiedy to pracownicy boją się
zareagować, żeby nie utracić pracy. Przełożeni, znając sytuację na
rynku pracy zmuszają pracowników do działań mobberskich,
• typ zatrudnienia, np.: osoby zatrudnione na czas określony są
bardziej skłonne do działań mobberskich,
• czynniki zewnętrzne, np.: wadliwa struktura ekonomiczna, niejasna
sytuacja firmy,
2. cechy organizacji i kultury organizacyjnej – są pewne organizacje,
w których mobbing pojawia się częściej → organizacje non-profit
(organizacje edukacyjne, zajmujące się opieką społeczną, socjalne).
Dlaczego te organizacje:
• w tych organizacjach zatrudnia się potencjalnie relatywnie słabszych
pracowników, zwłaszcza w zakresie zarządzania
ludźmi. W tych organizacjach brakuje zatem wiedzy i umiejętności,
• w organizacjach tego rodzaju występuje zjawisko monotonii czynności
zawodowych – mobbing staje się alternatywą,
• stresogenne miejsce pracy,
• brak etyki działań w firmie,
• zbyt płaska struktura organizacyjna,
• zmiany organizacyjne – mobbing jest reakcją na możliwość utraty stanowiska,
3. cechy zarządzającego organizacją:
• jest on albo inspiratorem mobbingu, albo osobą nie reagującą na mobbing,
• osoba o bardzo wysokim poczuciu własnej wartości; osoba nadwrażliwa
na krytykę, ignorująca uwagi,
• stosujący rzadko odczuwają wyrzuty sumienia, współczują ofierze,
podejmują działania przeciw zachowaniom mobberskim,
• mobber zdaje sobie często sprawę ze swoich niekompetencji,
mobbing sprawia przyjemność.
27. Czy mobber to osoba o niskim poczuciu własnej wartości? (prawda/fałsz)
28. Która pozycja nie jest nabyta? (jest niezależna od naszej woli)
a. nastolatek
b. mąż
c. ojciec
d. student
29. Pozycja, którą nabywamy to: (test)
a. zawód
30. Przyporządkuj władców do typów panowania:
a. tradycyjne……….. wódz plemienny.... Elżbieta II,..............
b. racjonalno-legalne……….. G. Bush..................................
c. charyzmatyczne.... Ghandi...... Martin Luter King............
31. Czy biurokracja to działanie w sposób racjonalny i stabilny? (prawda/fałsz)
32. Co to jest „pamięć biurokracji” ? (opisowe)
Weber podkreślał, że podstawowym instrumentem skutecznego działania
jest kontrola informacji możliwa dzięki zastosowaniu pisma – tworzy
się pamięć biurokracji, dzięki której jest ciągłość działania.
Pamięć biurokracji – pisma, dyskietki, płyty, na których zostały
zawarte sprawozdania.
33. Czy większa ilość osób w grupie myślących podobnie wpływa na konformizm? tak
34. Czy mediator narzuca stronom rozwiązanie?(prawda/fałsz
nie
35. Jakieś pytanie o grupie odniesienia ...
Grupa odniesienia – tego rodzaju grupa, która stanowi dla nas pewien
aspekt aspiracyjny, ponieważ grupa odniesienia stanowi obszar
porównywania się dla każdej z jednostek. Grupa odniesienia prezentuje
bowiem takie wartości, cele, normy, które dla każdego z nas są
najbardziej znaczące.