Wstęp do prawa europejskiego / II rok prawo dzienne i wieczorowe/ rok akademicki 2007-2008

Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Anna Wyrozumska (Jean Monnet Chair of European Constitutional Law)

wykład 30 godzin + 30 godzin ćwiczeń

zajęcia poniedziałek 16-18, nowa aula

(uwaga: ten sam przedmiot w języku angielskim Introduction to European Institutional Law)

(teksty Traktatów i innych aktów prawnych, kluczowe orzeczenia ETS − wymagane na egzaminie, konspekty wykładów − szukaj na www. http://wpia.uni.lodz.pl/zeupi/ Zajęcia/ lub Dokumenty i materiały;

uwaga INFORMACJE OGOLNE są aktualizowane)

Literatura obowiązkowa:

J.Barcz red., Prawo Unii Europejskiej, Zagadnienia systemowe, wyd. 3, Warszawa 2006 - w zakresie odpowiadającym tematyce wykładu

W.Czapliński, R.Ostrihansky, P.Saganek, A. Wyrozumska, Prawo Wspólnot Europejskich, Orzecznictwo, Warszawa 2005.

pomocnicza:

M. Kenig-Witkowska, A. Łazowski, R. Ostrihansky, Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2004

A.Łazowski, A.Łabędzka, M.Szpunar, Prawo Unii Europejskiej, (repetytorium) testy, kazusy, tablice, Warszawa 2004.

materiały źródłowe:

J.Barcz, I.Gęsior, Prawo Unii Europejskiej; Materiały do nauki prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2005;

A.Przyborowska Klimczak, E.Skrzydło-Tefelska, Dokumenty Europejskie, tom IV, Lublin 2003.

Wymagania:

znajomość podstawowych zasad i mechanizmów systemu prawa europejskiego, w tym podstawowych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, w zakresie tematyki wykładu i ćwiczeń.

Konspekt:

1. Traktaty, historia i ewolucja struktury UE

1. Plan Schumana i ustanowienie EWWiS

2. EWO i EWP

3. Utworzenie EWG i EUROATOM-u

4. Ujednolicenie instytucji

5. Powiększenie - z 6 do 15 państw

6. Traktaty budżetowe z 1970 r. i 1975 r.

7. Powszechne wybory do PE

8. Jednolity Akt Europejski

9. Traktat o UE z Maastricht

10. Traktat amsterdamski

11. Traktat nicejski

12. Traktat o przystąpieniu z 2003 r.

13. Traktat ustanawiający konstytucję dla Europy z 2004 r.

14. Traktat reformujący

2. Charakter prawny i struktura UE - UE w stosunkach międzynarodowych / rozróżnienie prawo wspólnotowe, prawo UE/

1. Trzy filary UE

2. Podstawowe zasady (jednolita struktura instytucjonalna, podstawowe wartości i zasady, wspólne cele, procedury zmiany i przystąpienia, osobowość prawna i zdolność do działania UE)

3. Filar wspólnotowy UE - cztery podstawowe swobody rynku

4. Instytucje WE/UE

1. Art. 7 (ex 4) TWE

2. Rada Europejska

3. Rada

4. Komisja

5. Parlament

6. Inne instytucje i organy

5. Stanowienie prawa

1. Procedury prawodawcze - procedura konsultacji, współpracy, współdecydowania, zgody PE, procedury komitologiczne

2. Podejmowanie decyzji przez Radę większością kwalifikowaną

3. Udział w stanowieniu prawa - prawo Komisji do zmiany i wycofania projektu; prawo Rady do zmiany projektu, współudział Parlamentu

6. Porządek prawny UE

1. Źródła prawa w trzech filarach UE

2. Skutki prawne Traktatu i prawa wtórnego

3. Autonomiczny charakter wspólnotowego porządku prawnego

4. Prymat w stosunku do prawa krajowego

5. Bezpośredni skutek prawa wspólnotowego

6. Skutek prawny postanowień TWE - implementacja w prawie krajowym, obowiązek interpretacji prawa krajowego w zgodzie z TWE, bezpośrednie stosowanie - skutek wertykalny i horyzontalny

7. Charakter prawny rozporządzeń - dopuszczalny zakres implementacji rozporządzeń w prawie krajowym, skutek bezpośredni - wertykalny i horyzontalny

8. Dyrektywy - obowiązek transpozycji, pośrednie stosowanie, skutek bezpośredni wertykalny, brak bezpośredniego skutku horyzontalnego

9. Skutki prawne umów międzynarodowych zawieranych przez WE

7. System ochrony prawnej

1. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) i Sąd Pierwszej Instancji (SPI) [skład, zakres jurysdykcji, metoda interpretacji prawa, precedens, reforma - Traktat nicejski]

2. Postępowanie sporne

• skarga na niewywiązywanie się państwa ze zobowiązań wspólnotowych

• skarga o unieważnienie aktu wspólnotowego

• skarga na bezczynność instytucji WE

• skarga odszkodowawcza przeciwko WE/ odpowiedzialność kontraktowa i deliktowa WE

3. Postępowanie niesporne

• orzeczenia wstępne/ odesłanie prejudycjalne przez sąd krajowy do ETS

• kontrola legalności umów międzynarodowych

8. Zasady ogólne prawa wspólnotowego

1. Źródła zasad ogólnych

2. Zasada lojalności

3. Zasada subsydiarności jako ogólna zasada prawa

4. Zasada proporcjonalności jako ogólna zasada prawa

5. Zasada pewności prawa i ochrony uprawnionego oczekiwania

6. Zasada niedyskryminacji

7. Prawa fundamentalne

8. Inne

9. Państwa członkowskie a UE

1. Zapewnianie efektywności prawu wspólnotowemu przez sądy krajowe, organy administracji, organy regionalne, samorządowe itp.

2. Zasady chroniące kompetencje państwowe (zasada kompetencji powierzonych, zasada subsydiarności, zasada proporcjonalności, zasada elastyczności)

3. Odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa wspólnotowego

10. II filar UE - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (mechanizm decyzyjny, środki prawne, prawo materialne w II filarze)

11. III filar UE - współpraca sądowa i policji w sprawach karnych (mechanizm decyzyjny, środki prawne, prawo materialne w II filarze)

12. Polska a członkostwo w UE (Konstytucja RP a członkostwo Polski w UE, dostosowanie prawa polskiego do prawa UE)

Egzamin: pisemny, w formie kilku otwartych pytań i/lub pytań testowych

I termin -

pozostałe terminy:

− na każdym egzaminie wymagany INDEKS!!!

3

---