Dopuszczalność przerywania ciąży
W jakich przypadkach polskie prawo dopuszcza przerywanie ciąży?
Przerywanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:
1.ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
2.badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,
3.zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (czyli np. gwałtu lub czynu kazirodczego).
Do którego momentu można przerwać ciążę?
Jeśli badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, wówczas ciążę można przerwać do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej.
Jeśli ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego - do 12 tygodnia ciąży- na podstawie zaświadczenia prokuratora.
Jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia kobiety- brak terminu końcowego.
Jaki jest koszt?
Osobom objętym ubezpieczeniem społecznym i osobom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów do bezpłatnej opieki leczniczej przysługuje prawo do bezpłatnego przerwania ciąży w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej w ww. przypadkach.
Kto może dokonać zabiegu przerwania ciąży?
Tylko lekarz posiadający:
I) pierwszego stopnia specjalizację w zakresie położnictwa i ginekologii,
2) tytuł specjalisty w zakresie położnictwa i ginekologii.
Jakie zaświadczenia są potrzebne?
Wystąpienie okoliczności wskazujących, że ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej stwierdza lekarz posiadający tytuł specjalisty w zakresie medycyny właściwej ze względu na rodzaj choroby kobiety ciężarnej.
Wystąpienie okoliczności wskazujących na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu stwierdza lekarz posiadający tytuł specjalisty, orzekający o wadzie genetycznej płodu na podstawie badań genetycznych lub lekarz posiadający tytuł specjalisty w zakresie położnictwa i ginekologii orzekający o wadzie rozwojowej płodu na podstawie obrazowych badań ultrasonograficznych wykonanych u kobiety ciężarnej.
Jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego, wówczas potrzebne jest też zaświadczenie prokuratora.
Jednak lekarz może odmówić wykonania zabiegu przerywania ciąży, jeśli uzna, że jest to sprzeczne z jego sumieniem i etyką zawodową.
Uzyskanie zgody na zabieg przerwania ciąży w praktyce nie jest łatwy, gdyż ustawa nie określa szczegółowo, co rozumie się pod pojęciem ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu oraz co oznacza, że ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej.
Kto wyraża zgodę na przerwanie ciąży?
Do przerwania ciąży wymagana jest pisemna zgoda kobiety. W przypadku małoletniej lub kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest pisemna zgoda jej przedstawiciela ustawowego, (czyli np. rodziców, małżonka). W przypadku małoletniej powyżej 13 roku życia wymagana jest również pisemna zgoda tej osoby. W przypadku małoletniej poniżej 13 roku życia wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego, a małoletnia ma prawo do wyrażenia własnej opinii. W przypadku kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest także pisemna zgoda tej osoby, chyba że na wyrażenie zgody nie pozwala stan jej zdrowia psychicznego. W razie braku zgody przedstawiciela ustawowego, do przerwania ciąży wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.
Czy aborcja poza ww. przyczynami jest legalna?
Nie. Kodeks karny sankcjonuje dokonanie aborcji poza przypadkami wymienionymi powyżej. Sankcji karnej nigdy nie podlega sama kobieta poddająca się zabiegowi, ale osoby dokonujące aborcji (czyli np. lekarz, inny personel medyczny) lub zmuszające, nakłaniające czy pomagające jej w tym (partner, koleżanka, etc.).
autorka: mgr Anna Szul-Szywała