Poziomy energooszczędności w budownictwie

Mianem budynku standardowego określa się budynek o wskaźniku sezonowego zapotrzebowania na ciepło E= 90-120 kW/m²a. Ściany zewnętrzne takiego domu powinny posiadać przynajmniej 12-centymetrową izolację termiczną, wykonaną z wełny lub styropianu. Dachy i stropodachy powinny być izolowane na poziomie ok. 15 cm. Okna powinny być szczelne i posiadać nawiewniki, a współczynnik przenikania ciepła U winien wynosić około 2,0 W/m²K. Dom standardowy może być również wyposażony w wentylację grawitacyjną. Ważną cechą takiego budynku jest także sprawny system ogrzewania z głowicami termostatycznymi, znajdującymi się przy grzejnikach.

Budynkiem energooszczędnym z kolei nazwiemy budynek o wskaźniku sezonowego zapotrzebowania na ciepło E ≤80 kW/m²a.  Często natrafić można również na wartości 30-60 kW/m²a, jednak nie ma dokładnie sprecyzowanych granic. Ściany domu energooszczędnego powinny

posiadać zwiększoną izolacyjność termiczną, co oznacza, że wełna lub styropian winny mieć około 18 cm grubości, a warstwa izolacji termicznej w dachu i na stropodachu wynosić powinna minimum 20cm. Okna w budynku energooszczędnym powinny być szczelne i - w miarę możliwości, rozmieszczone na południowej (względnie południowo-zachodniej) elewacji. Przegrody wewnętrzne powinny być ciężkie, co daje możliwość akumulowania ciepła. Wykonanie przegród zewnętrznych natomiast powinno praktycznie eliminować mostki termiczne. Dom energooszczędny powinien posiadać wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną z rekuperatorem oraz wymiennikiem gruntowym, służącym do wstępnego podgrzewania powietrza zewnętrznego. Niezmiernie ważną informacją jest, że koniecznym elementem budynku energooszczędnego jest sprawny system ogrzewania z możliwością reagowania na zmiany temperatury wewnętrznej i zewnętrznej.

Budynek zeroenergetyczny jest budynkiem samowystarczalnym, co oznacza, że nie wymaga on dostarczenia energii ze źródeł konwencjonalnych, gdyż jego zapotrzebowanie na energię grzewczą jest bardzo niskie dzięki doskonałej izolacyjności przegród zewnętrznych, odzyskowi ciepła z wentylacji i maksymalnemu wykorzystaniu zysków ciepła. W przypadku domu zeroenergetycznego całkowicie rezygnuje się z zewnętrznych źródeł energii, a systemy pozyskujące i magazynujące energię promieniowania słonecznego lub energię wiatru pokrywają zapotrzebowanie na ciepło. Stosuje się tam instalacje z kolektorami słonecznymi, turbiny wiatrowe, instalacje z ogniwami fotowoltaicznymi czy pasywne systemy ogrzewania słonecznego. W przypadku domu zeroenergetycznego dopuszcza się dostarczenie z zewnątrz biomasy czy biopaliwa.

 

Budynkiem plusenergetycznym nazywamy obiekt,który również sam zaopatruje się w energię, jednak potrafi on wytwarzać więcej ciepła niż na własne potrzeby. Dom taki wyposażony jest w bardziej rozbudowane systemy turbin wiatrowych, ogniw fotowoltaicznych czy kolektorów słonecznych. Energia elektryczna, która zostanie wytworzona, ale niewykorzystana, odprowadzana jest do sieci. Ważną informacją jest również fakt, że budynki plusenergetyczne - w przeciwieństwie do pasywnych, nie wydzielają do atmosfery dwutlenku węgla.

Domy pasywne charakteryzują się wskaźnikiem sezonowego zapotrzebowania na ciepło poniżej 15kWh/m²a. W takim typu domów wykorzystuje się  ciepło promieniowania słonecznego, a odzyskuje je z usuwanego strumienia powietrza wentylacyjnego. Również w przypadku domów pasywnych, tak jak i w budynkach energooszczędnych, do podgrzewania powietrza wentylacyjnego stosuje się wymienniki gruntowe. Ważną rolę w domach pasywnych spełniają również tzw. wewnętrzne zyski ciepła, tj. mieszkańców czy urządzeń elektrycznych, które w tym przypadku uwzględniane są w bilansie cieplnym. Dom pasywny bowiem charakteryzuje się  bardzo wysoką izolacyjnością termiczną przegród zewnętrznych oraz dużą szczelnością całego budynku. W budynku pasywnym izolacja termiczna ścian w postaci wełny lub styropianu powinna mieć minimum 30 cm, dachów i stropodachów - min. 40 cm, okna powinny być szczelne i mieć współczynnik U < 0,8 W/m²K. W budynku pasywnym eliminuje się mostki termiczne, a znaczna powierzchnia okien znajduje się od strony południowej,przegrody wewnętrzne są ciężkie i posiadają zdolność akumulowania ciepła, budynek posiada wentylację mechaniczną nawiewno - wywiewną z rekuperatorem. Budynek taki posiada poza tym wymiennik gruntowy, który wstępnie podgrzewa napływające do niego świeże powietrze oraz kolektory słoneczne, służące podgrzewaniu wody użytkowej. Dom pasywny jest poza tym budynkiem szczelnym o wartości współczynnika szczelności n 50 od 0,2 do 0,6 1/h.

Podsumowując dom pasywny jest najbardziej radykalnym sposobem oszczędzania energii. Jego roczne zapotrzebowanie na energię nie powinno przekraczać 15 kWh/(m²/rok). Porównując to z domem standardowym jest to 8-10-krotnie mniej, a z domem energooszczędnym - 4-krotniemniej. Biorąc pod uwagę koszt budowy, budynek energooszczędny jest o ok. 4% droższy od standardowego, natomiast pasywny o 30%, co przekłada się na czas zwrotu inwestycji.  Koszt budowy domu energooszczędnego  zwraca się do 10lat, natomiast pasywnego w ciągu 30-35 lat. Biorąc pod uwagę trwałość elementów budowanie domów pasywnych jest wątpliwe.