"Dziecko chce być dobre
  Jeśli nie umie - naucz,
  Jeśli nie wie - wytłumacz
  Jeśli nie może - pomóż".

Co to znaczy być dobrym pedagogiem? Rozważając głębiej to pytanie, nasuwa się wiele myśli i skojarzeń. Nie ma ludzi idealnych. Każdy ma jakąś wadę. Może nią być za duży nos lub niepunktualność. W przypadku idealnego nauczyciela - wygląd, płeć i wiek się nie liczą. Może być kobietą, jak i mężczyzną. Każdy z nas ma inną ukształtowaną hierarchię wartości, inne cele, pragnienia, inaczej spostrzega świat i ludzi. Ciężko jest sprecyzować, jaki powinien być dobry pedagog.

Wielu wybitnych pedagogów przez wieki próbowało znaleźć wzorzec „idealnego nauczyciela”. W swoich rozważaniach koncentrowali się m.in. na talencie pedagogicznym, duszy, osobowości, warunkach poprzez które można rozwijać określone cechy kandydata na nauczyciela.

Chciałabym w swoich rozważaniach przytoczyć słowa Janusza Korczaka, który jest cenionym i wyjątkowym pedagogiem. Według niego dobry wychowawca – opiekun musi spełnić przede wszystkim podstawowy wymóg, jakim jest poznanie samego siebie: „ Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie , zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić przede wszystkim” .

     W swej sentencji J.Korczak zwraca się do wszystkich nauczycieli - ludzi, w rękach których spoczywa dobro przyszłego społeczeństwa. Aby dobrze wykonywać powierzone zadanie, muszą kochać dzieci i bardzo chcieć z nimi pracować. Dobry nauczyciel to taki, który wkłada wielki trud w przekazywanie wiedzy, rozwijanie umiejętności i talentów. Dobry nauczyciel to taki, który jest zarówno przyjacielem, jak i opiekunem, a nie wrogiem. Dobry nauczyciel to taki, który swoją czynną postawą zmobilizuje całą klasę do pracy i działania, a także wzbudzi sympatią i dobrocią zaufanie wychowanków. Dobry nauczyciel mimo wszelkich trudności i niepowodzeń nigdy się nie poddaje. Pedagog pomaga i próbuje zrozumieć dziecko. Dobry nauczyciel musi zrozumieć świat dziecka, jego problemy oraz rozpoznać wiele jego potrzeb. Powinien odznaczać się autentyczną pracowitością, zajmować się ciągłym i wszechstronnym poznawaniem dziecka. Powinien być dobrym diagnostą.

Opiekun – wychowawca winien w praktyce realizować również prawo dziecka do bycia dzieckiem, do szacunku ,, wykazywać tolerancję do jego niewiedzy i niepowodzeń”. Kreśląc osobowy wzór nauczyciela - wychowawcy, S. Szuman stwierdził, że „(…) prawdziwy nauczyciel i wychowawca nie jest tylko zwykłym pośrednikiem między wiedzą i uczniem (…), lecz autonomiczną jednostką, która uczy i wychowuje zawsze swoim stylem i swoja manierą, swoją osobowością.”

Uważam, że J. Korczak jest symbolem takiego idealnego nauczyciela. Każdy pedagog powinien bazować na jego teoriach. Bo to właśnie on stał na straży każdego dziecka, które było dla niego najważniejsze. Dziecko to taka mała, niewinna i bezbronna istota, która może wyrosnąć na mądrą, poważną osobę, która może wszystko. Żądał równouprawnienia dzieci, prawa do poważnego traktowania ich spraw i przeżyć. Chciał przede wszystkim zapewnić dziecku harmonijny rozwój, wydobyć pełnię ukrytych sił, wychowywać w umiłowaniu dla dobra, piękna i wolności. Utwory napisane przez Korczaka są oparte na autentycznych obserwacjach autora. Niemal wszystkie jego dzieła są dla dzieci i o dzieciach.

Pedagog powinien siebie pytać: którą drogę wybrać dla własnego rozwoju, jakie rozwinąć w sobie mocne strony, jakie podejście i którą koncepcję edukacyjną przyjąć wobec dziecka. Myślę, że te pytania i wiele innych nauczyciel powinien zadawać sobie przez całe życie zawodowe.

Pedagog nigdy nie powinien zatrzymywać się w swojej drodze edukacyjnej, Powinien udoskonalać swoje techniki i umiejętności zdobywając kompetencje z różnych dziedzin nauki. Ale nie wystarczy mieć bogaty wachlarz kompetencji, trzeba umieć odpowiednio je wykorzystać.

Nauczyciel z kompetencjami pedagogicznymi potrafi dostrzec, rozpoznać, analizować i rozwiązywać wielorakie problemy napotkane na swej drodze. Wie, że jego praca skierowana jest w stronę przyszłości i odpowiedzialności za wychowanków, za ciągły rozwój ich osobowości.

I nasuwa się refleksja, że ,,historia kołem się toczy”, prawdę głosił J.Korczak, że„ Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków. Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić przede wszystkim” .

Dobry nauczyciel musi być przede wszystkim osobą, czyli człowiekiem, u którego na szczycie hierarchii wartości znajduję się drugi człowiek.

Literatura:

K. Dymek-Balcerek: Nauczyciel kompetentny, czyli jaki?

S. Szuman, cyt. za W. Okon: Osobowość nauczyciela. „Nasza Szkoła” 1959,

J. Korczak