W grupie czterolatków możemy rozpocząć naukę zastępowania określenia dźwięk „gruby” pojęciem dźwięk „niski”, a określenie dźwięk „cienki” pojęciem dźwięk „wysoki”. Następnie rozpoczynamy uwrażliwienie dokładając rejestr środkowy. Tak więc na melodię graną już od tego momentu w trzech rejestrach dzieci mogą reagować ruchami zgodnymi z wysokością rejestru. Na przykład:
Dzieci pokazują ręką trzy poziomy w zależności od rejestru akompaniamentu.
Dzieci malują ręką na suficie, przed sobą, na podłodze.
Unoszą trzymany przedmiot (szarfa, skakanka, piłka) w trzech poziomach.
Zaznaczają różne poziomy za pomocą figur geometrycznych. Rejestr wysoki - trójkąt, średni - kwadrat, niski - koło.
A oto inne zabawy uwrażliwiające na dźwięki wysokie i niskie
1. Pogadanka na temat dźwięków niskich i wysokich.
Dzieci wymieniają, co wydaje dźwięki niskie a co wysokie
Camille Saint-Saëns: Ptaszarnia z cyklu Karnawał zwierząt. Wysłuchanie fragmentu utworu i próba nadania mu tytułu.
Wybrane dzieci otrzymują instrument i grają na nim pokazując krótko jego brzmienie ( trójkąt, bębenek) reszta grupy podaje czy dany instrument gra nisko czy wysoko
2. Zabawa ruchowa z piosenką „W ogródeczku”
Dzieci biegają po Sali i „podlewają roślinki”, gdy usłyszą dźwięki bębenka kucają i „sieją nasionka”, gdy bębenek ucichnie powracają do podlewania. Na dźwięk trójkąta dzieci „zbierają” owoce z drzew do czasu, gdy nie przestanie brzmieć instrument. Później jedno z dzieci przejmuje rolę nauczyciela i gra na instrumentach.
3. Zabawa „Rosną kwiatki”.
Dzieci swobodnie podskakują w rytmie muzyki. Gdy usłyszą melodię opadającą lub wznoszącą, zamieniają się w kwiaty. Przy melodii wznoszącej - kwiaty rosną ( dzieci powoli wstają, aż do wspięcia na palce i wyciągnięcia do góry rąk.). Gdy melodia opada - kwiaty więdną (dzieci powoli przykucają).
4. Kolorowe karteczki
Rozróżnianie dźwięku nisko- wysoko przy pomocy karteczek. Gdy melodia jest grana wysoko dzieci podnoszą karteczkę z motylkiem, gdy melodia jest grana nisko podnoszą karteczkę z żuczkiem.
5. Realizacja tematów rytmicznych z rozpoznaniem rejestru.
Dzieci realizują tematy rytmiczne podane na fortepianie w różnych rejestrach:
· dźwięki niskie - kładą się na podłogę,
· dźwięki wysokie - stają w pozycji wyprostowanej,
· dźwięki w średnim rejestrze - siadają.
6. Zabawa „Zwierzęta”
Dzieci zostają podzielone na trzy grupy, na: niedźwiedzie, motylki i żabki. Gdy dzieci usłyszą melodię w niskim rejestrze- na spacer wychodzą niedźwiadki, gdy w wysokim- fruwają motylki, gdy w średnim - skaczą żabki.
ZRYWANIE JABŁUSZEK
Na melodię graną w wysokim rejestrze dzieci wspinają się na paluszki i „zrywają” jabłuszka z drzewa, a gdy melodia grana jest nisko, dzieci kucają i „podnoszą” jabłuszka z ziemi.
Dzieci pokazują ręką trzy poziomy w zależności od rejestru akompaniamentu.
JEDZIEMY POCIĄGIEM
Dzieci ustawiają się jedno za drugim, tworząc „pociąg” (ważne jest, aby każde dziecko zapamiętało, z kim stoi). Gdy słychać dźwięki grane w wysokim rejestrze, jada po całej Sali, udając głosem odgłosy jadącego pociągu. Gdy rozlegną się dźwięki niskie, „wagoniki rozjeżdżają się”, każdy jedzie w swoja stronę. Po ponownym usłyszeniu dźwięków z rejestru wysokiego „wagoniki” szybciutko wracają na swoje miejsce w zestawie pociągu, pamiętając za kim stały.
ROZPOZNAJEMY DŹWIĘKI WYSOKIE I NISKIE
Dzieci chodzą na paluszkach, gdy usłyszą dźwięki wysokie, gdy dźwięki zmienią się na niskie, wówczas chodzą na całych stopach, wysoko unosząc w kolanach nogi. Podczas całej zabawy dzieci poruszają się w rozsypce. Na przerwę w muzyce szybciutko wracają do koła.
3. Zabawa „Rosną kwiatki”.
Dzieci swobodnie podskakują w rytmie muzyki. Gdy usłyszą melodię opadającą lub wznoszącą, zamieniają się w kwiaty. Przy melodii wznoszącej - kwiaty rosną ( dzieci powoliwstają, aż do wspięcia na palce i wyciągnięcia do góry rąk.). Gdy melodia opada - kwiaty więdną (dzieci powoli przykucają).
4. Kolorowe karteczki
Rozróżnianie dźwięku nisko- wysoko przy pomocy karteczek. Gdy melodia jest grana wysoko dzieci podnoszą karteczkę z motylkiem, gdy melodia jest grana nisko podnoszą karteczkę z żuczkiem.
„Jaki to dźwięk?”
Jest to ćwiczenie na rozpoznawanie dźwięków niskich, średnich i wysokich. Dzielimy dzieci na trzy grupy. Każda otrzymuje tarcze innego koloru: pierwsza - żółte, kojarzymy je z dźwiękiem wysokim g3 ; druga - czerwone, kojarzymy je z dźwiękiem średnim g1 ; trzecia - niebieskie, kojarzymy je z dźwiękiem
niskim G. Gdy dzieci usłyszą akompaniament w rytmie: ósemka z kropką i szesnastka (podskoki) - skaczą swobodnie po sali. Gdy zabrzmi jeden z wymienionych dźwięków wszyscy zatrzymują się, a grupa, której dźwięk został zagrany, podnosi do góry swoje tarcze.
„Latawce”
Gdy melodia akompaniamentu brzmi w niskim rejestrze dzieci „latawce” leżą. Gdy zaczyna się wznosić, „latawce” stopniowo unoszą się do góry aż do wspięcia na palce i zaczynają latać (bieg na palcach w rytmie ósemek). Dopóki akompaniament utrzymuje się w wysokim rejestrze „latawce” unoszą się w górze, gdy zaczyna opadać - „latawce” stopniowo opadają (dzieci lekko się pochylają), gdy zabrzmi w niskim rejestrze - miękko opadają na ziemię. Pozycję rąk ustalają same dzieci. W akompaniamencie nauczyciel może stosować zmiany kierunku w dół i w górę. Celem wyżej opisanych zabaw jest rozwijanie poczucia wysokości dźwięków, koordynacji ruchowej, słuchu fonematycznego i muzycznego.
Dźwięki wysokie - dzieci „wieszają” bombki, dźwięki niskie - „kładą” prezenty pod choinkę.
Wirujące śnieżynki”.
Podczas cichej melodii granej w górnym rejestrze dzieci tańczą swobodnie, zaś na dźwięk marakasów „mróz” zamraża je w proste sopelki (dzieci stoją nieruchomo wyprostowane).
ÓSEMKI
Dzieci biegają po sali w rytmie ósemek. Gdy usłyszą umówiony sygnał rytmiczny grany w niskim rejestrze ,zatrzymują się, robią przysiad i wystukują rytm dłońmi o podłogę. Wstają i dalej biegają w rytmie ósemek. Po usłyszeniu sygnału rytmicznego granego w wysokim rejestrze ,zatrzymują się i wyklaskują rytm ósemkowy.