Julita Śmiałek

Grupa 30 S

Semestr VI

2010/2011

Zielnik chwastów trawnikowych

Pielęgnacja terenów zieleni

mgr inż. Agnieszka Szczecińska

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie

2010/2011

Trifolium repens – koniczyna biała

Data zbioru	02.05.2012
Rodzaj uprawy, z której zebrano chwast	Trawnik
Krótki opis morfologiczny	Łodyga - płożąca się, długości do 45 cm, bezlistna, gładka i pełna. Liście – trzy listkowe, długoogonkowe, odwrotnie jajowate, o ząbkowanych brzegach. Na górnej stronie liścia występuje jasna plama w kształcie podkowy. Kwiaty - kulista główka wyrastająca na długiej szypułce, zawierająca 40-80 obcopylnych kwiatów motylkowych. Barwa biała do kremowej. Owoc - dwu-cztero nasienny, wydłużony, łatwo pękający strąk. Nasiona drobne, o sercowatym kształcie i jasno- lub ciemnożółtej barwie, z połyskiem. Korzeń - roślina płytko zakorzeniona, o licznych korzeniach przybyszowych.
Występowanie	Parki, łąki, przydroża, pola, jasne lasy, miejsca trawiaste, gleby żyzne
Opis metody zwalczania	Mechaniczna: usuwanie za pomocą noża Chemiczna: oprysk herbicydem np.: Chwastox Trio 540 SL 50ml , Bofix 260 EC

Bellis perennis – stokrotka pospolita

Data zbioru	10.04.2012
Rodzaj uprawy, z której zebrano chwast	Trawnik
Krótki opis morfologiczny	Łodyga – głąbik o wysokości 4 – 20 cm, prosto wzniesiony, delikatnie owłosiony Liście – zebrane w różyczkę, łopatkowate lub odwrotnie jajowate, zwężają się w ogonek liściowy Kwiaty – zebrane w pojedynczy koszyczek Owoc – odwrotnie jajowata, gładka i żółtobrunatna niełupka, dł. 1 mm
Występowanie	Łąki, przydroża, pastwiska
Opis metody zwalczania	Mechaniczna – usuwanie za pomocą noża Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Antychwaścik SP, Bofix 260 EC .

Glechoma hederacea – bluszczyk kurdybanek

Data zbioru	30.04.2012
Rodzaj uprawy, z której zebrano chwast	Trawnik
Krótki opis morfologiczny	Łodyga – podnosząca się, sporadycznie owłosiona lub naga, rozgałęziona, kanciasta i miękka, z długimi(do ) ulistnionymi rozłogami. Liście – zimotrwałe, naprzeciwległe, długości 1-, sercowato okrągławe lub nerkowate, z karbowanym brzegiem. Na spodniej stronie blaszki często fioletowo czerwone. Kwiaty – osadzone po 2-4 w kątach liści, krótko szypułkowe. Kielich rurkowaty, niewyraźnie dwuwargowy, korona niebieskofioletowa do czerwonawej, sporadycznie biała, z włoskami w gardzieli. Górna warga dwu klapowa, dolna trzyklapowa. Owoc –rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki.
Występowanie	Parki, łąki, przydroża, pola, żyzne, wilgotne podłoże
Opis metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne usuwanie rośliny Chemiczna – oprysk herbicydem np.:Chwastox D , Bofix 260 EC.

Taraxacum officinale – mniszek lekarski

Data zbioru	04.05.2012
Rodzaj uprawy, z której zebrano chwast	Trawnik
Krótki opis morfologiczny	Łodyga – pusta w środku, początkowo wełniście owłosiona, później gładka, zielona lub jasno brązowa. Osiąga wysokość 10–20 cm. Liście – zebrane w rozetę, głęboko pierzasto wcięte, podłużne, lśniące, nagie. Kwiaty – obupłciowe, języczkowe tworzące po jednym koszyczku na każdej łodydze. Płatki korony zrośnięte, jasnożółte lub złocistożółte. Osiągając dojrzałość kwiatostan zmienia się w kulisty dmuchawiec. Owoc – szarego koloru, żeberkowane i pokryte brodawkami niełupki z długim dzióbkiem (2–3 razy dłuższym od owocu). Owoce zebrane są w owocostanie (dmuchawcu) tworzącym puszystą kulę.
Występowanie	Występuje na siedliskach otwartych: nieużytkach, łąkach, polach, trawnikach, w ogrodach.
Opis metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie lub za pomocą specjalnych przyrządów Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Achillea millefolium – krwawnik pospolity

Data zbioru	28.04.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Pokrój – osiąga wysokość 50–80 cm. Czasem tworzy niewielkie kępy. Cała roślina jest miękko, wełnisto owłosiona. Łodyga – prosta, słabo rozgałęziona, o silnym zapachu. Liście – ciemnozielone, w zarysie wąsko lancetowate, podwójnie lub potrójnie pierzaste. Liście odziomkowe są ogonkowe i szerokie na 2–4 cm, liście łodygowe są siedzące i o połowę węższe. Kwiaty – płaskie kwiatostany, utworzone z koszyczków zebranych w baldachogrono, o 5 żeńskich kwiatach brzeżnych niby języczkowych i środkowych rurkowych, obupłciowych. Pojedyncze koszyczki o średnicy ok . Kolor naturalny kwiatów to biały lub różowy z żółtawym środkiem. Owoc – spłaszczona niełupka, srebrzystoszara, wąsko oskrzydlona. Kłącze – pełzające o żółtawym kolorze, podziemne białe, zaróżowione przy węzłach. Wydaje liczne, przyziemne rozety liści, z których wyrastają łodygi kwiatostanowe.
Występowanie	pastwiska, łąki
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Rumex acetosa – szczaw zwyczajny

Data zbioru	02.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Pokrój –roślina wieloletnia, 30-100 cm wysokości. Liście – odziomkowe na długich ogonkach jajowato-podługowate, górne liście siedzące. Kwiaty – roślina dwupienna. Kwiaty małe, jednopłciowe w luźnych, wąskich wiechach, czerwonawe. Okwiat składa się z 6 działek w dwóch okółkach. Owoc – trójgraniasty orzeszek z czarnym, błyszczącym nasieniem, otoczony trzema skrzydełkami, które pełnią funkcję aparatu lotnego. Część podziemna - posiada zimujące kłącze i mięsisty, głęboki korzeń palowy.
Występowanie	polany, łąki i przydroża, spotykany jako chwast ruderalny.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie lub poprzez regularne koszenie Chemiczna –oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Chelidonium majus – glistnik jaskólcze ziele

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Pokrój – roślina silnie gałęzista (rozgałęzienia widlaste) o wysokości od 0,3 do Łodyga – okrągła na przekroju. Za młodu rzadko, odstająco owłosiona, zwłaszcza w węzłach. Z czasem łysieje Liście – odziomkowe, dolne liście mają ogonek długości 2-. Ich blaszka liściowa o długości do 8- jest pierzastosieczna, o 5-7 odcinkach jajowatych do kolistych, nierówno, głęboko wcinanych lub karbowanych. Liście z wierzchu są jasnozielone, a spodem jasno sine i tu słabo owłosione. Kwiaty – skupione po 3 do 8 w baldaszkach wspartych drobnymi podsadkami o długości do 1-. Kwiaty o średnicy do . Korona składa się z 4 odwrotnie jajowatych płatków o długości ok. , koloru żółtego. Korzeń – palowy system korzeniowy z grubym ( średnicy), stożkowatym i czarno brązowym korzeniem głównym i bardzo licznymi korzeniami bocznym. Owoce – równowąska, zielona torebka, pękająca dwiema klapami od nasady ku szczytowi.
Występowanie	Glistnik rośnie w miejscach ruderalnych (przydroża, przypłocia, rumowiska i wysypiska odpadów) oraz na obrzeżach lasów i w zaroślach. Nierzadko także jako chwast w parkach, sadach i ogrodach.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Capsella bursa pastoris – tasznik pospolity

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Łodyga – wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziająca się, pokryta gwiazdkowatymi włoskami, o wysokości 20-. Liście – przy ziemi tworzy różyczkę liściową, w której liście mają zmienny kształt; najczęściej są rozetkowe, podługowate, zatokowo wcinane, pierzastosieczne, czasami ząbkowane, a czasami, rzadko, bywają całobrzegie. Górne liście przeważnie ząbkowane i obejmują łodygę. Liście łodygowe są dużo mniejsze, siedzące i mają strzałkowatą nasadę. Kwiaty – drobne kwiaty tworzą grono na górnej, nie ulistnionej części łodygi. W szczytowej części łodygi jest ono bardzo gęste, niżej rzadkie. 4 działki kielicha skośnie odstające, 4 płatki korony białe, lub różowe, 1 słupek i 6 pręcików. Owoce – trójkątna łuszczynka z sercowatym wycięciem na wierzchołku. Zawiera zwykle 10-20 czerwonobrunatnych lub żółtobrunatnych nasion o długości ok. .
Występowanie	przy drogach, na torach kolejowych, podwórzach, na wysypiskach śmieci, ugorach, w ogrodach i uprawach rolnych.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Chisel 75 WG , Bofix 260 EC

Plantago maior – babka zwyczajna

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Pokrój – wysokość od 5 do . Łodyga – silnie skrócona (dlatego liście skupione w przyziemnej różyczce), tylko w czasie kwitnienia rozwijają się 1–3, nierozgałęzione łodygi kwiatonośne, prosto wzniesione, bezlistne, obłe i skąpo owłosione, wyrastające z pachwin liści. Liście – skupione w przyziemnej różyczce liściowej. Blaszka szeroko jajowata, całobrzega albo skąpo ząbkowana, naga lub słabo owłosiona, z 5–7 równoległymi nerwami, w nasadzie zaokrąglona lub sercowata. Kwiaty – zebrane w szczytowe, walcowate kłosy o długości równej szypule, lub większej. Niepozorne, małe (do długości), siedzące o zredukowanych szypułkach, żółtawozielone. Owoce – jajowata puszka, zawierająca zwykle 6, 8, 10 nasion. Otwiera się wieczkiem. Nasiona owalne lub w różny sposób zdeformowane – kanciaste. Powierzchnia matowa ze zmarszczkami, które na stronie grzbietowej mają układ podłużny, na brzusznej – promienisty. Barwa brunatna od jasnej do ciemnej.
Występowanie	Przydroża, łąki, wysypiska, rowy, w uprawach rolnych, trawniki.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Glifocyd 360 SL , Bofix 260 EC

Lamium album – jasnota biała

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Łodyga – wzniesiona i nierozgałęziona łodyga z fioletowymi zabarwieniami w niektórych miejscach. Osiąga wysokość do . Liście – ulistnienie naprzeciwległe. Jajowate lub sercowate liście są delikatnie owłosione i mają brzegi grubo piłkowane. Kwiaty – białe, czasami kremowobiałe, wyrastają pionowo w okółkach w kątach liści. Mają wyraźnie grzbiecistą, dwuwargową budowę. Duże kwiaty 2-. Kłącze – pod ziemią roślina posiada rozgałęzione kłącze i podziemne rozłogi, za pomocą których rozmnaża się wegetatywnie. Owoce – rozłupnia zawierająca cztery jajowate, trójgraniaste rozłupki ciemnoszarego koloru.
Występowanie	Rośnie na przydrożach, w zaroślach, w rowach, w ogrodach.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Viola arvensis – fiołek polny

Data zbioru	28.04.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Łodyga – ulistniona, podnosząca się lub wzniesiona, często silnie rozgałęziona, o wysokości 10-, słabo owłosiona. Liście – ogonkowe, długości 1-, karbowane, liście dolne sercowate, górne eliptyczne. Przylistki pierzastodzielne, ich szczytowy, jajowaty i karbowano-piłkowany odcinek jest nieco tylko mniejszy od blaszki liściowej. Kwiaty – wyrastają na szypułkach z kątów liści. Płatki górne białawo żółte lub fioletowe, środkowy i dolny jaskrawożółte. Kwiat o średnicy do , korona krótsza od kielicha. Ostroga równa wielkością przydatkom kielicha. Korzeń - słaby korzeń palowy. Owoce – jajowata torebka, zawiera żółtobrunatne nasiona długości 1,5-.
Występowanie	pola uprawne, miedze, przydroża, siedliska ruderalne.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Chwastox Trio 540 SL , Bofix 260 EC

Chenopodium album – komosa biała

Data zbioru	28.04.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Pokrój – osiąga wysokość 15-. Cała roślina jest mączysto owłosiona. Łodyga – wzniesiona, bruzdowana, w nasadzie ogonków liściowych często występuje purpurowa plama. Jest stosunkowo gruba i pojedyncza, czasami rozgałęzia się. Liście – ciemnozielone, matowe, mają podłużnie rombowy lub prawie lancetowaty kształt. Nasada liścia klinowata, brzegi drobno ząbkowane lub całobrzegie. Długość liścia 2-4 razy większa od szerokości. Kwiaty – kwiatostan złożony, wyrastający na łodyżkach w kątach liści. Drobne, zielonawe kwiaty, wyrastają w kłębikach, które z kolei tworzą wiechę lub kłos. Okwiat 3-działkowy, podczas dojrzewania silnie grubieje i zmienia kolor na czerwony. Owoce – drobne orzechy otoczone zmięśniałym okwiatem.
Występowanie	Rośnie na przydrożach, śmietniskach, rowach, w ogrodach.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Stellaria media – gwiezdnica pospolita

Data zbioru	30.04.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Pokrój – roślina tworząca łany, drobna i delikatna. Łodyga – rozesłane łodygi, podnoszące się lub wzniesione, długie na 3–40 cm, obłe, z pojedynczym szeregiem włosków. Łamliwe, często silnie rozgałęzione. Liście – drobne, jajowate, zaostrzone, naprzeciwległe. Górne prawie siedzące, dolne długoogonkowe. Kwiaty – białe, drobne, ustawione wierzchołkowo lub widlasto. Płatki korony głęboko rozcięte, nie dłuższe od kielicha, płatki korony i działki kielicha długości , często ich brak. Korzeń – słaby korzeń główny, liczne korzenie boczne, ukorzenia się płytko
Występowanie	Pola, ogrody w miejscach ruderalnych.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Chisel 75 WG , Fusilade Forte 150 EC

Plantago lanceolata – babka lancetowata

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Pęd – pod powierzchnią krótkie kłącze. W czasie kwitnienia wyrastają pędy kwiatonośne osiągające wysokość do 40 cm. Liście – długie, równowąskie, lancetowate, u nasady zwężone w rynienkowaty owłosiony ogonek, skupione są w przyziemne rozety, mają 3–7 równoległych nerwów. Kwiaty – kwiatki są drobne, niepozorne, białe do brunatno różowych, zebrane w gęsty, kulisty lub walcowaty, brunatny kłos. Kwiatki osadzone w sucho błoniastych przysadkach . Owoce - gładkie, błyszczące, czerwonobrunatne nasiona w kształcie czółenek osadzone są po 1–2 w jajowatej torebce. Korzenie - liczne, wiązkowe.
Występowanie	łąki, trawniki, pastwiska, przydroża, zbocza i polany.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Glifocyd 360 SL , Bofix 260 EC

Lamium purpureum – jasnota purpurowa

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Łodyga – wzniesiona, lub rozesłana, dołem zielona, górą często wybarwiona na kolor różowy. Cała łodyga jest naga, lub nieco tylko owłosiona na krawędziach. Przy ziemi rozgałęzia się. Osiąga wysokość 10- 30 cm. Liście –liście karbowane, połyskujące, spodem nagie, na górnej powierzchni mają krótkie włoski. Dolne liście na dłuższych ogonkach, sercowato okrągłe, górne okrągłe, na krótszych ogonkach. Kwiaty – różowo purpurowe, wyrastają w okółkach w kątach liści na szczycie łodygi. Mają wyraźnie grzbiecistą, dwuwargową budowę, przy czym warga dolna jest ciemniejsza, górna jest krótko owłosiona, bez podłużnych krawędzi. Owoc – żółtoszare i biało cętkowane rozłupki o odwrotnie jajowatym kształcie, z zewnątrz zaokrąglone, na szczytach skośnie ścięte, o długości ok. 2 mm.
Występowanie	Rośnie na przydrożach, w zaroślach, w rowach, w ogrodach.
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Matricaria discoidea – rumianek bezpromieniowy

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Łodyga – wzniesiona i silnie rozgałęziająca się, naga, o wysokości do 40 cm, dość gruba. Liście – ulistnienie naprzemianległe, gęste. Liście siedzące, 2-3 krotnie pierzastodzielne, złożone z równowąskich listków Kwiaty – bardzo drobne kwiaty zebrane w koszyczki o średnicy 13-25 mm wyrastające na krótkich, górą nieco zgrubiałych szypułkach na szczytach łodyg Owoc – niełupki brunatno szarego koloru o szerokości ok. 0,5 mm i długości 2 mm, posiadające po bokach ciemniejsze, żywiczne smużki. Od wewnątrz mają 4 żeberka, na szczycie krótki rąbek.
Występowanie	Występuje na przydrożach, w ogrodach i na polach uprawnych,
Metody zwalczania	Mechaniczna – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem np.: Starane 250 EC , Bofix 260 EC

Galium aparine – przytulia czepna

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik nad zbiornikiem wodnym
Opis morfologiczny	Łodyga – rozgałęziona, leżąca lub wspinająca się. Osiąga długość 0,3-1,5 m. Czepia się innych roślin za pomocą haczykowatych, sztywnych włosków. Liście – wyrastają w okółkach w liczbie od 6-10 w jednym okółku. Poszczególne listki są jedno nerwowe, klinowato lancetowate i podobnie jak łodyga zadzierzyste. Kwiaty – drobne kwiaty na długich szypułkach zebrane są w wierzchotki wyrastające w kątach okółków liściowych. Owoc – rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki o długości 4-7 mm, pokryte haczykowatymi szczecinkami
Występowanie	zarośla, na przydroża oraz pola uprawne
Metody zwalczania	Mechaniczne – ręczne wyrywanie Chemiczna – oprysk herbicydem Starane Super 101 SE, Glean75 WG

Veronica arvensis – przetacznik polny

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Trawnik
Opis morfologiczny	Łodyga – wzniesiona, lub podnosząca się, owłosiona krótkimi włoskami. Wysokość 5–25 cm. Liście – ulistnienie naprzeciwległe. Liście szeroko jajowate, o nasadach nieco sercowatych, całe owłosione. Brzegi karbowane lub piłkowane, koniec tępo zakończony. Kwiaty na bardzo krótkich, wzniesionych szypułkach (prawie siedzące) w kątach liści. Niebieskiego koloru Owoc – mocno spłaszczona, sercowatego kształtu torebka, o długości równej szerokości. Cała owłosiona,
Występowanie	Rośnie na przydrożach, łąkach, brzegach zarośli.
Metody zwalczania	Mechaniczne – ręczne wyrywanie Chemiczne – Bofix* 260 EW, Glifocyd 360 SL

Elymus repens – perz właściwy

Data zbioru	07.05.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Łodyga – źdźbła wzniesione lub podnoszące się, nagie i gładkie, z kolankami i międzywęźlami. Osiągają wysokość 20–150 cm. Liście – wyrastają na łodydze skrętolegle, są żywo zielone lub sinozielone, płaskie, równowąskie, o szerokości 4–15 mm. Kwiaty – na szczycie łodygi zebrane w spłaszczone kłosy o długości ok. 10 cm. Każdy kłos składa się z ok. 15-20 gęstych, jajowato lancetowatych, spłaszczonych po bokach kłosków. Kłoski o długości 10–15 mm, nieco odstające, zwykle 3-5 kwiatowe, ustawione na łodydze w dwóch szeregach, szeroką stroną do środka kłosa. Owoc – równowąski, podługowaty, szarobiały lub żółtawy ziarniak o długości ok. 7–8 mm, nieco ponad 1 mm szerokości. Jest oplewiony. Kłącze – jasne, z dużymi i licznymi rozłogami Rozłogi te, o długości dochodzącej nawet do 15 m rozrastają się poziomo na niedużej głębokości.
Występowanie	Masowo zarasta ugory i nieużytki rolne. Rośnie także na siedliskach naturalnych – w zaroślach i na skrajach lasów.
Metody zwalczania	Mechaniczne – ręczne wyrywanie Chemiczne – Fusilade forte 150 EC, Titus 25 WG

Urtica urens – pokrzywa żegawka

Data zbioru	05.05.2012
Miejsce zbioru	Rabata
Opis morfologiczny	Łodyga – wysokość średnio 20 cm (maksymalnie 50 cm). Czworograniasta, pokryta krótkimi szczecinkami oraz dłuższymi włoskami parzącymi. Korzeń – cienki, białawo żółtawy. Liście – naprzeciwległe, długoogonkowe, jajowate lub eliptyczne, wcięto piłkowane, mniejsze niż u pokrzywy zwyczajnej, pokryte bezbarwnymi włoskami parzącymi, znajdującymi się na biało zielonych wzgórkach. Kwiaty – niepozorne, zielone, zbudowane podobnie jak u pokrzywy zwyczajnej. Kwiaty męskie i żeńskie rozwijają się w tych samych kwiatostanach. Owoce - jednonasienny orzeszek.
Występowanie	Rośnie w ogrodach, przy drogach, płotach, domach, na gruzach i przy oborach.
Metody zwalczania	Mechaniczne – ręczne wyrywanie Chemiczne - Glifocyd 360 SL, Bofix* 260 EW