MOZAIKA POMIDORA Tomato mosaic virus ToMV
Objawy: na młodych liściach jasno i ciemnozielona mozaika, pow blaszki liściowej pofalowana, liście zniekształcone i zdrobniałe (paprociowatość, nitkowatość), rośliny słabo rosną,
Żółta mozaika- żółte plamy, znaczne osłabienie wzrostu i poważne straty, Objawy na owocach, owoce jakby dojrzewały nierównomiernie, żółte i pomarańczowe plamy,
Smugowatość- na liściach nekrotyczne plamy, smugi,
Bardzo łatwo przenosi się mechanicznie z sokiem, bardzo trwały wirus, pozostaje na resztkach roślin w glebie, może przetrwać do następnego roku, w okresie wegetacji rozprzestrzenia się mechanicznie, na narzędziach,
Ochrona: odkazić nasiona, glebę, narzędzia,
LIŚCIOZWÓJ ZIEMNIAKA Potato leafroll virus PLRV
Zimuje w porażonej bulwie, degeneracja bulw ziemniaków 2 lata, objawy: skędzierzawienie blaszki liściowej, zwijanie się liści wzdłuż górne nerwu, mocno wybarwione, skórzaste, karłowatość, wiązki przewodzące ulegają zniszczeniu, nekroza,
Rozprzestrzenianie się przez mszycę brzoskwiniowo-buraczaną w sposób trwały. Mnoży się w hemolimfie owadów. Szkodliwość 80-100%
ŻÓŁTA KARŁOWATOŚĆ CEBULI Onion yellow dwarf virus OYDV
Szafirek, narcyz
Jasne chlorotyczne smugi wzdłuż szczypiorku, przechodzi w prawie jednolitą żółtaczkę liści, szczypior się załamuje i skręca, chore rośliny mają mniejsze cebule, łatwo gniją, kwiatostany słabo rozwinięte.
Głównym źródłem choroby są porażone cebule wysadkowe oraz dymka, wirus jest wynoszony przez mszyce. W okresie wegetacji głownie przez mszyce, ale i mechanicznie, organy wegetatywne, rosliny wieloletnie, pasożyty.
Ochrona: cebule powinny pochodzić ze zdrowych plantacji, plantacje lustrować, izolacja przestrzenna ok 500m
PSTROŚĆ TULIPANA Tulip breaking virus TBV
Porażone liście mniejsze, jaśniejsze, delikatna mozaika patrząc pod światło, virus zakłóca biosyntezę antocyjanów, na ciemnych kwiatach smugi, zmiana koloru, rozbicie barwy. Cebule roślin są mniejsze, słabiej kwitną,
Przenoszony przez mszyce, przezywa w cebulach roślin,
Ochrona: usuwanie chorych roślin, ochrona przed mszycami.
SZARKA ŚLIW Plum pox virus PPV
Choroba kwarantannowa, likwidacja i palenie roślin, szkodliwość 100%,
Objawy: jasna kolorystyka drzewa, gumowienie(wyciekanie soku,masowe opadanie owoców, czerwone wgłębione plamy na owocach,
Przenosi się przez mszyce w sposób nietrwały, zimuje w porażonym drzewie lub kwiatach zimotrwałych
Zrazy: pow40stC, gorąca kąpiel, suszymy i obserwujemy,
ZARAZA OGNIOWA Erwinia amylovora
Największe zagrożenie dla sadów jabłoniowych i gruszowych, choroba kwarantannowa,
Objawy na kwiatach, wyglądają jak nasiąknięte wodą, kurczą się i zamierają, brunatnieją, na liściach brunatne plamki, zgrupowane wzdłuż brzegów blaszki nerwu głównego i bocznych, porażone liście się kurczą, zwijają się, pędy więdną od wierzchołka, wyglądają jak natłuszczone, wyginają się, na owocach wodniste ciemnozielone plamy, nekrozy, owoce zasychają i się kurczą,
Zimuje w pograniczach ran zgorzelowych na zdrewniałych częściach roślin,
MOKRA ZGNILIZNA BULW ZIEMNIAKA Erwinia carotowora
Spotykana w okresie zbiorów, najgroźniejsza w przechowalni,
Objawy: początkowo małe, jakby nasiąknięte wodą plam, które gwałtownie się powiększają, porażona tkanka jest miękka, gąbczasta i się zapada, robi się śluzowata, warzywo wewnątrz zamienia się w lepką mazista papkę. Z czasem pojawiają się pęknięcia. Uszkodzenie całości do 5 dni.
Zimuje w porażonych częściach roślin w przechowalni lub w polu,
Zapobieganie: stworzenie nieodpowiednich warunków do rozwoju choroby, rośliny sadzić niezbyt gęsto, w dobrze zdrenowanej i przewietrzonej glebie, zmianowanie ze zbożami,
BAKTERYJNA KANCIASTA PLAMISTOŚĆ LIŚCI OGÓRKA Pseudomonas syringae pv. lachrymans
Obserwuje się ją na uprawach w polu, zmniejszony plon, pogorszenie jakości owoców,
Objawy: pierwsze na liścieniach jako okrągłe lub nieregularne plamki, które wyglądają jak nasiąknięte wodą, na liściach plamki ograniczone nerwami co nadaje im kanciasty kształt, z czasem brązowieje i zamiera na beżowo. Przy dużej wilgotności występuje na dolnej stronie białawy, śluzowaty wyciek bakterii
Źródłem infekcji są w nowym sezonie uprawy porażone nasiona oraz resztki roślin, w okresie wegetacji są to śluzowate wycieki kom rozpryskiwane wraz z kroplami deszczu przenoszone przez owady,
Ochrona: wysiew zdrowych nasion, opryskiwanie fungicydami miedziowymi, 2-3 letni płodozmian,
RAK BAKTERYJNY DRZEW OWOCOWYCH- Pseudomonas syringae pv. Syringae
Brak kwarantanny, wiśnie czereśnie, morele,
Zgorzele, palmistości na liściach (brązowe otoczone żółtą obwódką) nekroza na kwiatach, zrakowacenia w obrębie miękiszu, wycieka guma, naroślą,
Zimuje w porażonym drzewie,
RAK BAKTERYJNY POMIDORA Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis
Kwarantanna, choroba naczyniowa, doprowadzająca do więdnięcia a następnie zamierania. Patogen przeżywa zarówno w materiale jak i na sprzęcie
Objawy: więdnięcie w różnych stadiach rozwoju przy wys temp i małej wilgotności względnej, często charakter jednostronny, dolne liście zaczynają zwisać, na pojedynczych listkach pojawiają się nekrozy, następnie więdniecie, zwijanie brzegów. Łodyga ma miękką tkankę,
Źródłem w nowym sezonie wegetacji są bakterie w nasionach, resztkach roślinnych, podłożu
Ochrona: zdrowe nasiona i rośliny do sadzenia, sterylne podłoża i narzędzia
PARCH ZWYKŁY ZIEMNIAKA Streptomyces scabies
Pierwsze objawy choroby to małe pojedyncze brązowe plamki, wokół przetchlinek powiększają się wraz ze wzrostem tkanki. Parch powierzchniowy= drobne skorkowacenia, parch zagłębiony= plamy o popękanej powierzchni lub postrzępionym brzegu.
Może być zawleczona na pole wraz z porażonymi sadzeniakami. Obecna w polu na rozkładających się roślinach w glebie,
Ochrona: bulwy bez objaw porażenia, stosowanie przerw w uprawie, unikać zbyt dużych dawek wapnia,
GUZOWATOŚĆ KORZENI Agrobacterium tumefaciens
Szkodliwość związana z ograniczeniem pobierania i przewodzenia wody i składników pokarmowych do części nadziemnych roślin, guzy zakłócają funkcjonowanie systemu korzeniowego.
Objawy: naroślą na korzeniach, czasami na pędach, młode naroślą są gładkie, jasnokremowe, kuliste i miękkie, natomiast stare drewnieją i maja chropowatą powierzchnię, ciemnobrunatne nieregularne.
Zimuje w glebie jako saprotrof lub na korzeniach żywicielskich
Ochrona: profilaktyka, niszczenie zakażonych roślin, nie nawozić obornikiem przed założeniem sadu.
KIŁA KAPUSTY Plasmodiophora brassicae
Znaczny ubytek w plonie, na glebach kwaśnych i podmokłych
Objawy: tworzą się narośle, na młodych roślinach kuliste owalne jasnożółte, potem ciemnieją i pękają, zarażone grzybami i bakteriami gniją i rozpadają się do gleby uwalniając zarodniki przetrwalnikowe, na starszych naroślą palczaste wydłużone wrzecionowate; rośliny żółkną, więdną i zamierają.
Ochrona 3-4 letnia przerwa kapustowatych, korzenie zaprawiać w gliniastej papce z dodatkiem torfu i fungicydów.
ZGORZEL SIEWEK Pythium ultimum
Zgorzel przedwschodowa: kiedy porażeniu ulegają kiełki, które ciemnieją i gniją nie wydostając się na pow gleby.
Powschodowa: porażenie siewek po wzejściu, zamierają wskutek porażenia systemu korzeniowego,
W okresie wegetacji rozprzestrzenia się przez zarodniki pływkowe, źródłem są porażone nasiona oraz mała obecność w glebie, sprzyja wilgoć i niska temp.
Ochrona: stworzenie warunków do szybkich wschodów i rozwoju siewek, chemiczne zaprawianie nasion,
BIELIK KRZYŻOWYCH Albugo candida
Temp 10-20st C, duża wilgotność, długotrwałe zwilżenie liści,
Zimowanie: oospory w resztkach porażonych roślin, grzybnia w korzeniach- systemicznie porażone rośliny
Zwalczanie: przerwa w uprawie 3-4 lata, nie sadzić w pobliżu chrzanu, palenie resztek liści jesienią, usuwanie sadzonek z objawami.
WIROZY
Typy objawów: Chlorozy[mozaika (kropkowatość, pstrość), mozaikowatość, żółtaczka,] nekrozy, zaburzenia wzrostu i rozwoju roślin.
Źródła infekcji: organy wegetatywne, rośliny wieloletnie, nasiona, owady,
Przenoszenie: przez mszyce: trwale i nietrwale; mechanicznie z sokiem roślin,
BAKTERIOZY:
Odżywianie: bakterie samożywne i cudzożywne
Rozmnażanie: podział kom, pączkowanie
Źródła infekcji: organy wegetatywne, rośliny wieloletnie, ozime, resztki roślinne, nasiona, gleba, owady,
Wnikanie: zranienia, naturalne otwory, ograny nie pokryte kutikulą,
Objawy: Zgnilizny, zgorzele, plamistości, naroślą, więdnięcia, wycieki kolonii bakterii.
MOZAIKA POMIDORA Tomato mosaic virus ToMV
LIŚCIOZWÓJ ZIEMNIAKA Potato leafroll virus PLRV
ŻÓŁTA KARŁOWATOŚĆ CEBULI Onion yellow dwarf virus OYDV
PSTROŚĆ TULIPANA Tulip breaking virus TBV
SZARKA ŚLIW Plum pox virus PPV
ZARAZA OGNIOWA Erwinia amylovora
MOKRA ZGNILIZNA BULW ZIEMNIAKA Erwinia carotowora
BAKTERYJNA KANCIASTA PLAMISTOŚĆ LIŚCI OGÓRKA Pseudomonas syringae pv. lachrymans
RAK BAKTERYJNY DRZEW OWOCOWYCH- Pseudomonas syringae pv. Syringae
RAK BAKTERYJNY POMIDORA Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis
PARCH ZWYKŁY ZIEMNIAKA Streptomyces scabies
GUZOWATOŚĆ KORZENI Agrobacterium tumefaciens
KIŁA KAPUSTY Plasmodiophora brassicae
ZGORZEL SIEWEK Pythium ultimum
BIELIK KRZYŻOWYCH Albugo candida