SKĄD POCHODZILI GDAŃSZCZANIE?

Gdańsk książęcy

• Pomorzanie tj. Kaszubi

• Wielkopolanie (dostojnicy, kupcy, wojownicy)

• Prusowie

• Duńczycy (przejściowo)

• dolnoniemieccy Lubeczanie

Gdańsk krzyżacki

• dolnoniemieccy Lubeczanie, Roztoczanie, Wyszomierzanie, Strzałowianie i z innych miast portowych Hanzy

• język dolnoniemiecki przetrwał w dyplomacji gdańskiej do 1550, w sądownictwie do 1566, wśród ludu coraz rzadszy przetrwał jednak do XX w. jako gwara wiejskich imigrantów i język ulicy

• język górnoniemiecki (oberländisch, meissnisch) był językiem kancelarii krzyżackiej później stopniowo wypierał dolnoniemiecki z sądownictwa, kupiectwa i rzemiosła

• dolnoniemieccy Westfalczycy, Meklemburczycy i Pomorzanie (z Ks. Pomorskiego)

• górnoniemieccy Ślązacy, Łużyczanie i Saksończycy

• Pomorzanie

• Polacy

• Prusowie

Gdańsk królewski

• niemieccy imigranci z różnych państw Cesarstwa Rzymskiego i państwa pruskiego

• niemieckojęzyczni imigranci z innych miast i ze wsi Rzeczypospolitej

• Pomorzanie

• Polacy

• Niderlandczycy (Brugijczycy, Antwerpczycy, Amsterdamczycy)

• Anglicy

• Francuzi

• Szkoci (w biskupich Starych Szkotach)

• Żydzi (w biskupich Starych Szkotach)

Gdańsk pruski

• niemieccy imigranci ze wsi Prus Zachodnich i Wschodnich

• niemieccy urzędnicy i żołnierze Królestwa Prus

• kaszubscy imigranci ze wsi Prus Zachodnich i Pomorza Zachodniego

• polscy imigranci z Prus Zachodnich, Prowincji Poznańskiej i Królestwa Kongresowego - robotnicy, kupcy, urzędnicy, inteligencja

• żydowscy kupcy i rzemieślnicy z Królestwa Polskiego

Gdańsk wolnomiejski

• niemieccy imigranci - optanci

• na podstawie Traktatu Wersalskiego mieszkańcy b. dzielnicy pruskiej mieli prawo do opcji tzn. do wyboru obywatelstwa; duża część Niemców z terenu woj. pomorskiego zdecydowała się wyjechać do Niemiec lub do Wolnego Miasta Gdańska; w Wisłoujściu wybudowano kolonię mieszkaniową dla optantów z Helu o nazwie Neuhela (Nowy Hel).

• jednocześnie część Gdańszczan wybrała opcję obywatelstwa niemieckiego, a część urzędników i wojskowych powróciła do swoich stron rodzinnych

• polscy urzędnicy i przedsiębiorcy

• na podstawie Traktatu Wersalskiego i postanowień Ligi Narodów Polska posiadała szereg prerogatyw kontrolnych i gospodarczych na terenie WM Gdańska - dla obsługi nowo powstałych urzędów i przedsiębiorstw zamieszkali w Gdańsku polscy urzędnicy celni, pocztowi i kolejowi.

• rosyjscy jeńcy z czasów I wojny światowej i porewolucyjni emigranci

nowe oblicze Gdańska

• exodus

• niemieccy mieszkańcy Gdańska zostali po części ewakuowani przez władze hitlerowskie, po części zostali wysiedleni przez władze polskie w latach 1945-1948; część niewielka pozostała i zaadaptowała się do nowej sytuacji

• część gdańszczan polskich, kaszubskich i o niesprecyzowanej tożsamości narodowej z obawy przed komunistami opuściło Gdańsk

• niemieccy mieszkańcy Gdańska wyjechali przede wszystkim do brytyjskiego sektora okupacyjnego w północnych Niemczech - do Lubeki, Hamburga, Bremy, Holsztynu, Dolnej Saksonii i Westfalii; niewielka część wyemigrowała dalej do USA i do innych krajów.

• pochodzenie gdańszczan w 1950 r.

• egzulanci z Kresów Wschodnich (w tym duża część z Wilna, Lwowa i miast podolskich) 24%

słowo "repatrianci" nie jest właściwe z uwagi na fakt, że mieszkańcy Kresów nie opuszczali nigdy swojej ojczyzny, raczej powrócili w granice państwa polskiego tak samo jak Polacy w czasach I Rzeczypospolitej z obszarów ziem utraconych np. z woj. smoleńskiego, czernihowskiego lub inflanckiego, którzy zachowali nawet prawo do odbywania własnych sejmików tzw. "egzulanckich".

• Kaszubi i Kociewiacy 13%

• starzy Gdańszczanie 12% (gdańska Polonia i niewielka ilość Niemców)

• Wielkopolanie, Kujawianie i Chełminianie 12%

• Małopolanie 12%

• Mazowszanie 10%

• Warszawianie 5%

Gdańsk w III Rzeczypospolitej

• imigranci z obszarów całej Polski
  dziś ich potomkowie stanowią ponad 50% mieszkańców Gdańska.

---