RSDN - 20.

Najmniej chyba znanym hiperbolicznym systemem nawigacyjnym jest rosyjski RSDN-20 (radiotechniczeskaja sistemma dalniej nawigacii), określany przez NATO kryptonimem Alfa. Co prawda RSBN-20 jest przeznaczony głównie dla żeglugi, ale ten sowiecki odpowiednik Omegi zasługuje chociażby na wzmiankę. Tym bardziej, iż wszystko wskazuje na to że jest on nadal aktywny.

Projekt nowego systemu nawigacyjnego dalekiego zasięgu narodził się koło roku 1957, jako wsparcie dla powstającej właśnie floty strategicznych okrętów podwodnych. W założeniu miał mieć większy zasięg i dokładność od użytkowanego WRM-5. Przeznaczenie narzuciło wybór fal bardzo długich i hiperboliczną zasadę pracy.
Koło roku 1968 uruchomiono operacyjnie trzy 500 kW stacje: Krasnodar, Rewdę i Nowosybirsk (master). W kodzie NATO system ochrzczono Sigma. Niedługo potem Rosjanie zaprezentowali rybacki trawler - przetwórnię, wyposażony w odbiornik nawigacyjny Pirs-1R. Wyjaśniono że współpracuje on z systemem dalekiego zasięgu RSWT-1. Nie powinno to dziwić, albowiem sowiecka flota rybacka nigdy nie była nadmiernie cywilna. Nawiasem mówiąc Pirs-1R ważył 230 kg i pobierał 1.3 kW mocy.

W roku 1991 po dodaniu dwóch stacji (Sejdi w Turkmenii i Elban koło Chabarowska), co wiązało się z przeznaczeniem nowych kanałów częstotliwości zmieniono oznaczenie na RSDN-20. NATO oznaczyło nowe stacje (potem cały system) jako Alfa.
RSBN-20 do dziś pracuje z tymi samymi pięcioma stacjami:
Nowosybirsk - 55:45:22.0 N; 84:26:52.4 E
Krasnodar - 45:24:17.9 N; 38:09:29.0 E
Chabarowsk - 50:04:23.9 N; 136:36:24.1 E
Rewda (płw Kola) - 68:02:07.8 N; 34:41:00.0 E
Sejdi - 39:28:16.0 N; 62:43:07.3 E

Cykl pracy systemu trwa 3.6 s i składa się z wymyślnej sekwencji sześciu okresów nadawania po 400 ms z przerwani 200 ms. Codziennie o godzinie 0000 czasu moskiewskiego (2100 UTC) następuje synchronizacja wszystkich stacji, objawiająca się wyrównaniem fazy emitowanych sygnałów.
Stacje pracują w następującej kolejności:

Kolejność Częstotliwość	1	2	3	4	5	6
F1=11.904761 kHz	Nowosybirsk	Sejdi	Krasnodar	Chabarowsk	Rewda
F2=12.648809 kHz	Rewda	Nowosybirsk	Chabarowsk	Krasnodar		Sejdi
F3=14.880952 kHz	Krasnodar	Chabarowsk	Nowosybirsk		Sejdi	Rewda
F3p=14.881091 kHz				Nowosybirsk, Rewda, Sejdi
F4=12.090773 kHz		Rewda
F5=12.044270 kHz			Sejdi

RSDN-20 jest nadal wykorzystywany przez flotę wojenną Rosji i cywilne jednostki handlowe. Rosyjska flota handlowa nadal wspiera działania marynarki wojennej, głównie w dziedzinie tzw. spraw niejasnych - tak jak było za sowieckich czasów. Na lotnicze zastosowanie systemu wskazuje krótki cykl pracy (3.6 sekundy; w Omedze 10 sekund) i bardzo długie anteny linkowe, wypuszczane czasem przez rosyjskie samoloty patrolowe.
Obecny stan systemu i jego przyszłość są nieznane. Radioamatorzy nasłuchujący w paśmie VLF donoszą o braku sygnałów z Rewdy i Sejdi oraz o coraz dłuższych przerwach w pracy poszczególnych stacji.

Początek formularza

Dół formularza

Jacek Tomczak - Janowski

10-03-2001
Akt. 19-03-2002

---