PROBLEM DOBREJ DIAGNOZY - ADEKWATNOŚĆ METOD DO CELÓW I ZAMIERZEŃ PEDAGOGICZNYCH ( NIE MA GOTOWYCH METOD DIAGNOZY )

METODY STAWIANIA DIAGNOZ - WSZELKIE RACJONALNE UZASADNIONE SPOSOBY POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO :

• ZAPLANOWANIE TOKU DIAGNOSTYCZNEGO

• KONSTRUOWANIE, DOBÓR ORAZ ZASTOSOWANIE TECHNIK ZEBRANIA I OPISU CECH BADANEGO PRZEDMIOTU

• ROZUMOWANIE DIAGNOSTYCZNE ŁĄCZNIE Z WERYFIKACJĄ DIAGNOZY

• CZYNNOŚCI DIAGNOSTYCZNE

• CAŁOŚCIOWA, OSTATECZNA OCENA WYNIKÓW POSTĘPOWANIA PEDAGOGICZNEGO

• CZĘSTO ROLA PEDAGOGA POWINNA KONCENTROWAĆ SIĘ NA OPISANIU ZJAWISK A NIE NA OPINIOWANIU ZJAWISK

DIAGNOZA PEDAGOGICZNA - JEST METODOLOGIĄ DIAGNOZY, POSIADA WŁASNĄ METODOLOGIĘ BADAŃ ( PROCEDURA POSTĘPOWANIA + NARZĘDZIA )

DIAGNOZA - JEST TO ROZPOZNANIE NA PODSTAWIE ZEBRANYCH OBJAWÓW I ZNANYCH OGÓLNYCH PRAWIDŁOWOŚCI BADANEGO, ZŁOŻONEGO STANU RZECZY PRZEZ PRZYPORZĄDKOWANIE GO DO TYPU LUB GATUNKU, DALEJ PRZEZ WYJAŚNIENIE GENETYCZNE I CELOWOŚCIOWE, OKREŚLENIE JEGO FAZY OBECNEJ I PRZEWIDYWANEGO ROZWOJU.

( S. ZIEMSKI 1973 )

POWINNA BYĆ : RZETELNA, ELASTYCZNA I TRAFNA : WEWNĘTRZNA - DOTYCZY KONKRETNEGO PRZYPADKU, MOŻE PRZEMIENIĆ SIĘ W TRAFNOŚĆ ZEWNĘTRZNĄ, KTÓRA JEST RELATYWNA DO POPULACJI. NOGERS - TWIERDZI, ŻE ABY DIAGNOZA BYŁA POPRAWNA, SYTUACJA MUSI BYĆ AUTENTYCZNA A BADACZ AKCEPTUJĄCY, EMPATYCZNY.

DIAGNOSTYKA PEDAGOGICZNA JAKO SUBDYSCYPLINA - JEST INTERDYSCYPLINARNA - PRZEDMIOT JEST NAUKĄ JEŚLI MA SWOJĄ METODOLOGIĘ. DIAGNOSTYKA DYDAKTYCZNA - OPISUJE, PROGNOZUJE, WYJAŚNIA. NAJCZĘSTSZĄ FORMĄ DIAGNOSTYKI JEST OBSERWACJA LUB TEST. Z TEGO WYNIKA, ŻE RZECZĄ NIEZBĘDNĄ W DIAGNOSTYCE SĄ NARZĘDZIA BADAWCZE.

PRZESTRZEŃ DIAGNOSTYCZNA SKŁADA SIĘ Z :

1. ŚWIADOMOŚĆ METODOLOGICZNA BADACZA

2. OCZEKIWANIA DIAGNOSTYCZNE

3. CEL DIAGNOSTYCZNY

RODZAJE BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH :

1. TESTOWE

2. PSYCHOTECHNICZNE

3. PSYCHOMETRYCZNE

4. SOCJOMETRYCZNE

5. LEKARSKIE

PRAKTYCZNY CHARAKTER BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH ( WG. WINCENTEGO OKONIA ) PRZEJAWIA SIĘ W :

1. OPISYWANIU RZECZY I ZJAWISK

2. WYJAŚNIANIU ICH

3. PRZEWIDYWANIU

TEORETYCZNY CHARAKTER BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH / FUNKCJE BADAŃ DIAG. / :

1. DESKRYPTYWNA ( CO ULEGŁO ZABURZENIU )

2. EKSPLANCYJNA ( CZEMU I JAK DO TEGO DOSZŁO )

3. PROSPEKTYWNA ( CO DALEJ )

PEŁNA DIAGNOZA ZAWIERA DIAGNOZY CZĄSTKOWE :

1. DIAGNOZA PRZYPORZĄDKOWUJĄCO - KLASYFIKACYJNA LUB TYPOLOGICZNA : ODPOWIADA NA PYTANIE „DO JAKIEGO ZNANEGO TYPU NALEŻY BADANY STAN?”, MA TO SWOJE ODZWIERCIEDLENIE W DEFINICJI

2. DIAGNOZA GENETYCZNA - ODPOWIADA NA PYTANIE „JAKIE SĄ PRZYCZYNY DANEGO STANU RZECZY?”

3. DIAGNOZA CELOWOŚCIOWA - ODPOWIADA NA PYTANIE „JAKIE ZNACZENIE DLA DANEJ DIAGNOSTYKI MA KONKRETNY, POJEDYNCZY SKŁADNIK BADANEGO ZJAWISKA?”

4. DIAGNOZA FAZY - ODPOWIADA NA PYTANIE „W JAKIEJ FAZIE PRZEBIEGU ZNAJDUJE SIĘ BADANY STAN RZECZY?”

5. DIAGNOZA ROZWOJOWA (PROGNOSTYCZNA) - DIAGNOZA JEST NA TYLE WARTOŚCIOWA NA ILE MA ROZWINIĘTĄ PROGNOZĘ

JEŚLI SPEŁNIONE SĄ WSZYSTKIE TE WARUNKI MÓWIMY WÓWCZAS O ASPEKTACH PEŁNEJ DIAGNOZY!

TRIADA W PEŁNEJ DIAGNOSTYCE - ABY NASTĄPIŁ PEŁNY AKT DIAGNOZY MUSI NASTĄPIĆ :

• IDENTYFIKACJA

• OPIS I WYJAŚNIENIE

• USTALENIE DZIAŁAŃ KOMPENSACYJNYCH, PROFILAKTYCZNYCH

EFEKT GALATEI - NASTAWIAMY SIĘ NA TO, ŻE „ZA CHWILĘ WEJDZIE KTOŚ DOBRY I ZNANY”

EFEKT GOLEMA - OCENIANIE PRZEZ PRYZMAT DIAGNOZY NEGATYWNEJ

ETYCZNE ASPEKTY DIAGNOZY ŁĄCZĄ SIĘ Z ETYKĄ POSTĘPOWANIA BADAWCZEGO ( NIE SZKODZIĆ! )

BŁĘDY ETYCZNE W DIAGNOZOWANIU TO :

1. ZBYT DOWOLNA INTERPRETACJA TEGO CO SKŁADA SIĘ NA TAJEMNICĘ ZAWODOWĄ - WSZELKIE RODZAJE DIAGNOZY TO TAJEMNICA ZAWODOWA

2. WYWOŁYWANIE STANÓW STRESOWYCH U BADANYCH POPRZEZ ZBIERANIE NADMIARU DANYCH

3. ŻĄDANIE INFORMACJI W SYTUACJACH W KTÓRYCH BADANY MA POCZUCIE ZAGROŻENIA - CHODZI TU O NIEWIEDZĘ

4. PRZEPROWADZENIE BADANIA W SYTUACJI PRZYMUSOWEJ - JAWNY PRZYMUS LUB ODMIANA POZORNEJ SWOBODY

5. STOSOWANIE POZORNEJ ANONIMOWOŚCI

6. STOSOWANIE WYWIADU UKRYTEGO W KLASYCZNEJ POSTACI

7. NADUŻYWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DLA DOBRA BADANYCH

8. ULEGANIE SUGESTIOM OCEN Z PRZESZŁOŚCI W OCENACH STANU BIEŻĄCEGO

POMIAR ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO :

CEL POMIARU - UZYSKANIE WIEDZY O ŚRODOWISKU WYCHOWAWCZYM W CELU PODJĘCIA DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH

PRZEDMIOT DIAGNOZY - WPŁYWY ŚRODOWISKA NA WYCHOWANKA ( ICH RODZAJ I KIERUNEK )

ISTOTA POMIARU - ILOŚCIOWE OKREŚLENIE ZJAWISK LUB ICH CECH O CHARAKTERZE JAKOŚCIOWYM

• NIE MOŻNA OPIERAĆ POZNANIA NA JEDNEJ TECHNICE BADAWCZEJ

• DLA KOLEJNYCH BADAŃ - ODRĘBNE NOWE NARZĘDZIA BADAWCZE

• BUDOWA I TREŚĆ NARZĘDZIA - PODPORZĄDKOWANA CELOM OGÓLNYM BADAŃ

• KONSTRUKCJA PYTAŃ - OPISOWA ( NIE OPINIOWA )

• ŚCISŁOŚĆ I JEDNOZNACZNOŚĆ POJĘĆ I ZDAŃ

• KONTEKST

• NARZĘDZIE BADAWCZE - TRAFNE I RZETELNE

OBSERWACJA - JEST CZYNNOŚCIĄ BADAWCZĄ POLEGAJĄCĄ NA GROMADZENIU DANYCH DROGĄ POSTRZEŻEŃ, OPIERA SIĘ NA OPISIE CZYNNOŚCI; MOŻE BYĆ :

1. CAŁOŚCIOWA LUB WYCINKOWA

2. CIĄGŁA LUB PRÓBEK CZASOWYCH

3. INDYWIDUALNA LUB GRUPOWA

4. BIERNA LUB CZYNNA

WIEDZA :

• DYKLARATYWNA

• PROCEDURALNA ( WIEM DLACZEGO )

• KONTEKSTOWA ( WIEM JAK, KIEDY, GDZIE I DLACZEGO )

KAFETERIA - ZESTAW WSZELKICH MOŻLIWYCH ODPOWIEDZI :

• ZAMKNIĘTA / PYT. ROZTRZYGNIĘCIA A LUB B /

• PÓŁOTWARTA / A, B, C I INNE /

• KONIUNGTYWNA / KILKA MOŻLIWYCH ODPOWIEDZI /

• DYSJUKTYWNA / JEDNA ODPOWIEDŹ WYKLUCZA INNĄ /

DIAGNOZOWANIE ŚRODOWISKA RODZINNEGO :

1. HELENA RADLIŃSKA - DIAGNOZA ŚRODOWISKA RODZINNEGO

2. JÓZEF PIETER - ARKUSZ SCHEMATYCZNY

3. MARYNOWICZ, HEPKA - KONCEPCJE PROGÓW ZAGROŻENIA ROZWOJU DZIECKA W RODZINIE

4. JACEK PIEKARSKI - DIAGNOZA TYPOLOGICZNA RODZINY

DIAGNOZA W PEDAGOGICE SPOŁECZNEJ :

1. SIGELMAN - ARKUSZ

2. KWESTIONARIUSZ DLA RODZICÓW

3. AUTOPERCEPCJA WYCHOWAWCY I PERCEPCJA UCZNIA

DIAGNOZA W CYKLU DZIAŁALNOŚCI ZORGANIZOWANEJ :

PSYCHOLOG

1. CEL DIAGNOSTYCZNY ( WZORCE I NORMY KULTUROWE; REGUŁY INSTYTUCJI )

2. ŚWIADOMOŚĆ METODOLOGICZNA ( WIEDZA I DOŚWIADCZENIE )

3. OCZEKIWANIA DIAGNOSTYCZNE ( WSTĘPNE INFORMACJE O OSOBIE BADANEJ )

4. ZACHOWANIA DIAGNOSTYCZNE

OSOBA BADANA

1. WSKAZÓWKI SUGERUJĄCE HIPOTEZĘ DIAGNOZY ( WIEDZA PSYCHOLOGICZNA, PERCEPCJA CELU, BADANIE PSYCHOLOGICZNE )

2. LĘK PRZED OCENĄ ( UPRZEDNIE POZYTYWNE / NEGATYWNE DOŚWIADCZENIA )

3. STATUS INDYWIDUALNY ( NACISK OSÓB I GRUP ZNACZĄCYCH )

4. OCZEKIWANIA DIAGNOSTYCZNE ( STEREOTYPOWY OBRAZ PSYCHOLOGA I JEGO INSTYTUCJI, UPRZEDNIE DOŚWIADCZENIA DIAGNOSTYCZNE )

5. ZACHOWANIE DIAGNOSTYCZNE

SOCJOMETRIA

JEJ TWÓRCĄ JEST FRANCUZ JAKUB MORENO. SKŁADA SIĘ Z TECHNIK I METOD SŁUŻĄCYCH DO BADANIA STRUKTUR SPOŁECZNYCH MAŁYCH GRUP ORAZ POMIARU NIEKTÓRYCH POSTAW I ZACHOWAŃ ICH CZŁONKÓW, STOSUJE SIĘ JE PRZEDE WSZYSTKIM DO ODKRYWANIA WEWNĄTRZ GRUPY EMOCJONALNEJ STRUKTURY ATRAKCYJNOŚCI - ODPYCHANIA.

WYNIKI BADAŃ SOCJOMETRYCZNYCH UJMUJE SIĘ W POSTACI WSKAŹNIKÓW ILOŚCIOWYCH.

TECHNIKI PROJEKCYJNE :

1. TECHNIKI SŁOWNE :

• TECHNIKA KOJARZENIA SŁÓW

• TECHNIKA KOŃCZENIA ZDAŃ

• TECHNIKA KOŃCZENIA HISTORYJEK I DYSKUSJI

2. TECHNIKI OBRAZKOWE :

• TEST TEMATYCZNEGO POSTRZEGANIA

• TEST STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH

• TEST PODPORZĄDKOWANIA OBRAZKÓW

• TEST SYTUACJI SPOŁECZNYCH

3. TECHNIKI ZABAWOWE :

• MANIPULOWANIE LALKAMI

• TEST LALKOWY + MATERIAŁ OBRAZKOWY

4. TECHNIKI PSYCHOSOMATYCZNE

KRYTERIA WG KTÓRYCH DOKONUJEMY BADAŃ SOCJOMETRYCZNYCH :

• POZYTYWNE

• NEGATYWNE

---